حجتالله غلامی مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درتشریح اقدامات این اداره کل در بحث مسکن با تاکید بر اینکه در این مقوله بحث بافتهای فرسوه، ناکارآمد شهری و حاشیهنشینی یک بحث و دیگر مورد بحث مسکن مهر است با اشاره به اقدامات صورت گرفته درخصوص مسکن مهر استان اظهار داشت: در بخش اول مسکن مهر ۱۶۱ هزار واحد مسکونی را در اصفهان و در بخش شهرهای بالای و پایین ۲۵ هزار نفر شروع شد.
وی ادامه داد: در بخش روستایی ۵۰ هزار واحد شروع شد تا سرجمع ۲۱۱ هزار واحد مسکونی در استان اصفهان در مقوله مسکن مهر آغاز شده باشد. این تعداد واحد مسکونی در یک مدت زمان کوتاه شروع شد که در دولتهای قبل پیشرفت این پروژهها در حد ۴۹ درصد به بهره برداری رسید و بقیه برای دولت یازدهم و دوازدهم ماند.
وی افزود: همین مقدار افتتاح شده در دولتهای قبل بدون زیرساخت بود و این یعنی صرفا یک فضای آپارتمانی برای اسکان ایجاد شده بود. این فضاها و مجموعهای که در آن اسکان پیدا کردند در بحث آموزش، بهداشت، فرهنگی، مذهبی و شبکه حمل نقلی مشکل داشتند و به این ترتیب بخش عمدهای از معضلات و مشکلات مسکن مهر در بحث اتمام و حل معضلات روی دوش دولتهای یازدهم و دوازدهم افتاد.
غلامی با تاکید بر اینکه در بحث مسکن مهر نوع مکانیابی ها مناسب نبوده است، تصریح کرد: در بحث مسکن مهر از یک طرف نوع مکانیابیها و جانماییها مطلوب نبود و از طرف دیگر پشتوانه قوی کارشناسی نداشت. در این خصوص یک بخش دیگر هم این بود که به هیچ وجه نمی توانستیم این کار را رها کرده و باید حتما تمام می شد.
وی افزود: در این خصوص در استان اصفهان در این مدت روی کار آمدن دولت تدبیر و امید مسکن مهر استان به جز دو شهر را تمام کرده و میتوانیم الان اعلام کنیم که مسکن مهر ناتمامی در استان نداریم. پروژههای تمام نشده ۳۰۰ واحد در شهرضا و با اتمام کار پروژههای شهرهای جدید بهارستان و مجلسی تمام شده ودر ۳۳ هزار واحد شهر جدید فولادشهر تنها در ۴ هزار واحد آن با مشکل روبهرو هستیم که به دنبال اتمام این تعداد هستیم.
این مقام مسئول استانی ادامه داد: در ۶۸ سایت پروژه مسکن مهر استان اصفهان اعتقاد این بود که این پروژهها باید تمام و به مردم تحویل داده شود. به همین خاطر برای خدمات مورد نیاز و تامین شرایط برای اتمام کارهای باقیمانده این سایتها برآورده ریالی شدند و به صورت نقدی، قیر مورد نیاز و املاک مورد نیاز به شهرداریها واگذار شدند تا به این نحو و با این اعتبارات شهرداریها مسکن مهر را شروع و به اتمام برسانند.
وی ادامه داد: با این طرح خوشبختانه با وجود بحران در خصوص مسکن مهر در برخی شهرها و با اینکه ۱۰ درصد کل این پروژه در استان اصفهان قرار دارد به بهترین شکل کار را پیش بردیم. در حال حاضر خدمات بهداشتی، درمانی آموزشی شهر جدید بهارستان را در دست اقدام داریم که در هفته دولت افتتاح شدند. در فولادشهر هم بحث فضای آموزشی را در دستور کار داریم و این موارد در شهر جدید مجلسی هم عملیاتی و اجرا خواهد شد.
