ضرورت مشارکت و حضور فعال مهندسان در انتخابات سازمان نظام مهندسی ساختمان برای ورود حرفه‌مندان مهندسی به هیأت مدیره‌ها امری ضروری است. باید هدایت سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان به افرادی سپرده شود که علاوه بر مسئولیت پذیری، حس تعلق خاطر به شهرها را نیز داشته باشند و در حفظ هویت شهرها کوشا باشند.
در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، اهدافی برای سازمان نظام مهندسی ساختمان تعریف شده است که از آن جمله می توان به تنسیق امور مربوط به مشاغل و حرفه‌های فنی و مهندسی در بخش‌های ساختمان و شهرسازی، تأمین موجبات رشد و اعتلای مهندسی در کشور، بالابردن کیفیت خدمات مهندسی و نظارت بر حسن اجرای آن، ارتقای دانش فنی صاحبان حرفه، حمایت از مردم به عنوان بهره برداران از ساختمان‌ها و فضاهای شهری، حفظ و افزایش منابع مواد و انرژی و سرمایه‌های ملی، فراهم ساختن زمینه همکاری کامل میان وزارت راه و شهرسازی و شهرداری‌ها و تشکل‌های مهندسی و حرفه ای ساختمان و ... اشاره کرد.
دراین میان شاید بتوان وظیفه فراموش شده سازمان های نظام مهندسی را فراموش کردن «حرفه» دانست! زیرا با تعریفی که از واژه «مهندسی» در دایره‌المعارف‌های مختلف آمده است، مهندسی یعنی «به کار بردن علوم و فنون به منظور طراحی و یا توسعه ساختارها، از طریق درک کامل ساختمان آنها و یا به منظور پیش‌بینی کردن رفتار آنها تحت شرایط و موقعیت‌های ویژه و معین. ضمن این که مهندس باید با تمام جنبه‌های مرتبط با موضوع از جمله هدف و کاربرد یک ابزار، مسائل مالی و اقتصادی مرتبط با آن، چگونگی حفظ سلامتی و امنیت انسان و طبیعت حین طراحی، توسعه یا به کارگیری ابزار و وضعیت حقوقی و مالکیت آن، آشنایی کافی داشته باشند». اما امروز با نگاهی به سیمای شهرها می توان فهمید که متأسفانه فقدان سیاست‌های صحیح توسعه کاربری‌های شهری موجب گسیختگی استخوان‌بندی اصلی شهرها شده و متأسفانه شهرها از انسجام ساختاری برخوردار نیستند. به طور خلاصه می‌توان گفت توجه به حمایت از مردم به عنوان بهره‌برداران فضاهای شهری، قربانی توسعه‌های بی‌رویه و یک‌جانبه شهری شده است.
در این راستا شاید بتوان مهمترین مسأله را توجه به ضوابط مربوط به نحوه استفاده از زمین، از مکان‌یابی برای طرح‌ها تا تفکیک و احداث ساختمان‌ها و نیز مسائل انسانی دانست که باید به طور جدی‌تر مدنظر قرار گیرد. از دیگر سو، مردم به عنوان بهره‌برداران ساختمان‌ها هستند که باید مورد توجه بیشتر باشند. قطعا تخصص مهندسان در تأمین آسایش و ایمنی و امنیت مردم کارساز است. این مورد در ساخت، تعمیر و نگهداری ساختمان‌ها همواره مورد توجه است. از نگاهی روانشناسانه به محیط نیز، مهندسان در برابر سیمای شهر مسئول هستند.
در هدف دیگر قانون به حفظ و افزایش منابع مواد و انرژی و سرمایه‌های ملی اشاره شده است. سازمان نظام مهندسی ساختمان در این خصوص تشکیلاتی فوق‌العاده و حائز اهمیت است. حمایت از ایده‌پردازان و مخترعان داخلی، ایجاد فضاهای تحقیقاتی و پژوهشی، اعطای گواهینامه‌های تأیید فنی برای تکنولوژی‌های وارداتی و تصویب شیوه‌نامه‌های بومی‌سازی فناوری‌ها از جمله اقدامات مؤثر و مفید سازمان نظام مهندسی در دو دهه اخیر بوده است. قطعا مهندسان حرفه مند به این مورد اشراف دارند. اما اعضای هیأت مدیره هم باید شرایط آموزش برای اعضا را به گونه‌ای فراهم آورند تا جدیدترین فناوری‌ها و تکنولوژی‌های صنعت ساختمان را به اعضا معرفی نمایند و در راستای آموزش پایدار برای مهندسان گام بردارند. بنابراین جایگاه حرفه‌ای سازمان نظام مهندسی ساختمان کاملا آشکار است. نگاه حرفه‌مند به سازمان نظام مهندسی ساختمان نگاهی ارزشی است که باید در جامعه تسری یابد. برای این منظور نیز سازمان‌ها باید در زمینه فرهنگ‌سازی مهندسی گامی جدی بردارند. تفکری که متأسفانه در هیأت مدیره‌های دوره‌های قبل کمتر مورد توجه بوده است.
