به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از خبرگزاری خانه ملت، سرگردانی خودروهای در حال تردد، دوبله و گاهی سوبله پارک کردن آنها، در مناطق پر ازدحام از مهم‌ترین عواملی بروز ترافیک و ایجاد آلودگی زیست محیطی به عنوان بزرگترین معضلات پایتخت است. پارک کردن در پیاده‌روها، آن هم در اطراف برج‌های تجاری غول‌آسایی که همچون قارچ بدون در نظر گرفتن فضای کافی برای اختصاص به پارکینگ در فضای شهر تهران در حال افزایش هستند، یکی دیگر از مواردی است که به ایجاد این معضل سرسام‌آور دامن می‌زند.
این اتفاق در حالی مانع از تسهیل روند تردد شهروندان تهرانی شده است که به نظر می‌رسد، تاکنون شهرداری به عنوان متولی اصلی تامین فضای کافی در جهت احداث پارکینگ‌های عمومی، عزم جدی برای رفع این بحران نداشته است.
البته کشورهای توسعه‌یافته حل بحران تامین مراکز عمومی از جمله پارکینگ های طبقاتی را از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مرتفع می‌سازند، اما اینکه چرا در ایران سرمایه‌گذاران خصوصی، تمایلی به احداث این اماکن نشان نمی‌دهند، به عدم تامین بخش اقتصادی این اقدام به دلیل پایین بودن نرخ حق توقف در پارکینگ‌های عمومی برمی‌گردد، موضوعی که عضو مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس شورای اسلامی بدان اشاره کرده است.
تامین امنیت سرمایه‌گذاری نقطه پایان معضل کمبود پارکینگ است
علیرضا محجوب، افزایش تعداد پارکینگ‌های عمومی را یک ضرورت دانست و افزود: هم‌اکنون مهم‌ترین معضل شهر تهران، کمبود پارکینگ‌های عمومی است، و اساسا احداث و نگهداری از پارکینگ طبقاتی به دلیل اینکه هزینه قابل پرداخت به آنها پایین بوده، توجیه اقتصادی ندارد.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در این شرایط شهرداری باید به عنوان متولی اصلی، تعیین نرخ حق توقف در پارکینگ‌های عمومی، به ویژه در نقاط پر تردد شهر را به اندازه ای افزایش دهد، تا افرادی که زمین یا منابع مالی کافی برای سرمایه‌گذاری دارند، به مشارکت در این امر تمایل پیدا کنند.
این نماینده مردم در مجلس دهم، تاکید کرد: بی‌تردید تا زمانی که سرمایه‌گذاران بخش خصوصی احساس نکنند، احداث پارکینگ‌های عمومی بیشتر از ایجاد بناهای تجاری برای آنها سوددهی دارد، به این امر مبادرت نخواهند ورزید.
عضو مجمع نمایندگان استان تهران یادآورشد: هم‌اکنون به نظر می‌رسد برغم مشکلات عدیده‌ای همچون ترافیک و آلودگی هوا ناشی از عدم وجود پارکینگ‌های طبقاتی، که در نقاط پر تردد شهر ایجاد شده است، باز هم مسئولان ارائه راهکار برای ایجاد این مراکز، به منظور کاهش معضلات حوزه شهری پایتخت را نادیده گرفته‌اند.
البته این موضوعی بوده که علیخانی عضو کمیسیون حمل و نقل و عمران شورای اسلامی شهر تهران نیز بر آن اذعان داشته و با بیان اینکه موضوع کمبود پارکینگ در پایتخت لاینحل نیست گفته:«با تغییر نرخ پارکینگ می‌توان سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را تشویق به احداث پارکینگ کرد.
بر اساس آمارهای ارائه شده روزانه رانندگان خودرو برای پیداکردن جای پارک مناسب بین ۱۵ تا ۴۰ دقیقه وقت صرف می‌کنند، اما این مسئله تنها به اتلاف زمان خلاصه نمی‌شود. طبق تحقیقات به عمل آمده در سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت در هر نیم ساعت زمان برای یافتن جای پارک مناسب حداقل ۲۲۵ هزار لیتر بنزین هدر می‌رود و روزانه حدود چهار تا پنج میلیون لیتر از سوخت کشور صرف پیداکردن جای پارک می‌شود.