غلامی افزود: در مابقی شهرها که در این خصوص وظایفی برعهده ما بود هم با هماهنگی مهندس مهرآبادی، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی که همراهی و کمک زیادی کردند توانستیم توافقات خوبی را با آموزش و پرورش در بحث آموزش داشته باشیم. در این خصوص حتی بیش از یک سوم وظیفه خودمان هزینه کردیم و بعضا کمکهای ما تا سرحد ۵۰ درصد بود.
مدیرکل راه و شهرسازی استان ادامه داد: به هرحال به جز آموزش ساکنان پروژههای مسکن مهر در بحث فرهنگی و مذهبی هم احتیاج به خدمات دارند که این میزان کارهای انجام شده جوابگوی ساکنان این مجموعههای گسترده نخواهد بود و در آینده باید بازهم به این مقوله به بهترین شکل پرداخت. به همین خاطر در سالهای آینده باید به فضاهای عمومی و نسبت به احداث مراکز آموزشی و بهداشتی توجه ویژهای شود و اعتبارات لازم به این امر اختصاص پیدا کند. با این همه به دنبال این هستیم تا مهرماه اختتامیه مسکن مهر را در استان اصفهان داشته باشیم.
بخش بافت فرسوده
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان در ادامه گزارش اقدامات این اداره کل در شش سال سپری شده از عمر دولت یازدهم و دوازدهم به بحث بافت فرسوده در این استان پرداخت و اظهار داشت: استان اصفهان ۱۰۷ شهر دارد که کمتر استانی این تعداد شهر را در مجموعه خود دارد. به همین خاطر در بحث بافتهای فرسوده ۶۸ شهر را در استان شناسایی کردیم.
وی افزود: این بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری در کنار بافتهای تاریخی در کمیسیون ماده ۵ مصوب شده است تا سرجمع بافتهای فرسوده استان چیزی نزدیک به ۱۵ هزار هکتار باشد. این میزان حدود ۱۱ درصد بافت فرسوده کل کشور است و ۱۵ درصد جمعیت شهری استان که نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر است در این بافتهای فرسوده زندگی میکنند. این عدد قابل توجه است که وقت ویژهای را طلب میکند که باید به صورت جدی روی این موضوع کار شود.
این مقام مسئول ادامه داد: خوشبختانه با آئیننامه ملی بازآفرینی که سال گذشته مصوب شد خیلی از اقدامات را که روزی انتظار بود در بازآفرینی شهری تنها راه و شهرسازی و شهرداریها انجام دهند، محقق کرد. این آئیننامه با یک برنامهریزی خوب و دراز مدت همه دستگاهها را درگیر بحث بازآفرینی کرد که به ۲۴ دستگاه خدماتی این موضوع ابلاغ شد و همه این دستگاههای خدمات شهری باید بخشی از اعتبارات خودشان که حدود ۳۰ درصد در بازآفرینی هزینه کنند.
وی ادامه داد: این یک امکان مناسب است که باعث میشود در بازآفرینی به صورت ویژه فعال شویم. این آئین نامه یک دستور کار است که کمک میکند بسیاری از موانع و مشکلات در مسیر بازآفرینی شهری برداشته شود. یکی از بندهای آئین نامه بازآفرینی بحث اقدام مشترک است که همه دستگاه ها باید در این بحث وارد شوند.
حجتالله غلامی در این خصوص گفت: یکی از بندهای آئیننامه این است که بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهرها به منزله مناطق محروم هستند. به این طریق تمام تسهیلاتی که در مناطق محروم داده میشود به بافتهای فرسوده هم تعلق میگیرد و به این طریق میتوانند شاید از تسهیلات بانکی با بهرههای بسیار پائین بهره ببرند و این بند قطعا میتواند بسیار کارآمد باشد.
