به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، سیاوش امیرمکری، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در نشست خبری، با اشاره به برگزاری دوره آموزش مبانی هوانوردی برای خبرنگاران گفت: برگزاری دوره آموزشی آشنایی خبرنگاران با مبانی هوانوردی، به صورت یک دوره کلاسیک و با حضور یک استاد متبحر، فرصت خوبی را برای آشنایی تخصصی تر خبرنگاران و اصحاب رسانه با مباحث هوانورد فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: صنعت هوانوردی در دنیا یک نقش غیر قابل انکار در ایجاد اشتغال، تجارت و جریان اقتصادی دارد و در زمان های ویژه به صورت یک شاهراه حیاتی در هنگام بروز بلایا و فجایع طبیعی عمل کرده است. این صنعت به چهار بخش عمده تجاری، عمومی، فرودگاهی و ناوبری هوایی تقسیم می‌شود.
امیر مکری با اشاره به آمار عملیات هوانوردی در سطح جهان گفت: بر اساس آمار یاتا در سال ۲۰۱۸ در دنیا ۲۸ هزار فروند هواپیما در قالب ۱۵ هزار ایرلاین در بخش هوانوردی تجاری فعالیت می کردند. سهم ایران ۳۱۰ فروند هواپیما است که ۱۵۳ فروند به صورت عملیاتی در ناوگان هوایی کشور فعالیت می کنند. همچنین بر اساس آمار گاما در سال ۲۰۱۸، ۴۴۸ هزار فروند هواپیمای سبک و فوق سبک در حوزه هوانوردی عمومی در جهان فعال بودند که سهم ایران ۲۶۶ فروند است.
وی ادامه داد: در دنیا ۴ هزار فرودگاه فعال هستند که در کشور ما ۸۷ فرودگاه عملیاتی وجود دارد. همچنین در بخش ناوبری هوایی در دنیا ۱۹۰ ارائه دهنده خدمات هوانوردی فعال هستند که در کشور ما بخش فرودگاه ها و ناوبری هوایی در شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران تجمیع شده است.
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران با بیان اینکه یکی از مزیت‌های حمل‌ونقل هوایی دنیا این است که امکانات و زیرساخت های خود را خود ایجاد می کند، گفت: این بر خلاف سایر مدهای حمل و نقل است که دولت ها سرمایه گذاری ایجاد زیرساخت‌های آن را انجام می‌دهد.
وی افزود: شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران دو بخش اصلی هوانوردی، یعنی فعالیت‌های فرودگاهی و بخش ناوبری هوایی فعالیت می‌کند. در بخش اول، یعنی ارائه خدمات فرودگاهی ۵۳ فرودگاه در مالکیت شرکت قرار دارند و ۸ فرودگاه غیر مالکیتی نیز وجود دارد که عملیات هوانوردی آن در اختیار شرکت فرودگاه‌ها است.
امیرمکری در ادامه به آمار هوانوردی در کشور اشاره کرد و گفت: در سال ۹۷، ۳۹۰ هزار نشست و برخاست در کشور انجام شد که حدود ۴۷ میلیون مسافر با این پروازها جابجا شدند. آمار سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ حدود ۱۹ درصد در نشست و برخاست هواپیما، ۱۷ درصد در جابجایی مسافر و ۱۵ درصد در حمل‌ونقل بار کاهش داشته است. همچنین در کشور ۹ فرودگاه بین المللی، ۳۰ فرودگاه مرز هوایی و ۴۸ فرودگاه داخلی وجود دارد. گفتنی است فرودگاه‌های غیر مالکیتی عمدتا در اختیار مناطق آزاد، شرکت نفت و نهاد های نظامی قرار دارند.
وی ادامه داد: در حوزه عملیات هوانوردی و ناوبری که بخش ناشناخته خدمات شرکت فرودگاه‌ها است، ارائه سرویس‌های هوایی از طریق مرکز کنترل و فضای کشور ارائه می‌شود. از این مرکز با ارتباطی که با ۱۱ کشور همسایه ارتباط داریم و خدمات هوانوردی به شرکت‌های داخلی و خارجی ارائه می کنیم که جزو حساس ترین فعالیت ها است و ایمنی و سلامت پروازها را تامین می‌کند.
