به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی شرکت بازآفرینی شهری ایران، فهیمه فتاحی زاده دیروز در نشست خبری با موضوع «بازآفرینی شهری» در خانه تاریخی لاجوردی زاده در محله باغ پنبه شهر قم با بیان این که این مساحت شامل اراضی بدون ساختمان، شوارع و معابر شهری نیز می‌شود، اضافه کرد: حدود ۳۲ درصد از بافت ناخالص شهری و حدود ۷۰ درصد بافت خالص و ساخته شده شهری را بافت‌های ناکارآمد تشکیل می‌دهد.
وی در رابطه با موضوع «بازآفرینی شهری» اظهار کرد: بافت‌های ناکارآمد شهری ۵ گونه کلی دارد که شامل بافت تاریخی، بافت‌های ناکارآمد میانی (که در گذشته به آن بافت فرسوده گفته می‌شد (سکونتگاه‌های غیررسمی، بافت‌های با پیشینه روستایی (بافت‌هایی که در گذشته روستا بوده که به مرور به بافت شهری الحاق شده است) و اراضی ناهمگن شهری می‌شود.
وی با بیان اینکه حوزه عملکرد ما فقط بافت‌های فرسوده (بافت‌های ناکارآمد میانی) نیست، افزود: در رابطه با موضوع «بازآفرینی شهری» نیازمند اطلاع رسانی به عموم شهروندان هستیم که رسانه‌ها می‌توانند در این مساله یاریگر ما باشند.
رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی قم تصریح کرد: در این استان، این بافت‌ها به واسطه خدمات شهری دریافت شده، نسبت به سایر شهرها متفاوت است و به طور نسبی توانمند شده است.
فتاحی زاده با بیان اینکه در این بافت‌ها چند رویکرد داریم، آنان را شامل نوسازی، بهسازی، مرمت، احیا و توانمندسازی برشمرد و اظهار کرد: بافت تاریخی قم به واسطه چند کارکردی آن اهمیت بسیاری دارد.
وی افزود: بافت تاریخی قم در اطراف حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) قرار دارد و بیشترین جذب گردشگر مذهبی را در این منطقه داریم که باید به آن نگاه گردشگری ملی و یا گردشگری بین المللی داشته باشیم.
رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی قم با اشاره به ویژگی‌های بافت تاریخی خاطرنشان کرد: با معرفی این بافت‌ها، می‌توانیم در جذب گردشگر و نیز درآمدزایی در اقتصاد استان نقش ایفا کنیم، از این رو در بافت‌های تاریخی بیشترین رویکرد مرمت و احیاست.
وی سه عامل فیزیکی ریزدانگی (مساحت کوچک)، نفوذناپذیری شوارع و عدم پایداری و استحکام ساختمان را در شناسایی بافت‌های ناکارآمد میانی مؤثر دانست و گفت: امروز معیارهای دیگری همچون عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیرساخت‌ها، خدمات و مدیریت شهری و میزان جمعیت محله نیز مدنظر قرار می‌گیرد.
وی گفت: در حال حاضر مساحت بافت فرسوده (بافت ناکارآمد میانی) شهر قم یک هزار و ۵۸۹ هکتار است که ۳۱۵ هکتار آن، مساحت بافت تاریخی این شهر است.
فتاحی زاده با بیان این که شهرسازی باید با مشارکت مردم انجام شود، تصریح کرد: در این مساله، در هر طرحی که مردم متولی شده‌اند و بر اساس نیازهای خود اقدام کرده‌اند، موفقیت بیشتری حاصل شده و نیز نقش مدیریت شهری در این امر مؤثر است.
وی گفت: مهم‌ترین امر، تشکیل ستادهای بازآفرینی شهری است که از سال ۹۴ با حضور مدیران ۳۰ دستگاه و با ریاست استاندار برگزار شده و این اداره کل، دبیرخانه آن را عهده دار است.
رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی قم اضافه کرد: در زمینه احیای محورهای این بافت‌ها از سال گذشته با همکاری شهرداری و سایر اداره‌های مرتبط تفاهم نامه‌ای امضا شده و این کار در محله باغ پنبه شهر قم در سه فاز در حال انجام است و در محله‌های دیگر مانند دروازه ری (نوبهار) ادامه می‌یابد.
