به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه‌و‌شهرسازی، محمدامین قانعی‌راد رئیس انجمن جامعه‌شناسان ایران 28 اردیبهشت ماه در نشست هویت ایرانی اسلامی؛ ایران شهر که در دانشگاه تهران و با حضور عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی برگزار شد در تشریح طرح ایران‌شهر و هویت ایرانی اسلامی در معماری و شهرسازی اظهار کرد: داشتن ایده برای عبور از واقعیت‌های موجود و رسیدن به شرایط بهتر اگرچه الزامی است اما ممکن است تبدیل به خواسته‌ای غیرمعقول شود همانند مدینه فاضله‌ای که افلاطون تشریح کرد و در عمل محقق نشد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسان ادامه داد: ایده‌ها و تصورات روشنی از شهر در ذهن اندیشمندان علوم اجتماعی وجود دارد اما این اندیشه‌ها با اندیشه فلسفه شهر و نظریه شهری تفاوت‌هایی دارد و اینها واقعیاتی است که در مورد نظریه‌ها مصداق دارند.
به گفته این جامعه‌شناس، اگرچه برای سازمان دادن به شهر نیازمند ایده هستیم اما همیشه از ایده تا اجرا تفاوت‌های زیادی وجود دارد.
وی در بیان پیشنهادات خود با تاکید بر لزوم پر‌کردن خلاء‌ها با پارادایم‌سازی تاکید کرد: فضای گفتگو باعث می‌شود تا نقاط ضعف و قوت روشن شده و تضاد تئوری‌ها شناسایی شوند.
قانعی‌راد افزود: اگرچه نهادهای رسمی در مورد شهر جهانی صحبت می‌کنند که این رویکرد هوادارانی نیز دارد اما واژه‌هایی چون ایرانی اسلامی با اسلامی ایرانی متفاوت‌اند و اینجاست که تقابل ایده‌ها در نظریه‌ها نمود می‌یابند. همیشه این خطر وجود دارد که ایده‌ها انتزاعی و دور از واقعیت‌هایی باشند که در شهر در حال وقوع هستند.
رییس انجمن جامعه‌شناسان ادامه داد: نظریه پردازی‌ها باید به گونه‌ای باشد که تحقق و بازتاب آن را در فضا و پروژه‌های شهری بتوان دید، به همین خاطر انتظار است که به رغم شعارهای جهانی شدن بتوانیم ویژگی و هویت ایرانی بودن را در معماری مشاهده کنیم.
به گفته این جامعه شناس، ایران شهر قالب یک تئوری، پشتوانه‌ای برای برنامه‌ریزی شهری به حساب می آید و در گام‌های بعدی و در اجرا باید به صورت ملموس در فضا مشهود باشد.
وی گفت: آنقدر نمادهای اسلامی را فراوان به کار برده‌ایم که ضریب حساسیت نسبت به آنها کم شده است. استفاده بازاری از نمادهای دینی بازدارندگی را در مخاطبان ایجاد کرده است.
قانعی راد با بیان این‌که علوم اجتماعی در بین سایر علوم کاربردی همچون مهندسی در دوران تسلط سرمایه‌داری تلاش بی‌نتیجه‌ای را برای تعریف اجتماعی از ایران شهر انجام می‌دهد گفت: در این مبارزه و تلاش بی‌سرانجام نباید نقش بازار، دولت و جامعه‌مدنی را از نظر دور داشت.
ریییس انجمن جامعه شناسان با اشاره به شهرفروشی‌های گسترده و بی ضابطه در دهه‌های اخیر افزود: تلاش در جهت تغییر واقعیت‌ها دشوار است همانطور که در این کشور بخشی از مشکلات مربوط به تدوین سیاست است و بخش عمده ای نیز به اجرا و چگونگی آن بازمی‌‌گردد.
وی ادامه داد: ایران‌شهر به سه شکل «دولت‌شهر»، «بازارشهر» و «مردم‌شهر» می‌تواند تغییر موقعیت دهد. در «دولت شهر»، شهر، توسط دولت تصرف شده، نمادها، نشانه‌ها و همه اجزایش دولتی هستند و در «بازارشهر» نیز منطق سود بر تمامی منطق‌های دیگر برتری دارد که اگر چنین منطقی درست بود در جامعه پدیده‌هایی مانند رانت و جذب سرمایه و شهرفروشی ظهور نمی‌کرد.
قانعی راد تحقق «مردم‌شهر» را در شرایط فعلی غیرممکن خواند و گفت: شهر در واقعیت تسلیم تراکم فروشی شده و کارکردهای ارکان اصلی آن یعنی کوچه، خیابان و میدان تغییر هویت داده‌اند. در این کلانشهر تعاملات انسانی وجود ندارد و به جایش با خیل عظیمی از بی هویتی مواجه هستیم.
وی در پایان تاکید کرد: در این شهر فرصت تعامل نداریم تا بازتعریفی از ایران شهر داشته باشیم. /