به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی معاون وزیر راه و شهرسازی جزئیات یک نقشه راه نو برای توسعه شهرهای جدید را تشریح کرد. مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید ضمن رمزگشایی از دو مقطع زمانی کلیدی در کارنامه احداث شهرهای جدید اعلام کرد: نارسایی‌هایی که طی سال‌های اخیر در این شهرها تحت تاثیر اجرای برخی طرح‌ها بروز کرد و مانع از اهداف کلان در ایجاد شهرهای جدید شد، با اجرای نقشه جدید برطرف میشود.
حبیب‌اله طاهرخانی در تشریح نقشه راه مدرن تهیه شده برای شهرهای جدید گفت: اولین تفاوت شاخص این نقشه با آنچه تاکنون در دستور کار بوده، جنس طرح‌ها و پروژه‌ها است. در نقشه جدید، اولویت تمرکز بر طر ح‌های غیرعمرانی بوده به طوریکه هدف این نقشه «ارتقای کیفیت زندگی » و «جذاب‌سازی محله‌های مسکونی » در شهرهای جدید است.
معاون وزیر راه و شهرسازی در این گفت وگو از آغاز برنامه‌های شکل دهنده روابط اجتماعی گسترده در شهرهای جدید خبر داد و تصریح کرد: ساخت و سازهای مسکونی انبوه در مسکن مهر باعث ورود جمعی از گروه‌های مختلف جمعیتی و از شهرهای مختلف به شهرهای جدید شد، این نوع جمعیت باید نسبت به هم شناخت پیدا کنند و بین آنها ارتباطات اجتماعی پایدار و مستمر شکل بگیرد.
در نقشه نو تدارک دیده شده برای شهرهای جدید، بخشی از پروژه‌ها نیز جنس عمرانی دارد اما جنس آنها به کاربری مغفول و فراموش شده در شهرهای جدید از جمله گسترش فضاهای عمومی برمی‌گردد که قرار است در این دوره، بهای بیشتری به آن داده شود.
مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید یکی از اولویت‌های دولت در سال جدید را تجهیز شهرهای جدید به شبکه حمل ونقل سریع، ارزان و ساده - مترو- عنوان کرد و گفت: در همه شهرهای جدید مطالعات مربوط به نحوه دسترسی ساده و کارآمد این شهرها به شهر مادر انجام شده و طرح‌هایی نیز در این زمینه نهایی شده است.
طاهرخانی همچنین برنامه شرکت عمران شهرهای جدید برای تکمیل پروژه‌های ناتمام مسکن مهر را نیز تشریح کرد. متن گفت وگو با حبیب اله طاهرخانی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید را در زیر بخوانید.
ساخت شهرهای جدید در کشور سابقه دست کم ۳۰ ساله دارد و در طول سه دهه گذشته، برنامه‌ها و طرح‌هایی که در این مناطق شهری به اجرا درآمد به لحاظ کمیت و شکل اجرا دارای نوسانات شدید بوده است، به عنوان مثال در یک دوره، اراضی مسکونی در شهرهای جدید به فروش می‌رسد و در دوره بعد، زمین‌ها از همین جنس به شکل رایگان در قالب مسکن مهر به تعاونی ها واگذار میشود. چه هدفی در پس سیاست احداث شهرهای جدید وجود داشته است؟
سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی مربوط به مجموعه شهرهای جدید در دو مقطع زمانی عمده قابل تحلیل و بررسی است. یکی شروع سیاست ایجاد شهرهای جدید در سال ۱۳۶۸ (دهه ۶۰ ) و دیگری هم در اواخر دهه ۸۰ زمان اجرای طرح مسکن مهر. در اواخر دهه ۶۰ کشور با افزایش شدید جمعیت به خصوص در کلانشهرها ناشی از مهاجرت روبه رو می شود. بعد از طرح های آماده سازی زمین در اطراف شهرها، ذهن سیاست‌گذار به این سمت می‌رود که به جای گسترش شهرها، یکسری سکونتگاه‌های جدید ایجاد شود. این فکر اواسط دهه ۶۰ شکل می‌گیرد و سرانجام سال ۱۳۶۸ با تصویب در هیات دولت، سیاست ساخت شهرهای جدید شکل اجرایی به خود می‌گیرد. آن زمان، بحث اصلی این بود که جمعیت مازاد شهرهای بزرگ و تقاضای جدید سکونت در این شهرها به شهرهای جدید منتقل شوند. عموم شهرهای جدید نیز بر همین مبنا، اطراف کلانشهرها ساخته شدند. حتی در مقدمه مصوبه دولت در خصوص شهرهای جدید، بر استقرار کارمندان در این شهرها و تامین مسکن کارمندان از این طریق نیز تاکید شده است. آن زمان، در این قالب، به صورت بطئی ساخت شهرهای جدید با جمعیت پذیری محدود جریان پیدا می کند. البته با گذشت زمان، این سیاست در عمل با اهداف اولیه‌اش فاصله پیدا می‌کند چون جمعیت‌پذیری خیلی کند پیش می‌رود.
