به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در راستای تحقق سیاست توسعه مسکن، راهکارهایی برای تامین مالی مسکن در دستور کار قرار گرفت که بخشی از آنها شامل تغییر در بازار سرمایه و بخشی نیز ایجاد تغییر و تحول در بازار پول بود.
در بحث و راهبرد بازار سرمایه، انتشار اوراق رهنی، راه‌اندازی صندوقهای املاکومستغلات، راه‌اندازی صندوقهای زمین و ساختمان (۱۵ صندوق) و انتشار اوراق صکوک راهکارهای بود که دولت برای تامین مالی بخش مسکن برنامه‌ریزی کرد و در دستورکار قرار داد.
مرکز توسعه‌و‌سیاست‌های راهبردی وزارت راه‌و‌شهرسازی طی گزارشی روند تغییر سیاست‌های دولت یازدهم را در بازار سرمایه به منظور تامین مالی مسکن به شرح زیر تشریح کرد:
انتشار اوراق رهنی مسکن
به عنوان یکی از روشهای نوین تأمین مالی به منظور توانمندسازی و افزایش توان تسهیلات‌دهی بانک برای اولین بار در شبکه بانکی کشور توسط بانک‌مسکن اجرا شد. دستور العمل انتشار اوراق رهنی در آذرماه سال ۱۳۹۴ در هیأت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تصویب و از سوی این سازمان به بانک مسکن ابلاغ شد. با دریافت اطلاعات نهایی تسهیلات مبنای انتشار اوراق از بانک‌مسکن، مدلهای متعددی جهت انتشار این اوراق به اجرا درآمد و در نهایت، مدل نهایی پیاده‌سازی شد که شروط بازارپذیری اوراق و لزوم جذب سرمایه‌گذاران، پوشش هزینه‌های ناشی از انتشار این اوراق و سودآور بودن بانک‌مسکن پس از انتشار این اوراق، مهمترین مشخصه‌های مدنظر برای طراحی این اوراق بوده است. در تاریخ ۱۳۹۵.۵.۶ مجوز انتشار اوراق را صادر کرد.
- مبلغ اوراق : ۰۰۰,۳ میلیارد ريال (مبلغ اسمی هر ورقه ۰۰۰,۰۰۰,۱ ريال)؛
- سررسید اوراق: ۲ سال؛
- مواعـد بازپرداخت و نرخ سود اوراق : هر سه مـاه یک بـار، معادل ۵,۱۸ درصد مبلغ اسمی به صورت سالانه و بازپرداخت اصل اوراق در زمان سررسید؛
مکاتبه با بانک‌مرکزی مبنی بر درخواست انتشار ۰۰۰,۱۰۰ میلیارد ریال اوراق رهنی مسکن؛ (۰۰۰,۳ میلیارد ریال اوراق رهنی پس از صدور مجوز ۳۷۶۹/۹۵ مورخ ۹۵.۲.۱۱ بانک‌مرکزی منتشر و در خصوص آمادگی انتشار مرحله دوم اوراق به میزان ۰۰۰ر۱۰ میلیارد ریال مکاتبه با بانک مرکزی طی نامه ۱۰۴۳/۱۷۳ مورخ ۹۵.۶.۱ صورت پذیرفته است و در سال‌جاری با اخذ موافقت بانک‌مرکزی در حال پیگیری و اجرای فاز دوم است.)
راه‌اندازی صندوقهای املاکومستغلات
- راه‌اندازی نخستین صندوق سرمایهگذاری بین‌المللی املاک و مستغلات (Iran Real Estate Fund) به منظور جذب سرمایه‌های خارجی.
- امكان‌سنجي تأسيس اين نوع صندوق، انجام شده است.
- اقدامات اوليه در خصوص راه‌اندازي يك صندوق با مشاركت شركت سرمايه‌گذاري مسكن صورت پذيرفته است.
- مستلزم پيش‌بيني معافيت‌هاي مالياتي است كه حكم پيشنهادي شركت تأمين سرمايه از طرف بانك به مراجع ذيربط ارائه شده است.
- تدوین دستورالعمل اجرایی ذیربط با همکاری گروه مالی بانک و سازمان بورس درحال پیگیری است.
راه‌اندازی صندوقهای زمین و ساختمان (حدود 15 صندوق)
صندوقهای زمین و ساختمان به استناد ماده ۱۴ قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن و تبصره (۲) ماده ۲۴ آئین‌نامه اجرایی آن، قانون بازار بورس اوراق بهـادار و قانون توسعه ابزارهای مالی ایجاد شده است. اين صندوقها به عنوان مؤسسه غیرتجاری نزد مرجع ثبت شرکتها و به عنوان نهاد مالی نزد سازمان بورس و اوراق بهادار به ثبت خواهند رسيد. فعالیت آنها تحت‌نظارت سازمان بورس‌و‌اوراق بهادار است و وزارت مسكن و شهرسازی بر روند اجرايی پروژه نظارت عاليه خواهد داشت. نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بر صندوق به‌منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات قانونی و مصوبات آن و شفافیت اطلاعاتی است.
هدف اصلی از ایجاد این گونه صندوقها، جذب منابع مردمی و هدایت مازاد نقدینگی موجود به سمت بخش ساختمان از طریق ساز و کار بررسی اوراق بهادار است.
