لجستيك که در سند استراتژيهای بخش حملونقل كه برای اولين بار در كشور توسط اين معاونت تهيه و در شورای‌عالی هماهنگی ترابری كشور به تصويب رسید، به عنوان يكی از موضوعات كليدی بخش حملونقل شناخته شده است.
در اين سند سه هدف استراتژيكافزايش كارايي سيستم حملونقل به ویژه با تاکید بر بخش حملونقل بار و لجستیک، ايفاي نقش برجسته در ترانزيت و تجارت بين‌المللی و كاهش اثرات مخرب زيست‌محيطي و ايجاد حملونقل سبز مورد توجه قرار گرفته و در اين راستا سه استراتژي افزايش سهم ريلي حمل بار در کشور، هوشمندسازي حملونقل و اصلاح الگوي تأمين مالي مبتني بر كاهش اتكا به بودجه عمومي كشور، همگي به نوعی مرتبط با مقوله لجستيك هستند كه شبكه مراكز لجستيك كشور حلقه مفقوده تمامي اين اهداف و استراتژي‌ها است و در اين سند بر ايجاد مراكز لجستيك در كشور به عنوان يكي از اقدامات استراتژيك تأكيد شده است.
شكل‌گيري مراكز لجستيك مقوّم توسعه شبكه ريلي و انتقال بار از جاده به ريل است كه اين امر سهم اساسي در كاهش اثرات مخرب زيست‌محيطي ناشي از آلودگي ناوگان جاده‌اي در كشور دارد. همچنين شكل‌گيري ترانزيت و تجارت بين‌الملل در مراكز لجستيك علي‌الخصوص شهرهاي لجستيك كشور، قطعاً تأثير بسزايي در ايفاي نقش برجسته در ترانزيت و تجارت بين‌الملل خواهد داشت.
ناگفته نماند كه يكي از ملزومات اساسي مراكز لجستيك جهت ايفاي تامّ و تمام كاركردهاي خود، هوشمندسازي اين مراكز است تا فرآيندهاي لجستيك علي‌الخصوص ترخيص بار به دقت و سرعت كافي انجام پذيرد. در نهايت از آنجا كه در نظر است مراكز لجستيك تعيين شده با مشاركت بخش خصوص توسعه يابد و عملا بخش خصوصي بهره‌بردار آن‌ها باشد و با توجه به حجم سرمايه‌گذاري عظيمي كه مجموعه اين مراكز نياز دارد، در صورت شكل‌گيري اين مراكز طبق سياست‌هاي ستاد مراكز لجستيك كشور، انتظار مي‌رود گام مؤثري در راستاي استراتژي اصلاح الگوي تأمين مالي مبتني بر كاهش اتكا به بودجه عمومي كشور برداشته شود.
البته موفقيت مراكز لجستيك يك پيش‌نياز مهم دارد كه بايد فراهم گردد، در غير اين صورت اين مراكز كارائي لازم را نخواهند داشت. در حال حاضر اين پيش‌نياز فراهم نيست و آن رقابتي شدن هزينه حمل ريلي بار در قبال حمل جاده‌اي است. هم اكنون به علت سوبسيد سوخت و هزينه‌هاي پايين حمل جاده‌اي و تعداد ناوگان جاده‌اي زيادتر از حد نياز - كه منجر به رقابت در اعمال تخفيف براي دريافت بار بيشتر توسط ناوگان جاده‌اي شده- و عدم ارائه سوبسيد مناسب به بخش ريلي، صاحبان بار انگيزه‌اي براي حمل تركيبي حتي در مسافت‌هاي طولاني ندارند و جاده را ترجيح مي‌دهند. البته ما رفع كليه موانع فوق را دنبال مي‌كنيم و اميد داريم تا زمان شكل‌گيري اين مراكز، برخي از مشكلات مزبور مرتفع شوند.
اميدوارم با اجراي سند آمايش مراكز لجستيك به عنوان اولين سند ملي آمايشي در كشور كه با پشتوانه عميق چندين هزار نفر ساعت كار كارشناسي تدوين شده و در ستاد مراکز لجستیک به تصويب رسیده است، گام مؤثري در پياده‌سازي استراتژي‌هاي حملونقل در بخش بار و لجستیک برداشته شود. تدوین اسناد استراتژیهای بخش حملونقل و آمایش مراکز لجستیک دو حلقه مهم از زنجیره اقدامات سیاستگزاری بخش حملونقل در کشور است که این زنجیره طی سال جاری با انجام مطالعات بههنگام سازی مدلهای جامع برنامهریزی حملونقل و تدوین سند طرح جامع حملونقل تکمیل و برای اولین بار در کشور بسته کاملی از اسناد و سیاستهای مدون برای این بخش آماده بهرهبرداری خواهد شد.
* معاون حملونقل وزارت راه و شهرسازی