به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، اولین همایش GIS یکپارچه در سازمانهای مکان محور، مفاهیم، چالش‌ها و راهکارهای پیاده سازی موفق GIS سازمانی صبح امروز در سالن الغدیر وزارت راه و شهرسازی با حضور وزیر راه و شهرسازی، معاون برنامه‌ریزی و منابع، نمایندگان مجلس و مهمانی از وزارتخانه‌های بهداشت، کشور و سازمان محیط زیست برگزار شد.
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در آغاز این همایش ضمن خوش آمد به همه حاضران در این جلسه و تبریک پیشاپیش ماه مبارک رمضان با مهم دانستن این جلسه اظهار داشت: آقای امینی به عنوان معاون برنامه ریزی و منابع امروز جلسه بسیار مهمی را تشکیل دادند و در این جلسه در خصوص موضوع پراهمیتی صحبت می‌کنیم.
وی افزود: درخصوص بحث اطلاعات یکپارچه مکانی و سیستم GIS ملی تا به حال در ایران خیلی بحث شده است. در دوره قبل هم به خاطر دارم که وقتی در وزارت بودم این مساله در دستور کار بود و بیش از ۳۰ سال است که در مورد GIS صحبت می‌کنیم ولی هنوز آنچنان که باید و شاید پیشرفت لازم را نداشتیم.
وزیر راه و شهرسازی گفت: همزمان با این بحث ما از انواع عدم تعادل‌ها در ایران صحبت می‌کنیم. نمونه بسیار برجسته این عدم تعادل‌ها منابع آب و گرفتاری که در آن وجود دارد. عدم تعادل در توزیع جمعیت در سرزمین که بحث بسیار پیچیده تری است، بحث عدم تعادل در توزیع خدمات، تسهیلات، زیربناها و زیرساخت‌های کشور و انواع عدم تعادل‌هایی که با آن مواجه هستیم.
وی افزود: بنابراین با یک موضوع بسیار جدید و مهم روبه‌رو هستیم و اینکه GIS چه کمکی در این زمینه می‌تواند داشته باشد و چرا اینقدر مهم بوده و باید به آن توجه شود.
باید درباره فناوری‌های نوین به یک اجماع نهایی برسیم
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه درخصوص استفاده از فناوری‌های نوین پیچیده برخی نگاه‌ها اسباب مرگ زودرس آنها را فراهم می‌کند، تصریح کرد: در ایران و درخصوص فناوری‌های نوین هنوز به یک اجماع نهایی و حتی نسبی هم نرسیده‌ایم. معمولا این سیستم‌های فناوری پیچیده وقتی وارد یک کشور می‌شوند آن روح فناوری فراموش شده و بیشتر تبدیل به یک سری تکنیک می‌شود که افراد در مورد آن تبلیغ و بحث کنند.
وی ادامه داد: دقیقا مرگ این فناوری‌ها زمانی است که در حد یک تکنیک آنها را تنزل دهیم آنهم در حالی این فناوری‌ها یک تغییر سطح کیفیت، منابع، زندگی و تصمیم‌گیری است.
این مقام مسئول ادامه داد: در این خصوص داستان این نیست که اطلاعات را روی نقشه داشته باشیم یا نه چون در ایران سال‌هاست که ما نقشه‌های جغرافیایی را داریم و این نیست که بخواهیم نقشه‌های مدرن را در سطح تکنیک با لایه‌های بیشتر با مدرن‌تر شدن در سطح تکنیک تنزل دهیم.
آخوندی با اشاره به این مساله افزود: مساله اصلی در واقع تغییر نظام تخصیص منابع مالی در ایران است و در واقع موضوع یک موضوع دیگر است که این بخش کوچک و ابزاری برای آن است. به راحتی از این موضوع عبور می‌کنیم و آن را در حد یک تکنیک تقلیل می‌دهیم. وقتی این اتفاق افتاد یکسری مهندس ورود اطلاعات می‌کنند و مقاماتی که می‌خواهند به حالتی کاملا منقطع نسبت به این موضوع تصمیم گیری کنند و در نهایت کار خودشان آن را انجام دهند که در آخر تنها یک مقدار بودجه و کار جدید برای یکسری افراد تنها به وجود آورده‌ایم. این اتفاق اساسا هدف ما نبوده و به هیچ وجه هم نباید باشد.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید به موضوع مهم در عصر جدید که باید در دستور کار ملی قرار بگیرد، اظهار داشت: در اینجا فرصتی برای بحث‌های نظری نیست اما در عصر جدید موضوع بسیار مهمی وجود دارد که باید در دستور کار ملی قرار بگیرد. کل عصر جدید اقتصاد مدرن یک حرف مهم دارد که به دلیل امکان تصمیم‌گیری بسیار فوری و امکان جابه جایی منابع در شبکه پولی و مالی در آن دنیا آن چیزی که از همه مهم‌تر است تصمیم گیری درباره اطلاعات است.