این صندوق با دریافت مجوز تأسیس و فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار و اداره ثبت شرکتها و سازمان، از مصادیق صندوقهای سرمایهگذاری موضوع بند ۲۱ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار و بند «هـ» ماده ۱ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید محسوب شده و مطابق اساسنامه و مقررات ذیربط اداره میشود.
موضوع فعالیت صندوق جمعآوری وجوه از متقاضیان سرمایهگذاری در صندوق و ساخت پروژه ساختمانی مندرج در امیدنامه صندوق از محل وجوه یاد شده و سپس فروش واحدهای ساختمانی پروژه یادشده و در نهایت تقسیم عواید ناشی از این فعالیت بین سرمایهگذران صندوق است.
مالکان واحدهای سرمایهگذاری به نسبت تعــداد واحـدهای سرمـایهگذاری خود از کل واحدهای سرمایهگذاری نزد سرمایه‌گذاران در خالص داراییهای صندوق سهیم هستند. مسئولیت مالکان واحدهای سرمایهگذاری در قبال تعهدات صندوق صرفاً محدود به مبلغ سرمایهگذاری آنها در صندوق است.
واحدهای سرمایهگذاری قابل‌انتقال به غیر بوده و در بازار خارج از بورس (فرابورس) پذیرفته می‌شوند.
فرآیند کلی عملکرد صندوق زمین و ساختمان نیز شامل جمعآوری وجوه از سرمایه‌گذاران، تخصیص وجوه به پروژه‌های ساختمانی و اجرای پروژه‌ها، فروش واحدهای ساختمانی پروژه و تقسیم عواید ناشی از این فعالیت بین سرمایه‌گذاران است.
انتشار اوراق صکوک
- انتشار صکوک مرابحه از طریق شرکتهای تابعه بانک ۰۰۰,۱۰ هزار برای فولاد مبارکه انجام شده است.
- مکاتبه با بانک مرکزی جهت انتشار صکوک اجاره و اخذ مجوز انتشار از بانک مرکزی، مکاتبه با سازمان برنامه و بودجه کشور و خزانه‌داری کل کشور به منظور اخذ مجوزهای مربوطه انتشار ۱۰ هزار میلیارد ریال گواهی سپرده‌عام به تاریخ انتشار ۹۵.۱۲.۲۱مکاتبه با بانک‌مرکزی مبنی بر درخواست انتشار ۰۰۰,۱۰۰ میلیارد ریال اوراق رهنی مسکن؛ (۰۰۰,۳ میلیارد ریال اوراق رهنی پس از صدور مجوز۳۷۶۹۱/ ۹۵ مورخ ۹۵.۲.۱۱بانک مرکزی منتشر و در خصوص آمادگی انتشار مرحله دوم اوراق به میزان ۰۰۰,۱۰ میلیارد ریال مکاتبه با بانک‌مرکزی طی نامه ۱۷۳/۱۰۴۳ مورخ ۹۵.۶.۱ صورت پذیرفته است.)
ضمن اینکه انتشار ۰۰۰,۵ میلیارد ریال صکوک اجاره جهت هواپیمایی هما در مرحله انعقاد قرار دارد. انتشار ۰۰۰,۳ میلیارد ریال صکوک اجاره جهت سازمان بنادر دریانوردی در مرحله تهیه گزارش توجیه است.
تشکیل موسسه تضمین تسهیلات رهنی از دیگر اقدامات بود که در این مورد مطالعه و پیگیری جهت بررسی امکان سنجی اجرا شد و صندوق تضمین تسهیلات رهنی نیز ایجاد شد.
در راستای چگونگی خانه دار شدن بانک مسکن کتابچه ای را تحت عنوان چگونه خانه دار شوید تهیه کرد و در اختیار متقاضیان و تمامی شهروندان قرار داد.
بانك‌مسكن از سال ۱۳۱۷ تاكنون به عنوان تنها بانك تخصصي در بخش مسكن فعاليت نموده است و در تمام اين مدت تمام اقدامات و طرحهاي خود را در راستاي اعطاي تسهيلات به اقشار كم درآمد و متوسط جامعه جهت خريد، ساخت و تعمير مسكن معطوف ساخته است. با توجه به اينكه مسكن از مهمترين نيازهای اساسی خانواده‌های ايرانی جهت اسكان و آرامش خاطر محسوب میشود، بنابراين توجه به اين نياز به عنوان اصليترين هدف بانك مسكن است به طوری‌كه از۲۱ ميليون واحد مسكونی احداثی در سراسر ايران تعداد ۷ ميليون خانواده ايرانی از تسهيلات اين بانك برای خانه‌دار شدن استفاده كرده‌اند.
در اين كتابچه با عنوان چگونه صاحب خانه شويمسعي برآن است كه تمامي اطلاعاتي كه مربوط به شرايط اعطاي تسهيلات براي خريد، ساخت، تعمير و تبديل به احسن نمودن واحد مسكوني در تهران و ساير شهرها وجود دارد به صورت خلاصه و روان در اختيار تمامی مردم قرارگيرد. آرزو می‌كنيم كه افراد بيشتری بتوانند از اين راه صاحب خانه شوند و بانك مسكن به اهداف خود در اين خصوص نزديك‌تر شود.