به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، هواپیما ماشین پیچیده‌ای است و کاربری آن با ایمنی گره خورده است. از همین رو انجام بازرسی‌های دوره‌ای هواپیما بیش از هر ماشین دیگری اهمیت دارد. در واقع هواپیما پیش از آنکه نیاز به تعمیر داشته باشد، باید مورد نگهداری قرار گیرد تا ایرادات احتمالی نه در هنگام پرواز، که بر روی زمین هم آشکار شوند و ایمنی پرواز تضمین شود. از همین رو قسمتی به نام مهندسی و تعمیرات در هر مجموعه پروازی قرار دارد که بیش از تعمیرات، بر نگهداری هواپیما تاکید دارند. هواپیماهای جدید نیز از این فرآیند مستثنی نیستند و هر هواپیما بلافاصله پس از تحویل، وارد فرآیند نگهداری می‌شود.
ایران‌ایر پس از برجام توانست تعدادی هواپیما نو از تولیدکنندگان تراز اول جهان همچون ارباس و ای‌تی‌آر تحویل بگیرد و ارباس پهن‌پیکر A۳۳۰-۲۰۰ یکی از این هواپیماها است. از این هواپیما، دو فروند با رجیسترهای EP-IJA و جولیت آلفا وارد ناوگان ایران‌ایر شده است. هر دو هواپیما از روز اول آغاز عملیات، تحت نظر قسمت مهندسی و تعمیرات این شرکت قرار گرفته‌اند و به صورت دوره‌ای فرآیند چک A ( چك دوره ای سبك ) بر روی آن‌ها انجام شده است. اکنون EP-IJA یا جولیت آلفا، بعد از ۱۰ چک A، به مرحله‌ای رسیده است که نیازمند یک چک C( چك دوره ای نیمه سنگین ) است، بنابراین از چهار روز گذشته وارد آشیانه آزادی ( ایرباس) هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران شده تا اولین چک C یک هواپیمای برجامی در این شرکت انجام شود.
احمدرضا محمدیان، مدیر آشیانه آزادی ( ایرباس ) هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» است . او درباره عملیات تعمیر و نگهداری ارباس ۳۳۰ ایران‌ایر می‌گوید: «از روز اول برای عملیاتی نگهداشتن این هواپیما تمام توانایی همکاران به کار رفته است. با توجه به تجربیات همکاران در قسمت مهندسی و تعمیرات ، همه عملیات تعمیر و نگهداری این هواپیما در ایران قابل انجام است و هیچ مشکلی از این بابت وجود ندارد. شاهد مثال این است که این هواپیما پس از دو سال عملیاتی است و مشکلی برای ادامه عملیات ندارد.»
همه عملیات تعمیر و نگهداری این هواپیما در ایران قابل انجام است و هیچ مشکلی از این بابت وجود ندارد. شاهد مثال این است که این هواپیما پس از دو سال عملیاتی است و مشکلی برای ادامه عملیات ندارد.
چک C فرآیند پیچیده‌ای است. برای انجام چک C هواپیمای ارباس ۳۳۰ ایران‌ایر، تقریبا ۱۰۰ نفر در دو شیفت کار می‌کنند که شامل مهندسین تعمیر و نگهداری واویانیک، واحد كنترل كیفی ( بازرسی )، واحد برنامه‌ریزی وكنترل تولید است و همچنین دراین راه واحدهای پشتیبانی و واحدهای كارگاه‌های مكانیكال و اویانیك و مهندسی هواپیما وتداركات ... مجموعه تعمیرات راحمایت می‌نمایند.
محمدیان به تفاوت دو چک A و C برای هر هواپیما اشاره کرده و می‌افزاید: « در چک C اقدامات بیشتری نسبت به چک A بر روی هواپیما انجام می‌شود و مدت زمینگیری آن نیز بیشتر است. در چک A مدت زمان زمینگیری هواپیما ۳ الی ۴ روز است. در چک C این زمان به ۱۰ الی ۱۵ روز میرسد، چراکه با توجه به برنامه تعمیراتی جزییات بیشتری چک می شود. در این دوره از وارسی‌ها، صندلی‌های هواپیما برداشته می‌شود. ساختار دیواره‌های بدنه هواپیما وارسی می‌شود، بررسی های روی موتور بیشتر می‌شود، بسیاری از نقاط کابین، پنل‌های روی بدنه ، بال، فلپ‌ها و ... باز می‌شود و نهایتا طبق زمانبندی که کارخانه مشخص کرده و دستورالعمل‌هایی که منتشر شده، اقدامات جلو می‌رود.
او البته تاکید دارد که با توجه به سن هواپیما. چک C اول از سایر چک‌های C سبک‌تر است.
خیالتان راحت!