امیر مکری با اشاره به تحریم‌های آمریکا علیه صنعت هوانوردی کشور افزود: در شرایط فعلی که در تامین تجهیزات و رفع کمبودهای حوزه تجهیزاتی با محدودیت های بین المللی روبرو هستیم، همکاران من با تلاش بسیار موفق شدند تجهیزات پیشین را نگهداری کرده و عملیاتی نگاه دارند و سرویس‌های بسیار امن به ایرلاین‌ها ارائه کنند.
این مدیر ارشد صنعت هوانوردی کشور در ادامه با اشاره به عملیات حج در کشور گفت: فرودگاه‌ها در حال حاضر درگیر عملیات بازگشت حجاج هستند. در سال ۹۸ به دلیل محدودیت‌هایی که کشور عربستان در اعزام و پذیرش حجاج اعمال کرد، بر خلاف سالهای گذشته که ۲ یا سه ایرلاین جابجایی حجاج را بر عهده داشتند، تمام عملیات بر عهده ایران‌ایر قرار گرفت. خوشبختانه با تلاش مدیریت و کارکنان هما و پشتیبانی و تلاش همکاران من در ۱۹ فرودگاه کشور، موفق شدیم عملیات رفت را با کمترین تاخیر انجام دهیم.
وی ادامه داد: اکنون عملیات بازگشت ۸۸۵۰۰ زائر ایرانی از ۲۵ مرداد آغاز شده و تا ۱۷ شهریور توسط ۳۶۴ پرواز ظرف ۲۳ روز پایان می‌گیرد. در سال ۹۸ چهار درصد رشد زائر و ۱۴.۵ درصد رشد پرواز داشتیم.
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در ادامه سخنان خود با اشاره به هفته دولت گفت: هفته دولت در پیش رو است و با برنامه ریزی در ۹ فرودگاه کشور از ۲۵ پروژه به ارزش ۱۶۰ میلیارد تومان بهره‌برداری خواهیم کرد.
وی ادامه داد: رویکرد امروز نسبت به زیرساخت هوانوردی صرفا ایجاد یک زیرساخت فنی و مهندسی نیست. اکنون در جهان فرودگاه‌ها تبدیل به یک بنگاه اقتصادی شدند که در خود و شهرهای تحت نفوذ رونق اقتصادی ایجاد می‌کنند. شرکت فرودگاه ها به عنوان یک شرکت درآمد-هزینه‌ای که بر اساس قانون ایجاد شده، برای ادامه فعالیت و تامین تجهیزات از منابع درآمدی خود هزینه‌ها را تامین می کند. این موضوع اهمیت توجه مدیران فرودگاه‌ها به موضوعات اقتصادی و ایجاد شرایط و زمینه‌های کسب درآمد های مناسب تقویت می کند. بحث بازرگانی و اقتصادی در فرودگاه ها از اهداف بلند مدت ماست که از گذشته شروع شده و باید بیش از پیش به آن توجه شود.
وی با اشاره به وجود ظرفیت‌های خالی در فرودگاه‌های کشور افزود: طی سالهای گذشته و به دلیل وسعت سرزمین، فرودگاه های زیادی در کشور ایجاد شدند. این زیرساخت ها در حال حاضر با توجه به محدودیت ناوگان به صورت کامل عملیاتی نیستند. یکی از اقدامات برای اقتصادی کردن این فرودگاه‌ها، فعال کردن پروژه‌های هوانوردی عمومی است.
امیرمکری ادامه داد: طی شش ماه گذشته با دستور وزیر راه و شهرسازی و پیگیری معاونت فناوری های نوی ریاست جمهوری، سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاه ها عزم کشور جزم شده که هوانوردی عمومی و ویژه گسترش یابد.
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در ادامه با اشاره به پروژه‌هایی که در فرودگاه‌های کشور در دست اقدام قرار دارد، گفت: توسعه و بهسازی فرودگاه ها طی ۶۲ پروژه به ارزش ۸۶۰ میلیارد تومان در ۲۶ فرودگاه کشور در دستور کار قرار دارد.