وی افزود: یکی دیگر از بندهای آئیننامه موضوع حل سندهای مشایی است. در بافتهای فرسوده این الزام وجود دارد که حتما تجمیع صورت بگیرد که در این خصوص اسناد مالکیت مشایی یک مانع کار جدی است. اسناد قولنامهای عمدتا در حاشیه شهرها کار گرفتن تسهیلات از بانکها را مشکل میکند و برای حل این مساله تحت عنوان تبصره ۹، هیاتی مرکب از راه و شهرسازی، قضات دادگستری و اداره ثبت یک کمیسیون سه نفره را تشکیل دادند. براساس اطلاعات ارائه شده به این کمیسیون و با بررسی موارد سند شش دانگ برای این مالکان صادر میشود که یک گام بزرگ برای برداشتن مانع در مسیر بافتها و بازآفرینی شهری برای گرفتن تسهیلات بانکی است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان تاکید کرد: این موارد کلیاتی در خصوص بازآفرینی بود که این الزام را ایجاد میکند که به سمت و سوی کار برنامه محور در بافت فرسوده حرکت کنیم. در ابتدا پروژه محور کار را در این حوزه شروع کردیم اما همین پروژهها محرک توسعه بودند تا بحث بازآفرینی شهری شتاب بیشتری بگیرد.
وی افزود: بلوکهای محرک توسعه وارد بافتهای فرسوده شده و به این طریق کار با شتاب بیشتری انجام میگیرد. برای اینکه این اتفاق افتاده باشد ما در چند سال گذشته کار را در بافت فرسوده چند شهرم که به صورت خاص بود شروع کردیم که این شهرها اصفهان، نجف آباد، خمینی شهر، کاشان، نائین، شهرضا بودند.
بازآفرینی شهری
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان در ادامه تشریح اقدامات این اداره کل با اشاره به فعالیتهای صورت گرفته در بازآفرینی شهری استان اظهار داشت: در اصفهان از گونههای مختلف نیازمند بازآفرینی شهری کارخانجات و فضاهای غیرمرتبط با فضای شهری است. خوشبختانه یک مورد در سالهای گذشته عملیاتی شد که کارخانه ریسباف اصفهان است. این کارخانه تملک شد و بابت طرح آن مسابقهای گذاشته شد که طرح آن در شرف تدوین است تا به عنوان یک موزه بزرگ و مرکز شهری از آن استفاده شود. این کارخانه با قدمت چند ساله از آثار دوران نساجی اصفهان و نمادی از این صنعت در استان است که مربوط به دوران پهلوی اول است.
وی ادامه داد: در ادامه بحث کارخانهای را در شهرضا اصفهان داریم که مقدمات آن فراهم شده تا جزو فضاهای ناهمگون شهری رقم زده شوند. پروژه سیلوی اصفهان یک کار شاخص در مرکز شهر اصفهان است که مربوط به دوران ۱۳۱۷ است که با حفظ نماد بتنی سیلو، فضای اطراف به یک فضای شهری تبدیل شود که این مباحث در بحث فضای ناهمگون شهری بود.
این مقام مسئول گفت: در بحث بافت فرسوده و حاشیهای طی دو سال قبل کاری با همیاری خود مردم صورت گرفت که ایجاد تعاونی توسط خود آنها با عنوان تعاونی محلات بود. این تعاونی که خود مردم سهامدار آن هستند و با آوردههای خود آنها این تعاونی شکل گرفت تا نسبت به اصلاح ساخت و سازهای بی کیفیت و نامرغوبی که در بافتهای فرسوده وجود دارند، اقدام کنند.
وی افزود: یکی از مناطبق بیکیفیت استان اصفهان از لحاظ ساخت و ساز منطقه همتآباد است که کار را در این منطقه در شش بلوک شروع کردیم و کار اجرایی در حد طبقات اول و دوم اجرا میشود. قرار است این تعاونی به ازای آورده اشخاص وبه ازای هر متری که در اختیار تعاونی قرار میدهند ۱.۲ متر مربع آپارتمان ساخته شده تحویل بگیرند.
غلامی ادامه داد: در کنار این بحث برای اینکه شتاب بیشتری به کار بدهیم کار را با تملکی که از شهرداری اصفهان داشتیم و با موافقت سازمان ملی زمین و مسکن و مقام عالی وزارت یک زمین رها شده در همت آباد را خریداری کردیم و کار ساخت و ساز در آن از طریق یک فراخوان آغاز شد.
