علیرضا سیاهپور مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان فارس در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در خصوص عملکرد سال گذشته و پروژه‌های در دست اقدام این اداره کل به‌عنوان یکی از استان‌های مواصلاتی و مهم در حوزه‌های جابه‌جایی کالا و تردد با توجه به توریستی بودن این استان گزارشی از مهمترین فعالیت‌های صورت گرفته در اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان فارس را ارائه داد.
استان فارس دارای یک هزار و ۵۹۶ کیلومتر بزرگراه، ۲ هزار و ۱۵۷ کیلومتر راه اصلی، چهار هزار و ۱۸۱ کیلومتر راه فرعی و ۱۲ هزار و ۶۳۴ کیلومتر راه روستایی است.
سهم استان فارس در حمل‌ونقل بار و مسافر
استان فارس با دارا بودن بيش از ۵۳ هزار و ۵۰۰ راننده باری، ۶ هزار و ۶۸۰ راننده مسافربری، ۵۴۰ راننده وانت بار و ۱۱۵ راننده روستايی مجموعاً دارای بيش از ۶۰ هزار راننده حرفه ای حمل و نقل جاده‌ای است كه رتبه اول كشور را از نظر تعداد رانندگان دارد.
در استان فارس همچنین در حوزه كالا تعداد ۲۵۲ شركت، ۲۰ انجمن رانندگان، ۱۳ انجمن شركت‌های باربری و يک اتحاديه تعاونی شركت‌های بار و يک كانون بار وجود دارد كه سالانه در قالب ۲ميليون و ۲۰۰هزار بارنامه، ۲۷ميليون و ۷۵۰هزار تن كالا از مبدأ فارس را جابه‌جا می‌کنند.
۶ هزار و ۲۱۶ ميليون تن كالا در سال به استان فارس وارد می‌شود که ۸ هزار و ۶۸۹ ميليون تن كالا از آن خارج و ۴ هزار و ۲۹ ميليون تن كالا در استان فارس جابه‌جا می‌شود.
سهم استان فارس از جابجايی حمل و نقل كالا در كشور ۶.۵ درصد است كه این استان در رتبه ششم كشور قرار دارد.
تعداد ناوگان حمل‌ونقل بار و مسافر در استان فارس
استان فارس دارای ۳۵ هزار و ۳۰۰ ناوگان باری، ۳ هزار و ۵۵۶ ناوگان مسافربری است.
اين استان همچنین ۱۳۱ شركت حمل‌ونقل مسافر دارد و سالانه بيش از ۱۱ميليون و ۵۱۶ هزار مسافر در قالب ۹۸۲ هزار ۶۰۰ سفر از مبدأ فارس جابه‌جا می‌شوند.
تعداد ناوگان فرسوده و طرح نوسازی آن
متوسط عمر ناوگان سنگين باری استان فارس حدود ۱۲ سال و متوسط عمر ناوگان اتوبوسی حدود ۱۰ سال است.
میزان بهره‌مندی استان فارس از سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل جاده‌ای شامل WIM، دوربین‌های نظارت بر سرعت، ثبت تخلفات و دستگاه‌های تردد شمار
استان فارس ۱۲۶ دستگاه ترددشمار در طول محورهای مواصلاتی استان دارد که بیشترین تعداد در سطح کشور است، همچنین فارس دارای ۱۳۶ سامانه ثبت تخلف است که ۳۵ سامانه نیز در حال راه‌اندازی هستند و در مقایسه با دیگر استان‌ها بیشترین تعداد در سطح کشور می‌باشند.
چهار سامانه WIM که سامانه توزین حین حرکت است، در استان فعالیت می‌کنند و سه سامانه WIM در شهرهای صفاشهر، جهرم و لار در حال راه‌اندازی است که در این سامانه علاوه بر ثبت تخلف، به توقف کامیون نیز نیازی نیست و این سامانه در نزدیکی پاسگاه پلیس‌راه نصب می‌شود که در صورت تخلف در وزن بار به پاسگاه اعلام می‌شود و پلیس‌راه راننده خاطی را اعمال قانون می‌کند.
۱۶ دوربین نظارت تصویری، ۹ تابلوی پیام متغیر (VMS) و ترافیک نما، ۳۱ تابلوی سرعت متغیر (VSL) و ۲۲۵ ردیاب ترافیکی (GPS) در محورهای استان فارس فعالیت می‌کنند که ۳۱۵ دستگاه نیز در حال راه اندازی هستند.