وی ادامه داد: یعنی اگر یک نفر اطلاعات را نسبت به فرد دیگر نیم ساعت زودتر داشته باشد با همان نیم ساعت می‌تواند یک جابه جایی داشته باشد که نفر بعدی نمی‌تواند. نکته مهمی که در جنبه‌های مختلف مثل جنگ‌ها زیاد در این زمینه بحث می‌شود.
آخوندی افزود: در حادثه ۱۱ ساپتامبر بحثی بود که هنوز هم راجع به آن نظریه نهایی داده نشده است. یازده سپتامبر که آن حادثه رخ داد یک عده زیادی از صاحبان بانک‌ها و بیمه‌های جهانی روز قبل سهام خودشان را فروختند. به محض اینکه اتفاق افتاد اکثر بیمه‌های بزرگ که در آن محل بودند ورشکست شدند و کسانی که این سهام را فروختند ثروت بسیار زیادی به دست آوردند.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به این موضوع ادامه داد: هرچند هنوز اطلاعات دقیق دیگری منتشر نشده یا حداقل گزارشی را در این زمینه ندیده‌ام که افراد ۲۴ ساعت قبل از این اتفاق اطلاع داشتند یا نه اما در هر صورت به عنوان یک نمونه می‌توان گفت که عدم تقارن اطلاعات چقدر ثروت را می‌تواند جابه‌جا کند. این نمونه خیلی خاص است و همین بحث را می‌توان راجع به همه طرح‌هایی که اجرا می‌شود مثل کمیسیون ماده ۵، راه آهن، ساخت یک پل یا سد یا دیگر موراد به صورت عادی گفت.
یکی از کانون‌های اصلی فساد عدم افشای اطلاعات و انحراف در اطلاعات است
عباس آخوندی با تاکید بر اینکه یکی از کانون‌های اصلی فساد عدم افشای اطلاعات و انحراف در اطلاعات است، تصریح کرد: نحوه تصمیم گیری و انتفاع کاملا متفاوت است. در حوزه علم اقتصاد راجع به انحراف در اطلاعات این اعتقاد وجود دارد که یکی از کانون‌های اصلی فساد عدم افشای اطلاعات و انحراف در اطلاعات است.
وی افزود: یکی از منابع اصلی توزیع رانت و سوداگری همین داستان دسترسی به اطلاعات درونی است. کسی که می‌داند در یک شرکت بورس الان هیات مدیره چه تصمیمی می‌خواهد بگیرد با آن کسی که نمی‌داند داستان متفاوتی دارد.
وزیر راه و شهرسازی با اعلام اینکه در بحث دسترسی آزاد به اطلاعات بحث مهم از جهت توزیع منابع و دسترسی به منابع است، گفت: آقای امینی وقتی اجرای این طرح را ترغیب می‌کردند به ایشان گفتم اگر یک طرح انضباط شهری در ایران می‌خواهیم تا مردم از بی‌نظمی و نداشتن قواره مشخص آن ننالند در ابتدای راه باید مردم اطلاعات داشته باشند و بدانند که طرح جامع چیست.
وی ادامه داد: اینکه من از محل پیرامون خودم اطلاعات داشته باشم بسیار مهم است و بدانم که این طرح جامع تفصیلی جه ضوابطی را مشخص کرده است. باید بدانم قرار است اتفاقی در کنار خانه من رخ بدهد، قانونی است یا غیرقانونی است.
این مقام مسئول در دولت دوازدهم افزود: این طرح می‌خواهد بحث تبادل را انجام دهد تا مردم دسترسی داشته باشند و ما در دولت به دنبال این مساله بوده و آن را ایجاد می‌کنیم.
آخوندی با تاکید بر اینکه طرح GIS یکپارچه در سازمانهای مکان محوراز نظر ماهوی یک طرح ضدفساد است، گفت: برای یک کار عملیاتی ضدفساد این مساله پایه‌ای‌ترین کار است. درست است این طرح در ظاهر تکنیکی است که مثلا نقشه‌ها و مشخصات جغرافیایی را منتشر می‌کند اما ماهیت این طرح یک طرح ضدفساد است.