فتاحی‌زاده با اشاره به پیشرفت ۷۰ درصدی فاز یک و دو این پروژه اشاره کرد و در خصوص نزدیک شدن به ایام محرم گفت: سعی کرده‌ایم تا قبل از رسیدن این ماه عملیات تخریب آسفالت و خاکبرداری‌ها به پایان برسد و بتن‌ریزی آنها نیز انجام شود تا در عبور و مرور مردم مشکلی به وجود نیاید.
وی با بیان این که اجرای این طرح مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد می‌کند، از مردم خواست تا در این امر مشارکت داشته باشند و این اداره کل را در تحقق آن یاری کنند، زیرا در تلاشیم کار به صورت اصولی انجام شود.
رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی استان قم در خصوص مشکلات بافت فرسوده گفت: معمولاً در بافت‌های فرسوده تاسیسات زیربنایی مانند آب، برق و گاز نیز از بین رفته‌اند و همین امر سبب به تأخیر افتادن اجرای طرح می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در سال گذشته اعتبار خوبی را توانستیم جذب کنیم، گفت: هزینه برآورد شده برای این طرح حدود ۱۰۰ میلیارد ریال است که در سال مالی جاری ۴۴ میلیارد ریال آن جذب شده است.
فتاحی زاده یکی از مشکلات را در این گونه بافت‌ها، کمبود زمین برای ساخت مراکز مورد نیاز محله دانست و گفت: اقدام‌های ما فقط فعالیت‌های عمرانی نیست و دو موضوع آموزش و اشتغال نیز برای ما اهمیت دارد.
وی گفت: در بافت تاریخی و قسمتی از بافت فرسوده، تراکم و پیچیدگی بسیاری وجود دارد و امکان ایجاد فضای سبز و طرح‌های منظر شهری وجود ندارد، اما اگر بتوانیم اعتبارهای مناسبی جذب کنیم، توسعه فضای شهری در بافت تاریخی در برنامه قرار می‌گیرد.
رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی قم با توجه به آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی در این منطقه‌ها افزود: یکی از راهکارهای برون رفت این مساله، نهادهای توسعه محله است که نخستین آن در سال ۹۵ در خانه لاجوردی زاده راه اندازی شد و تأثیر خوبی داشت.
وی بیان کرد: ۲۳ طرح اجرایی برای بازآفرینی شهری در بافت ناکارآمد وجود داشت که در برنامه پنجم توسعه اجرایی شد، در حال حاضر ۱۲ طرح فعال وجود دارد که سه طرح آن تکمیل شده و ۹ طرح دیگر در حال اجراست.
رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان قم توضیح داد: طبق برنامه ششم توسعه بازسازی و بهسازی محورهای تاریخی فرهنگی قم شامل خانه شاکری تا انبار لبچال، لبچال تا امامزاده حمزه (ع)، لبچال تا میدان میر، میدان میر تا محوطه بیت النور و امامزاده حمزه (ع) تا مدرسه غیاثیه در دست اجرا هستند.
وی در بخش دیگر سخنان خود با بیان این که موضوع مسکن پیچیده است و نمی‌توان برای بافت‌های گوناگون یک الگوی واحد را ارائه کرد، گفت: در بافت فرسوده اگر شرایط لازم مهیا نشود، مهاجرت درون شهری صورت می‌گیرد و ممکن است افراد جایگزین، غیربومی و یا غیرایرانی باشند.
فتاحی زاده خاطرنشان کرد: این موضوع موجب ایجاد مشکلات اجتماعی می‌شود و مشکلاتی که در حاشیه شهر وجود داشت، با شرایط موجود به مرکز شهر منتقل می‌شود.
وی همچنین گفت: در برنامه دولت، ۲۷۰ محله با رویکرد محله محوری در نظر گرفته شده که در طی برنامه ششم بازآفرینی می‌شود و این کار در قم از سال گذشته در ۱۴ محله شروع شده و در مجموع ۲۳ محله برای این امر در نظر گرفته شده است.
رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی استان قم خاطرنشان کرد: در این ارتباط باید به شهرهای اطراف قم نیز مانند کهک که دارای بافت تاریخی است، به طور ویژه توجه شود.