به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی امروز ۱۸ اردیبهشت ماه اولین كنفرانس ملی بتن با حضور مسئولان وزارت راه و شهرسازی و دست‌اندركاران بتن كشور در مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی برگزار شد.
محمد شكرچی‌زاده در مراسم فوق ضمن مروری بر تجربیات دراز مدت حاصل از تحقیقات دوام بتن در خلیج فارس اعلام كرد: مقوله دوام بتن موضوع با اهمتی است در دهه ۷۰ مورد توجه متخصصان كشور در حوزه‌های دانشگاهی و همچنین دستگاه‌های اجرایی همچون سازمان برنامه و بودجه قرار گرفت.
وی ادامه داد: در غریب به ۳ دهه تحقیقات در حوزه بتن نتایج ارزشمندی حاصل شده است كه امیدوارم بتوانیم با جمع‌بندی آن‌ها و تدابیر اجرایی برنامه‌ریزی مناسبی برای آینده بتن در ایران داشته باشیم.
رئیس مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی همچنین خاطرنشان كرد: در حال حاضر به واسطه ۲ دهه تحقیقات موفق شدیم به نتایج مشخصی برای مقابله با عوامل بیرونی كه بتن را مورد مخاطره قرار می‌دهند دست یابیم و نتایج را در آیین‌نامه‌ها وارد كنیم.
وی همچنین ادامه داد: ویرایش جدید مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه بتن توسط مركز تحقیقات در دست نهایی شدن و تدوین است كه نتایج حاصل از آن می‌تواند در مقررات ملی ساختمان و سایر دستورالعمل‌ها وارد شود و نزدیكی مراجعی كه مسئولیت تدوین را بر عهده دارند كمك می‌كند تا تمام جوانب آن مورد توجه قرار گیرد.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه نتایج حاصل از سه دهه تحقیقات در حوزه بتن امروز به خوبی در مقررات ملی ساختمان و آئین‌نامه بتن ایران وارد شده است، اظهار کرد: ولی در عین حال وضعیت بتن کشور، وضعیت رضایت‌بخشی ندارد چرا که ما در سال‌های گذشته به امر کیفیت بتن توجه زیادی نداشتیم.
وی با اشاره به ساخت سازه‌های بتنی از دهه ۵۰ و ۶۰ در کشور، یادآور شد: علاوه بر آن تحقیقات در حوزه بتن نیز از سه دهه قبل در کشور آغاز شده است، ولی در عمل کمتر به دستاوردهای این تحقیقات توجه شده است.
رئیس مرکز تحقیقات مسکن، راه و شهرسازی نمونه آن را سازه‌های بتنی تخریب شده زلزله سرپل ذهاب کرمانشاه ذکر کرد و گفت: بررسی این سازه‌ها، ما را به این می‌رساند که آنچه که در مراکز علمی ارائه می‌شود و آنچه که در عمل با آن مواجه می‌شویم، فاصله زیادی دارد.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه دوام بتن بعد از رخدادهای لرزه‌ای خود را نشان می‌دهد، ادامه داد: بررسی رخدادهای پس از زلزله نشان می‌دهد که ساختمان‌های مهم کشور مانند بیمارستان‌ها مقاومت ۱۰ تا ۱۲ مگاپاسکال را دارند و در برابر زلزله مقاومت کافی ندارد و شکی نداریم که آنچه که در زلزله سرپل ذهاب مشاهده کردیم، در سایر شهرهای کشور نیز مواجه خواهیم شد.
به گفته وی شتاب زلزله کرمانشاه در سرپل ذهاب ۶۸ صدم شتاب ثقل و در اسلام آباد ۱۶ صدم شتاب ثقل بوده، ولی بیمارستانی در اسلام آباد که از کانون زلزله بوده است، با ۱۰ الی ۱۵ مگاپاسکال مقاومت، خساراتی به آن وارد شد.
رئیس مرکز تحقیقات مسکن، با تاکید بر اینکه ما در سال‌های گذشته کمتر به مقوله مقاومت بتن توجه کردیم، ادامه داد: در سال‌های گذشته، مطالعات زیادی انجام شده که امیدواریم با کاربردی کردن نتایج این تحقیقات بتوانیم دانش مهندسی کشور را بهبود بخشیم.
شکرچی‌زاده نمونه این تحقیقات را تحقیقات انجام شده در دانشگاه تهران عنوان کرد و افزود: این مطالعات که با حضور دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی آغاز شد، از دهه ۸۰ اجرایی شد و در طی آن دوام بتن در منطقه خلیج فارس به عنوان یک کارگاه تحقیقاتی خوردگی مورد بررسی قرار گرفت.
