به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، ایرباس A۳۳۰ یک هواپیمای پهن‌پیکر از خانواده هواپیماهای ایرباس است که توسط این شرکت اروپایی طراحی و تولید شده است. این هواپیما که اولین پرواز خود را در سال ۱۹۹۲ انجام داده، در چندین زیرنمونه مختلف تولید می‌شود که هر کدام برای منظوری خاص، از جابجایی حداکثر مسافر گرفته تا بیشترین بر پروازی طراحی شده‌اند.
هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» دو فروند ایرباس A۳۳۰-۲۰۰ در خدمت دارد که با رجیسترهای EP-IJA و EP-IJB پرواز می‌کنند. این دو فروند که بعد از برجام به ناوگان ایران‌ایر پیوستند، در واقع برای تحویل به هواپیمایی آویانکای برزیل تولید شده بودند، اما پس از ناتوانی این شرکت در پرداخت هزینه خرید، این هواپیماها تحویل ایران شدند. بنابراین هرکدام از این دو هواپیما بیش از ۴ سال سن دارند، اما با این وجود بعد از ای‌تی‌آر‌ها و ایرباس A۳۲۱ ایران‌ایر، جوان‌ترین هواپیماهای کشور محسوب می‌شوند. البته لازم به ذکر است از آنجا که این دو فروند بخش عمده‌ای از این ۴ سال را در تاسیسات ایرباس گذرانده‌اند، ساعات پروازی این دو بسیار کمتر از یک هواپیمای ۴ ساله است.
از سال ۱۹۹۲ تا کنون ۱۳۳۶ فروند ایرباس A۳۳۰ تولید شده که ۶۰۴ فروند از آن‌ها از سری ۲۰۰ بوده اند. در حال حاضر هواپیمایی چین شرقی با در اختیار داشتن ۳۳ فروند، بزرگترین کاربر سری ۲۰۰ این هواپیما در جهان به حساب می‌آید. هر فروند از این هواپیماها قیمتی معادل ۲۳۸.۵ میلیون دلار دارد.
ایران‌ایر ایرباس ۳۳۰ را با هدف انجام پروازهای دوربرد خود به اروپا و احیای پروازهای جنوب شرق آسیا خریداری کرده است. این هواپیما از زمان ورود به خدمت تاکنون به مقاصد لندن، پاریس، فرانکفورت، کلن، گوتنبرگ، سنت پترزبورگ، مسکو و بمبئی پرواز داشته است. به گفته خلبانان ایران‌ایر، در صورت برقراری مسیر هوایی میان ایران و کانادا، ایرباس A۳۳۰-۲۰۰ توانایی پرواز مستقیم در این مسیر را خواهد داشت. اما مشخصات فنی این هواپیما چیست و این غول پهن پیکر چه توانایی‌هایی دارد؟
غول دوربرد
اگر بنا بر دقت بر جزییات باشد، باید گفت که ایرباس‌های ایران ایر با توجه به نوع موتورهای استفاده شده در آن از سری A۳۳۰-۲۴۳E هستند. این هواپیماها بردی معادل ۱۳ هزار . ۴۵۰ کیلومتر دارند و از بلندپروازترین هواپیماهای جهان محسوب می‌شوند.
در واقع سری ۲۰۰ از ایرباس A۳۳۰ مانند سری ۳۰۰ این هواپیما توانایی حمل۱۳۹ هزار و ۹۰ لیتر، و به عبارت دیگر ۱۰۹ هزار و ۱۸۵ کیلوگرم سوخت را دارد، اما بدنه آن از سری ۳۰۰ کوتاه‌تر و ظرفیت حمل مسافر آن کمتر است. بنابراین می‌تواند مسافت بلندتری را پرواز کند.
سرعت پیمایش ایرباس A۳۳۰-۲۰۰ ۸۷۱ کیلومتر در ساعت است و می‌تواند تا ارتفاع ۴۱ هزارپا اوج بگیرد. این یعنی این هواپیما معیارهای لازم برای پرواز بر فراز اقیانوس را داراست.
از آنجا که این هواپیما در رده هواپیماهای پهن‌پیکر قرار می‌گیرد، همه فرودگاه‌ها امکان خدمات‌رسانی به آن را ندارند. ایرباس A۳۳۰ سری ۲۰۰ در صورتی که با حداکثر وزن خود پرواز کند، برای برخاستن به ۲۷۷۰ متر و برای فرود به ۱۷۳۰ متر باند نیاز دارد. این یعنی فرودگاه‌های کوچک نمی‌توانند پذیرای این هواپیما باشند. شاید جالب باشد اگر بدانید سرعت برخاست این هواپیما بین ۲۶۰ تا ۲۸۸ کیلومتر در ساعت و سرعت فرود آن ۲۵۲ کیلومتر در ساعت است.