تغییری در تعرفه پارکینگ‌ها صورت نگرفته است
رئیس اتحادیه دارندگان تعمیرگاه و اتوسرویس و توقفگاه و پارکینگ تهران نیز در این رابطه گفته:« تعرفه‌ای که برای پارکینگ‌ها در نظر گرفته شده، از سال ۱۳۹۴ تاکنون تغییری نکرده است، از سوی دیگر این تعرفه منطقی نبوده و هیچ پارکینگی نمی‌تواند با هزینه سه هزار تومانی امورات خود را بچرخاند، در چنین شرایطی واحدها مجبور به تخلف شده و قیمت‌هایی متفاوت را به ناچار اعمال می‌کنند.
البته طبق قانون هم مصوباتی وجود دارد که اگر افراد ملک خود را در حوزه‌هایی مانند سینما، پمپ بنزین، حمام عمومی و یا پارکینگ مورد استفاده قرار دهند، بعدها برای تغییر کاربری آن لازم است رقمی بسیار بالا را به عنوان هزینه تغییر کاربری پرداخت کنند. در چنین شرایطی اگر همچنان فردی حاضر باشد ملک خود را به پارکینگ اختصاص دهد، ما حتی حاضریم دست او را ببوسیم.اما سال‌هاست که کسی برای دریافت جوازهای راه‌اندازی پارکینگ اقدام نمی‌کند. هم‌اکنون داستان پارکینگ‌ها داستانی بسیار غم‌انگیز است، شهرداری به عنوان نهادی که متولی ساخت پارکینگ در شهر به شمار می‌رود، معلوم نیست طی این سال‌ها چه تعداد پارکینگ ایجاد کرده اما به هر حال همه می‌دانیم که تعداد پارکینگ‌ها در شهری مانند تهران به هیچ عنوان جوابگوی نیاز مردم و تعداد اتومبیل‌هایی که در شهر وجود دارد، نیست. شهرداری حتی برای گرفتن عوارضی مانند پسماند نیز از پارکینگ‌ها هزینه دریافت می‌کند در حالی که واقعا شاید این واحدها چنین استفاده‌ای نداشته‌اند بر همین اساس در مجموع شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که پارکینگ‌داران مجبور می‌شوند به جای هزینه سه هزار تومانی رقمی حدود ۱۰ هزار تومان را مطالبه کنند اما در شرایطی که قیمت‌گذاری منطقی نباشد واقعا چگونه می‌توان جلوی این موضوع را گرفت؟! »
نرخ مصوب در پارکینگ‌های عمومی شهر تهران
محمدمهدی تندگویان، عضو شورای شهر تهران، در این مورد گفته:«پارکینگ‌های عمومی، زیر نظر شهرداری اداره می‌شوند و مصوب هفتاد و دومین و هفتاد و سومین جلسات رسمی، علنی فوق‌العاده شورای اسلامی شهر تهران (دوره چهارم) به تاریخ‌های بیست و پنجم و بیست و هفتم خرداد سال ۱۳۹۳، در خصوص تعیین نرخ حق توقف پارکینگ‌های عمومی و نرخ عوارض پارک حاشیه‌ای در شهر تهران، نرخ پارکینگ‌ها تعیین شده بود. پس از آن در فروردین سال ۹۵ اعضای شورای اسلامی شهر تهران با افزایش ۳۰ درصدی نرخ حق توقف پارکینگ‌های عمومی شهر تهران متناسب با نرخ تورم سالانه موافقت کردند. در دویست و پنجاه و یکمین جلسه شورا، لایحه تعیین نرخ حق توقف پارکینگ‌های عمومی در شهر تهران، در شرایطی مورد بررسی قرار گرفت که از سال ۹۳ تاکنون، افزایش نرخی در این بخش به تصویب نرسیده بود.»
اما اینکه چگونه می‌توان به رفع موانع اقتصادی، که سرمایه‌گذار را نگران آینده اختصاص منابع مالی خود، در جهت مشارکت با مدیران شهری کرده است را برطرف ساخت، موضوعی بوده که دیگر عضو مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس شورای اسلامی بدان اشاره می‌کند.