وی اضافه کرد: ما در این مطالعات دریافتیم که خوردگی ناشی از یون کلر تنها منحصر به مناطق مرطوب نمی‌شود، بلکه این نوع خوردگی را در مناطق کویری نیز شاهد بوده‌ایم.
مروری بر تجربیات درازمدت حاصل از تحقیقات دوام بتن در خلیج‌فارس
رئیس مرکز تحقیقات مسکن، راه و شهرسازی با اشاره به جزئیات این مطالعات، خاطرنشان کرد: خلیج فارس با مساحت ۲۰۰ هزار کیلومتر مربع است که از طریق تنگه هرمز با آب‌های آزاد ارتباط دارد.
وی با بیان اینکه دورترین نقطه خلیج‌فارس تا تنگه هرمز ۲۰ هزار کیلومتر فاصله دارد، افزود: از این رو مقادیر یون‌های مهاجم در خلیج فارس ۱۷ درصد بیشتر از آب‌های جهان است.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه در این مطالعات متوجه شدیم که آب‌های خلیج فارس آلوده به یون‌های کلر هستند، اظهار کرد: این امر و همچنین غلظت نمک در اتمسفر موجب افزایش سرعت خوردگی در سازه‌های این منطقه می‌شود، چرا که این عوامل محیط خورنده‌ای برای سازه‌ها ایجاد کرده است به گونه‌ای که خوردگی سازه‌ها در خلیج‌فارس مصداقی از خوردگی در جهان به شمار می‌روند.
رئیس مرکز تحقیقات مسکن، راه و شهرسازی هزینه متحمل شده از طریق خوردگی را ۴ تا ۵ درصد تولید ناخالص ملی دانست و ادامه داد: بر اساس برآوردها در سال ۸۵ هزینه‌های ناشی از خوردگی ۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
این محقق حوزه مهندسی عمران با تاکید بر ضرورت مقاوم‌سازی بتن‌ها، افزود: اگر به مقوله مقاومت بتن در سازه‌ها توجه لازم صورت گیرد، ما می‌توانیم عمر چندین هزار ساله را در محیط‌های خورنده داشته باشیم.
وی با تاکید بر اینکه در این مطالعات، بندرعباس یکی از سایت‌های تحقیقاتی ما بوده است، ادامه داد: نتایج مطالعات ما نشان داد که یون کلر در عمق ۳ سانتی‌متری بتن نفوذ کرده و به حد بحرانی رسیده است که این امر نشان می‌دهد که خوردگی بتن در این منطقه بسیار بالا بوده است.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه ما در این مطالعات از میکروسیلیس در تولید بتن‌ها استفاده کردیم، خاطرنشان کرد: با آزمایش‌های صورت گرفته نتایج نشان داد که نفوذ یون کلر در بتن حاوی میکروسیلیس ۱۸ میلی‌متر بوده است و این داده‌های به دست آمده ما را ترغیب می‌کند که در فونداسوین سازه‌ها توجه بیشتری را مبذول داریم.
به گفته وی، بتن‌های حاوی میکروسیلیس بعد از ۳۶ ماه دچار خوردگی شدند.
رئیس مرکز تحقیقات بتن با بیان اینکه استفاده از برخی از پوشش‌های سطحی می‌تواند به کاهش خوردگی منجر شود، افزود: نتایج این تحقیقات نشان داد که این نوع بتن‌ها بعد از ۳۶ ماه با افت کارآمدی مواجه می‌شوند و کاهش ضریب انتشارپذیری تا ۸۴ درصد بوده است.
شکرچی‌زاده با تاکید بر اینکه هر چه مقاومت الکتریکی بتن‌ها افزایش یابد، میزان خوردگی آن‌ها نیز کاهش می‌یابد، ادامه داد: نتایج مطالعات ما نشان داد که وقتی از پوزولان‌ها در بتن‌ها استفاده می‌شود، به دلیل افزایش مقاومت الکتریکی خوردگی به تاخیر می‌افتد، ضمن آنکه میزان یون کلر در آن‌ها به حد بحرانی نخواهد رسید.
به گفته وی، در نمونه‌های بتن بدون پوزولان‌ها زمان شروع خوردگی ۱۱ ماه پس از استفاده در سازه‌ها بوده، ولی این میزان در نمونه‌های دارای پوزولان‌ها طولانی‌تر شده است.
رئیس مرکز تحقیقات مسکن، خلیج‌فارس را یک کارگاه بزرگ خوردگی در کشور توصیف کرد و یادآور شد: اگر بتوانیم با مطالعات بیشتر کیفیت سازه‌ها را ارتقاء دهیم، می‌توانیم عوارض ناشی از خوردگی را کاهش دهیم.