ایران تحریم است و ایران‌ایر نیز در فهرست تحریم‌ها قرار دارد. این یعنی تامین قطعات و ابزارآلات مورد نیاز برای تعمیر و نگهداری هواپیما بسیار دشوار است. اما این مساله مانع از ادامه عملیات ایران‌ایر نشده است.محمدیان در این رابطه می‌گوید: « مشکل تامین قطعه به آن صورت نیست كه باعث زمینگیر شدن هواپیما گردد و حتی ممكن است قطعات با تاخیر به دست ما برسد و شاهد مثال این است که این هواپیما با وجود تحریم هنوز زمینگیر نشده است و توانسته ایم هواپیما را عملیاتی نگاه داریم.»
البته تغییرات نرخ ارز نیز بر مشکلات افزوده است، اما این به آن معنی نیست که تعمیر و نگهداری هواپیما مختل شود: « برای انجام این چک، برخی از ابزارهای مورد نیاز را به منظور صرفه جویی ارزی طراحی وتولید کرده ایم. از نظر ابزار مشکلی نداریم، نهایتا اگر توانایی تولید ابزاری وجود نداشته باشد، آن را خریداری می‌کنیم و امکان خریداری این ابزارها وجود دارد.»
به گفته محمدیان هرچند از نظر برنامه تعمیر ونگهداری (AMP ) ، فرآیند انجام چک‌های دوره‌ای در تمام جهان به یک شکل است، اما می‌توان گفت که مهندسی و تعمیرات ایران‌ایر در این زمینه در جهان سربلند است، چراکه با وجود محدودیت‌های بسیار، عملکرد یک مهندس تعمیر و نگهداری ایرانی در مقایسه با مهندس تعمیر و نگهداری سایر شركت‌های هوایی برابری می‌کند. او ادامه می‌دهد: «کارخانه ارباس پیش‌تر به علت تعمیرات هواپیماهای پیشین این شرکت از ایران‌ایر تقدیر کرده است. چراکه با وجود مشکلات و تحریم‌ها، اجازه زمینگیری هواپیماها را نداده‌ایم.»
محمدیان تاکید می‌کند که همه فرآیند انجام شده برای تعمیر و نگهداری هواپیما در ایران، منطبق با استانداردهای شرکت سازنده است و این یعنی ایمنی پرواز در ایران تضمین شده است : «خیال همه راحت باشد، تمام فرآیند با رعایت استانداردهای بالای ایمنی انجام می‌شود.»
چشم و چراغ ایران
ارباس A۳۳۰-۲۰۰ یک هواپیمای دوربرد است و می‌تواند بدون نیاز به سوختگیری در مقصد، پروازهای اروپایی ایران‌ایر را انجام دهد. از همین رو این هواپیما، یک هواپیمای استراتژیک به شمار می‌رود و می‌تواند وسیله‌ای باشد تا از قطع پروازهای اروپایی ایران، حتی در صورت خودداری فرودگاه‌های اروپایی از ارائه سوخت به ایران‌ایر جلوگیری کند. از همین رو محمدیان این هواپیما را چشم و چراغ ایران می‌نامد.
مدیر آشیانه آزادی ( ایرباس ) ایران‌ایر می‌گوید: «این هواپیما نقطه اتصال ایران و اروپا است. ای کاش تامین منابع می شد و تعداد بیشتری از این هواپیما وارد می‌شد، اما به هرحال بودن این هواپیما باعث تداوم ارتباط ایران با اروپا شده است. ایران ایر در حال حاضر دروازه ایران به اروپا است و ارباس ۳۳۰ وسیله برقراری این ارتباط است.»
توان مهندسی و تعمیرات ایران‌ایر بارها از قطع اتصال هوایی ایران و اروپا جلوگیری کرده است، چراکه این واحد جدای از ایرلاین‌های ایرانی، به ایرلاین‌های اروپایی نیز خدمات می‌دهد. چند روز پیش بود که یک فروند هواپیمای ایرباس A۳۴۰ هواپیمایی Joon فرانسه بر فراز آسمان ایران دچار نقص فنی شد و به ناچار در فرودگاه اصفهان فرود اضطراری کرد. ایران‌ایر این هواپیما را تعمیر کرد و به خط پروازی بازگرداند و البته ثابت کرد که اروپایی‌ها می‌توانند بر روی ارائه خدمات فنی به هواپیماهایشان در حریم ایران حساب کنند.
محمدیان به توانایی قسمت مهندسی و تعمیرات ایران‌ایر برای تعمیر ارباس A۳۴۰ اشاره می‌کند و می‌افزاید: «ارباس‌های ۳۳۰ و ۳۴۰ در یک خانواده قرار می گیرد و توانایی تعمیرات هر دو در ایران ایر وجود دارد و با انجام دوره های كوتاه مدت علی الخصوص موتور قابل انجام میباشد. دقیقا مانند خانواده ۳۲۰ که تعمیرات و عملیات پروازی همه اعضای این خانواده شامل ۳۱۸، ۳۱۹، ۳۲۰ و ۳۲۱ مانند هم است و تنها ممکن است در برخی موارد به علت تغییر نوع موتور، عملیات تعمیر و نگهداری موتور این هواپیماها متفاوت باشد.»
به گفته او، این به آن معنی است که با ورود ۳۱۹ A، هیچ مشکلی برای تعمیر و نگهداری آن وجود نخواهد داشت.