اقدامات صورت گرفته برای شناسایی و اصلاح نقاط حادثهخیز برای کاهش تصادفات
استان فارس به دلایل متعدد مانند بیشترین طول راه‌ها، شرایط خاص جغرافیایی، قرارگیری در کریدور شمال و جنوب کشور بیشترین تعداد تلفات را دارد، لذا در حوزه نقاط حادثه خیز فعالیت در این استان همواره از اهمیت خاصی برخوردار است.
تعداد ۱۲۱ نقطه پرتصادف و ۸۳ نقطه دارای تصادف در استان فارس شناسایی شده که در شهرهای استهبان، ارسنجان، اقلید، شیراز، نی ریز، سپیدان، خرم بید، خرامه، داراب، رستم، سروستان، کازرون، ممسنی، کوار، بوانات، آباده، مرودشت، فیروزآباد، پاسارگاد، جهرم، قیر و کارزین، فسا، فراشبند و زرین دشت قرار دارند.
آشکارسازی ۱۲۱ نقطه، ارتقای ایمنی ۴۹ نقطه با الزامات ایمن‌سازی، رفع ۲۳ نقطه پرتصادف و ۲۱ نقطه دارای استعداد تصادف از جمله فعالیت‌های صورت گرفته در فارس بوده که رفع ۲۱ نقطه حادثهخیز در شهرستان‌ها با استفاده از امکانات شهرستانی و بدون تزریق اعتبار صورت گرفته است.
۱۹ نقطه حادثهخیز نیز در حال ایمن‌سازی است که عملیات باند دوم این نقاط بین ۱۵ تا ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
۴۰ نقطه حادثهخیز در حال بررسی و انتخاب پیمانکار است و امیدواریم طی ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده با توجه به تامین اعتبار عملیات اجرایی آنها به پایان برسد، همچنین طراحی ۲۰ نقطه حادثهخیز نیز از محل اعتبارات ملی آغاز شده و در مرحله انتخاب پیمانکار است.
برای رفع نقاط پرتگاهی نیز طی دو سال گذشته ۶۱۶ کیلومتر شانه‌سازی با رقم ۶۱ میلیارد تومان برای کاهش شدت تصادفات انجام شده است.
در جاده‌های فارس از ابتدای سال ۹۶ تا مردادماه سال ۹۷، ۳۰۰ کیلومتر خاکریز برای جلوگیری از پرت شدن وسایل نقلیه به دره با اعتبار بالغ بر ۱۴ میلیارد تومان ایجاد شده که افزون بر این جاده‌ها با استقرار جداکننده بتنی در مسافت ۱۵۰ کیلومتری و نیز قراردادن جداکننده‌های محورهای بزرگراهی با اعتبار ۴۰ میلیارد تومان ایمن‌سازی شده‌اند.
در بحث ایمنی ۳۵ کیلومتر نیوجرسی برای جداسازی راههای ۴ خطه انجام شده که در جهت کاهش تصادفات ۷۲۴ کیلومتر بخشنده‌سازی محور با اعتبار ۳۶ میلیارد تومان محور انجام شده است.
همچنین جهت ایمن‌سازی محورهای ارتباطی این اداره کل از ابتدای سال ۹۷ تاکنون با استفاده از امکانات و ماشین آلات در اختیار، اقدام به اصلاح شیب شیروانی و بخشنده کردن شانه راه به طول ۱۱۴ کیلومتر، خاکریزی نقاط پرتگاهی به طول ۳۹ کیلومتر، شانه‌سازی به طول ۹۶ کیلومتر و تسطیح حریم راه‌ها به طول ۸۱۳ کیلومتر اقدام کرده است.
اقداماتی برای رفع نقاط حادثه خیز و ایمن سازی راه ها انجام شده که امیدواریم با همکاری سایر ارگان‌های مرتبط و تامین به موقع اعتبارات لازم در سال ۹۷، حدود ۴۰ نقطه پرتصادف و حادثهخیز اصلاح و رفع شود.
این اقدامات شامل عقد قرارداد و شروع عملیات اجرایی ایمن سازی برای ۱۰ نقطه پر تصادف، دارای تصادف و حادثهخیز شهرستان‌های شیراز و سپیدان و ۱۰ نقطه پرتصادف، دارای تصادف و حادثهخیز شهرستان‌های فراشبند، فیروزآباد و قیر و کارزین، همچنین عقد قرارداد برای ایمن‌سازی ۱۰ نقطه پرتصادف، دارای تصادف و حادثهخیز شهرستان‌های فسا و استهبان، ۱۰ نقطه پرتصادف، دارای تصادف و حادثهخیز شهرستان‌های ممسنی و رستم، ۸ نقطه پر تصادف، دارای تصادف و حادثهخیز شهرستان‌های مرودشت و خرامه، ایمن‌سازی و رفع نقاط حادثهخیز قسمتی از محور نی‌ریز- آباده و عقد قرارداد و شروع عملیات اجرایی در ۱۵ نقطه حادثهخیز راههای مواصلاتی حوزه استحفاظی با استفاده از اعتبارات استانی هستند.
فعالیت‌های صورت گرفته برای نگهداری پل‌ها و ابنیه‌های فنی
استان فارس دارای ۳۵۲ پل با دهانه بالای ۱۰ متر می‌باشد و از ابتدای سال ۹۶ تا کنون تعمیرات اساسی ۱۹ دستگاه پل بزرگ، احداث ۶ تقاطع غیرهمسطح و تعریض ابنیه راه‌ها، تثبیت فنی ۳۰۰ مورد ابنیه راه‌ها، احداث و تعمیرات ۲۱ مورد نرده حفاظتی ابنیه راه‌ها و تعمیرات اساسی و بازسازی ابنیه راه‌ها از جمله فعالیت‌های مهم در این حوزه بوده است.
وضعیت پایانه‌های مسافربری و باری استان فارس و تعداد آنها
استان فارس دارای ۸ پایانه و شهرک‌های حمل و نقل، ۲۲ پایانه فعال مسافری، ۵۴ مجتمع خدمات رفاهی فعال و در حال ساخت است.
تعداد راهدارخانه‌های استان فارس و وضعیت فعلی آنها
در محورهای استان فارس ۷۹ راهدارخانه فعالیت می‌کنند، همچنین این استان دارای ۱۸ پاسگاه پلیس راه و ۱۲۹ پایگاه امداد و نجات است.
همچنین چهار ایستگاه پلیس راه به صورت پیش‌ساخته افتتاح شده و در محورهای نورآباد به شیراز، کازرون به شیراز، خنج به قیر و کارزون و شیراز به سپیدان نیز ۴ ایستگاه پلیس راه با اعتباری بالغ بر ۸ میلیارد تومان به بهره‌برداری رسیده است.
میزان استفاده از آسفالت گرم و آسفالت‌های حفاظتی در محورهای استان فارس
در بحث نگهداری روکش و لکه‌گیری، ۱۴۶ کیلومتر روکش راههای اصلی، بزرگراهی و راههای روستایی، ۵۴۶ هزار متر مربع لکه‌گیری موضعی و ۲۷۰ کیلومتر آسفالت حفاظتی، بازیافت ۸ کیلومتر آسفالت در محل و همچنین بازیافت کارخانه‌ای انجام شد.
در یک سال گذشته ۵۱ پروژه در حوزه نگهداری جاده‌ها با اعتباری بالغ بر ۸۷ میلیارد تومان شامل ۱۴۴ کیلومتر روکش آسفالت، ۵۴۰ هزار کیلومتر مربع لکه‌گیری آسفالت و ۴۶ کیلومتر آسفالت‌های حفاظتی صورت گرفته است.
میزان تلفات جاده‌ای در محورهای استان فارس و سهم آن نسبت به کشور
تعداد تصادفات جاده‌ای در سال ۹۷ نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۳۰ درصد افزایش یافته و این در حالی است که در تعداد کشته‌ها درمقایسه با سال ۹۶ یک درصد کاهش داشته است.
۲۲ محور استان فارس جزء محورهای مهم و پرتلفات استان هستند که حدود ۸۶ درصد تلفات برون شهری و ۴۸ درصد طول راههای برون شهری را پوشش می‌دهند. تلفات سه ماهه ۹۷ در مجموع یک درصد نسبت به مدت مشابه سال ۹۶ کاهش داشته که تلفات در بخش برون شهری ۱.۹ درصد کاهش و بخش روستایی ۷.۷ درصد افزایش نشان می‌دهد.
واژگونی، برخورد با خودروهای باری و تلفات موتور از عوامل اصلی تلفات استان می‌باشد.
استان فارس از از لحاظ شاخص تلفات برون شهری در رتبه چهاردهم قرار دارد، همچنین این استان از لحاظ شاخص تلفات جاده‌ای (برون شهری و روستایی) در رتبه بیست و چهارم قرار دارد.
بیشترین تلفات مربوط به خودروی سواری با حدود ۶۰.۴ درصد است که رانندگان با سهم حدود ۵۰ درصدی بیشترین متوفیان را تشکیل می‌دهند.
محورهای شیراز- فسا- داراب- بندرعباس، شیراز- آباده- ایزدخواست، شیراز- کوار- جهرم- لار، شیراز- سپیدان- یاسوج و پلیس راه استهبان- نی‌ریز- کرمان بیشترین تلفات را در بین محورهای استان به خود اختصاص داده‌اند.