ظرفیت جمعیتی ایجاد شده در شهرهای جدید خیلی بیشتر از جمعیت ساکن در این شهرها است؛ شما هم به این موضوع اشاره کردید. چرا شهرهای جدید در پذیرش جمعیت متناسب با هدف اصلی، موفق نبودند؟
به دو دلیل این ناکامی اتفاق افتاده است. یکی آنکه دولت مسوولیتی در خصوص ایجاد زیرساخت‌های اساسی نمی پذیرفت. به عنوان مثال در دنیا، بحث حمل ونقل سریع، آسان و انبوه جزو ملزومات شهرهای جدید است اما در ایران، در آن زمان اصلا مورد توجه نبود بلکه فقط خانه سازی در اولویت و تمرکز قرار داشت. نتیجه آن شد که شهرهای جدید از هر حیث، خدمات و شرایط کافی و جذاب برای سکونت نداشتند. علت دوم ناکامی نسبی در پذیرش جمعیت در شهرهای جدید به سیاست های شهری در کلا نشهرها (ـشهرهای مادر) برمی گردد که با سیاست در دست پیگیری با شهرهای
جدید هماهنگ نبود.
شهرهای بزرگ مرتب در طول این سال ها توسعه فیزیکی پیدا کردند و مدیریت سرزمینی هم از قدرت لازم برای هماهنگ سازی شهرداری‌های شهرهای بزرگ با سیاست شهرهای جدید برخوردار نبود. از طرفی حاشیه نشینی نیز در این سال‌ها گسترش پیدا کرد و روستاها هم به شهر تبدیل شدند. در این میان، جدا از برنامه ریزی شهری، هزینه های توسعه نیز در شهرهای جدید بالا بود؛ این اراضی در زمین‌های کشاورزی قرار نداشت و در اراضی ملی بود. به عنوان مثال در شهر جدید هشتگرد جنس زمین طوری است که باید حتما سیستم فاضلاب ایجاد کرد و برای تامین آب شرب هم باید سرمایه‌گذاری وسیع صورت می‌گرفت.
درباره مقطع زمانی دوم در فرآیند توسعه شهرهای جدید توضیح دهید.
مقطع زمانی دوم در ساخت و توسعه شهرهای جدید همزمان با مطرح شدن بحث مسکن مهر شروع شد. دولت در اواخر دهه ۸۰ با استناد به تبصره ۶ بودجه ۸۶ کل کشور، طرح مسکن مهر را شروع کرد. برای اجرای این طرح، دولت در شهرهای کوچک و متوسط زمین داشت و با واگذاری ۹۹ ساله آن به سازنده‌ها و تعاونی‌ها این طرح را کلید زد اما در کلانشهرها با محدودیت زمین مواجه بود و اصلا زمین نداشت لذا به شهرهای جدید رو می آورد. در منطقه کلانشهری تهران ما ۲۴۰ هزار واحد مسکونی مهر داریم شامل بیش از ۹۰ هزار واحد در شهر جدید پرند، حدود ۸۲ هزار واحد در شهر جدید پردیس، ۳۷۰۰ واحد در شهر جدید اندیشه و حدود ۵۰ هزار واحد نیز در شهر جدید هشتگرد.
