به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، بیانیه پایانی نشست درس هایی از سیل به شرح زیر اعلام شد:
نظر به رخداد سیلابهای متعدد در مناطق مختلف کشور در اواخر سال ۹۷ و اوایل سال ۹۸ که خسارات گسترده و تلفاتی به همراه داشت، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نشست ویژه ای با عنوان "درسهایی از سیلهای اخیر در حوزه راه، مسکن و شهرسازی" در تاریخ ۹۸/۲/۸ با حضور تنی چند از معاونین محترم وزارت راه و شهرسازی و مشارکت بیش از ۵۰۰ نفر از مدیران، متخصصان، کارشناسان سازمانهای ذیربط و صاحبنظران از استانهای مختلف کشور برگزار نمود. بیانیه این نشست با توجه به اهم موضوعات طرح شده در ارائههای مختلف کارشناسان و دریافت نظرات کارشناسی حاضرین، در قالب محورهای زیر ارائه می گردد:
۱- سامانههای تخمین رواناب و هشدار میدانی سیلاب و تکنیکهای مدیریت سیلاب (روشهای سازهای و غیر سازهای) و مستندسازی سیلها، با هدف بهره گیری از آنها در حوزههای راه و شهرسازی با مدیریت معاونت حمل و نقل و با اولویت مناطق با خطر سیلاب بالا اجرایی شوند.
۲- بازنگری و بروزرسانی استانداردها و شیوهنامهها و ضوابط طراحی برای مطالعات زمینشناسی، هیدرولوژی، هیدرولیک، طراحی مهندسی و تعیین دوره بازگشت سیل خط پروژه و عمق آبشستگی مبتنی بر تغییرات اقلیمی لازم است.
۳- ضرورت دارد تا با در نظر گرفتن خطر سیل، زیرساختهای تحت مسئولیت وزارت راه و شهرسازی، با هدف تعیین وضعیت موجود و سطح آسیبپذیری آنها در برابر سیلاب مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از اولویتبندی در مورد شیوههای مقاومسازی و اصلاح آنها و کاهش ریسک سیلاب در این زمینه، اقدام عاجل صورت پذیرد. این مسئولیت با حکم مقام محترم وزارت اجرایی خواهد شد.
۴- تدوین استانداردی مشابه استاندارد ۲۸۰۰، برای سیل به انضمام نقشه پهنهبندی خطر سیلاب به ازای دورههای بازگشت مختلف و با در نظر گرفتن درجه اهمیت مستحدثات در حوزههای حمل و نقل، ساختمان، تاسیسات و سکونتگاهها، در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گیرد. مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به عنوان متولی این امر پیشنهاد میگردد. این کار با تجمیع کلیه شیوهنامهها و مستندات موجود در کشور که پیشتر توسط نهادهای ذیربط تدوین یافته و نیز با توجه به ضوابط بینالمللی موجود و معتبر انجام خواهد شد.
۵- ضرورت دارد تا طراحی و نگهداری عناصری مختلف حمل و نقل با توجه به خطر وقوع سیلاب باشد. نگهداری ابنیه فنی و مودهای مختلف حمل و نقل مستلزم همکاری گسترده بین وزارت نیرو، وزارت کشور و جهاد کشاورزی است که در این رابطه ضرورت دارد در شورای فنی وزارت، مباحث مختلفی مانند لایروبی رودخانهها، تخلیه دهانههای آبگذرها و پلها، تجهیز ابنیه فنی و راه در مقابل سیلاب، آزادسازی بستر، جلوگیری از تجاوز به حریم و بستر رودخانهها طی برنامه مدون و زمانبندی شده به عمل آمده و راهکارهای اجرایی آن به صورت بستههای الزامآور اجرایی ابلاغ گردد.
۶- شناسایی و اولویتبندی دامنههای با احتمال وقوع زمین لغزش در مجاورت راهها و ابنیه فنی و تعیین راهکارهای اجرایی تثبیت آنها در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گیرد. راههای جایگزین، استفاده از سازههای سریعالاحداث و موقت و اقداماتی نظیر این در این طرح باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
۷- در ساخت و ساز و بهسازی ابنیه فنی آسیبدیده از شتابزدگی خودداری شود و از تجارب سیل اخیر و موارد ذکر شده استفاده شود.
۸- سکونتگاههای شهری و روستایی باید بر اساس درجه خطر سیل و نوع آسیبپذیری آنها تحت ارزیابی دقیق و جدی قرار گیرد. تمهیدات مهندسی محافظت از مراکز جمعیتی در برابر سیل از قبیل احداث بندها، دیوارهها و دایکها و لایروبی رودخانههای عبوری از شهرها و یا مجاورت آنها به طور جد مورد توجه قرار گیرد. همچنین در ساخت و سازهای جدید و بازسازی واحدهای مسکونی آسیب دیده از سیل باید از تجربیات به دست آمده در سیلابهای رخ داده استفاده شود.
۹- لازم است مکان یابی کلیه سکونتگاهها و گسترش آنها و نیز ساخت ساختمانهای مهم و دولتی و با درجه اهمیت بالا (که در استاندارد طراحی ساختمانها در برابر سیلاب تعریف خواهند شد) با در نظر گرفتن خطر سیل و احتمال وقوع آن باشد.
۱۰- ضرورت دارد ضوابط طراحی و برنامهریزی در مقیاسهای مختلف طرحهای کالبدی (ناحیه، شهر و روستا) براساس پهنهبندی و ریزپهنهبندی خطر سیل و در شهرهای با ویژگیهای خاص از این نظر انجام و کنترل و پایش اجرای صحیح آن در طرحهای توسعه صورت گیرد. در این راستا باید حریم کیفی و کمی رودخانه در طرحها تدقیق شده و به صورت شفاف اعلام شود.
۱۱- نظر به بارندگیهای قابل ملاحظه اخیرو رخداد سیلابها و با توجه به اهمیت کلانشهر تهران و وجود چندین درهرود طویل و وسیع مشرف بر آن ضرورت دارد تا توجه ویژهای از نظر خطر سیلاب توسط مدیران شهری، وزارت راه و شهرسازی و سایر نهادهای مرتبط به عمل آید.
۱۲- با توجه به گستردگی زیرساختها و ابنیه فنی در کشور و پایین بودن سطح ایمنی در مقابل خطرات مهمی نظیر سیل و زلزله، بهسازی و مقاومسازی این سرمایههای ملی ضرورت تام دارد، با توجه به محدودیت منابع مالی و بودجههای تخصیصی عمرانی یک تغییر رویکرد در سیاستگذاریهای جاری باید انجام شود و لازم است منابع محدود مالی به جای اجرای پروژههای جدید به مقاومسازی سازههای موجود اختصاص یابد.
"با هدف اجرایی شدن موارد مذکور، کمیته کارشناسی متشکل از متخصصان و نمایندگان سازمانهای مرتبط با نظر مقام محترم وزارت راه و شهرسازی در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی شکل گرفته و در اولین فرصت مراحل اجرایی شدن بندهای مذکور را تعیین خواهد نمود. نتایج با پیروی از سازوکار قانونی کشور، به صورت رسمی ابلاغ و اجرا خواهد شد".
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی