به گزارش پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي، وزير راه و شهرسازی با اشاره به اين نكته كه هیچگاه نشنیدهام اقتصاددانان شناختهشده انتقادی به موضوع خرید ایرباس داشته باشند، گفت: همه آنچه در زمينه نوسازي و توسعه ناوگان ريلي و هوايي انجام داديم، دقيقا منطبق با برنامه توسعه بوده است. در بسیاری از موارد این دو شق حملونقل قابل جایگزینی نیستند. مثلا در حملونقلهای دوربرد بینکشوری، آیا میتوان ریل را جایگزین صنعت هوانوردی کرد؟ در بعضی موارد نیز این دو مکمل یکدیگرند. مثلا در توسعه صنعت توریسم و گردشگری داخلی و همچنین جلب سرمایه به مناطق محروم این دو شق حملونقل یکدیگر را تکمیل میکنند.
وي با تاكيد بر اين نكته كه نمیتوان ناوگان ريلي را جايگزين هوايي و يا بالعكس كرد، گفت: در بردهای متوسط اگر سرمایهگذاری سنگینی بر صنعت قطار سریعالسیر شود در بعضی محورها میتواند رقیب باشد. ضمن اینکه این روش را پیگرفتهایم، اين كار نیاز به هزینه مستقیم دولت با ارقام بسیار بالا دارد و زمانبر نیز هست. با این وصف آن را از یاد نبردهایم.
آخوندی افزود: آنچه ریل به شکل واقعی میتواند با آن رقابت کند، جایگزینی با جاده است؛ آن هم در بارهای با برد طولانی و مسافری در حجم زیاد و مسیرهای تکرارشونده. با همین رویکرد آخر، اتفاقا اولویت ما در توسعه زیربناهاي ریل بوده و هست. بخش اعظم سرمایهگذاریهای وزارت راه در حوزه سرمایهگذاری ریلی است. اگر بخواهید در حوزه ریل ببینید که ما چه کردهایم، نخستین کار این است که به اتصال سیستم بنادر ایران به ریل دقت کنید. بخش ریلی که در بندرشهید رجایی و امامخمینی اجرا شده است را با قبل مقایسه کنید. حتی حجم کالایی که از راه ریلی وارد بندر میشود. پیشتر بخش بزرگ این حملونقل با کامیون انجام میشد. نخستین کاری که انجام شد این بود که ترتیبی داده شد تا همه این حملونقل با ریل انجام شود و این جز با تجهیز بنادر با ریل امکانپذیر نبود. اتفاقا در این دولت، حملونقل ترکیبی بندر و ریل بهشدت تقویت شد. برای نمونه حجم کالایی که با ریل جابهجا میشد در بندر شهید رجایی از کمتر از هفت درصد به بالای ١٥ درصد رسید.
دوره دولت تدبير؛ دوره طلایی ریلی ایران است
وزير راه و شهرسازی با اعلام اينكه همه متفقالقول هستند که سه، چهار سال گذشته، دوره طلایی ریلی ایران بوده است، گفت: بیشتر ظرفیتهای ریلی ما در این سالها رشد کردند. حجم سرمایهگذاری بر حوزه ریلی در سالهای گذشته کمنظیر است. فقط در خطوط موجود دو هزار کیلومتر خط دوم آغاز کردیم که ٨٠٠ کیلومتر آن در همین دولت مورد بهرهبرداری قرار خواهد گرفت. بزرگترین گلوگاه ما بین یزد و اصفهان بود. ٥٠٠ کیلومتر فقط خط دوم را اجرا میکنیم. خط دوم کرج به قزوین را در چند ماه آینده بهرهبرداری خواهیم کرد. از قزوین به زنجان خط دوم در حال اجراست. خط سوم از تهران تا گرمسار مراحل نهایی را میگذراند. تهران به کرج را چهارخطه کردهایم. تمام خط دوم بندر امام تا اندیمشک را در دست اجرا داریم. بندر امام تا اهواز بهرهبرداری شد. در کنار اینها ٤٠٠ کیلومتر از خطوطی که بیش از زمان احداث در دوره رضاشاه تاکنون مورد بازسازی اساسی قرار نگرفته بود را در دستور کار قرار داديم. فقط ٢٠٠ کیلومتر از اینها در منطقه کوهستانی زاگرس در مسیر جنوب قرار دارد.