وی ادامه داد: همچنین در سال ۹۸ و ۹۹، ۵۷ پروژه بهسازی ابنیه و عوامل پروازی به ارزش ۸۸۰ میلیارد تومان در ۳۵ فرودگاه در هیات مدیره شرکت تصویب شده است. یکی از پروژه‌هایی که در تبریز به زودی کلنگ خواهد خورد، ساخت ترمینال بین المللی فرودگاه تبریز در ۱۴ هزار متر مربع است که طبق برآورد اولیه ۲۷۰ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت. این پروژه با حضور وزیر راه و شهرسازی همزمان با افتتاح پند پروژه دیگر کلنگ زنی خواهد شد و هدیه ما به مردم عزیز آذربایجان شرقی خواهد بود. به زودی انتخاب پیمانکار این پروژه به مناقصه گذاشته خواهد شد.
امیر مکری ادامه داد: همچنین در حوزه عملیات هوانوردی، ۴۱ پروژه به ارزش ۳۷۰ میلیارد تومان تا پایان سال ۹۹ برنامه ریزی شده است. دو پروژه مهم که مکمل پروژه کوشک بزم محسوب می‌شوند، مربوط به مرکز کنترل فضای کشور و تجهیز سیستم اتوماسیون فرودگاه مهرآباد و ۴ فرودگاه کشور هستند که از اولیت بالای حوزه عملیات هوانوردی نیز برخوردارند.
منبع درآمد شرکت فرودگاه‌ها از محل پروازهای عبوری است
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در ادامه با اشاره به موضوع پروازهای عبوری از آسمان ایران گفت: طی سالهای گذشته آمار پروازهای عبوری به سقف ۱۴۰۰ پرواز در روز نیز رسیده است. فضای کشور ما از نظر مسیر عبور پروازها یک فضای ایمن است. اتفاقاتی که در کشورهای همسایه ما می افتد، تاثیر خود را بر تقاضای عبور از پروازها می‌گذارد. گاها این کشورها هزینه‌ها و عوارض کمتری نسبت به ایران دریافت می‌کنند، و به همین دلیل ممکن است صرفا به خاطر مسائل اقتصادی سایر کشورها نسبت به ایران مورد ترجیح باشند. اما در زمانی که فضای آن کشورها به علت مسائل ایمنی محدود می شود، پروازهای بیشتری به آسمان ایران منتقل می‌شود.
وی ادامه داد: به صورت عادی حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ پرواز از فضای کشور ما به صورت روزانه عبور می کند. بعد از ساقط شدن پهپاد آمریکایی، تعداد پروازهای عبوری برای دوره کوتاهی روزانه تا حدود ۱۰۰ پرواز کاهش پیدا کرد. اما این تعداد به مرور به عدد قبلی بازگشته و اکنون بین ۸۰۰ تا ۸۵۰ پرواز از آسمان کشور عبور می‌کنند. و در کل حدود ۱۴۰۰ پرواز داخلی و عبوری در روز ا ز شرکت فرودگاه‌ها خدمات دریافت می کنند.
امیرمکری با اشاره به سرفصل‌های درآمدی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران گفت: درآمدهای شرکت در بخش عوارض پروازهای عبوری در حدود ۶۸ درصد از کل درامدهای شرکت را تشکیل می‌دهد. ۲۱ درصد درآمدها از محل عوارض سرویس‌های فرودگاهی به ایرلاین‌ها است. ۵ درصد درآمدها در قالب عوارض مسافری و ۵ درصد نیز اجاره اماکن فرودگاهی است. بنابراین حدود ۸۹ درصد درآمدهای شرکت از محل پروازهای عبوری و سرویس های فرودگاهی است. در حالی که در دنیا اقدامات اقتصادی نیمی از درآمد فرودگاه‌ها را تشکیل می دهد.