افزایش مشارکت بخش خصوصی در احداث پارکینگ با اعطای وام کم بهره
عبدالرضا هاشم‌زایی با یادآوری اینکه ترافیک و آلودگی هوا مهم‌ترین معضلات ناشی از کمبود پارکینگ‌های طبقاتی در شهر تهران است، افزود: هم‌اکنون شهرداری از فضای کافی برای احداث پارکینگ‌های عمومی برخوردار نیست، چراکه قبل از این، بخش اعظمی از فضای شهر را به فروش رسانده است، بنابراین در چنین شرایطی، مسئولان تنها باید به دنبال راهکاری در جهت ترغیب بخش خصوصی، برای سرمایه گذاری به منظور احداث پارکینگ‌های عمومی در کلان شهر تهران باشند.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: گران بودن زمین از دیگر مواردی است که، مانع از تمایل سرمایه‌گذاران برای مشارکت در امر احداث پارکینگ طبقاتی می‌شود، در این صورت، باید شرایطی را برای اطمینان سرمایه‌گذاران، از تامین بخش اقتصادی این اقدامشان ایجاد کرد.
عضو مجمع نمایندگان استان تهران خاطرنشان کرد: آنچه مسلم است شهرداری می‌تواند، با اعطای تسهیلات ویژه از جمله وام کم بهره، نقش موثری در جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، برای احداث پارکینگ‌های عمومی داشته باشد، همچنین وزارت مسکن و شهرسازی و سایر نهادها نیز که بخش اعظمی از زمین‌های پایتخت را در اختیار دارند، می‌توانند با اختصاص این زمین‌ها به بخش خصوصی، با هدف کاهش بار ترافیک و بهبود وضعیت زیست محیطی شهر تهران، در احداث پارکینگ‌های عمومی مشارکت داشته باشند
شرایطی که شهرداری برای احداث پارکینگ‌های عمومی تعیین کرده است
به غیر از اختصاص بخشی از سرمایه، شرایط دیگری نیز برای احداث پارکینگ عمومی مورد نیاز است، که شاید بسیاری از سرمایه‌گذاران، به دلیل عدم آگاهی نسبت به آن از احداث این مراکز سر باز می‌زنند، در قانونی که شهرداری برای صدور مجوز به منظور احداث پارکینگ‌های عمومی بدان استناد می‌کند، بدین قرار استکه تأمین و احداث تمامی پارکینگ‌های مورد نیاز طبق ضوابط مصوب کمیسیون ماده (۵) شهر تهران تعیین شده در پروانه‌های ساختمانی هر یک از کاربری‌ها، برای تمامی ساختمان‌ها و در همه پهنه‌ها الزامی است و صدور هر گونه عدم خلاف یا گواهی پایان کار، منوط به تأمین کلیه پارکینگ‌های مورد نیاز مذکور، در همان ساختمان یا در پارکینگ‌های مشاعی با فاصله حداکثر ۲۵۰ متر خواهد بود. تبصره (۹): تعداد پارکینگ‌های مورد نیاز برای ساختمان‌ها و مجتمع‌هایی که از کاربری‌های مختلف برخوردارند، بایستی برابر مجموع تعداد حداقل پارکینگ‌های لازم برای هر یک از کاربری‌ها طبق ضوابط, محاسبه و تأمین شود.
همچنین بر اساس تبصره (۱۰) این قانون، کلیه ادارات، ارگان‌ها، سازمان‌ها، نهادها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و غیردولتی، بیمارستان‌ها، فروشگاه‌های بزرگ و ساختمان‌های با عملکردهای گوناگون که مراجعین زیادی دارند، در زمان احداث و یا تجدید بنا و یا ساماندهی فضاهای خود، ملزم به تأمین پارکینگ مورد نیاز مراجعین براساس ساعات و روزهای اوج مراجعات، علاوه بر نیاز خود طبق ضوابط، و حداکثر در یک برنامه پنجساله در همان ساختمان و یا در پارکینگ‌های عمومی اطراف، تا شعاع ۲۵۰ متر می‌باشند.
بر اساس تبصره تبصره (۱۱): احداث پارکینگ مازاد بر ضوابط، در قطعات و پلاک‌های کلیه پهنه‌های شهر تا سقف دو برابر پارکینگ‌های مورد نیاز هر واحد در طبقات زیرهمکف (منفی)، بدون الزام به رعایت سطح اشغال و بدون محاسبه در تراکم ساختمانی مجاز و مشروط بر حفظ درختان موجود در ملک، مجاز می‌باشد.
