به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی، دکتر حافظی عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد درباره افزایش لرزه‌خیزی در خراسان با توجه به زلزله‌های اخیر غرب کشور اظهار کرد: اثبات رابطه بین زلزله‌های در غرب و شرق کشور غیرممکن است اما این موضوع که فعالیت لرزه‌ای در فلات ایران در چند سال گذشته بیشتر شده، اهمیت دارد.
وی ادامه داد: البته فعالیت‌های لرزه‌ای روند منظمی ندارند و در طول تاریخ نیز دوره‌هایی با فعالیت‌های شدید لرزه‌ای و بازه‌های زمانی با وقفه یا کاهش قابل توجه در فعالیت لرزه‌خیزی در کشور شاهد بوده‌ایم، نکته‌ای که مسلم است ۶۵ درصد استان خراسان رضوی در پهنه با خطر نسبی زیاد قرار دارد که تمامی شهرهای مهم استان از جمله شهر مشهد را در بر می‌گیرد.
حافظی تاکید کرد: تقریباً در مجاورت عمده شهرهای مهم استان نظیر قوچان، نیشابور، چناران، خواف، تربت‌حیدریه، فریمان گسل‌های فعالی وجود دارد که در گذشته سبب آسیب و خرابی این شهرها شده است.
وی درباره گسل‌های اطراف شهر مشهد نیز گفت: در شمال شهر گسل‌های مهمی نظیر خیرآباد و کشف رود و در بخش جنوبی گسل‌های جنوب مشهد و سنگ بست شاندیز قرار دارد که از نظر مطالعات زمین‌شناسی توان فعالیت و ایجاد زمین‌لرزه‌هایی با بزرگی بیش از ۷ ریشتر را دارند.
وی درباره سایر گسل‌های مهم استان اظهار کرد: گسل درونه (گسل کویر بزرگ) از مجاورت شهرهای کاشمر و تربت‌حیدریه عبور می‌کند، گسل خواف، از نزدیکی شهر خواف عبور می‌کند و یک گسل نیز از شمال نیشابور عبور می‌کند.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه با توجه به پتانسیل لرزه‌خیزی استان و شرایط سازه‌ها، درباره برآوردها از خرابی حاصل از یک زلزله متوسط و بزرگ در مشهد و سایر نقاط استان اظهار کرد: سازه‌هایی که جدیداً و بر اساس آیین‌نامه ۲۸۰۰ طراحی و اجرا شده‌اند انتظار می‌رود در برابر زمین‌لرزه متوسط و بزرگ مقاوم باشند و حداقل گسیختگی کامل نداشته باشند.
وی ادامه داد: شهرهای خراسان رضوی دارای بیش از ۴۵۰۰ هکتار بافت فرسوده است و بیش از ۲۵۰ هزار واحد روستایی در برابر زلزله نامقاوم هستند. مشهد در بین کلان‌شهرها بیشترین بافت فرسوده شهری را دارد و از این نظر ریسک زلزله در مشهد زیاد است.
وی یادآور شد: مطالعات ریسک زلزله و ارزیابی خرابی زلزله احتمالی برای منطقه یک شهری مشهد بصورت نمونه توسط شهرداری مشهد انجام شده است و با تأمین اعتبار این طرح برای سایر مناطق، مناطق با ریسک و خرابی شدید در طی یک زلزله احتمالی را می‌توان تعیین نمود.
حافظی درباره تمهیدات لازم برای بررسی خطر زلزله در مشهد اظهار کرد: در بخش مطالعات پایه در سال‌های گذشته مطالعات ریز پهنه‌بندی شهر مشهد انجام شده و بر اساس آن خصوصیات لرزه‌ای در بخش‌های مختلف شهر استخراج شده است. این مطالعات قرار است بر اساس ویرایش جدید آیین‌نامه ۲۸۰۰ به‌روز شود.
وی ادامه داد: همچنین مطالعات تدقیق گسل‌های شهر مشهد در حال انجام است و قرار است با مشخص شدن حریم گسل‌های فعال کاربری در حاشیه گسل‌ها به سمت کاربری‌های ایمن و سازه‌های با ریسک کم تغییر خواهد کرد.
حافظی گفت: در مورد سایر شهرهای استان نیز انجام چنین مطالعاتی پیش‌بینی شده است و در صورت تأمین اعتبار انجام خواهد شد. دستگاه‌های اجرایی نظیر شرکت گاز و آب منطقه‌ای نیز جهت مقاوم‌سازی شبکه اقداماتی داشته‌اند.
وی در پاسخ به این سؤال که در این خصوص مجموعه دانشگاهی چه اقداماتی را انجام داده‌اند؛ گفت: خوشبختانه در دانشگاه‌های استان متخصصین باتجربه‌ای حضور دارند که می‌توانند در این بخش کمک کنند بطوریکه شهر مشهد تنها استانی در کشور بوده است که مطالعات ریز پهنه‌بندی شهری را متخصصین بومی انجام داده‌اند.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه در خصوص و ضرورت آمادگی مردم در برابر زلزله اظهار کرد: خطر زلزله در مشهد کمتر از تهران نیست و همچنین در سایر شهرهایی بزرگ استان نظیر نیشابور، قوچان، شیروان، خواف، فریمان، تربت‌حیدریه و... نیز خطر زلزله بالاست لذا مردم در تهیه مسکن همین‌طور که به ظاهر و مبلمان منزل توجه دارند به مقاوم بودن آن در برابر زلزله هم توجه داشته باشند.
وی ادامه داد: مردم به آموزش‌های عمومی اقدامات لازم در برابر زلزله توجه کنند، با مناطق امن ساختمان محل سکونت خودشان آشنایی داشته باشند و مناطق امن در اطراف منزل و حتی محل کار را شناسایی کنند و اعضای خانواده و فرزندان را نسبت به این موضوع توجیه کنند.
حافظی یادآور شد: پیش‌بینی زلزله به این معنی که زمان و بزرگی زلزله را برای یک منطقه خاص پیش‌بینی کنیم در حال حاضر غیرممکن است، لذا نمی‌توانیم بیان کنیم که در چه زمانی شهر مشهد یا دیگر شهرهای استان متأثر از یک زلزله خواهد شد؛ اما شرایط زمین‌شناسی و داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که طی چند قرن گذشته بارها شهرهای استان توسط زلزله ویران شده و امکان وقوع مجدد چنین زلزله‌هایی در آینده نیز وجود دارد.
وی گفت: آخرین زلزله شدید مشهد با بزرگی ۶.۶ در ۱۶۷۳ میلادی اتفاق افتاده است در حالی که بر مبنای داده‌های آماری زلزله‌ها، دوره بازگشت چنین زلزله‌ای در اطراف شهر مشهد کمتر از ۳۵۰ سال است به عبارت دیگر از نظر متوسط آماری زلزله مشهد تأخیر داشته است.
وی با توجه به شرایط استان درباره مهمترین اولویت استان از نظر مخاطرات لرزه‌ای اظهار کرد: مهمترین بحث در مطالعات لرزه‌ای شناخت دقیق گسل‌های استان و مناطق مجاور و توسعه شبکه لرزه‌نگاری جهت به دست آوردن اطلاعات پایه لرزه‌خیزی است. در مرحله بعد لازم است اطلاعات لرزه‌خیزی با خصوصیات خاک ترکیب شود و نقشه‌های ریز پهنه‌بندی شهرهای مهم استان و نهایتاً برای کل استان تهیه شود.