وی افزود: فراخوان به این صورت که زمین و پروانه در همت آباد توسط مجموعه اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان صادر میشد و ساخت را سازنده و سرمایه گذار عهدهدار شد. قرار است واحدهای تولید شده واحدهای تولید شده در این واحدهای مسکونی که سهم وزارتخانه است به واحدهای بعدی که نیازمند بازآفرینی هستند واگذار شوند تا پلاک ها را تخلیه کنند. از سوی دیگر انبوهساز و سرمایه گذار هم که سهمی از پلاک ها را دارد در توافقات این طور بود که سرمایه گذار واحدهای تولیدی را به ساکنین بقیه بافتهای فرسوده مجاور کنار همین بلوکهای در حال شکل گیری با همان مکانیسم یک متر به ازای ۱.۲ متر مربع واگذار کند.
وی گفت: به این ترتیب به نظر میرسد سایت ۶۸ هکتاری همت آباد با این دو حرکت آغازی شروعی برای یک حرکت عظیم در بازآفرینی شهری در این منطقه باشد. منطقهای که مربوط به دهه ۶۰ بوده و بدون هیچ استانداردی شکل گرفت با کوچکترین زلزله یا بحرانی فرو ریخته و میتواند تبعات بدی را برای اصفهان به همراه داشته باشد. این کار در بقیه استان هم شروع شد. در خمینی شهر به همین صورت پروژهای بود که متعلق به شرکت بازآفرینی بود و برای مشارکت بخش خصوصی به فراخوان گذاشته شد. در کاشان هم همین کار انجام شد که این بخش ساخت و ساز است که در این چند شهر شروع شد.
غلامی گفت: در بحث ساماندهی روشنایی معابر بافتهای فرسوده که یک کار زیرساختی برای تشویق ساکنان این مناطق است اقدامات مناسبی انجام گرفته است. در این خصوص کار ساماندهی معابر در اصفهان، خمینی شهر، نائین و کاشان شروع شد. امسال هم چند شهر جدید به اضافه همین شهرها در دستور کار است و امیدواریم با اعتباراتی که شرکت بازآفرینی شهری کشور در اختیارمان قرار میدهد در کنار بحث قیر رایگان برای اینگونه فضاها یک کار خوب در ساماندهی معابر داشته باشیم.
وی افزود: این موارد مقدمهای برای حضور فعال خود مردم در بازآفرینی شهری است. در بخش مسکن امیدواریم هستیم با اقدامات و شتابی که به وجود آمده شاهد یک اثرگذاری خوب در ۱۵ هزار هکتار بافت فرسوده در کل اصفهان باشیم و عاملی برای ترغیب حضور بخش خصوصی در این مقوله باشیم.
بخش شهرسازی
مدیرکل راه شهرسازی استان اصفهان در ادامه تشریح اقدامات شش ساله دولت تدبیر و امید در این استان با اشاره به موارد پیگیری شده در بخش شهرسازی اظهار داشت: در بخش شهرسازی ۱۰۷ شهر در استان اصفهان وجود دارد که برای ۹۶ شهر جامع تهیه و ابلاغ شده است. این کار یکی از کارهای سخت و سنگین بود که به صورت فشرده باید در این چند سال انجام و ابلاغ میشد.
وی ادامه داد: تهیه طرح جامع طی مراحل قانونی برای تصویب واقعا زمان بر بوده و بارها یک طرح تا مرحله شورایعالی معماری و شهرسازی رفته و نهایتا به استان برای اصلاح برگشت میخورد. کار ۹۶ شهر تمام شده و برای ۱۱ شهر باقی مانده که در دستور کار است کار مطالعاتی انجام شده و در انتظار ابلاغ هستیم.
حجتالله غلامی با اشاره به بقیه اقدامات صورت گرفته بعد از تهیه طرح جامع اظهار داشت: بعد از تصویب طرح جامع وارد طرح تفصیلی شدیم. طرح تفصیلی نزدیک به ۳۰ شهر اعلام اعلام و در دستور کار است و طی سال جاری و سال آینده بقیه شهرها هم صاحب طرح تفصیلی خواهند شد. سرعت کار در طرح تفصیلی بالاتر از طرح جامع است چرا که در استان انجام شده و ظرف یکی، دو سال آینده تمام طرحها را تمام خواهیم کرد.