جدا از نقدهای فنی وارد بر ساخت وسازهای مسکن مهر در شهرهای جدید، اشکال عمده‌ای که کارشناسان شهرسازی به این طرح دارند، تعریف تیراژ فو ق‌العاده بالا برای خانه‌سازی در این طرح آن هم در دوره زمانی محدود است. بخشی از تبعات این مدل ساخت وساز مسکن به شکل فرسایشی شدن روند ساخت از سوی پیمانکاران و ناامید شدن پیش خریداران این واحدها در سال های اخیر بروز کرد که این موضوع، اثر مضاعف در تاخیر یا توقف پروژه ها به وجود آورد. پروژه های مسکن مهر چه تاثیری بر شهرهای جدید گذاشت؟
ساخت و سازهای مسکن مهر در شهرهای جدید از دو منظر این شهرها را تحت تاثیر قرار داد. اول اینکه رونق اولیه در شهرهای جدید ایجاد کرد. به هر حال ورود سرمایه عظیم ناشی از اجرای طرح مسکن مهر به این شهرها از بابت مقیاس این ابر پروژه در حد چند ده هزار واحد مسکونی که عملا در مقیاس یک شهر بزرگ بود، وضعیت شهرهای جدید را با دوره قبل از آن، متحول کرد. در نتیجه اجرای طرح مسکن مهر، مسائل پنهان ناشی از طرح، در این شهرها بروز کرد. شهرهای جدید در پی ساخت و سازهای مسکن مهر، با کمبود شدید خدمات روبنایی و کاربری‌های مورد نیاز زندگی شهری روبه رو شدند. شهرهای جدید تعداد زیادی مراکز آموزشی نیاز دارد، تامین آب شرب یک مساله عمده در این شهرها است ضمن آنکه سیستم مناسب دفع فاضلاب و تکمیل پروژه‌های آماده‌سازی زمین به خصوص در شهری مثل شهر جدید پردیس و همچنین ساخت و تامین مسیرهای دسترسی و بحث حمل و نقل عمومی از جمله مترو، از جمله نیازهای این شهرها است.
این مشکلات در همان سال‌های اولیه اجرای طرح مسکن مهر کم‌کم چهره خود را نشان داد. درا وایل اجرای طرح مسکن مهر، توان همه بر ساخت و سازهای مسکونی مهر متمرکز بود و آنچه به عنوان تراز موفقیت یا عدم موفقیت مدیران قرار می گرفت، میزان پیشرفت فیزیکی پروژه‌های ساختمانی بود درحالیکه مساله بی‌تعادلی امکانات شهری با خانه‌های در دست ساخت، به تدریج بروز می‌کرد. بدیهی ترین اقدامی که با شروع طرح مسکن مهر و روند ساخت وسازهای مسکونی مربوط به این طرح باید در شهرهای جدید صورت می گرفت آن بود که در کنار هزینه‌های ساخت مسکن مهر باید برای زیرساخت‌ها و توسعه خدمات شهری حداقل سرمایه گذاری متناسب صورت می گرفت.
البته واقعیت آن است که به عنوان مثال ایجاد یک فضای سبز یا مراکز آموزشی، فرهنگی، مذهبی، ورزشی، درمانی و خدماتی برای بخش خصوصی جذاب نیست و از آن طرف، طرح‌های آماده‌سازی زمین و تامین آب و برق و فاضلاب، موضوعات اولیه ساخت و توسعه شهر جدید است که دولت وظیفه دارد برای این موارد برنامه‌ریزی کند و بودجه مناسب اختصاص دهد. در مسکن مهر، روی این مسائل فکری نشد. تامین مالی طرح مسکن مهر دو بعد داشت یکی خط اعتباری تزریق شده توسط بانک مرکزی و دیگری آورده نقدی متقاضیان واجد شرایط مسکن مهر. این دو منبع مالی برای ساخت و سازهای مسکن مهر اختصاص پیدا کرد و بقیه مسائل بلاتکلیف ماند.
