شناسهٔ خبر: 48608 - سرویس مسکن و شهرسازی

به همت انجمن مفاخر معماری ایران برگزار می‌شود؛

بررسی میراث مشترک مکتب هرات درگفتمان هنر و معماری

پوستر میراث مشترک مکتب هرات به همت انجمن مفاخر معماری ایران در دویست و شصت و هفتمین گفتمان هنر و معماری، بررسی می‌شود.

 به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دویست و شصت و هفتمین گفتمان هنر و معماری به همت انجمن مفاخر معماری ایران تحت‌عنوان میراث مشترک مکتب هرات، چهارشنبه ۴ بهمن‌ماه سال جاری از ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۷:۳۰ در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار می‌شود.

در دویست و شصت و هفتمین گفتمان هنر و معماری که به معرفی مکتب هرات اختصاص دارد آقایان شهریار سیروس، علی طاهری و ابوالحسن میرعمادی سخن خواهند گفت که با نمایش فیلم همراه است.

 حضور برای علاقمندان در نشست آزاد است و علاقمندان می توانند، روز چهارشنبه ۴ بهمن ماه از ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۷:۳۰ به موزه هنرهای دینی به نشانی خیابان ولیعصر (عج) - بالاتر از ظفر – بلوار اسفندیار – شماره ۳۵ مراجعه کنند.

در توضیحات نشست فوق که به همت انجمن مفاخر معماری ایران تهیه شده آمده است: مکتب هرات، سبکی هنری در نقاشی ایرانی است که در دوره تیموریان و در زمان زمامداری معین الدین شاهرخ تیموری (۸۰۷-۸۵۰ ه. ق) در هرات پایه گذاری شد. این سبک در دوره سلطان حسین بایقرا پیشرفت می‌کند اما در سال ۱۵۰۷ میلادی با حمله ازبک ها، رشد آن متوقف می‌شود. سنت کارگاهی که ره‌آورد ورود ایلخانان به ایران بود، که در این دوران تداوم می‌یابد و کارگاه بایسنقر میرزا و سپس کارگاه سلطان حسین بایقرا مرکز فعالیت هنرمندان مکتب هرات می‌شود. مهمترین هنرمندان این مکتب کمال‌الدین بهزاد است که شاگردانش بعدها مکتب تبریز دوم را در دوران صفوی شکل می‌دهند. مکتبی که شاید بتوان آن را اوج مکاتب نگارگری ایرانی به شمار آورد. کانون هنری بایسنقر در هرات به نام دارالصنایع کتاب‌سازی معروف بود و کتاب‌های پدیدآمده در دوره بایسنقری، شامل نفیس‌ترین نگارگری‌ها و استادانه‌ترین خوشنویسی‌ها هستند که هم‌اکنون در تمام جهان متفرق است و هر جا که هست در کمال حرمت و دقت نگاهداری می‌شود.

هنرمندان نقاش و خوشنویش و خطاط که در کتابخانه بزرگ شاهی هرات به امر بایسنقر میرزا مشغول به کار بودند، آثار زیادی همچون کتاب‌های شاهنامه، لیلی و مجنون، بوستان و گلستان سعدی را مصور ساختند. یکی از ویژگی‌های سبک هرات، وجود عناصر شرق دور است (که احتمالا از مبادله سفیر و مراودات میان ایران و چین و نیز آمد و شد هنرمندان هرات همراه با هیات‌های سیاسی به خانبالق (پکن) ناشی می‌شد. منتهی این عناصر چینی در دست هنرمندان ایرانی، موجب رهائی هنر نگارگری ایرانی از بند چینی مآبی دوره تبریز اول شد. سرزندگی و تحرک در مکتب هرات، کاملاً مغایر با خشکی و بی‌روحی چهره‌ها در نگارگری‌های مکتب جلایری است. از دیگر خصوصیات منحصر به فرد مکتب هرات می‌توان به ترکیب‌بندی‌های متقارن و غیرمتقارن، واقع‌گرائی در ترسیم گل و گیاه، تنوع رنگ در قلم‌گیری، غالب بودن رنگ آبی در کل تصویر، ریزه‌کاری در معماری، مهارت در ترسیم طراحی اندام، تراکم در صحنه، نمایش چند زمانی و استفاده از ترکیب‌بندی دایره، اشاره کرد. نقاشی مکتب هرات به دلیل توجه خاص به انسان و محیط زندگی وی، به وفور از عناصر معماری استفاده کرده است. معماری در نقاشی مکتب هرات عنصری است که در فضای نگاره گسترده شده و به ساختار آن نظم می دهد و جایگاهی مناسب برای حضور شخصیت‌های نگاره می‌آفریند.

در نمایش فضا، در دوره آغازین مکتب هرات، بیشتر از ترکیب بندی متقارن استفاده شده است، ولی در دوره بعد این تقارن شکسته شده و فضا را از حالت رسمی بیرون آورده و وارد دنیای واقعی می‌کند که انسان‌ها در فضای معماری آن آزادانه در حال حرکت‌اند و فشردگی و ازدحام دیده نمی‌شود. زاویه دید در نگاره‌های مکتب هرات به گونه‌ای انتخاب شده که هر یک از عناصر، بیشترین اطلاعات را از طریق تصویر به بیننده می دهد. می‌توان دید که معماری و اجزای آن از اصلی‌ترین عناصر انسجام ترکیب‌بندی بنیان و هندسه آشکار و پنهان نگارگری مکتب تیموری است.