بنابراین به جاست که اعضای سازمان‌ها با مشارکت خود در انتخابات هیأت مدیره سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، علاوه بر اینکه مسئولیت خود را در قبال حرفه به انجام رسانند، در انتخاب هوشمندانه نیز در راستای اعتلای مهندسی کشور تلاش نمایند. از سویی دیگر باید دفاع مؤثر از حقوق مهندسان مدنظر اعضای هیأت مدیره باشد. این حقوق برای مهندسان هفت رشته یکسان است. بخشی از این دفاع می‌تواند با تعامل با سایر ارگان‌ها، در بازتعریف و تبيين اصول اخلاق حرفه‌ای از یکطرف و همچنين تنسيق امور حرفه مهندسی به حرفه‌مندان از سوی دیگر دخيل باشد. به طور مثال در تعامل با شهرداری می‌توان جایگاه سازمان نظام مهندسی را برای تنسیق امور مهندسی بهبود بخشید. در تعامل با وزارت راه و شهرسازی می‌توان علاوه بر ارتقای جایگاه حرفه‌مند سازمان نظام مهندسی، در سیاست‌های مربوط به تشکل‌های مهندسی نیز جایگاه مطلوب‌تری را تصور نمود. به گونه‌ای که جلب مشارکت حرفه‌ای مهندسان در تهیه و اجرای طرح‌های توسعه آبادانی کشور مدنظر باشد که این مورد نیز به وضوح در بند دهم از ماده دوم قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مورد توجه قرار گرفته است.
نگاهی دیگر به سازمان نظام مهندسی ساختمان را نگاهی برای فرهنگ سازی در زمینه تفکر مهندسی دانست. فرهنگ، پیش زمینه و مقدمه اقتصاد و هر موضوع دیگری است، قطعا فرهنگ از مؤلفه‌های اصلی در تمام ابعاد جامعه محسوب می شود، باید توجه داشته که اگر در هر زمینه فرهنگ صحیح وجود نداشته باشد، نباید انتظار پیشرفت و توسعه را نیز داشت. از این رو باید توجه داشت که تلاش برای مهندسی ساختن ابنیه، خود تا حدود زیادی می‌تواند بر اقتصاد نیز تأثیرگذار باشد، چرا که افزایش طول عمر ساختمان و کاهش زمان باعث کاهش صحیح هزینه‌های ساخت شده و می‌توان سرمایه‌های ملی و مردمی را نیز حفظ کرد که این مورد نیز در بند هفتم از ماده دوم قانون نظام مهندسی ساختمان مورد توجه قرار گرفته است.
در این راستا از وظایف سازمان می‌توان به رعایت بهینه اصول فنی، استانداردسازی و توجه به کیفیت مصالح و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها به عنوان یک ضرورت توجه نمود. از سویی دیگر، قانونگذار تعیین مجری ذیصلاح را ضروری می‌داند و طبق این قانون همه ساختمان‌ها باید توسط یک فرد ذیصلاح به نام مجری نظارت شده تا برای ساختمان شناسنامه فنی صادر شود و کیفیت و صحت اجرا قابل اطمینان باشد. بر پایه همین نیاز فنی عرصه ساختمان سازی شهری و در راستای اعتلای سطح کیفی اجرای ساختمان‌های شهری، واگذاری انحصاری اجرای پروژه‌های ساخت و ساز شهری به مجریان ذیصلاح باید در سیاست کاری سازمان نظام مهندسی قرار گیرد و اعضای هیأت مدیره در جریان‌های مخالف این قانون، از حیثیت حرفه‌ای مهندسان دفاع نمایند.
همچنین انتشار مطالب در زمینه مهندسی و ساخت و ساز و نیز سیمای شهر قطعا نوعی فرهنگ‌سازی در زمینه مهندسی و آشنایی با افکار مهندسی خواهد بود. باید توجه داشت که رعايت و اجراي مقررات ملي ساختمان در جامعه مستلزم اطلاع‌رساني صحيح و مستمر است که بايد با مطالعه ساختاري و توليد دانش و از طريق اقدامات و برنامه‌ريزي‌هاي كارشناسانه، خلاقانه و آگاهانه توسط هیأت مدیره‌ها به سمت فرهنگسازي براي اقشار مختلف جامعه گام برداشت.
سازمان نظام مهندسی ساختمان یک سازمان غیر دولتی است و متعلق به مهندسان هر استان و شکل‌گیری آن براساس یک فرآیند انتخاباتی است. می‌توان با تدوین یک برنامه راهبردی با درنظرگرفتن مطالبات ذینفعان داخلی و خارجی سازمان، این سازمان را به سازمانی چابک، کارآمد و هوشمند مبدل نمایند تا بتواند با حداقل بوروکراسی و حداکثر مشارکت مهندسین، بیشترین رضایت‌مندی را کسب کند و به اهداف پیش‌بینی شده در قوانین که مهمترین آن ارتقای کیفیت ساخت و ساز درکشور است در قالب یک برنامه بلندمدت از رهگذر تعامل با مهندسان متخصص و سازمان‌های ذیربط دست پیدا کند و از طرفی قادر باشد مسائل تأثیرگذار مرتبط با محیط خارجی و داخلی خود را بررسی و قبل از مواجهه، تشخیص و برای آنها راهکار پیدا کند.
بنابراین به نظر می‌رسد زمینه‌های لازم برای تحقق اهداف عالی سازمان نظام مهندسی ساختمان با حمایت از صلاحیت‌مندان حرفه مهندسی می‌تواند صورت پذیرد. می‌توان بهره‌گیری از تخصص‌مندان حرفه مهندسی را در ضرورت حضور فعال و مشارکت مهندسان در انتخابات سازمان نظام مهندسی ساختمان قابل توجه دانست. مسلما ورود حرفه‌مندان مهندسی به هیأت مدیره سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، می‌تواند در ایجاد سیمای شهری به دور از ناهنجاری‌ها از سویی و ایمنی و مدیریت برای زمان بحران از سوی دیگر مؤثر باشد.
* عضو شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان
منبع: خبر آنلاین