به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی و رئیس شورا در هفدهمین جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و در بررسی طرح جامع شهر زاهدان گفت: ما با سه ملاحظه مصوبه کمیته فنی شورا را پذیرفته و آن را ملاک عمل قرار می‌دهیم. در عین حال استان و استاندار جدید دو ماه فرصت دارد تا مطالب خود را مرور و بررسی کند و با تبادل اطلاعات در کمیته فنی شورا آخرین اصلاحات لازم را انجام دهند تا طرحی که ابلاغ می‌شود در استان نسبت به انجام آن اهتمام ویژه وجود داشته باشد.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اصلاح بندهای ۴ و ۵ صورتجلسه کمیته فنی شورا، اعلام کرد: بنا به دلایلی هسته‌های مرکزی شهرها رها شده و تبدیل به شب مردگی خاصی شده‌اند. در این میان و با این وضعیت هم مردم بلاتکلیف ماندند و هم اینکه باززنده سازی و بازآفرینی در هسته مرکزی شهرها انجام نشد. کار مشترک بازافرینی شهری و میراثی روی بند ۴ و ملاحظه بند ۵ کمک میکند تا این نقیصه و این مشکل حل شود.
اسلامی تصریح کرد: باید تلاش کنیم تا بسته‌های اقتصادی تعریف شوند. باید توجه کنیم که اگر شهرداری‌ها ضعیف باشند ما باید کمک کنیم تا شهر را از طراز صفر نجات دهیم. در زاهدان کریدور شمال-جنوب و شرق- غرب با هم تلاق میکند و به همین دلیل این منطقه از نظر استراتژیکی منطقه مهمی به شمار می رود.
رئیس شورایعالی شهرسازی و معماری ایران با اشاره به اینکه باید پارک لجستیکی در زاهدان تعریف شود و این کار باید با محوریت معاونت حمل و نقل تهیه شده و به سند متمم طرح جامع تبدیل شود، گفت: معاونت حمل و نقل برای پارک لجستیکی باید حتما تمهیداتی را در نظر بگیرد. این موضوع از معاونت حمل و نقل پیگیری شود.
وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: سنگ معدن سنگان که به منطقه سرازیر می شود و همچنین ۸ میلیون باری که در مفروضات است و در حال برنامه ریزی برای تحقق آن هستیم و خطی که به کویت می رود منطقه را متحول میکند. در حال حاضر به دلیل نبود ریل باید از طریق جاده جابه‌جا شود و باید مطالعه متممی را مشاور در بخش اقتصادی در نظر بگیرد.
اسلامی تاکید کرد: باید تلاش کنیم تا شهر زاهدان را زنده کنیم و تصویب طرح جامع شهر زاهدان به همراه تهیه سند متمم اقتصادی زاهدان و ایجاد پارک لجستیکی در آن شهر به عنوان سند راهنما کمک میکند تا توسعه زاهدان را جدی دنبال کنیم.
رئیس شورایعالی شهرسازی و معماری ایران خاطرنشان کرد: این موضوع حقیقت دارد که ریزش مهاجر از بالای شهر شتابان صورت می‌گیرد و تاثیرپذیری از جنوب زاهدان یعنی چابهار هم قابل تامل است. همچنین حضور نیروهای نظامی و امنیتی در استان یک واقعیت اجتناب ناپذیر است و یکی از مرزهای حساس ما در این منطقه است و جایی که مرز حساس است طبیعی است که نمی‌توان به راحتی این ایده را مطرح کرد که پادگان از شهر خارج شود.
این مقام مسئول همچنین گفت: طراحی آمایشی دفاعی سیستان و بلوچستان را باید بشناسیم و متناسب با شناختی که از ملاحظات دفاعی- امنیتی داریم راجع به آن اظهار نظر کنیم. بنابراین اگر بشود یک کار متممی نیز مشاور با هدایت معاونت حمل و نقل، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران و آقای واعظ مهدوی مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر انجام شود وکمیته راهبری تشکیل شود خود به خود سندی که در می‌آید می تواند کمک کند تا زاهدان متحول شود.