با این حال اگر همه جانبه بخواهیم به طرح مسکن مهر در شهرهای جدید بنگریم، این طرح یکسری ویژگی نیز داشت. یک نتیجه این طرح آن بود که در شهرهای جدید با یکسری جمعیت تازه مواجه شدیم. ما در دولت یازدهم این ظرفیت جمعیتی ناشی از مسکن مهر در شهرهای جدید را یک فرصت قلمداد کردیم و برای آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم. ورود جمعیت به شهرهای جدید از این بابت که به تمرکززدایی از تهران منجر می شود، یک حسن است. ما در حال حاضر در عمده شهرهای جدید، برنامه‌های مربوط به ایجاد پیوند اجتماعی بین ساکنان محله های مسکن مهر که از گروه‌های شهری مختلف با ویژگی‌های متنوع به این شهرها آمده‌اند را به اجرا درآورده‌ایم. اگر درا ین زمینه برنامه‌ریزی نکنیم، موضوع، به مساله اجتماعی تبدیل می شود. تحلیل ما این است که جمعیت جذب شده در شهرهای جدید ناشی از مسکن مهر، تیغ دو لبه است. اگر بتوانیم به لحاظ اجتماعی، به این جمعیت جهت بدهیم، موفق عمل کرده ایم اما در غیر این صورت، بحران‌های اجتماعی شکل می‌گیرد و در نهایت، مهاجرت دوباره به شهرهای مادر اتفاق خواهد افتاد.
جمعیت غریبه در شهرهای جدید که در سال‌های اخیر با واگذاری واحدهای مسکونی مهر در محله‌ها شکل گرفت، چگونه قرار است پیوند اجتماعی با یکدیگر پیدا کند؟
در سال های اخیر با ساخت و واگذاری واحدهای مسکونی مهر، خیلی سریع مردم با قومیت های مختلف و سطوح فرهنگی مختلف کنار هم جمع شدند و لذا پیوند اجتماعی آنچنانی با هم ندارند. تنها وجه مشترک آنها این است که در یک فضای شهری مشترک زندگی می کنند. تاکید و بحث اصلی ما در شرکت عمران شهرهای جدید آن است که با برنامه‌های متنوع مورد حمایت شرکت عمران شهرهای جدید، باید روابط اجتماعی پایدار در محله های مسکن مهر و همچنین در بین محله های یک شهر جدید، شکل بگیرد و پدیده مخرب همسایه‌های بیگانه درا ین شهرها از بین برود. در این راستا، اصلی‌ترین مساله آن است که باید این امکان ایجاد شود تا ساکنان شهرهای جدید همدیگر را بشناسند، بچه‌های شان با هم آشنا شوند و آنها را به لحاظ اجتماعی سازماندهی کنیم تا در قالب‌های متشکل در اداره شهر مشارکت کنند.
برای این منظور در برخی شهرهای جدید رویدادهای فرهنگی و گردهمایی‌های محلی به مناسبت های مختلف ترتیب داده‌ایم تا خانوارها در کنار هم جمع بشوند و ا جتماع شکل بگیرد. کمک های فکری و مطالعاتی که جامعه شناس ها برای ما انجام داده‌اند نشان می دهد که باید شناخت بین ساکنان شهرهای جدید نسبت به یکدیگر و نسبت به شهر خودشان شکل بگیرد همچون محله‌های قدیمی در شهرهای بزرگ.
برای این منظور، ما دو کار را شروع کردیم یکی در شهر جدید پرند و دیگری هم در شهر جدید پردیس البته در همه شهرهای جدید مراحل اولیه آن شروع شده است. مثلا در عالیشهر این کار شروع شده است. شرکت‌های شهرهای جدید در گذشته وارد این حوزه نشدند و فقط بر ساخت وسازهای مسکونی متمرکز بودند.