وی ادامه داد: مهمترین کاری که در استان در این خصوص انجام شده است و شخص وزیر راه و شهرسازی و معاونت معماری و شهرسازی روی آن تاکید داشتند طرح بازنگری طرح کلانشهر اصفهان است. رویکردی که تاکنون انجام میشده براساس یک شکل مشخص بود که طرح جامع شهری را تدوین، بازنگری و سپس ابلاغ می کردند.
غلامی گفت: در رویکرد جدیدی که مطرح شد تاکید این بود که برای طرح جامع شهر اصفهان به سمت و سوی فرمت ثابت سابق نرفته و سمت و سوی کار به نحوی باشد که مشخص شود نیاز کنونی اصفهان چیست و مشکلات، معضلات و مسائلی که گریبانگیر اصفهان است مشخص شوند.
وی افزود: در این خصوص اولین مرحله کار شناخت وضع موجود و شناخت مسائل است. خوشبختانه با جلسات متعددی که با دکتر ایزدی، شورای شهر و شهرداری اصفهان برگزار شد به یک تفاهنامه رسیدیم که به امضا رسید و براساس آن فراخوانی گذاشته شد. مشاوری انتخاب شد تا در مرحله بعد در یک مطالعات کوتاه مدت مشکلات شهر اصفهان با توجه به مسائل اقلیمی، آب، مسائل زیست محیطی و جمعیت پذیری کلانشهر و ضرورت مهار اآن در پهنه و گستره بررسی و در یک فرجه سه ماهه این مشکلات را شناسایی کنند.
وی گفت: بعد از شناسایی این مسائل با بردن در مراجع ذیربط این موارد بررسی و با انجام کار کارشناسی انجام بعد از تصویب سند اولیه طرح بازنگری طرح جامع اصفهان برای اولین بار در کشور با رویکرد نوین تهیه شود. خوشبختانه به موازات اصفهان شهر یزد هم همین کار را انجام داده و این دو شهر به عنوان پایلوت برای بازنگری طرح جامع با رویکرد نوین کار را پیش بردهاند که امیدوار هستیم این طرح با ویژگیهای خاص برای کلانشهر اصفهان و نهایتا برای کل کشور رقم بخورد.
بحث بلندمرتبه سازی در اصفهان
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان در ادامه بابت بحث بلندمرتبهسازی، مسائل زیست محیطی و آلودگی زاینده رود به تشریح اقدامات صورت گرفته پرداخت و اظهار داشت: در همین خصوص طرح جامع دو مرحلهای شد. در مرحله اول به دنبال این هستیم که در زمانی کوتاه مشکلات بررسی و در مرحله بعد طرح جامع تهیه شود. در همین خصوص بلندمرتبهسازی، مسائل زیستمحیطی، زایندهرود و... در این طر حاست
وی ادامه داد: . وقتی میگوییم وقتی می گوییم جمعیت پذیری اصفهان چقدر است آن موقع میتوانیم بلند مرتبهسازی را براساس همین مساله شکل داد و به همین شکل خدمات ارائه داد. این مسیر یک شیوه مناسب است که می تواندیک الگوی مناسب در این خصوص باشد. در حال حاضر رویکرد طرحهای جامع با شکل سابق که مربوط به دهه ۵۰ اروپاست که خود آنها این شیوه را دنبال نمیکنند فرق کرده و همه به دنبال این هستند که با شناخت مشکلات شهر و شناسایی آنها طرح جامع را تدوین کنند.
شناخت گسلهای اصفهان
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان در خصوص بحث شناسایی گسلها و شناسایی مناطق زلزلهخیز استان گفت: اصفهان خوشبختانه به لحاظ منطقه استانی است که زلزله با شدت های پایین در آن رخ میدهد. با این حال یکی، دو گسل فعال در استان است که یکی از این گسلها شهرضا به سمت سمیرم و نهایتا اصفهان که ادامه گسل زاگرس است که گسل مرکز استان را تهدید میکند. گسل دیگر هم به سمت کاشان است که این شهر را بیشتر در معرض آسیب قرار خواهد داد.