وی سپس به اقدامات انجام شده برای کاهش هزینه خدمات ارائه شده در ترمینال‌ها برای مسافران اشاره کرد و گفت: هزینه ارائه خدمات در ترمینال‌های فرودگاهی در دنیا به صورت سنتی بالا است. اما در حال برنامه‌ریزی برای کاهش قیمت این اقلام برای مسافران هستیم. غرفه‌های فرودگاهی در طول سال با ایجاد رقابت بین متقاضیان اماکن فرودگاهی واگذار شده و پس از آن بر فعالیت این غرفه‌ها نظارت می‌شود. متاسفانه طی سال های گذشته بهره برداران راهکارهایی را برای دور زدن نظارت پیدا کرده‌اند. اکنون برنامه داریم در ۱۱ فرودگاه اصلی صندوق‌های مشترک فروش مستقر کنیم. از این پس تمام اقلامی که در فرودگاه عرضه می شود، از طریق این صندوق ها به فروش رفته و شرکت فرودگاه‌ها نیز سهم خود را به صورت درصد از محل فروش اقلام دریافت می‌کند. به این ترتیب سهم فرودگاه واقعی شده و حقوق مسافر نیز رعایت خواهد شد.
امیر مکری ادامه داد: همچنین برنامه داریم تا از توان بخش خصوصی برای توسعه ترمینالی استفاده کنیم. بخش خصوصی هم منابع خود را برای توسعه ترمینال با خود می آورد و هم در بهره‌برداری سهم خوبی را به شرکت فرودگاه‌ها ارائه می‌کند.
تامین تجهیزات مورد نیاز شرکت فرودگاه‌ها از محل تولیدکنندگان داخلی
این مدیر ارشد صنعت هوانوردی کشور در ادامه سخنان خود، به مشوق‌های شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران برای توسعه هوانوردی عمومی اشاره کرد و گفت: با توجه به اختیارات وزیر راه و شهرسازی و به منظور تشویق فعالیت هوانوردی عمومی، تا ۳۰ درصد تخفیف برای این نوع فعالیت‌ها در فرودگاه‌های کشور در نظر گرفته شده است. در مرحله بعدی نیز طرحی را آماده کردیم که تخفیفات و مشوقات بیشتری را هم برای هوانوردی عمومی و هم تجاری قائل شویم.
وی سپس با اشاره به اینکه توسعه فرودگاه‌ها معمولا از محل منابع شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران صورت می‌گیرد، ادامه داد: احداث و توسعه ۴ فرودگاه سقز، گناباد، بجنورد و رامسر بنا بر تصویب قانون بودجه از محل منابع ملی تامین اعتبار می‌شود اما بسیار به ندرت اتفاق می افتند که استان ها به فرودگاه ها کمک کنند.
امیرمکری همچنین به تلاش برای اقتصادی کردن مسیرهای هوایی اشاره کرد و گفت: تلاش شده است تا در طول سالیان اخیر با هماهنگی با مراجع ذی‌ربط، تعداد نقاط ممنوع پروازی در کشور را کاهش دهیم تا مسیرهای عبوری را برای شرکت های هوایی اقتصادی کنیم. طی این سال ها این مناطق کاهش پیدا کرده و بسیاری از مسیرها مستقیم شده است.
وی ادامه داد: در فضای خلیج فارس نیز پس از هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی، محدودیتی برای شرکت های هواپیمایی وضع نشده است. اطلاعیه FAA در این ارتباط نیز بیشتر یک فرار رو به جلو بود، چون پروازها با امنیت عبور می کردند و تنها عامل ایجاد ناامنی، ورود غیرقانونی هواپیمای آمریکایی به حریم هوایی ایران بود که طبیعی است با واکنش مواجه شود. اکنون فضای ایران ایمنی کامل دارد. البته تلاش می کنند که مسیر پروازی را از فضای ایران تغییر دهند. اما ما نیز تلاش می کنیم که فضا را به نحوی در اختیار شرکت‌های هوایی بگذاریم که اقتصادی و غیر قابل چشم پوشی باشد.
مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در ادامه در پاسخ به سوالی درباره نقش این شرکت در اطفای حریق جنگل‌های آذربایجان گفت: فرودگاه‌ها معمولا به عنوان یک زیرساخت برای امداد و نجات به کار می‌روند. به عنوان مثال در سیل ابتدای سال ۱۱ فرودگاه درگیر امداد رسانی بودند. اکنون نیز امکانات فرودگاهی در اختیار نیروهای امدادی است و فرودگاه تبریز و فرودگاه های آذربایجان آماده کمک به مهار آتش سوزی در جنگل‌های آذربایجان هستند.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره سهم خواهی سایر نهادها از درآمدهای شرکت فرودگاه‌ها گفت: تمام درآمدهای شرکت مختص خود شرکت است. در سالهای گذشته تلاش شد تا بخشی از این درآمدها را در بودجه عمومی دولت به نهادهای نظامی اختصاص دهند، اما این اتفاق نیافتاده است.