وی افزود: این طرح یک اقتصاد رقابتی است و یک حقوق شهروندی که در واقع مردم بدانند پیرامون خودشان چه اتفاقی قرار است رخ دهد و اگر حرف و سخنی دارند آن را بگویند. بنابراین به این موضوع نه تکنیکی بلکه ماهوی نگاه می‌کنیم.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: از جنبه تکنیکی داشتن هزاران لایه اطلاعات یک کار بسیار تکنیکی و پیچیده است و از نظر فناوری یکی از فناوری‌های پیشرفته که نیاز به میلیاردها تومان سرمایه و جذب آدم‌های نخبه و ضریب هوشی بالاست که خوشبختانه در کشورمان حجم بالایی از انسان‌های لایق و شایسته را در اختیار داریم و سر جای خودش مهم است.
وی افزود: با این حال حواس‌مان باشد که ماهیت این کار حذف عدم تقارن اطلاعات بین مردم است. شما با این طرح می‌توانید متوجه شوید که توزیع زیربناهای کشور از جمله جاده، ریل، دریا، برق، آب، صنعت و غیره با تکمیل این نقشه است. اینکه با دیدن نقشه ببینید چه اتفاقی در سرزمین رخ داده و چگونه این اتفاقات در سرنوشت شهرها و مردم اثر می‌گذارد.
وزیر راه ادامه داد: این نکته مهمی است که امیدوارم به صورت عملکردی پیش برود تا مردم استفاده کنند. ممکن است این بحث را الان یکسری متخصص فقط استفاده کنند اما باید به سمتی برویم که این مورد استفاد روزمره مردم باشد و مردم به صورت عادی از آن بهره ببرند. علت اینکه به همکاران خودم در استان‌ها اصرار دارم که هر تصمیمی گرفته می‌شود سریعا در این نقشه GIS گذاشته شود این است که مردم بدانند در محل‌شان چه تصمیمی می‌گیرند و هیچکس نسبت به دیگری برتری اطلاعاتی نداشته باشد.
بحث ماهوی طرح GIS یک پارچه در سازمانهای مکان محور، دیگر موضوعی بود که وزیر راه و شهرسازی در این خصوص اظهار داشت: نکته بعدی که در مورد این مساله مهم است و از نظر ماهوی مهم، این است که در عصر ارتباطات زندگی می‌کنیم. اینکه در عصر ارتباطات زندگی می‌کنیم یعنی چه؟ اینکه شعار می‌دهیم یا حرف‌مان متفاوت است.
وی افزود: چگونه اطلاعات ثروت می‌شود؟ همین اتفاقی که در سیستم اپلیکیشن‌های مختلف و در سیستم‌های استارت‌آپ‌ها می‌بینید. اگر کسی یک استارت‌آپ راه می‌اندازد اطلاعات تولید ارزش افزوده او می‌شود و با یک پردازش آن را به محصول قابل استفاده تبدیل می‌کند. پس حالا در این خصوص کشوری پیشرو است که بیشترین اطلاعات را به آزادترین شکل ممکن به مردم خودش ارائه می‌دهد.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: اگر دنبال بحث‌های استارت‌آپی هستیم و اگر دنبال بحث‌های کسب و کارهای نوین، کل این کسب و کارها براساس اطلاعات است. لذا اینجاست که می‌بینید یکسری جوان با سرمایه‌های اندک که نزدیک به صفر است یک ارزش افزوده میلیاردی ایجاد می‌کنند. اینها که زمین، سرمایه و ماشین آلات نداشتند و اطلاعات ابزار کار آنها بوده که ثروت ایجاد کرد.
وظیفه یک دولت که مدعی توسعه است توزیع منصفانه اطلاعات است
عباس آخوندی با اشاره به اینکه وظیفه یک دولت که مدعی توسعه است توزیع منصفانه اطلاعات است، گفت: وظیفه یک دولت که مدعی توسعه بوده و می‌خواهد با بقیه کشورهای جهان رقابت کرده و دنبال اقتصادی مقاومتی و درون زاست با تکیه بر منابع درونی است باید اطلاعات درونی را به صورت منصفانه و آزاد در اختیار هرکسی که می‌تواند یک خلق ارزش افزوده داشته باشد، قرار دهد.
