به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روزنامه ایران، نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد مهم‌ترین برنامه دولت در حوزه مسکن است که با فرمان رئیس جمهوری در بهمن ماه سال گذشته به‌عنوان طرح ملی بازآفرینی شهری امید شکل اجرایی به خود گرفت. دولت از سال ۱۳۹۲ تصمیم بر نوسازی بافت‌های ناکارآمد گرفت، ولی به علت نیاز به بررسی و تدوین برنامه دقیق، اجرای آن به‌تعویق افتاد. اما در قالب برنامه ملی بازآفرینی شهری امید نوسازی بافت فرسوده برعهده بخش خصوصی است و دولت در صورت نیاز به زمین از محل واگذاری زمین‌های دولتی آن را تأمین می‌کند. نوسازی بافت‌های فرسوده از دوبعد اقتصادی و اجتماعی دارای اهمیت است که به اعتقاد کارشناسان علاوه بر افزایش تولید و عرضه مسکن و کمک به خانه دار شدن دهک‌های متوسط و ضعیف جامعه از نظر بعد اجتماعی اهمیت این طرح چند برابر می‌شود چون همزمان با نوسازی ساختمان‌ها نیازهای روبنایی در محلات هدف مانند مدرسه، درمانگاه، پارک، مکان‌های ورزشی، کتابخانه و... نیز ساخته می‌شود و به این ترتیب امنیت اجتماعی هم در این محلات تأمین می‌شود. هوشنگ عشایری معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری در گفت‌و‌گو با «ایران» از پیشرفت پروژه بازآفرینی شهری از زمان فرمان رئیس جمهوری خبر داده و می‌گوید: از اسفند سال گذشته تاکنون ساخت حدود ۲۰ هزار واحد در قالب طرح بازآفرینی شروع شده و برنامه ساخت ۱۰۰ هزار واحد تا پایان سال است. در ادامه گفت و گوی ما با معاون وزیر راه و شهرسازی را بخوانید:
دولت برای جلب اعتماد ساکنان محلات هدف و سازندگان تصمیم گرفت خود در این طرح پیشقدم شود و اراضی دولتی واقع در بافت‌ها را برای ساخت و ساز واگذار کند. تاکنون چه میزان زمین دولتی برای ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده واگذار شده است؟
برنامه ملی بازآفرینی با رویکرد محله‌محوری تدوین شد و بر ۳ بخش اصلی استوار است. بخش اول این پروژه‌ها تحت عنوان پروژه‌های زیربنایی و روبنایی در برنامه ملی بازآفرینی برعهده دولت و شهرداری است. بخش دوم برنامه ملی بازآفرینی تحت عنوان بخش مسکن است که دولت برای شتابدهی به فرآیند اجرایی برنامه، استفاده از اراضی دولتی درطرح را پیشنهاد داد و در بخش دیگر نیز اراضی عمومی واگذار شده از سوی مردم و ورود توسعه‌گران را به میدان تدوین و مطرح کرد.در بخش مسکن حمایت از تولیدکنندگان در قالب مشوق‌ها و تخفیف‌ها مورد نظر قرار گرفته است مانند تخفیف مالیاتی، بیمه، صدور پروانه، انشعابات و... همچنین کاهش سود بانکی به ۹ درصد برای وام‌های ساخت ۴۰ و ۵۰ میلیون تومانی و سود ۶درصد برای سپرده‌گذاران و متقاضیان خرید مسکن در بافت‌های فرسوده. اما برای سرعت بخشیدن به برنامه، تأکید رئیس جمهوری به واگذاری اراضی دولتی در اختیار وزارتخانه‌ها است، اراضی که در بافت‌ها یا همجوار بافت‌ها قرار دارند.