وی ادامه داد: اکنون مشکل شرکت این است که بخشی از این درآمدها حصول نمی شود و این درآمدهای حصول نشده درواقع مطالبات ما از ایرلاین‌های داخلی است.
امیر مکری سپس به برنامه‌ریزی برای اقتصادی کردن فرودگاه‌های کوچک اشاره کرد و افزود: فرودگاه ها زیرساخت‌هایی هستند که از سال های گذشته ایجاد شده و ما باید آن ها را فعال کنیم. اگر شرکت های داخلی به صورت منطقه‌ای پروازهای خود را با الگوی هاب اند اسپوک گسترش دهند، فرودگاه های کوچک فعال می شوند.
وی ادامه داد: اقدام دیگر فعال کردن هوانوردی عمومی است. اقدام دیگر نیز این است که این تاسیات می توانند در شرایطی که عملیات وجود ندارند، کاربری تجاری داشته باشند.
امیرمکری با اشاره به محدودیت در تامین تجهیزات مورد نیاز از منابع خارجی گفت قبل از خروج آمریکا از برجام خرید های خوبی انجام شد و بخشی از نیازهای ما را تامین کرد. در کنار این سعی داریم با استفاده از توان داخلی، نیازهای خود را تامین کنیم. طی چند ماه گذشته قراردادهایی برای تولید یک دستگاه MSSR با دانشگاه صنعتی اصفهان، یک دستگاه DME با صاشیراز، سیستم روشنایی باند با دانشگاه خواجه نصیر طوسی، برج موبایل با صاایران به امضا رسیده است. همچنین تجهیزاتی نظیر سیستم سوییچینگ فرودگاه‌ها و دکل و ریدم رادار از طریق منابع داخلی تامین می‌شود.
امیرمکری با اشاره به تاکید وزیر راه و شهرسازی بر ارتقای کیفیت خدمات فرودگاه های کشور گفت: در سال های اخیر اقداماتی در این حوزه انجام شده و تا دو ماه دیگر اجرای پروژه راه اندازی اپلیکیشن درج پیشنهادهای مسافران را اجرا می کنیم.
وی همچنین با بیان اینکه دلایل زیادی برای تاخیرهای پروازی وجود دارد، عنوان کرد: بخشی از این تاخیرها مربوط به ایرلاین ها، برخی مربوط به تجهیزات هوانوردی و موارد دیگر است و البته بیشتر تاخیرها مربوط به کمبود ناوگان و تجهیزات هواپیماهاست.
امیرمکری با بیان اینکه تنها تعداد محدودی از فرودگاه های کشور قادر به تامین هزینه های خود هستند، گفت: ساخت فرودگاه های جدید را در دستور کار نداریم و صرفا به راهبری فرودگاه ها اقدام می کنیم.
وی همچنین با بیان اینکه فرودگاه مهرآباد ظرفیت جابه جایی تا ۱۷ میلیون مسافر را تجربه کرده و تعطیل نمی شود، افزود: برای رفاه حال اهالی منطقه، پروازهای فرودگاه مهرآباد را از ساعت ۲۴ تا ۵ بامداد انجام نمی شوند و از ظرفیت فرودگاه امام خمینی (ره) دراین ساعات استفاده می شود.
امیرمکری درباره خرید فلایت چک دوم نیز توضیح داد: با خرید فلایت چک اول تست دستگاه های ناوبری و رفع عیب آنها محقق شد ولی این هواپیما به تنهایی پاسخگو نیست. بنابراین در تلاش هستیم تا هواپیمای فلایت چک دوم را وارد کشور کنیم که بخش FIS را تحویل داده اند ولی هنوز هواپیما تحویل نشده است.
به گفته امیرمکری هزینه این هواپیما با دستگاه FIS آن ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار است.
وی به برنامه ریزی برای ساخت فرودگاه جدید مشهد نیز اشاره کرد و افزود: این فرودگاه با توجه به کمبود ظرفیت و تقاضاهای بالا ساخته می شود و مطالعات آن را آغاز کرده ایم.