اما نمی‌توان راجع به عملکرد هواپیما صحبت کرد و حرفی از موتورهای آن به میان نیاورد. ایرباس A۳۳۰ از چه موتورهایی استفاده می‌کند واین موتورها چه توانی دارند؟
قلب‌هایی با قدرت ۳۱۶ کیلونیوتن
شرکت‌های مختلفی، از جنرال موتورز گرفته تا پرات‌اندویتنی برای ایرباس موتور تولید می‌کنند، اما موتورهای ایرباس‌های ایرانی ساخته شرکت رولز رویس است. ایرباس‌های A۳۳۰-۲۰۰ ایران‌ایر از دو فروند موتور رولز رویس Trent۷۷۲C-۶۰ استفاده می‌کنند.
هر کدام از این دو موتور توانایی ایجاد ۳۱۶ کیلونیوتون نیروی پیشران را دارند، که برای به پرواز درآوردن این غول ۱۲۰ تنی کافی است.
وزن خالی هر ایرباس ۳۳۰ سری ۲۰۰، ۱۲۰ تن و بیشینه وزن پرواز این هواپیما ۲۴۲ تن است. این یعنی هر فروند از این هواپیما توانایی حمل مجموعا ۱۲۲ تن بار، مسافر و سوخت را دارد. ظرفیت حمل بار این هواپیما ۴۹ تن و ۴۰۰ کیلوگرم است.
همانطور که پیشتر گفته شد، حداکثر ظرفیت مخازن سوخت ایرباس A۳۳۰-۲۰۰ ۱۰۹ هزار و ۱۸۵ کیلوگرم است. به نظر می‌رسد این حج از سوخت برای پرواز این هواپیما ضروری است، چراکه ایرباس ۳۳۰ سری ۲۰۰ در هر ساعت به صورت متوسط ۵ هزار و ۶۰۰ کیلوگرم سوخت مصرف می‌کند. مصرف سوخت این هواپیما در هنگام اوج گیری ۶۰۰۰ کیلوگرم در ساعت و در حالت پیمایش ۵۰۰۰ کیلوگرم در ساعت است.
این هواپیما از پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز در پرواز خود بهره می‌برد. کابین خلبان این هواپیما از نوع «کابین شیشه‌ای» است، یعنی با حذف ادوات مکانیکی از نمایشگرها و ادوات دیجیتال و الکترونیکی بهره می‌برد. استفاده از کامپیوترها در کابین خلبان باعث شده مسئولیت‌های خلبان به حداقل برسد و خلبان بتواند بر کنترل و فرماندهی پرواز تمرکز کند.
اما این غول پرنده چه تعداد مسافر حمل می‌کند و چه امکاناتی برای مسافران فراهم می‌کند.
فضایی برای آسایش مسافران
ایرباس A۳۳۰-۲۰۰ در حداکثر چینش صندلی خود توانایی حمل ۴۰۶ نفر را دارد، اما ایرلاین‌ها معمولا از این ظرفیت استفاده نمی‌کنند. استفاده از صندلی‌های راحت‌تر و چینش صندلی در دو کلاس تجاری و اقتصادی باعث می‌شود تعداد صندلی‌ها در این هواپیما معمولا کمتر از حداکثر ظرفیت آن باشد.
ایرباس‌های ایرانی ۲۰۶ صندلی در بخش اقتصادی و ۳۲ صندلی در بخش تجاری خود دارند، که این تعداد ظرفیت هواپیما را به ۲۳۸ نفر می‌رساند.
پرواز با این هواپیمای پهن‌پیکر راحت‌تر از پرواز با هواپیماهای کوچک است. عرض ۵.۲۸ متری بدنه این هواپیما فضای راحتی زیادی را برای مسافران ایجاد می‌کند و بال‌های بزرگ ۶۰ متری این هواپیما باعث می‌شود تکان‌های پرواز کمتر به داخل کابین منتقل شود.
هر صندلی این هواپیما در بخش اقتصادی به طور معمول ۴۶ سانتی‌متر و هر صندلی در بخش تجاری ۵۳ سانتی‌متر عرض دارند. صندلی‌های بخش تجاری این هواپیما می‌توانند فضای اختصاصی را برای مسافر فراهم کنند. هر دو بخش تجاری و اقتصادی هواپیما از سیستم تفریحی صوتی و تصویری اختصاصی برای هر مسافر برخوردار هستند. این سیستم این امکان را برای تک تک مسافران فراهم می‌کند که در طول پرواز از آرشیو فیلم‌ها، سریال‌ها، موسیقی، موارد فرهنگی و بازی‌های مورد علاقه خود استفاده کند. همچنین امکان استفاده از اینترنت در طول پرواز نیز در ایرباس A۳۳۰ فراهم است.
این هواپیما فضایی معادل ۱۳۲.۴ متر مربع نیز برای حمل بار دارد و می‌تواند بی هیچ مشکلی بار مجاز مسافران را تا مقصد حمل کند.
در مجموع می‌توان گفت ایرباس A۳۳۰ سری ۲۰۰ یکی از بهترین، راحت‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین هواپیماهای پهن‌پیکر و دوربرد جهان است که استفاده از آن می‌تواند به گسترش مسیرهای بین قاره‌ای در هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» منجر شود.
گفتنی است اولین فروند از هواپیماهای ایرباس A۳۳۰-۲۰۰ ایران‌ایر در تاریخ ۲۱ اسفندماه ۱۳۹۵ وارد کشور شد و به ناوگان ایران‌ایر پیوست.