تشکیل ۱۰ جلسه کمیته فنی برای طرح جامع زاهدان
محمد سعید ایزدی دبیر شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در نشست بررسی طرح جامع زاهدان، گفت: این طرح، طرحی است که از پنج سال گذشته مراحل بررسی و تصویب خود را طی می کند. برای این موضوع در طول یک ماه و نیم گذشته بیش از ۱۰ جلسه کمیته فنی شورای عالی برای بررسی همه جوانب این طرح برگزار شده است و تلاش شده تا این طرح به مرحله ای برسد که مبنایی برای مدیریت شهری برای تصمیم ها و توسعه آن است.
احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان در نشست فوق، با اعلام اینکه زاهدان در کریدور اصلی شرق به غرب واقع شده و یک نقطه استراتژیک در شرق کشور به شمار می رود که امنیت پایدار شرق کشور تا حد زیادی به آن وابسته است، گفت: انتظار ما این است که این طرح برگردد و در فرصت دو ماهه طرح با رعایت همه جوانب و با رعایت یکسری از الزامات، موانع و انسدادهایی که برای این طرح وجود دارد رفع مانع شده و باز شوند. زیرا معتقدم باید نگاه اجتماعی به طرح بیشتر شود.
صورتجلسه کمیته فنی شورای عالی شهرسازی و معماری به شرح زیر قرائت شد:
کمیته فنی شورای عالی طرح توسعه و عمران (جامع) شهر زاهدان مصوب ۹۶.۱۱.۲۸ شورای برنامه ریزی و توسعه استان سیستان و بلوچستان را در جلسات مورخ ۹۷.۶.۳، ۹۷.۶.۴، ۹۷.۶.۱۰، ۹۷.۶.۱۱، ۹۷.۷.۱۴، ۹۷.۷.۱۵، ۹۷.۷.۲۱، ۹۷.۷.۲۲ و ۹۷.۸.۲۰ مورد بررسی قرار داد و پیشنهادات به شرح زیر را جهت اتخاذ تصمیم به شورایعالی ارایه می دهد:
۱- با عنایت به اعلام نظر وزارت نیرو افق طرح با سقف جمعیتی ۷۸۵ هزار نفر به سال ۱۴۱۰ افزایش یابد و بر همین اساس مطالعات جمعیتی و جداول سطوح و سرانه طرح اصلاح شود.
۲- کاربری الحاقی به محدوده های منفصل شهر در بخش غربی صرفا به کاربری‌های بزرگ مقیاس خدماتی پیشنهاد سکونت (به غیر از تجاری) تخصیص یافته و به عنوان اساس طرح تثبیت شود.
۳- عناوین کاربری ها بر اساس مصوبه مورخ ۸۹.۳.۱۰ شورای عالی (تدقیق تعاریف و مفاهیم کاربری های شهری و تعیین سرانه آنها) اصلاح شود. ضمن اینکه محورها و کانون های پیشنهادی جهت اختلاط کاربری ها در مقیاس شهر، ناحیه و منطقه ذیل کاربری های تجاری، خدماتی، انتفاعی و غیرانتفاعی ارایه و ضوابط مربوط به هریک به صورت جداگانه در مجلد ضوابط و مقررات طرح ارایه شود.
۴- محدوده بافت تاریخی بر اساس آخرین ابلاغیه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در طرح منعکس شود و علاوه بر آن سایر محدوده های واجد ارزش معماری و شهرسازی معاصر نیز شناسایی و ضوابط و مقررات ساخت و ساز متضمن حفظ کیفیت های مذکور برای آنها ارایه شود.
۵- با توجه به اینکه بر اساس آخرین مصوبه کمیسیون ماده ۵ استان از مجموع حدود ۵۵۸ هکتار اراضی متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران (بدون احتساب اراضی لشگر ۸۸) تنها حدود ۱۸۰ هکتار (حدود ۳۲ درصد) به کاربری های خدماتی مقیاس شهر و ناحیه اختصاص یافته است پیشنهاد می شود همراستا با مصوبه شورای برنامه ریزی و توسعه استان و در جهت دستیابی به حداقل های مندرج در قانون انتقال پادگان ها اراضی مربوط به لشگر ۸۸ زرهی تحت کاربری پارک و فضای سبز مقیاس شهری تثبیت و از بارگذاری کاربری های انتفاعی در آن خودداری شود.
