به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، زلزله خفیفی به بزرگی ۳.۱ ساعت ۳:۲۵:۲۰ مورخ ۱۲-۹-۱۳۹۷ در مختصات کانونی ۵۱.۵۰۵ طول و ۳۵.۰۳۳ عرض جغرافیائی در عمق ۲۴ کیلومتر رخ داد.
علی بیت اللهی رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به تشریح جزئیات این زمین لرزه کوچک در اطراف کلانشهر تهران پرداخت و گفت: رومرکز زلزله در ۷۵ کیلومتری جنوب تهران و ۲۵ کیلومتر جنوب غرب جوادآباد ورامین(بزرگترین مرکز جمعیتی نزدیک به کانون زلزله) واقع می شود.
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه رومرکز اعلام شده برای این زمین لرزه خفیف توسط موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، در پهنه استان قم واقع می شود، ادامه داد: به جز جوادآباد ورامین در شمال‌شرق رومرکز، آبادهای نزدیک به آن هم در موقعیت شمال‌شرق رومرکز واقع شده‌اند که به ترتیب تعداد جمعیت می‌توان به روستاهای جعفرآباد جنگل ۶۷۵ نفر جمعیت، طغان ۶۶۲، حصارقاضی ۵۷۸، نجف آباد ۳۴۴، ظهیرآباد ۲۷۰ و چرمشهر قلعه سالاریه با ۱۳۰ نفر جمعیت اشاره نمود.
به گفته وی، نزدیکترین مراکز جمعیتی به رومرکز زلزله هم عبارتند از چرمشهر قلعه سالاریه با ۱۳۰ نفر، قلعه قاسم آباد و جهان آباد.
بیت‌اللهی توضیح داد: رومرکز زلزله در شمالغرب دریاچه نمک قم و شمال‌شرق حوض سلطان قرار دارد. این محدوده در طی ماه‌های اخیر لرزه‌خیزی خود را با رخداد تعدادی قابل‌توجه از خرد لرزه‌ها نشان داده است.
گسل مسبب
این محقق و استاد دانشگاه همچنین گفت: بر اساس نقشه گسله های موجود، گسل بزرگ و کاری سیاه کوه به‌طول تقریبی ۱۵۰ کیلومتر با راستای خوابیده شمالغرب – جنوب‌شرق که از شمال دریاچه نمک قم گذر می‌کند، می‌تواند گسل مسبب زلزله ۳.۱ جوادآباد تلقی شود.
وی ادامه داد: این گسله، بارزترین ساختار شناخته شده در منطقه است. نکته مهمی که در پهنه اطراف رومرکز زلزله ۳.۱ می توان به آن اشاره نمود، مجانب شدن گسله کاری و لرزه زای رباط کریم با طول تقریبی ۸۰ کیلومتر و در راستای شمالغرب – جنوب شرق در همین نقطه کانونی زلزله جوادآباد با بزرگی ۳.۱ به گسله سیاه کوه است. گسله رباط کریم از حوالی شمال دریاچه نمک قم در سوی جنوب شرقی خود شروع و تا جوار شهر پرند در سوی شمالغربی گستردگی دارد.
زلزله های اخیر اطراف منطقه
وی توضیح داد: بعد از زلزله ملارد(جمعه ۹ آذر با بزرگی ۲.۶، این زمین لرزه از نظر ساختاری با زلزله جواد آباد مرتبط نیست)، در روز ۱۱ آذرماه زمین لرزه‌ای با بزرگی ۲.۶ ساعت ۹:۴۰:۱۹ در مجاورت راس شمالی دریاچه نمک قم رخ می‌دهد. زلزله ۳.۱ جواد آباد که روز بعد ۱۲-۹-۱۳۹۷ در ساعت ۳:۲۵:۲۰ رخ می‌دهد در ادامه این زمین لرزه و احتمالا با جنبائی گسل سیاه کوه است که این گسله می‌تواند گسل مسبب زلزله کوچک ۲.۶ شمال دریاچه نمک قم نیز محسوب شود(شکل ها در ادامه آورده شده است).
وی در ادامه به نکاتی اشاره کرد که تصمیم سازان باید به آن توجه کنند و تصریح کرد: سازوکار و راستای گسل سیاه کوه در فاصله قابل توجهی از تهران بوده و ارتباطی با گسل های اطراف و نزدیک کلانشهرهای تهران و کرج ندارد. در مسیر و امتداد گسله سیاه کوه مراکز جمعیتی قابل توجهی متمرکز نشده اند.
بیت اللهی گفت: گسل رباط کریم گسل فعالی است که در انتهای سوی شمال شرقی خود در مجاورت مراکز جمعیتی بزرگی مانند رباط کریم، پرند و حسن آباد قرار می گیرد که لازم است فعالیت های آتی این ساختار تکتونیکی مورد پایش قرار گیرد. بنظر اینجانب زمین لرزه های رخ داده، با جنبائی گسل سیاه کوه مرتبط هستند، اما بدلیل مجاورت این دو گسله در نزدیکی نقطه رومرکز خردلرزه ۳.۱، لازم است که جنبائی آن مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: رخداد زمین لرزه های ملارد، جوادآباد و خرد لرزه های اطراف دریاچه نمک قم معرف تکتونیسم پویای گستره شمالی ایران مرکزی و جنوب البرز است که در این منطقه تمرکز بالای جمعیتی و بویژه قرار گیری کلانشهرهائی مانند تهران، کرج و قم است که اهمیت پایش جدی لرزه ای منطقه را چندین برابر نموده است.
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: بی‌توجهی به امر استقرار تجهیزات پایش خرد لرزه‌ها و جنبائی گسله ها موجب شده است که بر اساس حدس و گمان حرف زده شود که لازمست مسئولین به این امر توجه جدی داشته باشند.
شکل۱- رومرکز زلزله ۳.۱ جوادآباد ورامین و موقعیت گسل های و مراکز جمعیتی شهری اطراف
شکل۲- رومرکز زلزله ۳.۱ جوادآباد ورامین و موقعیت گسل های و مراکز جمعیتی روستائی نزدیک