وی ادامه داد: کار ویژه روی این گسل ها انجام شده و در حال انجام است. به همین منظور در طرح جامع کاشان به این مقوله گسلها توجه ویژهای در طرح جامع شد.. در بازآفرینی و در طرح جامع بازنگری اصفهان هم گسل اصفهان به سمت شهرضا که امتداد گسل زاگرس مدنظر است در مطالعات دیده شده و توجه ویژهای به آن شده است.
مسکن یکمی ها، مسکن اجتماعی و اقشار ویژه
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان در ادامه به بحث مسکن اجتماعی در استان اشاره داشت و گفت: مسکن اجتماعی به طور کل به بنیاد مسکن واگذار شده است و پیگیر این بحث است برنامهریزی را آنها انجام میدهند و ما دخالتی در بحث مسکن اجتماعی نداریم. تنها کاری که ما باید انجام دهیم این است که زمین مناسب برای این مقوله در هر کجا که بنیاد مسکن درخواست کرد در اختیار آنها قرار دهیم. جلسات مشترکی داشتیم که بنیاد مسکن پیشنهادهایی را برای تحویل زمین داد که در دست بررسی است و بخشی را هم بنیاد مسکن در اختیار دارد که روی آنها فعالیت خودش را آغاز کرده است.
غلامی درخصوص بحث مسکن اولیهای استان گفت: در بحث مسکن اولیها کاری که انجام شد این بود که در سطح شهرها برای اینکه تمرکززدایی صورت بگیرد قرارمان گذاشته شد برای بافتهای فرسوده و مسکن اولیها کلیه پرونده ها در شهرداریها تکمیل و سپس به اداره کل راه و شهرسازی استان ارسال شود. با ابلاغ این مساله به شهرداریها پروندههای تکمیل شده را بررسی کرده و برای دریافت وام معرفی میکنیم.
وی افزود: خوشبختانه استقبال خوب بوه اما بانکها هنوز ساختار و منابع کافی را برای پرداخت در اختیار ندارند. ما متقاضیان را ثبت نام کردیم و الان بانک ها باید تسهیلات ۶ و ۸ درصد را در اختیار بافتهای فرسوده و مسکن اولیها بگذارند که امسال به لحاظ اعتبارات ویژهای که تخصیص داده شد، امیدواریم این بخش فعالیت خوبی داشته باشیم وکار به خوبی پیش برود.
این مقام مسئول ادامه داد: برای اقشار ویزه در اصفهان به خصوص خانواده شهدای جنگ تحمیلی موظف بودیم که ۲۰ هزار واحد را در اختیارشان قرار دهیم. کار سختی بود اما در این مدت توانستیم ۶ هزار و ۳۰۰ واحد در فولادشهر، ۱۷۰۰ واحد در بهارستان و حدود ۶۵۰۰ واحد را در دیگر شهرهای استان تحویل دهیم. برای تعداد باقی مانده تا سقف ۲۰ هزار واحد هم در حال برنامهریزی هستیم تا در شاهین شهر، نجف آباد و کاشان آنها را تامین کنیم.
وی افزود: در بخش دو معلولها هرآنچه که مصوبه سازمان ملی ابلاغ کرده بود خارج از تشریفات قانونی از ما زمین گرفتند و برابر آن متراژی که مشخص شده به ازای هر خانواده ۱۰۰ متر و به ازای هر دو خاناده یک پلاک تحویل به آنها زمین دادیم و تا به حال هرچه درخواست شد کلا تحویل دادهایم.
وی در پایان گفت: در بحث کمیسیون ماده ۵ سال گذشته ۴۸ جلسه داشتیم که ۴۱ مصوبه خروجی آن بود. بخش عمدهای از این مصوبات در راستای صنایع تولیدی و صنعتی است که بخشهای مختلف در داخل و خارج حریم شهرهاست و نشان میدهد حجم قابل توجهی را توانستیم بابت آنها مصوبه داشته باشیم و به تولید و صنعت در این بخش کمک کنیم.