پس از آنكه پهلوی اول باغ سعدآباد را در اختیار گرفت كاخ شهوند را ساخت كه دفتر كار تابستانی رضاخان بود. در قسمت جنوبی این خیابان نیز در مكان باغ فرمانفرما كاخ مرمر ایجاد شد و اقامتگاه ۹ماهه رضاخان در سال نیز در همین كاخ ایجاد شد. ارتباط میان كاخ شهوند در سعدآباد و كاخ مرمر در تقاطع ولیعصر-امام خمینی امروز با مسیر ارتباطی كه دو سوی آن‌را درختان چنار كاشته بودند شكل گرفت. خیابان ولیعصر در واقع به مثابه ارتباط درونی میان ۲مكان حكومتی ایجاد شد. اگر به‌طور فرض با یك پاك كن تمام فضاهای اطراف خیابان ولیعصر را پاك كنیم می‌بینیم كه یك مجموعه حكومتی از كاخ مرمر در تقاطع ولیعصر-امام خمینی امروز تا كاخ سعدآباد در انتهای شمالی خیابان ولیعصر از طریق خیابان زعفرانیه مرتبط می‌شود. این مفهوم در هیچ نقطه از جهان و در هیچ خیابانی وجود نداشته و گویی خیابان ولیعصر درون یك باغ حكومتی احداث شده است كه ۲نقطه را به یكدیگر متصل می‌كند.
چنار بزرگ‌ترین ویژگی و معرف گیاهی شهر تهران است. حتی آرم شهرداری تهران از ۲برگ چنار درون هم قرار داده شده توسط مرحوم ممیز طراحی شد. امروز اما متأسفانه اكثر چنارهای خیابان ولیعصر و شهر تهران جای خود را به درختان خارجی توت داده‌اند كه در سال‌های گذشته از مالزی و شرق دور وارد تهران شدند و تهرانی كه به چنارستان معروف بود، حالا تنها سند هویت خود را در همین ۲ردیف درختان چنار حاشیه خیابان ولیعصر جست‌وجو می‌كند. حفاظت از درختان چنار حاشیه خیابان ولیعصر و شهر تهران نه‌تنها ابعاد میراث فرهنگی خاصی را در مفهوم فضای شهری دارد، بلكه به منزله حفظ نماد طبیعی شهر تهران است.
طی ۲دهه اخیر با ویران كردن فضای جوی طولانی ولیعصر مرگ درختان نیز تسریع شد. قطع كردن درختان توسط افراد و دادن جریمه بابت قتل درختان برای اینكه برخی مغازه‌دارهای حاشیه خیابان ولیعصر بتوانند تبلیغات مغازه خود را در معرض دید رهگذران و سواره‌ها بگذارند یكی از مشكلات خیابان ولیعصر است. رفتارهای غیرفرهنگی و غیرمیراثی نیز كه هم‌اكنون در شهر تهران شاهد آن هستیم و بخش اصلی میراث فرهنگی و سرمایه‌های شهر را در قالب درختان خیابان ولیعصر به باد داده است نیز ادامه یافت و نشانی از توقف و تقابل با چنین رفتارهایی مشاهده نمی‌شود. حتی ثبت ملی خیابان ولیعصر به منزله یك شوخی در دوره مدیریت پیشین شهرداری و افرادی كه در این خیابان هستند تلقی شد و نتیجه منطقی ثبت ملی این خیابان در رفتارهای گذشته مشاهده نشد. از بین رفتن درختان خیابان ولیعصر و سایر پدیده‌های تاریخی و حافظه این خیابان بیانگر آن است كه نمی‌توان رفتارهای غیرعلمی، غیرفنی، غیرمدنی و غیرشهری را با ساخت ساختمان‌ها و شیوه رفتار با خیابان ولیعصر تهران پوشاند.
اما رفتار با خیابان ولیعصر و چنارهای آن باید تصحیح شود. كف جوی طولانی خیابان ولیعصر را كه سیمان ریخته‌اند باید برداشته و این جوی‌ها به حالت قبلی خود بازگردانده شود. باید سعی شود آبیاری درختان خیابان ولیعصر توسط آب‌های سطحی و جاری كه از مناطق شمیران تأمین می‌شود ادامه یابد و از ورود آب فاضلاب بیمارستان‌ها و مراكزی كه دارای آب غیربهداشتی هستند به جوی‌های ولیعصر جلوگیری شود. حداقل نظارت زیست‌محیطی بر ورودی آب‌های فاضلاب به داخل جوی‌های ولیعصر ضروری است. جلوگیری از ریختن زباله در جوی‌های ولیعصر از مواردی است كه باید به آن توجه شود. اما مهم‌ترین اقدام در خیابان ثبت ملی شده ولیعصر باید این باشد كه اگر درختی در خیابان ولیعصر قطع می‌شود شهرداری مرتكب قطع درخت را جریمه نكند بلكه فرد را ملزم كند چناری ۱۰ساله در همان مكان بنشاند و هزینه كاشت درخت را هم متحمل شود. شهرداری نیز باید نهالستانی برای پرورش چنار در تهران ایجاد كند تا با رسیدن عمر آنها به یك دهه بتوان این درختان را بلافاصله با درختان قطع شده ولیعصر جایگزین كرد.
* رئیس ایکوم