وي همچنین گفت: ٧٠٠ کیلومتر خط جدید حومهای در اطراف کلانشهرها در دست ساخت داریم که تلاشمان این است در سال ١٣٩٦ به بهرهبرداری برسد. لیکن منتظر تکمیل این خطوط نشدیم و حملونقل حومهای را آغاز کردیم. سال ١٣٩٣ حدود سهمیلیونو ٧٠٠ هزار مسافر حومهای داشتیم و امسال به هفت میلیون خواهیم رساند. علاوه بر همه اینها بیش از سه هزار کیلومتر شبکه جدید در دست احداث داریم که پنج مرکز استان دیگر را به شبکه وصل میکند شامل کرمانشاه، همدان، رشت، ارومیه و سنندج و یک مسیر جدید برای اتصال مستقیم میانه به تبریز بهجای رفتن به مراغه و برگشت به تبریز. البته سرمایهگذاری ما در راهآهن به اقدامات پیشگفته خلاصه نمیشود. بحث استفاده از فناوری اطلاعات و مخابرات و مدیریت هوشمند راهآهن و همچنین کنترل الکترونیک سیر و حرکت قطار از جمله اقدامات جدیدی بوده که در این صنعت صورت گرفته به نحوی که ما هماکنون جزء هشت کشور دارای توانایی توسعه این دانش در راهآهن هستیم.
آخوندي گفت: همین موضوع باعث شده که از سرمایهگذاریمان در این صنعت بهره بیشتری ببریم. بهعنوان مثال اگر ما پیش از این امکان اعزام هر ٢٠ دقیقه یک قطار را داشتیم، امروز هر هفت دقیقه میتوانیم یک قطار اعزام کنیم. این یعنی بهرهوری بیش از دوبرابری بدون سرمایهگذاری جدید در زیرساخت. بهعنوان مثال درحالحاضر در مسیر تهران- مشهد امکان اعزام ٢٠٠ قطار را در روز داریم درحالیکه این تعداد پیش از این ٥٥ اعزام بود. زمان سفر هم بدینوسیله کوتاهتر شده است. در همین مسیر زمان سیر تهران- مشهد از ١٢ ساعت به ١٠ ساعت کاهش یافته است. افزون بر این، بسیاری از ایستگاهها مورد تعمیر و مرمت قرار گرفتهاند و تلاش شده سطح خدمات افزایش یابد تا مسافران احساس بهتری از سفر با قطار داشته باشند. فقط ١٥٠ نمازخانه مورد تعمیر و مرمت کلی قرار گرفته و ٢٧ نمازخانه جدید احداث شده است.
گامهايي بلند در مسير نوسازی ناوگان ريلي
وزير راه و شهرسازی با اشاره به افزایش قدرت رقابت اقتصادی حملونقل ریلی با جادهای از طریق کاهش حق دسترسی قطارها به ریل گفت: تا پیش از این راهآهن از هر بارنامهای ٥٧ درصد وجه را بابت دسترسی و تأمین لکوموتیو دریافت میکرد. در این دوره ما این رقم را به ٣٠ درصد کاهش دادیم تا بنگاههای حملونقل ریلی قدرت رقابت با حملونقل جادهای پیدا کنند و بار از جاده به ریل منتقل شود. این بدین مفهوم است که ما عرصه را به شرکت راهآهن تنگ کردیم، درآمد راهآهن را از این طریق به نیم کاهش دادیم به امید بهرهوری و بار بیشتر که موفق هم بودیم. در همین شرایطی که به دلیل رکود، میزان کل بار کاهش داشت، میزان حملونقل ریلی ١٠ درصد افزایش داشت.