شرکت عمران شهرهای جدید در این راستا چه خدماتی به محله‌ها ارائه می‌کند؟
ازجمله اقداماتی که شرکت‌های شهرهای جدید در هر یک از این شهرها برای شکل‌گیری پیوند اجتماعی در محله‌ها و بین خانوارهای ساکن انجام می‌دهند، حمایت از ایجاد هیات مدیره و هیات امنای ساختمان‌ها است. ما در این زمینه تسهیل گر هستیم و به گونه‌ای اقدام می‌کنیم که جرقه پیوند اجتماعی و برقراری رابطه بین افراد و ساکنان با هم، اتفاق بیفتد. ما با نهادهای اجتماعی مختلف فعال در کشور ارتباط برقرار می‌کنیم تا در شهرهای جدید حضور پیدا کنند و در این زمینه به ما کمک کنند. همچنین رویدادها و جشنواره‌های مختلف برگزار می‌کنیم. از طرفی، در برخی شهرهای جدید، سرای محله ایجاد کردیم و در سایر شهرها نیز چنین برنامه‌ای در دستور کارمان است.
اگر خوب کار کنیم اجتماع شکل می‌گیرد. ما اخیرا درباره ویژگی های جمعیتی شهرهای جدید یک ارزیابی انجام دادیم. این مطالعه بر پایه نتایج سرشماری سال ۹۵ انجام شد و نتایج امیدوارکننده آن نشان داد، سطح تحصیلات ساکنان شهرهای جدید نسبت به شهرهای همجوارشان خیلی بالاتر است. این تفاوت مثبت در سطح تحصیلات ساکنان شهرهای جدید با شهرهای کوچک اطراف شان، در اغلب شهرهای جدید وجود دارد و نشان می دهد: گروهی از جمعیت به شهرهای جدید اقبال نشان داده‌اند که به هیچ وجه تمایل ندارند در قال بهای غیررسمی نیاز مسکن شان را برآورده کنند. سطح تحصیلات
ساکنان شهرهای جدید در عین حال نشان از قائل بودن این افراد به نظم پذیری، داشتن چارچوب مشخص شهری برای خود و استعداد همراهی با مسوولان شهری برای توسعه مطلوب را دارد. بنابراین، ما در شهرهای جدید با جمعیتی روبه‌رو هستیم که آمادگی پذیرش شرایط مربوط به پیوند اجتماعی و مشارکت شهروندی برای زنده سازی شهر را دارد. در این زمینه، قصد داریم تک تک ظرفیت‌ها را شناسایی کنیم. به عنوان مثال در هر شهر جدید، به دنبال شناسایی هنرمندان، ورزشکاران و سایر گروه های مرجع هستیم تا شکل گیری روابط اجتماعی گسترده را با کمک این گرو ه‌ها شروع کنیم.
پروژه‌های ناتمام مسکن مهر در شهرهای جدید به خصوص شهرهای جدید اطراف تهران، مشکلاتی را برای ساکنان محله‌های مجاور به وجود آورده است. برنامه شرکت عمران برای به سرانجام رساندن این کارگا ه‌های ساختمانی چیست؟
در بحث برنامه های مربوط به تکمیل نیمه کاره‌های مسکن مهر، اصلی‌ترین وجه باقی مانده مربوط به شهرهای جدید اطراف تهران است. پروژه‌های مسکن مهر در اغلب شهرهای جدید به اتمام رسیده به جزء پروژه‌هایی که به لحاظ حقوقی، دارای مشکل هستند. در شهر جدید پرند، بخش عمده ساخت وسازها پیش رفته است. در پردیس نیز در جریان است. در سایر شهرهای جدید دنبال محله‌محوری و تکمیل خدمات شهری هستیم. در شهر جدید پردیس، یک بحث مربوط به ساخت وسازها است که درصد پیشرفت فیزیکی بالای ۸۰ درصد دارد. بنابراین در حوزه ساختمان، مشکل چندانی نداریم اما بحث اصلی آماده سازی زمین، تامین زیرساخت ها و خدمات روبنایی است. در حوزه خدمات روبنایی متناسب با استقرار جمعیت در حال ساخت و تامین مراکز مورد نیاز جمعیت جدید هستیم. اما در زیرساخت‌ها بخشی از آن در اختیار وزارت راه و شهرسازی نیست بلکه مربوط به دستگاه‌های خدمات رسان میشود.