۶- حرایم مربوط به حد بستر و حریم مسیل ابوذر و همچنین باقی مسیل ها و رودخانه های عبوری از محدوده شهر (لار و رزاق زاده) بر اساس نظر وزارت نیرو (آب منطقه ای) در نقشه کاربری اراضی درج شود.
۷- با عنایت به اینکه پلاک ۲۸۳۰ (متعلق به شهرداری زاهدان) و همچنین اراضی موسوم به کامبوزیا فرصت های بی نظیر شهر در شمال شرقی در جهت ارتقای کیفیت شهری و کنترل حاشیه نشینی است مقرر شد:
۷.۱. با بررسی مجدد اداره کل راه و شهرسازی استان سیستان و بلوچستان کلیه کاربری های فاقد حقوق مکتسبه بر روی اراضی زراعی موجود در این دو پلاک حذف و عرصه های مذکور تحت کاربری زراعی و باغی در اسناد طرح تثبیت شوند.
۸- سند جامع شبکه حمل و نقل عمومی شهر در انطباق با اصول (TOD) مشتمل بر نقشه محورها، کانونها (ایستگاه های اصلی و فرعی) حمل و نقل عمومی در انطباق با مراکز خدماتی مقیاس شهر، منطقه و ناحیه‌ای ارایه و همچنین نحوه اتصال آن به شبکه حمل و نقل حومه‌ای و برون‌شهری تبیین شود.
۹- با عنایت به تایید معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی (طی نامه شماره ۹۲۰ / ۱۰۵۰۰۲ مورخ ۹۷.۸.۷) مسیر کمربندی پیشنهادی در شرق و شمال شرق بر اساس آخرین طرح مورد تایید اداره کل راه و شهرسازی استان تدقیق شود.
۱۰- معبر پیشنهادی از میان اراضی دانشگاه با عنایت به عدم احراز ضرورت ترافیکی و همچنین کفایت معابر پیرامونی حذف شود.
۱۱- ضمن تایید تصمیمات اتخاذ شده در استان مبنی بر عدم الحاق سکونتگاه های حاشیه ای واقع در شمال و شمال شرق در راستای ساماندهی و توانمندسازی حدود ۲۳۰۰ هکتار بافت ناکارآمد فعلی به عنوان اصلی ترین چالش شهری زاهدان پیشنهاد می نماید.
۱۱.۱. محدوده هدف فعلی ملاک عمل جهت بازآفرینی شهری بر اساس شیوه نامه جدید ابلاغی در محدوده و حریم شهر مورد تدقیق قرار گرفته و پس از تصویب در کمیسیون ماده ۵ ملاک اقدامات ستاد بازآفرینی استان قرار گیرد.
۱۱.۲. با محوریت استانداری آن بخش از سکونتگاه های حاشیه ای که امکان دریافت کد آبادی یا الحاق به بافت روستایی مجاور را دارند شناسایی و اقدامات لازم جهت مدیریت و ساماندهی آنها در چارچوب طرح های هادی صورت پذیرد.
۱۱.۳. سکونتگاه هایی که به هر دلیل (اعم از وقوع بر روی اراضی رانشی یا پرشیب و پرخطر) ضرورت انتقال و جابجایی کامل آنها محرز است جهت اقدامات آتی (از جمله اراضی معوض) شناسایی و در طرح منعکس شود.
۱۲- به جهت دستیابی به سند جامع برای هماهنگی اقدامات در حوزه پیرامونی شهر زاهدان سند پهنه بندی حریم در چهارچوب دستورالعمل مصوب مورخ ۹۵.۱۱.۱۸ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مشتمل بر محور زیر تهیه پس از تصویب مراجع استانی و تایید کمیته فنی توسط دبیر شورای عالی در قالب اسناد طرح جامع ابلاغ شود.