این توانایی به انجام چک‌های A و C محدود نمی‌شود و توانایی اورهال هواپیما نیز در ایران و ایران‌ایر وجود دارد: «توانایی اورهال ایرباس ۳۳۰ نیز در کشور وجود دارد، اما باید از قبل برای آن برنامه ریزی کرد. ما از شش ماه گذشته برای چک C این هواپیما برنامه‌ریزی کردیم، به همین منظور برخی قطعات خریداری و برخی ابزارها ساخته شد.»
عشق به ایران و ایران‌ایر، در تک تک سخنان محمدیان مشهود است. او در پایان صحبت‌های خود می‌گوید: «ایران‌ایر سرآمد بوده و هست و عرق ملی به آن وجود دارد. همانگونه که کاپیتان زنگنه، ریاست محترم هیات مدیره ومدیرعامل "هما" درسخنان خود گفتند: ایران‌ایر یک زنجیره است. همه اعضای آن، حتی کارگر ساده و باغبان نیز در پیشبرد اهداف شرکت نقش دارند و همه با هم تلاش می‌کنند تا هواپیما به سلامت پرواز کند. این زنجیره به هم متصل است و اجازه نداده‌ایم از هم گسسته شود. امیدواریم این تلاش به سربلندی ایران منجر شود.ما توانسته ایم توان بالقوه را به بالفعل تبدیل كنیم .
نام هما با ایمنی عجین است
سیستم های پیچیده‌ای در هواپیما وجود دارد و این سیستم‌ها به دو دسته اصلی مکانیکی و اویانیکی تقسیم می‌شود. تمام سیستنم های الکتریکال و الکترونیک. ناوبری، مخابرات، تولید و توزیع برق، سرگرمی پرواز و ... زیرمجموعه اویانیک قرار می‌گیرند.
محمد سرتیپی، سرپرست اویانیک آشیانه آزادی (ایرباس) ایران‌ایر یکی دیگر از کسانی است که برای انجام چک C ایرباس ۳۳۰ تلاش می‌کند. او سرپرست ۲۴ نفری است که در دو شیفت برای انجام این چک فعالیت می‌کنند.
او در توضیح فعالیت تیم خود می‌گوید: «در مبحث تعمیر و نگهداری هواپیما، بحث نگهداری بسیار شاخص است. پیش از آنکه هواپیما به خرابی و شرایط ناایمن برسد، با بازرسی‌ها، بازبینی‌ها، وارسی‌ها و تعمیرات دوره‌ای هواپیما «نگهداری» می‌شود. تا اشکالات پیش از پرواز، روی زمین نمایان شود.»
هرجا که نام هما می‌آید، ایمنی هم در کنار آن به صورت شاخص و مشخص نمایان می شود. بخش عمده ایمنی بر دوش مهندسی و تعمیرات است.
او ادامه می‌دهد: « اویانیک از مبحث سخت افزار مانند سیم کشیها تا سیستمهای کامپیوتری که جنبه نرم افزاری دارند را شامل می‌شود.»
ارباس ۳۳۰ یکی از مدرن‌ترین تولیدات شرکت ارباس است و طبیعتا فناوری مورد استفاده در آن نیز بسیار به روز است. با این حال توانایی تعمیرات سامانه‌های اویانیکی آن در ایران‌ایر وجود دارد. سرتیپی در این مورد می‌گوید: « این هواپیما از تکنولوژی جدید و به روز استفاده می‌کند و بنابراین نگهداری ان دانش بیشتری را می‌طلبد. این دانش در حال حاضر در ایران‌ایر وجود دارد.»
وی ادامه می‌دهد: « فرآیند کار پیچیدگی خود را دارد، اما به منظور تسهیل فرآیند، آن را به فرآیند سبک‌تر خرد کرده و انجام می‌دهیم. بر روی سامانه های مختلف، تست‌های گوناگون انجام شده و نهایتا صلاحیت فعالیت کل سامانه اویانیکی هواپیما صادر می‌شود.»
سرپرست اویانیک اشیانه آزادی ( ایرباس) ایران‌ایر، معتقد است که ایمنی یکی از شاخصه‌های هما به حساب می‌آید. او می‌گوید: «هرجا که نام هما می‌آید، ایمنی هم در کنار آن به صورت شاخص و مشخص نمایان می شود. بخش عمده ایمنی بر دوش مهندسی و تعمیرات است. اگرچه با تحریم‌ها و مشکلات سیاسی تحمیلی روبرو هستیم، همکاران این واحد کار تیمی را در کنار سایر همکاران شرکت پیش می‌برند تا ایمنی پرواز تضمین شود.»
۱۰ روز دیگر، EP-IJA از آشیانه آزادی ( ایرباس )هما خارج می‌شود تا پروازهای خود را از سر بگیرد و پس از ان نوبت به چک C جولیت براوو میرسد. این دو هواپیما پرواز خواهند کرد تا ارتباط ایران را با جهان حفظ کنند و پرچم کشور را برافراشته نگاه دارند.