به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در بیست و سومین جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در سال ۹۵ در رابطه با ارایه گزارش طرح پژوهشی رقابت‌پذیری شهرها به عنوان یکی از طرح‌های ارایه شده در شورا، ضمن تشکر از ارایه‌کنندگان طرح که با همکاری معاونت معماری و شهرسازی و دبیرخانه شورای عالی، گزارشی کامل ارایه کردند، گفت: طرح رقابت‌پذیری شهرها یکی از طرح‌های پژوهشی است که جزو طرح‌های بسیار مهم و بدیع به شمار می‌رود.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه موضوع رقابت‌پذیری شهرها موضوعی بدیع است که به تغییر پارادایم و تغییر رویکرد بنیادین می‌پردازد، تصریح کرد: رقابت‌پذیری شهرها موضوعی توصیه‌ای نیست بلکه رویکرد آن تغییر بنیادین است و به تغییر پارادایم‌ها نظر دارد که اگر بخواهیم به سراغ آن برویم با پیچیدگی‌های فراوانی روبه‌رو می‌شویم.
آخوندی ادامه داد: موضوع رقابت، موضوعی پیچیده است و باید به این نکته توجه کنیم که رقابت در جاهایی که یکسری کنشگران فعال و با اختیار وجود دارد، انجام می‌شود.
عضو کابینه دولت تدبیر و امید گفت: رقابت شهرها وقتی به روشی واقعی انجام می‌شود که ما بتوانیم نظام مدیریت شهری فعلی خود را تغییر دهیم و نظام حکمروایی شهری داشته باشیم که تا حدی در حوزه شهر، استقلال داشته باشد و بتواند در این مورد تصمیم بگیرد. در غیر اینصورت، اگر فقط یکسری از افراد وجود داشته باشند که تنها مجری حکومت مرکزی باشند رقابت مفهومی ندارد و فقط به معنای نظم خواهد بود. به همین دلیل نیز وقتی از رقابت شهری صحبت می‌شود خمیرمایه این بحث بدین‌معنا است که اساسا باید نظام حکمروایی‌شهری در ایران مورد تجدید نظر قرار گیرد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه مدل‌های جهانی رقابت‌پذیری شهری این موضوع را از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار می‌دهند، تاکید کرد: مدل‌های موجود در مورد رقابت‌پذیری شهرها همچون «پورتر»، «مجمع جهانی اقتصاد» و «اکونومیست» با شاخص‌های مختلف رقابت‌پذیری، شهرها را تحلیل می‌کنند اما فرض اولیه همه آنها اینگونه است که یکسری حکمروایی شهری وجود دارد که آنها می‌توانند تفاوت ایجاد کنند.
آخوندی تصریح کرد: در حال حاضر در ایران، حکمروایی شهری وجود ندارد و شهرداران ما نمی‌توانند تفاوت ایجاد کنند. در بهترین حالت ما شهردارانی داریم که خیلی منظم هستند، خوب مدیریت می‌کنند، دستورات مرکز را به بهترین شیوه اجرا می‌کنند و به قانون پای‌بندی فراوانی نشان می‌دهند. اما باید توجه کنیم که این ویژگی‌ها، خمیرمایه اصلی هستند. در حالیکه در رقابت‌پذیری شهرها، کشور نیازمند این است تا بتواند سریع با نظام حکمروایی شهری ارتباط برقرار کند.
وی ادامه داد: در حال‌حاضر، متاسفانه در ایران به موضوع حکمروایی شهری نزدیک نشده‌ایم و در واقع امتناع زیادی در این مورد وجود دارد که به آن مرحله نزدیک شویم. باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم که بنیان و پایه موضوع رقابت‌پذیری شهرها در جایی دیگر است و در کشور برای تحلیل ابعاد مختلف آن باید در حوزه‌های مختلف همچون حوزه‌های دانشگاهی و اکادمی، حوزه‌های سیاستگذار، شهرداران و همچنین حوزه‌های اجتماعی بحث و بررسی رخ دهد و باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد که آیا اساسا ساختار حکومتی ایران، ساختار اقتصادی و همچنین ساختار اجتماعی آن، تاب و توان اینکه سطحی از حکمروایی محلی را بپذیرد، دارد یا خیر؟
وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: بحث رقابت‌پذیری شهرها در جامعه ایران و در حوزه‌های حاکمیتی، اقتصادی و اجتماعی ایران بحثی مناسب است که شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران باید به آن توجه کند و باید وارد فضای گفتگو در مورد رقابت‌پذیری شهرها شویم.
