شناسهٔ خبر: 76438 - سرویس جاده‌ای

به مناسبت هفته حمل و نقل؛

آی‌تی‌اس؛ راهکار ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا در حمل‌ونقل جاده‌ای

دوربین هوشمند مژگان جلیلیان، کارشناس حوزه حمل‌ونقل هوشمند

مسائل و معضلات سیستم‌های حمل‌و‌نقل از قبیل افزایش زمان‌های تلف شده، آلودگی‌هـای زیست محیطی، افزایش مصرف منابع انرژی، کاهش رضایت‌مندی بهره‌برداران، مشکلات نظـارت و مدیریت ترافیک و افزایش خسارت‌های مادی و معنوی ناشی از تصادفات به یـک مشـکل جـدی تبـدیل شده است.

در شرايط فعلي افزایش تسهیلات حمل‌و‌نقل به دلیل نیاز به سرمایه‌گذاری کلان و زمان زیاد جهت اجرا، همواره با محدودیت‌های گسترده‌ای روبرو بوده است و دیگر به روش‌های سـخت‌افـزاری و گسـترش و توسعه شبکه خیابان‌ها و جاده‌ها نمی‌توان بین عرضه و تقاضا تعادل ایجاد كرد.

بنابراین به منظور غلبه بر مشکلات فوق و با توجه به اینکـه حـل اين محـدودیت‌هـا بـا روش‌های سنتی غیرممکن است، مهندسین حمل‌و‌نقل با بهره‌گیری از فنـاوری اطلاعـات (IT) به‌عنوان راهکاری مناسب برای از میان برداشتن معضـلات اساسـی مـدیریت ترافیـک بهـره جسـته و مشکلات آن را به حداقل ممکن کاهش می‌دهند. در سال‌های اخیر و در جوامع پیشرفته، مهندسین حمـل‌و‌نقل همراه با متخصصین رشته‌های مخابرات و ارتباطات، الکترونیک، کامپیوتر و ... بـا بهـره‌جـويی از امکانـاتی کـه امـروزه به‌عنـوان ره‌آوردهـای IT شـناخته می‌شوند، سیسـتم هوشمند حمل و نقـل (ITS) را به وجود آورده‌انـد. اين زیرسـاخت‌ها دستیابی به یـک سیسـتم حمـل ونقـل کـارا را کـه دارای ویژگی‌هـایی چـون ایمنی، راحتی، روانـی، سرعت، اقتصادی بودن و سازگاری با محیط زیست است، محقق می‌کند.

در حال حاضر، فناوری‌های هوشمند حمل‌ونقل در وزارت راه و شهرسازی در مرکز مدیریت راه‌های کشور واقع در سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌­ای متمركز شده است. این مرکز از آذرماه سال 1387 با هدف بهینه‌سازی بهره‌برداری از راه‌های کشور و به حداقل رساندن تاخیر در جریان ترافیک جاده‌ای گرفت. مرکز مدیریت راه‌های کشور و شعب آن در استان‌ها مسئولیت شناسایی سریع‌تر وقایع و نیازهای جاده‌ای و رفع گلوگاه‌های ترافیکی و یا نیازها در کوتاه‌ترین زمان ممکن را با استفاده از فناوری‌های هوشمند حمل‌ونقل بر عهده دارند.

پس از تأسیس مركز در طول سالیان گذشته در سطح جاده­‌های كشور سامانه­‌های حمل‌ونقل هوشمند به صورت تدریجی توسعه یافتند. دوربین‌های نظارت تصویری با امكان ارسال و مشاهده برخط تصاویر جاده‌ای، تردد شمارهای برخط با تكنولوژی لوپ حلقه‌القایی و مغناطیسی و دوربین‌های پردازش تصویری به سرعت در جاده­‌ها نصب شده و پوشش آن‌ها در سال‌های قبل تكمیل شد. در سال‌های بعد تجهیز گشت‌های راهداری به سامانه ردیابی برخط به منظور مدیریت برخط عملیات راهداری و ایجاد سامانه­‌هایی چون دوربین‌های ثابت كنترل سرعت لحظه­‌ای و متوسط برخط، برای ارتقای ایمنی تردد خودروها، سامانه توزین حین حركت برای جلوگیری از بارگیری اضافی كامیون‌ها و تریلرها و سامانه­‌های زمان سفر بلوتوثی برای اطلاع بیشتر از وضعیت ترافیك نیز در مركز مدیریت راه‌ها راه‌اندازی شده و توسعه یافتند.

به‌علاوه با توجه به گردآوری داده­‌های حجیم در هر یك از سامانه‌ها و سیستم‌های فوق، واحد تحلیل داده­‌ها به منظور تحلیل و داده كاوی اطلاعات، فعال شده و نرم‌افزارهایی همچون پیش‌بینی وضعیت ترافیك در شبكه، نرم افزار داده‌كاوی پلاك خودروها و... به منظور برنامه‌ریزی بهتر به خصوص در مواقع اوج سفر راه‌اندازی شده است.

تمامی اطلاعات كاربردی جمع آوری شده در مركز مدیریت راه‌های كشور در حال حاضر با استفاده از تلفن 141، سایت  141.ir، نرم افزار كاربردی 141 و پیامك 1000141 به‌صورت برخط به كلیه كاربران جاده‌ای ارائه می شود. همچنین تصویر برخط دوربین‌ها نیز در سایت برای عموم مردم نمایش داده می‌شود و ماهانه میلیون‌ها كاربر برای اطلاع از وضعیت جاده‌های برون‌شهری و دسترسی به سایر امكانات موجود در سطح جاده‌های كشور به آن مراجعه می­‌كنند.