شناسهٔ خبر: 4061 - سرویس دانشنامه

آشنایی با نقش هواشناسی در کاهش آلودگی هوا

آلودگي هواي تهران در دهه‌های اخیر با توجه به رشد جمعیت و استفاده روزافزون از انرژی، انتشار ذرات و گازهای آلوده به جو سبب کاهش کیفیت هوا و افزایش بیماری های تفسی، قلبی و بعضی از سرطان ها شده است. همچنین آلودگی هوا سبب خسارت هایی بر گیاهان، غلات و اکوسیستم ها شده که می تواند در تأمین مواد غذایی، آب، توسعه پایدار و اقتصاد جهانی تأثیرگذار باشد.

هم اکنون هواشناسان، اقلیم شناسان، دانشمندان محیط زیست به همراه پزشکان می کوشند تا با انجام پیش بینی های لازم و تحلیل میزان توزیع و انتقال ذرات معلق و گازهای آلاینده هوا، اثرات زیانبار بر  وضعیت های اقلیمی و آب و هوایی و کیفیت پایین هوا را به کمترین میزان ممکن برسانند

با استفاده روزافزون از سوخت های فسیلی و رشد جمعیت و بخصوص صنعتی شدن جوامع در دهه های اخیر، مشکلات زیست محیطی عدیده ای نظیر افزایش       آلاینده های جوی، گرمایش جهانی و غیره گریبانگیر مجامع انسانی شده است.

آلودگی هوا در کلان شهرها یکی از معضلات جدی به شمار می رود. در برخی شهر ها نظیر تهران وضعیت توپوگرافی به تمرکز آلاینده های منتشره به جو و سطح تنفسی انسان کمک می کند و انتظار تهویه طبیعی هوا را نمی توان داشت. اما درنهایت الگو های هواشناسی حاکم بر منطقه نشان دهنده کیفیت هوا خواهد بود. مهم ترینمنبع انتشار آلاینده ها اتومبیل ها هستند که روزانه به طور ثابتی آلاینده ها را به داخل جو منتشر می سازند.

بنابراین حالت های خاص سینوپتیکی حاکم بر منطقه میزان پاک بودن هوا را تعیین خواهد کرد به این معنی که در صورت حاکمیت الگوهای پرفشار به خصوص در اواخر پاییز و اوایل زمستان به دلیل پایداری هوا و ظهور پدیده وارونگی دما، پتانسیل آلودگی بالاتر رفته و سبب به دام افتادن آلاینده های جوی شده و انتظار تهویه هوا را نمی توان داشت.

بنابراین نقش هواشناسی در شناخت و پیش بینی چنین وضعیت هایی کاملاً بارز می باشد. سازمان جهانی هواشناسی در ایجاد سه معاهده مهم بین المللی تحت عناوین معاهده کمیسیون اقتصادی ملل متحد اروپایی برای انتقال دوربرد و فرامرزی آلودگی هوا، معاهده حفاظت از لایه ازن و معاهده چارچوب تغییر اقلیم نقش بنیادی را ایفا نموده است.

هیأت بین الدول تغییر اقلیم (IPCC ) افزایش تعداد و شدت سیلاب ها، خشکسالی ها، وجود امواج گرمایی و حوادث آلودگی هوا را منسوب به انتشار گازهای گلخانه ای و تغییر اقلیم می داند. بارش باران و برف، تابش آفتاب و دمای هوا در انتقال و حضور دائمی آلاینده های جوی در محیط های شهری تأثیر زیادی دارند.

گرمای شهری آلاینده ها را تثبیت می کند درحالی که باران و برف آن ها را شسته و به خاک ها و اقیانوس ها می ریزد. سازمان جهانی هواشناسی نظارت خود را به طور چشمگیری بر برنامه های مربوط به اقلیم وضعیت های آب و هوایی، آلودگی هوا، شیمی جو، ذرات معلق، ایرسل های جوی، انفجارات اتشفشانی و سایر برنامه های حیاتی دیگر افزایش داده است.

سازمان جهانی هواشناسی به همراه نهادهای ملی هواشناسی ارتباط نزدیکی را بین وضعیت آب و هوا، اقلیم و هوای تنفسی اعلام کرده اند و نهایت تلاش خود را در حفظ سلامتی انسان ها و محیط زیست انجام می دهند که این امر مستلزم همکاری نزدیک و صمیمانه بین ارگانهای ملی و بین المللی ذیربط می باشد