آخوندی با تاکید بر آنکه موضوع رقابت‌پذیری شهرها، موضوعی مهمی است و باید به صورت ویژه در مورد آن بررسی انجام شود، گفت: برای آنکه موضوع رقابت‌پذیری شهرها وارد گفتمان ایران و آینده شهری ایران شود و در جامعه مدنی ایران رواج یابد و در مورد آن بحث شود باید در سطوح مختلف راجع به آن بحث و گفتگو انجام گیرد.
وی در بیان پیشنهادهای خود برای ایجاد فضای گفتمان‌شهری، برگزاری یک کنفرانس با موضوع رقابت‌پذیری شهری و ایجاد دبیرخانه‌دائمی را مطرح کرد و گفت: در موضوع رقابت‌پذیری شهرها، می‌توان کنفرانسی را تدارک دید که پیشنهاد می‌دهم این کنفرانس تحت‌مسئولیت آقای حناچی و با همکاری دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، اتاق بازرگانی و سازمان همیاری شهرداری‌ها و در محدوده زمانی مهر و آبان سال ۹۶ باشد تا صاحبنظران و افرادی که در حوزه های مختلف هستند بتوانند با موضوع از نظر ذهنی ارتباط برقرار کرده و در مورد آن مطالعه و فکر کنند.
وزیر راه و شهرسازی تدارک کارگاه‌های توجیهی در مورد رقابت‌پذیری شهرها را برای مدیران و شهرداران الزامی دانست و تاکید کرد: برگزاری کارگاه‌هایی با موضوع رقابت‌پذیری شهرها بسیار مناسب است که می‌تواند برای مدیران و شهرداران و همچنین علاقمندان، وزرش ذهنی باشد تا آنها بتوانند در مورد ابعاد مختلف موضوع فکر کنند و چالش‌های ذهنی مختلف را در مورد موضوع، مورد گفتگو و تحلیل قرار دهند.
آخوندی گفت: معتقدم رقابت‌پذیری شهرها، موضوعی پیچیده‌ای است و موضوعی ساده نیست که بتوان به راحتی در مورد آن تصمیم‌گیری کرد. باید ده‌ها کارگاه داشته باشیم و در آن کارگاه‌ها نیز اعضای شوراهای شهر، شهرداران و مدیران تصمیم‌گیر و حتی نمایندگان‌مجلس حضور داشته باشند و در این مورد گفتگو و فکر انجام شود. باید این موضوع را مدنظر قرار دهیم که رقابت‌پذیری شهرها در محیطی که نظام بالا به پایین و دستوری بر آن حاکم است و همه به دنبال آن هستند که همه چیز از بالا به پایین و با نظم آهنین دنبال شود رخ نمی‌دهد. متاسفانه در قانونگذاری ما اساسا رقابت شهرها محلی از اعراب ندارد.
آخوندی تشکیل دبیرخانه دائمی رقابت‌پذیری شهرها با مسئولیت دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران را به عنوان پیشنهادی دیگر مطرح کرد و افزود: می‌توانیم یک دبیرخانه دائمی با موضوع رقابت‌پذیری شهرها داشته باشیم و شورای عالی شهرسازی و معماری ایران می‌تواند دبیرخانه را فعلا با یکسری شاخص برای شروع ایجاد کند تا این موضوع بتواند در دبیرخانه شروع شود و پیش برود. بعدها ممکن است این دبیرخانه بسته به شرایط بتواند تبدیل به مراکزی شود و دامنه فعالیت آن گسترش یابد. اما به این دلیل که امکان رشد تشکیلاتی وجود ندارد فعلا در حد دبیرخانه می‌توانیم موضوع را دنبال کنیم.
گفتنی است رقابت‌پذیری شهری و سنجش میزان رقابت پذیری کلانشهرهای کشور و ارزیابی نقاط ضعف و قوت آنها گزارش ارایه شده در بیست و سومین جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران بود که در قالب یک طرح پژوهشی در دستور کار شورا قرار گرفت. رقابت‌پذیری شهری در تلاش است تا ضمن تشریح نظام‌مند گفتمان رقابت پذیری شهری، زمینه‌های رقابت بین‌شهری را تبیین کرده و از این رهگذر به سنجش میزان رقابت‌پذیری کلانشهرهای کشور و ارزیابی نقاط ضعف و قوت و رتبه‌بندی آنها بپردازد. این طرح به منظور بومی‌سازی گفتمان، ابتدا مفهوم کلی رقابت‌پذیری به طور عام و سپس رقابت‌پذیری شهری به طور خاص موردبحث قرار دهد. /