وی افزود: در این صورت است که با راه حل‌هایی مواجه می‌شویم که به ذهن‌مان نرسیده و این می‌تواند در حوزه مسکن، حمل‌ونقل، آب، برق و در هر حوزه دیگری باشد و اینجاست که اطلاعات تبدیل به دارایی می‌شود. در همین خصوص به دنبال این هستیم که با این سیستم اطلاعات را به دارایی تبدیل کنیم.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اجرای این سیستم در وزارتخانه با توجه به بخشنامه ابلاغ شده به دو دیدگاه در دسترسی آزاد به اطلاعات اشاره داشت و گفت: به تمام همکاران در وزارتخانه بخشنامه‌ای ابلاغ شد که همه موظف شدند اطلاعات را پنهان نکرده و با فاصله زمانی کمی آن را منتشر کنند.
وی با اعلام این نکته که در بحث دسترسی به آزادی اطلاعات دو دیدگاه وجود دارد ادامه داد: دیدگاه اول این است که هرکس اطلاعات خواست به او بدهیم و حتی اطلاعات انتشار پیدا کند. دیدگاه دوم این است که قبل از درخواست و به محض تولید، اطلاعات منتشر شود. اگر قرار است رشد کنیم نسل جوان که با این مفاهیم بهتر از نسل ما آشنا هستند مهم ترین اصل و بحث برای آنها اطلاعات است.
این عضو کابیته دولت دوازدهم تاکید کرد: اگر توانستیم اطلاعات را به صورت آزاد منتشر کنیم آن وقت می‌توان با سربلندی دو هدف را اعلام کرد. یکی مبارزه با فساد و دومی افزایش و خلق دارایی‌های جدید است که از این طریق رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: اگر این دو بحث را بپذیریم آن موقع خواهیم فهمید که اطلاعات بلافاصله تولید، بارگذاری و مستقیم بالا بیاید. بنابراین سیستم باید از داستان یک سیستم دستی که تولید اطلاعات می‌کند و بعد یک نفر وارد سیستم کرده خارج شود. لذا باید به سمتی برویم که اطلاعات هر طرحی که تصویب می‌شود بلافاصله تمام اطلاعات آن در سیستم GIS گذاشته شود.
وزیر راه و شهرسازی افزود: این مساله نه تنها برای مجموعه وزارتخانه بلکه می‌تواند برای کل دستگاه حاکمیت از جمله قوه مقننه، مجریه و قضائیه باشد که دسترسی آزاد، بارگذاری همزمان و تولد اطلاعات را داشته باشیم تا همزمان که اطلاعات متولد شد، شناسنامه‌دار شده و در سیستم ثبت شود.
عباس آخوندی تصریح کرد: رسیدن به این مساله زمان بر بوده و نیاز به نرم افزار و آموزشهای پیچیده دارد اما اشکالی نیست و باید هدف‌گذاری سیستم ما باشد. تمام همکاران ما چه در وزارتخانه و چه در ادارات کل باید این آموزش را ببینند که لحظه ورود اطلاعات آن اطلاعات با شناسنامه به صورت دیجیتال متولد و به دنیا بیاید. اگر اطلاعات به صورت دیجیتال به دنیا بیاید دیگر اینقدر نگران بارگذاری و نگران دسترسی به اطلاعات نخواهیم بود.
دسترسی آزاد به اطلاعات یک حق شهروندی است
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر دسترسی به اطلاعات آزاد به عنوان یک حق شهروندی گفت: البته در موضوع اطلاعات ما بحث محرمانه و نامحرمانه بودن اطلاعات را داریم که اینجا بحث ما در مورد اطلاعات طبقه بندی شده نیست چرا که قانون و مقررات خاص خودش را دارد.
وی افزود: وقتی در مورد اطلاعات صحبت می‌کنیم منظور اطلاعات آزاد و غیرطبقه بندی شده است و به دنبال این هستیم که اطلاعات را به یک حق شهروندی تبدیل کرده و با یک سیستم مدرن در اختیار همه مردم ایران قرار دهیم.
عباس آخوندی در پایان اظهار داشت: از همکاران، سازمان نقشه برداری، وزارت ارتباطات و دیگر عزیزانی که با ما در اجرای این طرح همکاری داشتند، تشکر کرده و قویا به همه همکاران تاکید می‌کنم که این طرح را اجرا کنند چرا که سیاست وزارتخانه است. از نظر من میزان موفقیت این است که چقدر توانستیم اطلاعات دیجیتال تولید کنیم و به تولید استارت‌آپ‌ها و کسب و کارهای نوپرداخته‌ایم. همه این اتفاقات ابزار کار جوان‌های دانشمند و فرهیخته کشورمان است که چشم امید ما در آینده به آنها خواهد بود.