الف: پهنه بندی کل عرصه های حریم در قالب پهنه های پنج گانه موضوع دستورالعمل مصوب شورایعالی
ب: تدوین راهبردها مداخله در هر پهنه اعم از حفاظت، پالایش، تثبیت، ترمیم و زیرپهنه‌بندی هریک از پهنه های ۵ گانه در چارچوب راهبردهای مداخله
د: درج ضوابط استقرار فعالیت در هر یک از زیرپهنه ها همسو با راهبرد تدوین شده برای آن
۱۳- تا تدقیق حریم گسل‌ها در مقیاس مناسب (موضوع مصوبه مورخ ۹۷.۲.۳ شورایعالی شهرسازی و معماری ایران) نقشه مربوط به گسل‌های شهر بر اساس نقشه های مقیاس ۲۵۰۰۰ / ۱ سازمان زمین شناسی در اسناد طرح لحاظ شود.
۱۴- به استناد بند ۷ قانون تاسیس شرکت شهرک های صنعتی شهرک های واقع در محدوده و حریم شهر از حریم و قانون شهرداری ها مستثنی می باشند. ضمن اینکه به استناد ضوابط ابلاغی سازمان حفاظت محیط زیست استقرار صنایع در شهرک های واقع در حریم شهر صرفا تا رده ۳ (ج) مجاز است.
۱۵- الزامات و ملاحظات پدافند غیرعامل پس از تایید نماینده محترم وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان پدافند غیرعامل در اسناد طرح لحاظ و ابلاغ شود.
ضوابط و مقررات
اصلاحات به شرح زیر در ضوابط و مقررات طرح اعمال شود.
۱۶- با عنایت به پیشنهاد مشاور طرح احداث بنا در پهنه R۲۲ و R۲۳ مقید به شروطی است که عملا ۹۰ درصد قطعات را در برنمی گیرد و تبعا اطلاق این ضوابط برای کل پهنه ضروری نیست. لذا مقرر شد پهنه تراکمی محدوده های مذکور به پهنه تراکمی زیاد R۱۳ اصلاح شده و شرایط قطعات مشمول احداث بنا در طبقات بیش از ۷ طبقه در حد تراکم مجاز پهنه به صورت شروطی ایجابی ذکر شود.
۱۷- سند پهنه بندی تراکمی شهر و جداول ضوابط احداث بنا با اصلاحات زیر تکمیل شود
۱۷.۱. برای همه پهنه ها سقف تراکم مجاز قید شود.
۱۷.۲. باغات و سطوح سبز و باز از پهنه های تراکم حذف شوند.
۱۷.۳. ضمن انعکاس محدوده های دارای ارزش معماری معاصر، ضوابط احداث بنا متضمن کیفیت های مذکور ارایه شود.
۱۷.۴. ضوابط احداث بنا در محدوده سکونتگاه با توان اقتصادی پایین به نحوی موردبازنگری با هماهنگی شهرداری زاهدان و تایید اداره کل راه و شهرسازی استان قرار گیرد که ضمن ارتقای نسبی کیفیت فضای شهری امکان استفاده توسط ساکنان فراهم باشد.
گفتنی است، جلسه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران به ریاست مهندس محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی و به دبیری محمدسعید ایزدی معاون معماری و شهرسازی، با حضور استاندار زاهدان، نمایندگان اصلی شورا؛ جمالی‌نژاد معاون وزیر کشور، سروش معاون وزیر نیرو، سلیمانی معاون وزیر دفاع، آقایی معاون وزیر جهاد کشاورزی، نجفی معاون وزیر صنعت معدن و تجارت، تجریشی معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست، کاراندیش مروستی معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، طالبیان معاون سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، عدل معاون سازمان برنامه و بودجه، نماینده سازمان پدافند غیرعامل کشور و همچنین نمایندگان استانی با بررسی سه دستور در ساختمان دادمان وزارت راه و شهرسازی برگزار شد.
در هفدهمین جلسه شورا، در دستورِ طرح جامع زاهدان و گزارش شرکت عمران شهرهای جدید پیرامون مصوبه دولت در خصوص ایجاد شهرک های گردشگری، طرح و بررسی شد.