وي در زمینه نوسازی ناوگان ريلي گفت: فقط در این دولت٧٠٠ واگن باری و ٢٠٠ واگن مسافری که تعدادی از آنها پنجستاره هستند به ناوگان افزوده شده است. در همین مدت تعداد لکوموتیوهای باری ٣٣ درصد و تعداد لکوموتیوهای مسافری ١٤ درصد رشد و سرجمع ١٣٣ معادل لکوموتیو جدید وارد سیستم شده است. این در حالی است که کل لکوموتیوهای ایران معادل ٥٦٩ دستگاه بوده است که به ٧٠٢ افزایش یافت. پیشبینی ما برای سرمایهگذاری در حملونقل ریلی عددی در حدود ٢٨ میلیارد دلار در دوره مشابه است.
آخوندي با تاكيد بر اين نكته كه ميزان سرمايهگزاري ما در حوزه ريلي بیش از هوایی است گفت: قبلا هم گفتهام كه خريدهاي هواپيما، سرمایهگذاری دولتی نیست که اگر آن را انجام ندهیم بتوانیم در جای دیگری هزینه کنیم. این یک سرمایهگذاری بازرگانی با استفاده از ظرفیت حملونقل هوایی ایران در محیط اقتصاد بینالمللی است و اگر این کار را انجام ندهیم بازار را دو دستی به رقیبان منطقهای تقدیم کردهایم و هیچ چیزي عاید ملت ایران نمیشود. ارقام اعلامي براي خريد هواپيما در ١٠ سال پرداخت میشود و تدریجی است و سهم متوسط سالانه آن دو میلیارد دلار است که رقم زیادی هم نیست.
محور اصلی کارم نوسازي حوزه ریل بوده است
عضو كابينه تدبير و اميد با اعلام اينكه یکپنجم کاری که در حوزه ریل شده هنوز در زیرساخت هوایی انجام نشده است، گفت: همه خطوط حمل ونقلي ایران حتی راهآهن، بخش بزرگی از راهآهن جنوب، سیستمهای ٧٠ سال پیش است و بهقدری پوسیده و فرسوده بود که میتوانستید پیچهای تراورسی را با دست خارج کنید. همه این سرمایهگذاریها در این سه، چهار سال گذشته انجام شده است. برای نوسازی کامل خطوط برنامهریزی شده و بخشی از آنها انجام شده است. این برنامهای است که طراحی کردهایم. قطار سریعالسیر تهران- قم- اصفهان، دسترسی ما به تکنولوژی قطار سریعالسیر است که در ایران وجود نداشته در این دوره با سرمایهگذاری بیش از دو میلیارد دلار انجام شده است. در موارد دیگر حتی همه سوزنها هم که برای تغییر جهت ریل استفاده میشد، سوزنبان به شکل دستی آنها را انجام میداد اکنون این کار به شکل کاملا اتوماتیک انجام میشود و از نظر آیتی کاری فوقالعاده است.
وزير راه و شهرسازی با تاكيد بر اينكه محور اصلی کارم نوسازي حوزه ریل بوده است گفت: تا زمانی که من به وزارت راه و شهرسازي آمدم قطارهاي با عمر ٦٤ سال در حركتبودند كه از رده خارج كرديم. سال گذشته ٥٥سالهها و امسال نيز ٤٥سالهها را از دور خارج کردیم و بهتدریج قطارها را جوان میکنیم. کل سیستم قطارهای پنج ستاره که با سیستمهای هواپیمایی در مسیر مشهد رقابت میکنند در این دوره رخ داده است.
استفاده از ظرفیت معطل بيش از ۵۰ فرودگاه كشور
آخوندي با اعلام اين كه سرمایهگذاری دولت در مورد خرید هواپیماها صفر است گفت: خرید هواپیما هیچ ارتباطی به سیستم سرمایهگذاری دولتی ندارد. ما شيوه استفاده از ظرفیت بازار ایران از سوی بنگاهها را پياده كرديم.