پروژه های آماده سازی و محوطه سازی هزینه خیلی بالایی دارد و تامین آن را نباید به مردم تحمیل کنیم ضمن آنکه قیمت تمام شده واحدهای مسکونی را برای مالکا نشان به لحاظ اقتصادی غیرقابل توجیه می کند. بالاخره این یک واقعیت است که مزیت شهرهای جدید به قیمت واحدهای مسکونی در این شهرها نسبت به شهرهای مادر برمی گردد. لذا اگر هزینه های آماده سازی و تامین خدمات شهری در کنار هزینه های ساخت و تامین مسکن در شهرهای جدید را به مردم تحمیل کنیم. صرفه اقتصادی این خانه ها برای افراد پایین می آید و از بین می‌رود.
لذا کمک‌های دولتی برای این منظور باید ادامه پیدا کند و ما نیز از روش‌های مختلف از جمله استفاده از یارانه های بخش مسکن یا اوراق خزانه و منابع داخلی (زمین) برای تامین منابع برای پیمانکاران استفاده خواهیم کرد. شرکت عمران شهرهای جدید در حال حاضر در کنار برنامه ریزی و اقدام برای تکمیل ساخت وسازهای ناتمام مسکن مهر و همچنین شکل دادن به روابط اجتماعی در محله‌ها، ساخت و تامین خدمات روبنایی را نیز در دستور کار خود دارد. در این راستا در شهر جدید پردیس ساخت ۱۹ مدرسه از پیشرفت فیزیکی ۵۰ تا ۹۰ درصد برخوردار است. البته برای ۵ سال آینده باید ۵۰ مدرسه دیگر نیز ساخته شود. در سایر شهرهای جدید نیز برای تامین مهم ترین خدمات روبنایی، اقداماتی در دست انجام است. در شهر جدید بهارستان ساخت مرکز محله و یک پارک شهری در دست اقدام است. حجم این اقدامات در شهرهای جدید خیلی زیاد است. ۱۵ مدرسه در آستانه افتتاح داریم. در کل، ۱۶۰ پروژه مرتبط با خدمات روبنایی در دستور کار است و ۶۰ پروژه افتتاح شده است.
امسال در نظر داریم ۹۰ مدرسه را افتتاح و تحویل آموزش و پرورش دهیم. ۵۰ فضاهای ورزشی روباز و ۵۰ پارک محله ای از دیگر برنامه‌های در دستور کار است.
