به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از شهروند، ۱۱۰ سال از روزی كه آقامحمدخان قاجار تهران را به‌عنوان پايتخت كشور انتخاب كرد، می‌گذرد؛ شهری كه در نوروز مراسم تاجگذاری آقامحمدخان در كاخ گلستان را به خود ديد و از سال گذشته هم صاحب روز شد. اعضاي شوراي شهر تهران چهاردهمين روز مهرماه را به‌عنوان روز تهران نامگذاري كردند و حالا همزمان با اين روز شهردار تهران هم در مراسم پياده‌روي سالمندان شركت كرد و هم در صفحه اينستاگرام خود پيامي به مناسب روز تهران نوشت. محمدعلي نجفي نسبت به خالی‌شدن تهران از حافظه تاریخی کهنش هشدار داد و از شهروندان تهرانی درخواست همراهی کرد برای ساختن تهران: «امروز درست ۱۱۰سال از روزی که در اولین دوره مجلس، از «تهران» به‌عنوان دارالخلافه نام برده و برای نخستین‌بار شهر تهران به صورت قانونی به‌عنوان پایتخت معرفی شد، می‌گذرد.
در تمام این سال‌ها، تهران به‌عنوان پایتخت ایران، فرازونشیب‌های مختلفی را پشت سر گذاشته است؛ فرازونشیب‌هایی که تهرانِ امروز ماحصلِ آن است. تهران در روزگارِ ما برخلاف تمام زرق و برق‌های خود، شهری است با هویتی فراموش‌شده. خطری که تهرانِ ما را تهدید می‌کند، خالی‌شدن شهر از حافظه تاریخی کهنش است؛ دیگر چندان نیستند آنهایی که تهران و روایت‌هایش را می‌شناسند و به کوچه باغ‌هایش احترام می‌گذارند. پایتخت ایران امروزه بیش از هر زمان دیگری از «تهران بودگی» تهی است و خاطرات شهر درحال فراموش‌شدن است. همه اینها یک زنگ خطر است، زنگ خطری که بیش از همیشه باید ما را به فکر وادارد و به تأمل مشغول کند. امروز تهران در آستانه دورانی تازه قرار دارد، دورانی که در آن عقلانیت و مشارکتِ شهروندان در تعیین سرنوشتِ شهر، اعتقادی راسخ در بین تصمیم‌گیرانِ شهری است.»
شهردار تهران در ادامه اين پيام نوشت: «بر این باورم که تک‌تک شهروندانِ تهرانی «روزِ تهران» را باید فرصتی برای اندیشیدن داشته‌باشند؛ اندیشیدن به تهرانی که بود، تهرانی که هست و تهرانی که باید باشد. از همین‌رو، از همه شهروندان تهرانی خالصانه درخواست می‌کنم همراه و دستگیر شهرشان باشند، با هم بسازیم آنچه را که ساختنی است و باز پس گیریم آنچه را که مدت‌هاست زیر پا مانده، فراموش نکنیم که تهران متعلق به ماست و همگی در قبال آن مسئولیم.»
نام آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در دایره‌المعارف تهران نبود
كمی آن‌طرف‌تر هم دیروز اعضای شورای‌شهر تهران به مناسبت روز تهران همراه اشرف بروجردی، محسن هاشمی و كارشناسان حوزه فرهنگي به مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی رفتند و در جریان روند تدوین و تألیف دایره‌المعارف تهران، شمیرانات و ری قرار گرفتند. احمد مسجدجامعي در اين بازديد پیشنهاد كرد سردیس تهران‌شناسان معروف در تهران نصب شود: «دانشنامه‌ای مختص تهران، شمیرانات و ری درحال تدوین است، البته کار بسیار سختی است، چراکه برخی منابع شفاهی هستند و اطلاعات آن به صورت مصاحبه با افراد به دست می‌آید و از ظرفیت شورایاران نیز استفاده کردیم. هرچند که محل اعتبار برای تدوین این دایره‌المعارف از سوی شورای قبلی قطع شد.» او از نبود نام آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در اين دایره‌المعارف خبر داد: «در حین ورق‌زدن این دایره‌المعارف که درخصوص همه ابعاد مختلف تهران اعم از شخصیت‌های تأثیرگذار، مکان‌ها و... است، متوجه شدم که در این دایره‌المعارف اسمی از آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی به‌عنوان یکی از شخصیت‌های برجسته تهران نام برده نشده است.