مشخص است که چه میزان زمین دولتی باید برای اجرای بازآفرینی شهری واگذار شود؟
براساس برنامه، سالانه ۱۰۰ هزار واحد در طرح بازآفرینی باید ساخته شود که به طور متوسط هر واحد مسکونی ۳۵ تا ۴۰ مترمربع زمین نیاز دارد برای ساخت ۱۰۰ هزار واحد به‌طور میانگین ۴هزار هکتار اراضی نیاز داریم. پیش‌بینی اولیه ما این بود که اراضی دولتی در مرحله اول حدود ۳۰۰ هزار هکتار باشد یعنی از ۱۰۰ هزار واحد باید حدود ۱۰ هزار واحد در اراضی دولتی ساخته می‌شد. اما بعد از درخواست ما از وزارتخانه‌ها برای واگذاری اراضی، اولین چالش این بود که هیچ دستگاهی نپذیرفت که زمین را برای ساخت به وزارت راه و شهرسازی واگذار کند و حتی یک دستگاه هم به درخواست ما پاسخ نداد.
اما دولت دستگاه‌ها را ملزم به واگذاری اراضی کرده است؟
بله همه دستگاه‌ها ملزم هستند. با تشکیل جلسه در ستاد بازآفرینی سازمان ثبت اسناد به‌عنوان دارنده اطلاعات ثبتی کشور و وزارت اقتصاد به‌عنوان امین اموال دولت و دارنده تمامی اسناد مالکیت دولتی موظف شدند اراضی مورد نظر را شناسایی کنند همچنین برای این امر با ادارات ثبت اسناد استان‌ها نیز مکاتبه کردیم بعد از این تصمیمات برخی وزارتخانه‌ها مثل وزارت نیرو و آموزش و پرورش در تهران و وزارت ارتباطات در استان‌های همدان و یزد اعلام واگذاری زمین کردند هر چند متراژ زمین اندک بود اما ما استقبال کردیم. سازمان ثبت با شناسایی اراضی به مدت یک ماه موظف است سند آن را به نام وزارت راه‌و‌شهرسازی منتقل کند و وزارتخانه نیز باید در مدت ۱۵ روز زمین را برای ساخت در اختیار سازندگان و توسعه گران قرار دهد.اما تاکنون تنها وزارتخانه ای که اراضی خود را در اختیار برنامه قرار داده وزارت راه و شهرسازی است و در این اراضی حدود ۵ هزار واحد در حال آغاز ساخت است.
براساس برنامه قرار بود سالانه ۱۰ هزار واحد در اراضی دولتی در طرح بازآفرینی شهری ساخته شود آن‌طور که شما گفتید امسال تاکنون ۵ هزار واحد از این ساخت و ساز محقق شده که آن هم فقط مربوط به اراضی واگذار شده توسط وزارت راه و شهرسازی است؟
بله علاوه بر این ۵ هزار واحد حدود ۱۵ هزار واحد نیز پروانه ساختمانی در شهرهای مختلف و در محلات هدف صادر شده که خودمالکی هستند یعنی مردم به‌عنوان مالک اراضی تقاضای ساخت داشته‌اند. پس از زمان فرمان رئیس جمهوری در اواخر سال گذشته تاکنون ۲۰ هزار واحد مسکن در قالب طرح نوسازی پروانه ساخت گرفته‌اند.
فکر می‌کنید تا پایان سال برنامه ساخت ۱۰۰ هزار واحد محقق شود؟
بله. حتماً از یک ماه گذشته با ابزارهای تشویقی باعث شده روند کار بهتر پیش برود. بعد از صدور دستور رهبر معظم انقلاب مبنی بر رسیدگی به وضعیت ساکنان محلات ناکارآمد در کشور، دولت مصوباتی را به منظور تسریع در اجرای برنامه‌های این چنینی در مناطق مذکور تصویب کرد. طبق بررسی‌های انجام شده برای تسهیل در ورود توسعه‌گران و مردم به میدان، ابزارهای مالی و حقوقی لازم طی ۲۱ بند تدوین و در تاریخ ۱۰ خردادماه سال‌جاری به تمامی بخش‌های ذیربط ابلاغ شد.