شما در اوایل دولت یازدهم بعد از استقرار در هیات مدیره شرکت عمران شهرهای جدید و بررسی همه جانبه اوضاع در شهرهای جدید، از خلأ برنامه های مرتبط با کیفیت زندگی و دسترسی پذیری سخن گفتید. در سال جدید، علاوه بر موضوعات کمی همچون پروژه‌های عمرانی، برای تامین نیازهای سکونتی مرتبط با کیفیت زندگی چه اقداماتی را در دستور کار دارید؟
سیاست کلان شرکت عمران شهرهای جدید، کیفیت بخشی به شهرها است. بعد از تمرکز شدید روی حوزه کمیت در این شهرها طی سال های گذشته، اکنون لازم است با تغییر فاز روی کیفیت زندگی شهری متمرکز شویم تا زمینه جذابیت شهرهای جدید افزایش پیدا کند. برای شهرهای جدید سیاست کلان این است که بخشی از کارکردهایی که در کلانشهرها قابلیت پاسخگویی ندارد را به شهرهای جدید هدایت کنیم. به عنوان مثال برای شهر جدید پرند، ایجاد یک نمایشگاه دائمی ساختمان را تدارک دیدهایم. همچنین با مالک و سرمایه‌گذار یک مجموعه فروشگاهی بزرگ فعال در تهران که امکان توسعه مراکز فروش در مجموعه خود را ندارد وارد مذاکره شده‌ایم تا بخش مرکزی این مجموعه را به پرند منتقل کند. مالک تصمیم اولیه دارد هایپرمارکت مرکزی را در شهر جدید پرند ایجاد کند چون در تهران فضای توسعه ندارد. این مذاکرات در حال نهایی شدن است. در صورت این انتقال، اولا فضای خیلی گسترده برای این هایپرمارکت به وجود می‌آید و همچنین تنوع اجناس خیلی بیشتر خواهد شد و با تعدد عرضه لوازم خانگی و برندهای بیشتر در حوزه‌های کالایی مختلف امکان یکجاخریدن برای خانوارها در شهرهای مختلف مجموعه شهری تهران با حضور دوره‌ای در پرند فراهم می آید. بحث اصلی هم آن است که این هایپرمارکت مرکزی نیاز مشتریان شهرهای اطراف تهران را پاسخ دهد.
موضوع تقویت شبکه حمل ونقل عمومی نیز یکی دیگر از اولویت های مهم شرکت عمران شهرهای جدید است. یک شبکه حمل و نقل سریع، کارآمد و ارزان قیمت، نیاز فوری شهرهای جدید است. مشکل اتصال راحت ساکنان شهرهای جدید به شهرهای مادر باید حل و فصل شود. برای این منظور، ساخت «مترو »، احداث معابر بزرگراهی و آزادراهی در دستور کار است. این برنامه برای همه شهرهای جدید دنبال میشود. ساخت مترو در پرند و هشتگرد شروع شده است. در بهارستان و گلبهار و فولاد شهر نیز اقدامات اولیه شروع شده است. در شهر جدید مجلسی ساخت کنارگذر غربی اصفهان به شکل پروژه
مشارکت اجرایی شده است.
در گلبهار ساخت آزادراه مشهد-چناران را تدارک دیدهایم. در بخشی از این پروژه ها مشارکت می‌کنیم. در شهر جدید علوی مساله اصلی دسترسی صنایع غرب بندرعباس به شهر جدید علوی است که باید تسهیل و مسیر دسترسی کوتاه شود. بنابراین در سال‌های آتی، یکی از وجوه تمرکز عمرانی شرکت عمران شهرهای جدید، پروژه های حمل ونقلی است. آزادراه تبریز- سهند یکی از پروژه های اولویت دار است که امیدواریم در سال ۱۳۹۷ زیر بار ترافیکی برود. برای این منظور اخیرا، یک تفاهم نامه همکاری با شهرداری تهران و شرکت راه آهن امضا کردیم تا از همه ظرفیت های شهری و دولتی برای توسعه حمل و نقل شهرهای جدید بهره ببریم. در شهرهای جدید ساخت پارک‌ها و بناهای فاخر در دستور کار است. باید در طراحی شهری و معماری کمال دقت صورت بگیرد و اگر قرار است مدرسه ساخته شود، آن بنا، بسیار زیبا احداث شود. این موارد جذابیت برای شهروندان ایجاد می‌کند. حتی در ساخت رستوران نیز باید ارزش‌های معماری رعایت شود. کمک می‌کنیم تا شهرهای جدید هویت معماری پیدا کنند.