وي اضافه كرد: در ایران بیش از ٦٠ فرودگاه داریم. حدود ٥١ فرودگاه حتی معادل ٢٠ درصد ظرفیتشان هم کار نمیکنند. با نوسازی ناوگان هوایی از ظرفیت این فرودگاهها که هزاران میلیارد تومان در آنها هزینه شده، استفاده خواهد شد. بهطور متوسط هزینه ساخت یک فرودگاه خیلی معمولی برای شهرستانهای متوسط، حدود صد میلیارد تومان است. وقتی میگویم ٥٠ فرودگاه یعنی حداقل پنج هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری وجود دارد که از ٢٠ درصد آنها هم استفاده نمیشود.
آخوندي ادامه داد: وقتی هواپیما میخریم از این ظرفیت معطل استفاده میکنیم که افزایش نرخ بهرهوری است. زمانی که فرودگاه داریم باید سیستم برج، نگهداری، آتشنشانی و مراقبت را داشته باشیم که میتواند روزانه دهها نشست و برخاست را اداره کند. در واقع نوسازی ناوگان هوایی این است که از ظرفیتشان استفاده میکنیم. آنچه بزرگنمایی میشود و تا حدی هم درست است، ظرفیت فرودگاه امام است. ٩ فرودگاه کشور مشکل ظرفیت دارد که به کل فرودگاهها تعمیم داده میشود.
وي با اعلام اينكه همزمان با نوسازی ناوگان، نوسازی فرودگاهها و کل سیستم ناوبری ایران را در دست ارتقا داریم گفت: کل سیستمهای ناوبری چه از جهت سیستمهای راداری و الکترونیک؛ در این مدت بیش از ٢٠٠ میلیون دلار سرمایهگذاری شده است و ١٠ سیستم راداری ما عمر مفیدشان تمام شده یا در انتهای کار هستند. تنها در سال گذشته بیش از شش هزار کیلومتر راه هوایی جدید را به کمک نیروهای نظامی تعریف کردهایم. بههمیندلیل میزان هواپیماهای عبوری از فراز ایران از ٤٥٠ هواپیما به هزارو ٥٠ هواپیما رسیده است.
رونق نظامگردشگری و عدالت جغرافيايی با خريد هواپيما
وزير راه و شهرسازی با اعلام اين خبر كه سیستم سرمایهگذاری در فرودگاه امام را برای سرمایهگذاری ترمینال ٢٥میلیونی اعلام عمومی بینالمللی کردیم گفت: هواپیماهاي خريداري شده قرار نیست فوری وارد کشور شوند. اینها در هشت سال وارد خواهند شد. در این مدت توسعه فرودگاه مهرآباد و امام را در دستور کار داریم. اکنون فرودگاه شیراز و تبریز در دست کار است. فرودگاه مشهد در دست طراحی و بررسی است. همزمان با بحث ناوگان که انجام میشود این ٩ فرودگاه نوسازی و گسترش پیدا خواهند کرد.
آخوندي با اشاره به اين نكته كه مردم سالانه بسته به شرایط اقتصادی بین چهار تا پنج میلیارد دلار بلیت خارجی خریداری میکنند گفت: با نوسازي صنعت هوانوردي درآمد ارزی یا معادل آن نصيب اين صنعت ميشود. از آن گذشته براساس قانون در این صنعت ما نظام قیمتگذاری دولتی نداریم. بنابراین، با تحولات اقتصادی درآمدهای شرکتهای هواپیمایی هم تغییر خواهد کرد. نکته مهم بعدی این است که تعداد مسافران پرواز داخلی در ایران ٤٨ تا ٥٠ میلیون نفر است. اما حملونقل مردم با قطار ٢٥ میلیون نفر است. اکنون در ایران پیش از توسعه ناوگان جدید، هواپیما دو برابر قطار، مسافر جابهجا میکند. نكته مهم ديگر اينكه با تجهيز سیستم هوایی، نظام گردشگری در ایران رونق ميگيرد. حتی با سیستم هواپیمایی مجهز میتوان عدالت جغرافیایی ایجاد کرد. مثلا در زابل، ایرانشهر و سقز مردم به هواپیما دسترسی نداشته باشند.