دانشنامه‌ها موجودات زنده‌ای هستند که باید هرچند سال یک‌بار بازنگری شوند و از آنجا که هاشمی‌رفسنجانی یک شخصیت ملی است و از بزرگان تهران هم محسوب می‌شود، لازم است که نامش در این دایره‌المعارف قید شود.»
مسجدجامعی همچنين درباره شهر ری هم توضيحاتی را ارایه كرد: «۳۵۰۰ شخصیت منسوب به ری شناسایی شده است اما متاسفانه ری در تهران گم شده، درحالی که بسیاری از وقایع و شخصیت‌ها به ری منسوب هستند. امسال دو جلد دایره‌المعارف تهران رونمایی می‌شود و امیدواریم مدیریت شهری به انجام این پروژه مهم کمک کند.»
در ادامه مسجدجامعی و جمع تهران‌گردان به دیدار رضا شیرازیان از پژوهشگران تهران رفتند كه بيشتر فعالیت‌های او در حوزه جمع‌آوری نقشه‌های مربوط به تهران بوده است. شیرازیان در اين بازديد درباره نخستین تصویری که از تهران ثبت شد، توضيح داد: «اين تصوير يك نقشه نظامي متعلق به دوران فتحعلی‌‌شاه است که به نقشه نازکوت معروف است و نقشه بعدی پایتخت متعلق به دوران محمدشاه قاجار است. در دوره پهلوی، نخستین‌بار به نقشه‌ها با کارکرد تجاری توجه شد و نخستین عکس هوایی از تهران در این سال گرفته شد که به احتمال زیاد انگلیسی‌ها این عکس هوایی را درج کردند؛ به‌طوری که بخشی از خندق اطراف تهران در این عکس مشهود است.»
او به دستور مصدق براي تشكيل سازمان نقشه‌برداري در سال ۳۲ اشاره كرد: «تا سال ۵۷ این روند ادامه داشت و بررسی نقشه‌ها نشان می‌دهد که یک برنامه منظم، ابزاری و ملی هیچ‌وقت در نقشه‌برداری‌های تهران وجود نداشت، این درحالیست که نیازمند آن هستیم هر سه تا پنج‌سال به‌طور ادواری عکس‌های هوایی از تهران گرفته شود تا سیر تحولات مشخص شود. متاسفانه در تهران متولی نقشه‌ها مشخص نیست. یک موزه دایمی نقشه وجود دارد که البته کامل نیست و سیر تحولات را ناقص نشان می‌دهد.»
شيرازيان از سه نقشه بسیار مهم برای نشان‌دادن سیر تحول تهران نام برد كه البته در اختیار هیچ پژوهشگر داخلی نیست: «نقشه اول متعلق به سال ۱۳۰۹ و نقشه خیابان‌کشی‌های تهران است و نقشه دوم نقشه اردشیر زارع است که در سال ۱۳۲۱ رسم شده و نقشه سوم نیز عکس هوایی است که انگلیسی‌ها از تهران گرفته‌اند. امیدواریم شهرداری تهران نسبت به خرید این سه نقشه مهم اقدام کند تا بتوانیم نقشه تاریخی تهران و سیر تحول آن را تکمیل کنیم.»
ادای احترام به سربازان لهستانی کشته‌شده در جنگ جهانی دوم به مناسبت ورود لهستانی‌ها به ایران از برنامه‌هاي ديگر بازديدكنندگان بود. مسجدجامعی دراين‌باره هم توضيحاتي را ارایه كرد: «۷۵سال قبل زماني كه استالین لهستانی‌ها را بسیار اذیت می‌کرد، آنان به نوعی به ایران پناهنده شدند و مورد استقبال مردم ایران قرار گرفتند. لهستانی‌ها کنیسه و کلیساهای خود را در ایران داشتند، حتی هنوز کنیسه‌های آنها در خیابان ٣٠تیر باقی مانده که نشان‌دهنده روابط نیک مردم ایران و لهستان است.»