اخیرا میزبان هیات دولتی کره جنوبی برای اطلاع از تجربه های ۵۰ ساله کره ای ها در زمینه ساخت و توسعه شهرهای جدید بودید. آیا موفق‌ترین تجربه خارجی در این زمینه قرار است در خدمت نسل نو شهرهای جدید ایران دربیاید؟
در حال حاضر کارنامه ساخت و توسعه شهرهای جدید وارد مقطع سوم خود شده است. در این مقطع، نوبت ایجاد نسل نو شهرهای جدید است. نسل نو شهرهای جدید الهام گرفته از تجربه های موفق کره جنوبی است. این شهرها باید در ابتدای شکل گیری، اشتغال زا و خودگردان باشند. هدف ما از ایجاد نسل نو شهرهای جدید، موضوع صرفا سکان نیست. شهر باید ارزش افزوده ایجاد کند. شهر جدید تیس یکی از شهرهای نسل نو است که در برنامه‌ریزی‌ها، کاربری این شهر را گردشگری به عنوان محور اصلی فعالیت تعریف کرده‌ایم. ۴۰ درصد فضای شهر جدید تیس مرتبط با فعالیت ها و فضاهای گردشگری است. این شهر کنار چابهار خواهد بود. بنابراین، تمرکز بر کاربری های گردشگری همچون هتل ها، مراکز تفریحی- دریایی و... است. در نسل های قبلی شهرهای جدید بعضا به این موضوع می‌پرداختیم اما موفق نبودیم. به عنوان مثال اگر چه در برخی شهرهای جدید، شهرک‌های صنعتی قرار دارد، اما این شهرک ها در کنار شهر جدید هستند و ارتباطی بین آنها با یکدیگر به لحاظ اقتصادی و تاثیرگذاری و تاثیرپذیری وجود ندارد.
در پرند شهرک صنعتی بزرگ و فعال وجود دارد اما شهر جدید از منافع شهرک منتفع نمی‌شود و با شهر تلفیق نشده است. بنابراین در نسل نو شهرهای جدید دنبال صنایع هایتک وا ستارت‌آپ‌ها هستیم تا در دل شهر جدید بتوانند استقرار پیدا کنند. به عنوان مثال، پارک علم و فناوری پردیس با شهر ارتباط برقرار پیدا کرده است. در شهرهای جدید برای فعالیت‌های استارت‌آپ‌ها فضای مناسب در اختیار می‌دهیم. این، عین تجربه موفق شهرهای جدید در کر ه جنوبی است.
کدام یک از شهرهای جدید نسل نو را استارت زده‌اید؟
یکی از نقاط تمرکز، برای توسعه نسل نو شهرهای جدید پهنه جنوبی کشور است هم برای استفاده از ظرفیت دریا و دسترسی به آب و هم شکل دادن به اسکان پایدار در این مناطق. عملیات اجرایی شهر جدید تیس را در سال جدید شروع می کنیم. برای تاسیس شرکت عمران شهر جدید تیس مجوزهای مربوطه اخذ شده است. در منطقه مکران دو شهر جدید داریم یکی تیس و دیگری هم در جاسک با اسم اولیه مکران. این، بخشی از طرح توسعه سواحل جنوبی کشور است.
در تهران برای ایجاد شهر جدید ایوانکی و شهر جدید خوارزمی برنامه ریزی کرده ایم. در خوارزمی، کارکرد لجستیک مدنظر است و خیلی بحث اسکان برجسته نیست. در شهرهای شمالی کشور نیز مطابق مصوبه سال گذشته هیات دولت، ساخت شهرک‌ها و دهکده های توریستی تفریحی در دستور کار است. یک طرح مطالعاتی در کل پهنه شمال شامل استان های گیلان، مازندارن و گلستان در دستور کار است. بر اساس این طرح، عرصه های مناسب برای توسعه فعالیت‌های گردشگری و توسعه شهرک‌های مسکونی را شناسایی می‌کنیم. شهرک‌سازی یکی از ماموریت‌های شرکت عمران شهرهای
جدید است. در شهرهای شمالی تقاضای شدید برای ساخت و خرید ویلا و اقامت وجود دارد. برای این تقاضا، باید عرضه مناسب صورت بگیرد. شمال عرصه حساس زیست محیطی است و برای همین منظور، هیات دولت مصوبه ای در سال گذشته داشت که باید توسط شرکت عمران شهرهای جدید با کمک استانداری‌های شمال و ادارات راه و شهرسازی به اجرا دربیاید./
منبع: دنیای اقتصاد