در محلات، بافت‌ها و یا عرصه‌هایی که به هر علت، امکان تأمین پارکینگ در ساختمان‌های مسکونی موجود و احداثی وجود ندارد (و ضوابط آن به تصویب کمیسیون ماده ۵ شهر تهران خواهد رسید)، شهرداری تهران موظف است، ترتیبی اتخاذ نماید تا در کنار عرصه‌های مذکور و در فاصله‌هایی تا شعاع ۲۵۰ متر، پارکینگ‌های عمومی و ترجیحاً به صورت مشاعی و با حق انتقال و واگذاری به اشخاص جهت پلاک‌های که طبق ضوابط قابلیت تأمین پارکینگ ندارند، با مشارکت بخش خصوصی و مصرف‌کنندگان محلی ایجاد و احداث گردد.
پیش‌بینی محل احداث پارکینگ‌های عمومی مورد نیاز شهر به عنوان یکی از «فضاهای خدمات عمومی شهر» به ویژه در کنار رینگ‌های شهری و مراکز و گستره‌های کار و فعالیت (خصوصاً در مقیاس منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای)، در یک نقشه مستقل در طرح تفصیلی الزامی است. شهرداری موظف است در جهت احداث پارکینگ‌های مذکور با مشارکت بخش خصوصی و طبق ضوابط مصوب کمیسیون ماده (۵) شهر تهران در یک برنامه حداکثر ده ساله (تا سال ۱۳۹۵) اقدامات لازم به عمل آورد. نحوه تملک و یا آزادسازی عرصه این فضاها و یا مشارکت با مالکین اینگونه کاربری‌ها، در اجرای این بند طبق ضوابط و مقررات حاکم بر فضاهای خدمات عمومی واقع در طرح‌های مصوب خواهد بود.
میزان پارکینگ‌های مورد نیاز در پایتخت/کمبود ۱۵۰۰ پارکینگ در تهران
رئیس اتحادیه دارندگان تعمیرگاه و اتوسرویس و توقفگاه و پارکینگ تهران پیش از این طی مصاحبه‌ای از کمبود بیش از ۱۵۰۰ پارکینگ در تهران و سرگردانی خودرو‌ها خبر داده و گفته بود که «شهری به وسعت تهران فقط ۱۰۰ پارکینگ خصوصی دارد و در مجموع شرایط در این شهر به گونه‌ای است که افراد هیچ گونه رغبتی برای ایجاد پارکینگ‌های جدید ندارند. داستان پارکینگ‌ها تاکنون بارها و بارها تکرار شده اما برای چندمین بار باید بگوییم که شهری مانند تهران با این وسعت و گستردگی چیزی به نام پارکینگ نداشته و تهران پایتخت بدون پارکینگ است؟! شهرداری به عنوان متولی ساخت پارکینگ محسوب می‌شود، و تا امروز بخش خصوصی در تهران حدود ۱۰۰ پارکینگ ساخته است، اما با توجه به تعداد خودروهایی که در شهری همچون تهران وجود دارد، واقعا ۱۰۰ پارکینگ چه تاثیری می‌تواند داشته باشد؟ ».
اپلیکیشن‌های پارک‌یاب راه کار کنترل معضل پارکینگ در تهران
یکی از راه کار های کنترل معضل پارکینگ در تهران و کاهش میزان ترافیک استفاده از تکنولوژی های روز به ویژه نرم افزارهای پارکینگ یاب است که خوشبختانه شهرداری تهران در دوره جدید نگاه ویژه ای برای توسعه این امکانات دارد به طوری که معاون حمل و نقل و ترافیک تهران با بیان اینکه وضعیت ترافیک و امکانات حمل ونقل شهر تهران کافی و مطلوب نیست از در دستورکار قرار گرفتن اقدامات زیادی برای رفع این معضل خبر داد و گفته است:« هم‌اکنون می‌توان با نرم‌افزار پارک‌یاب پارکینگ‌ها را مدیریت کرد، به این صورت که، از اپلیکیشن‌های مختلف به این منظور استفاده کرد، ضمن اینکه هوشمند سازی در کاهش ترافیک اثرگذار است، بنابراین می‌توان از نرم‌افزارهای اینترنتی برای تحقق این مهم استفاده کرد.»/