پیشینه احداث و بهره‌برداری موفق اولین راه‌آهن در ایران به سال ۱۸۴۸ میلادی از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی بازمی‌گردد.این مسیر که بعدها دیگر مورد استفاده قرار نگرفت و بازنشسته شد اولین میراث ما در این خصوص محسوب می شود با این حال بیشتر مردم کشوراولین ریل گذاری موفق و ملموس را مسیر تهران به شاعبدالعظیم حسنی (شهر ری) می دانند زیرا در آن سال ها بسیار مورد استفاده قرار می گرفت و باعث نزدیکی هر چه بیشتر پایتخت به یکی از محل های گردشگری موقت تهران شد و قطار آن از جا به جایی صرف به یک خط گردشگری مبدل شده بود.

پس از این تجربه های ابتدایی چه در حوزه جا به جایی و چه در حوزه گردشگری تاکنون راه آهن تلاش کرده است تا با فناوری های نوین طی سال های متوالی خود را به روز رسانی کرده و با افزایش خطوط و ارتقا دسترسی مردم به ریل  زمینه را برای ترغیب سفر ریلی توسط هموطنان افزایش دهد. با این حال به علت های مختلفی تمایل مردم به استفاده از ناوگان ریلی آن چنان که باید و شاید افزایش نیافته است.

اگر نگاهی گذرا به صنعت گردشگری ریلی در کشورهای اروپایی و آسیای شرقی بزنیم خواهیم یافت که نقش راه آهن در سفرهای توریستی در این مناطق بسیار پر رنگ است و مسافران ریلی خارجی نه به مبدا و مقصد بلکه به طول مسیر نیز و جاذبه های بی بدیل رد آهن از مناطق صعب العبور نیز توجه می کنند. این مساله  اما با عادت های رفتاری هموطنان ما سازگاری ندارد و بسیاری از مردم ریل و جاده  را تنها وسیله ای برای رسیدن به مقصد می دانند و از جاذبه های مثال زدنی آن یا با خبر نیستند یا به آن بی توجه هستند.

بخش ریلی ایران  نیز در این سال ها تلاش کرده است تا با افزایش مسیرهای ریلی مانند تهران- همدان، تهران-کرمانشاه و تهران-قزوین –رشت همچنین با احداث خطوط ریلی ویژه گردشگری مردم را بیش از پیش با ریل آشتی دهد و ایرانیان را به افزایش سفر با راه آهن به ویژه سفرهای گردشگری ترغیب کند.

با نزدیکی به بهار ۱۳۹۸ وشروع پیش فروش بلیت های نوروزی قطار تببین جایگاه حمل و نقل ریلی در گردشگری ویژه این ایام بسیار لازم به نظر می رسد و دو حالت را برای توسعه این صنعت در حوزه توریسم و همزمانی آن با انبوه درخواست جابه جایی از طریق ریل را می توان مورد بررسی قرار داد.

۱)باید به گونه ای تبلیغات صورت گیرد که حوزه سفر ریلی از حوزه جا به جایی ریلی خارج شده و هموطنانی که پیش تر از جاذبه های محیطی مسیرهای عبوری بی اطلاع بودند از این جاذبه ها مطلع شوند و تقاضا برای سفر در طول روز در مسیرهای زیبای راه آهن برای بهره گیری از جاذبه های بصری مسیر افزایش یابد.

۲)باید به گونه برنامه ریزی شود تا تعداد سرویس دهی قطارهای گردشگری یک روزه در ایام نوروز افزایش یابد تا به وسیله این افزایش و شناساندن آن به مردم افرادی را که در این ایام در شهرهای بزرگی مانند تهران زندگی می کنند و  به هزاران دلیل  امکان، فرصت و توانایی سفر و طبیعت گردی چند روزه را ندارند از طریق این مسیرها به تفریح و تفرج بپردازند.

تمامی نکات مذکور بالا همچنین دوحالت ممکنی که باید توسط متولیان امر برای نیل به آن اقدامات لازم صورت گیرد شاید یک راه را  به ذهن مبادر کند و آن هم این است که توسعه صنعت گردشگری ریلی نه یک حرکت خواستنی در ایام نوروز بلکه ضرورتی است که باید به طرق مختلف به آن پرداخت تا شاهد شکوفایی این مدل حمل و نقل در صنعت گردشگری باشیم.