۱۹۳۷نفر در گورستان لهستانی‌ها دفن شده‌اند که از این میان ۶۰۹نفر نظامی هستند. نکته قابل توجه این‌که در کنار یادبود نظامیان کشته‌شده لهستانی تابلویی وجود دارد که اسامی سربازان کشته‌شده كه جسدشان در این گورستان دفن نشده، قید شده است. اسم سربازان دفن‌شده در قزوین، خرمشهر، اهواز و شمال ایران روی کتیبه‌هایی نصب شده است. خسرو سینایی در سال ۵۴ فیلمی درخصوص سربازان لهستانی ساخته‌شده و به همين دليل هم بالاترین نشان دولتی را از دولت لهستان دریافت کرده است.»
خبر خوب شهردار تهران برای سالمندان
شهردار تهران صبح ديروز همزمان با روز تهران با سالمندان شهر به پياده‌روي رفت كه بهانه آن هم هفته سالمندان بود. او در اين مراسم خبرهاي خوبي براي سالمندان تهراني داشت و از مشكلات آنها حرف زد: «سالمندی یک فرصت است نه یک تهدید. همشهریان سالمند همواره یک سرمایه برای شهر محسوب می‌شوند. شهرداری تهران هم تاکنون اقدامات خوبی برای سالمندان انجام داده که همه آن فعالیت‌ها دنبال می‌شود و ضعف‌ها برطرف خواهد شد.»
محمدعلی نجفی از کانون سالمندان به‌عنوان یکی از نهادهای غیردولتی نام برد كه فعالیت بسیار خوبی دارد: «شهرداری تهران تا جایی که اختیار داشته باشد، این کانون‌ها را تقویت می‌کند. همچنین ضعف‌های کارت‌های منزلت هم برای سالمندان برطرف خواهد شد تا آنها از خدمات بیشتری استفاده کنند. شهرداری تهران تلاش می‌کند خدمات بیشتر و بهتری را از طریق کارت‌های منزلت به سالمندان ارایه کند و امیدواریم این اقدامات در حدی باشد که شهر تهران را برای عموم شهروندان تهرانی به جایی پر از امید و شکوفایی بدل کند و زندگی در تهران مطلوب‌تر شود.» شهردار تهران اين را هم گفت كه در رابطه با فراهم‌کردن زندگی مطلوب برای شهروندان تهرانی از کودکان، نوجوانان، جوانان تا سالمندان باید شرایطی را فراهم کنیم تا ارزنده‌ترین خدمات برای یک زندگی آرام در تهران مهیا شود.
نجفی قول داد تا کارت‌های منزلت در سطح وسیع‌تری در بین شهروندان توزیع و خدمات بیشتری به آنها ارایه شود: «سالمندان گله‌هایی برای این کارت‌ها داشتند که پوشش کامل نمی‌دهد و بعضی خدمات را شامل نمی‌شود. به‌طور مثال، در نظر داریم استفاده از مراکز تفریحی و هنری، امکان ورزشی و وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند اتوبوس و مترو اضافه یا با کیفیت بیشتری به سالمندان ارایه شود.»
نجفی از سالمندی به‌عنوان دوره خاصی از زندگی ياد كرد و گفت كه هريك از سالمندان به‌عنوان گنجینه‌ای از تجربه، عشق و محبت و عاطفه هستند: «اگر معتقد هستیم که تهران شهری برای زندگی همه گروه‌ها و اقشار باشد، قطعا سالمندان نقش و سهم بسزایی خواهند داشت و باید شرایطی را فراهم کنیم که آنها زندگی توأم با آسایش و آرامش داشته باشند. کانون‌هاي سالمندان در محلات مجموع نظرات و مطالبات و خواسته‌های سالمندان را به مسئولان شهرداری منتقل می‌کنند.»
نهم مهر روز جهانی سالمندان است و در ايران به مدت يك هفته برنامه‌هاي مختلفي براي اين گروه از جامعه برگزار مي‌شود و شهردار تهران روز تهران را براي ديدار با اين بخش از مردم تهران انتخاب كرد.