اجرای طرح بازآفرینی با توجه به نوسازی واحدها از یک طرف و افزایش امکانات شهری و رفاهی در محلات از طرف دیگر مورد توجه دولت قرار گرفته است. یکی از اثرات مهم اجرای طرح ایجاد شغل عنوان شده است. چه تعداد شغل با اجرای طرح بازآفرینی قرار است به وجود آید؟
طبق فرمول‌های اقتصادی ساخت هر واحد ۸۰ متری یک نفر شغل مستقیم و یک نفر و نیم شغل غیرمستقیم ایجاد می‌کند. براساس برنامه بازآفرینی سالانه ۲۵۰ هزار شغل از این طریق ایجاد می‌شود. در طول ساخت واحدها و روبناها شغل ایجاد می‌شود و بعد از اتمام ساخت نیز شغل‌های پایدار برای ارائه خدمات در محلات به وجود می‌آید. با ساخت ۲۰ هزار واحد در چندماه گذشته حدود ۴۰ هزار شغل در این بخش ایجاد شده است.
یکی از طرح‌های نوسازی، بازآفرینی محله سیروس در شهر تهران بود که می‌توانیم بگوییم شروع بازآفرینی بوده است اما پیشرفت ساخت و ساز در این محله با اینکه چند ماه از آغاز آن گذشته قابل توجه نبوده است. کندی ساخت و ساز در این محله به چه دلیل است؟ آیا پروژه‌هایی که در دست شهرداری است نیز با همین کندی پیش می‌رود؟
در مورد پروژه‌های شهرداری به‌خاطر تغییر و تحولاتی که در شهرداری داشتیم با کندی مواجه شد اما اکنون این پروژه‌ها روی غلتک افتاده و کار ساخت خوب پیش می‌رود. در خصوص محله سیروس زمانی که کار را شروع کردیم تقریباً ۲ ماه بعد از شروع به‌خاطر برخورد ماشین‌آلات با لوله گاز مشکلات فنی ایجاد شد بعد از آن شهرداری از ما تعهد گرفت که تمام منطقه را که حدود یک هکتار مساحت داشت ، اسکن کنیم تا دیگر حادثه ای رخ ندهد به‌خاطر این مشکلات فنی در کار تأخیر به وجود آمد اما در حال حاضر روند ساخت در محله سیروس در حال پیشروی است.
طرح بازآفرینی در ۵۳۴ شهر در حال اجرا است. روند اجرا در شهرهای دیگر به چه صورت است؟
برای تسریع ساخت هر هفته به استان سفر می‌کنیم و برنامه اجرایی در استان‌ها را از نزدیک زیر نظر داریم. در ستادهای بازآفرینی در استان جلسه برگزار و سیاست‌های دولت و روند اجرای طرح را دنبال می‌کنیم. ارتقای کیفیت زندگی و کاهش آسیب‌های اجتماعی از اهداف اصلی این برنامه‌ها به شمار می‌روند که در حال حاضر در دستور کار قرار گرفته‌اند. در حال حاضر بالغ بر ۴۵۰ هزار شبکه تأسیسات شهری و همچنین بیش از یک میلیون مترمربع خدمات روبنایی در ۵۳۴شهر کشور در دست اجرا است.
مشارکت مردم و مالکان اراضی و ساختمان‌ها در محله‌های هدف در اجرای طرح و موفقیت آن بسیار مهم است. برای جلب اعتماد عمومی چه کارهایی انجام شده است؟
در گذشته در نوسازی بافت‌های فرسوده نگاه از بالا به پایین بود و شکل کار به‌صورت دستوری تعیین می شد اما در طرح جدید بازآفرینی دولت فقط نقش تسهیلگر را دارد و تمام برنامه به دست مردم محله و توسعه گران اجرا می‌شود. دولت هیچ دخالتی در محله‌ها ندارد اجرای کار دیگر به‌صورت دستوری نیست و عمومی است. ما می‌خواهیم مردم به ما بگویند در محله به چه نیاز دارند و دولت فقط از برنامه‌ها حمایت می‌کند .در محله‌ها زمین‌های دولتی را در اختیار مردم می‌گذاریم نه در اختیار سازنده یا فرد خاصی. ما بر زمین‌ها نرخ نمی‌گذاریم اما عایدی آن به مردم محله برمی‌گردد. در طرح جدید اعتماد و اقبال عمومی بالاست.