بیات سرمدی، مجری آزادراه تهران-شمال در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به تشریح ویژگی های منطقه یک آزادراه تهران-شمال پرداخت.
*ساخت منطقه یک آزادراه تهران شمال دقیقا از چه سالی آغاز شد و مشخصات این پروژه مانند تعداد پل و تونل و سایر احجام این پروژه را معرفی کنید؟
کلنگ آزادراه در سال ۱۳۷۵ و در دوران ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی بر زمین زده و پروژه از همان سال آغاز شد. این پروژه از سال ۱۳۷۵ تا پایان سال ۱۳۹۳ یعنی در مدت ۱۹ سال مجموعاً ۱۹ درصدپیشرفت داشته یعنی سالی حدوداً یک درصد ولی از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ در مدت ۵ سال به ۱۰۰درصد پیشرفت رسیده یعنی سالی ۱۶ درصد پیشرفت.
این پروژه دارای ۴۰ دستگاه تونل به طول ۳۱۸۵۰ متر،، ۲۵ دستگاه پل بطول۳۱۳۷ متر، تعداد ۸۲ دستگاه گالری بطول ۳۲۵۰ متر – دیوار بتنی بطول ۱۹۰۰۰ متر، دیوار خاک مسلح بطول ۱۰۰۰ متر است.
همچنین حجم خاکبرداری ۸.۲ میلیون مترمکعب-خاکریزی ۳.۹ میلیون مترمکعب، حفاری تونل ۳ میلیون مترمکعب، بتن ریزی ۲.۵ میلیون مترمکعب، شاتکریت ۱.۵میلیون مترمکعب و حجم بتن روسازی ۶۸۰ هزار مترمکعب است.
*این آزادراه اولین آزادراه با روسازی تمام بتنی است. ویژگی این نوع روسازی را تشریح کنید؟
رویه های بتنی در نواحی با مقاومت بستر کم و همچنین ترافیک سنگین نسبت به روسازی آسفالتی ارجحیت دارد. همچنین هزینه های تعمیر و نگهداری روسازی بتنی در مقایسه با آسفالتی کمتر است. عمر مفید رویه های بتنی بیشتر از روسازی های آسفالتی است ( ۴۰ تا ۵۰ سال برای بتنی در مقایسه با ۱۵ تا ۲۰ سال آسفالت) -در مناطق شیب دار و کوهستانی با تعداد زیاد وسائل نقلیه سنگین که روسازی آسفالتی جوابگو نیست، روسازی بتنی می تواند بعنوان گزینه خوبی مد نظر قرار گیر. علاوه بر این در شرایط محیطی با دمای زیاد عملکرد روسازی بتنی بهتر از آسفالتی است. بدلیل فراهم ساختن دید بیشتر در شب برای استفاده کنندگان، روسازی بتنی از نظر ایمنی نسبت به آسفالتی ارجح تر است. با توجه به گران شدن فرآورده های نفتی خصوصاً قیر و وفور سیمان و قیمت پایین آن، هزینه احداث روسازی های بتنی نسبت به روسازی های آسفالتی ارزانتر تمام می شود.
*چرا معماری راه و منظر در منطقه یک آزادراه تهران-شمال استفاده شده است؟
در مسیر این پروژه سعی شده از معماری و منظر آرایی متفاوتی استفاده شود تا بعنوان آزادراهی منحصربفرد در نظر اذهان عمومی قلمداد شود که در این راستا از مشاورین ایتالیایی بهره برده شده از جمله می توان به طرح معماری سردر تونل ها اشاره کرد که در قالب یک سازه بتنی مرکب از لوله های فلزی به عنوان پایه به شکل تنه درخت (درخت زندگی) و در بخش دیواره و سقف از نوع بتنی بصورت سه بعدی نام برد. همچنین نماد سردر ورودی آزادراه به شکل سازه ترکیبی از پایه های فلزی درهم آنهم به شکل تنه درخت و سازه بتنی بصورت کنسول دو طرفه که از یک طرف سبزی طبیعت را بر روی سقف و حاشیه به تصویر می کشد و در طرف دیگر خاک طبیعی قرار دارد .
*منظور از هوشمند بودن این آزادراه چیست؟
این آزادراه بعنوان اولین آزادراه هوشمند کشور قلمداد شده و از جمله سیستم های هوشمند آن می توان به سیستم SCADA (سامانه گرد آوری ، نظارت ، پردازش و کنترل هوشمند اطلاعات ) که برای کل مسیر تعبیه شده اشاره کرد.
در این آزادراه از سامانه تهویه نیمه عرضی در تونل بلند تالون که در مواقع اضطراری بصورت هوشمند عمل کرده و از طریق Axial Fan های تعبیه شده در ابتدا و انتهای تونل آلودگی را خارج می کند – بهره گیری از نرم افزار AID برای بهره مندی از سامانه هوشمند کنترل و نظارت ترافیکی در طول مسیر توسط دوربین های تعبیه شده – بهره گیری از سیستم پرداخت عوارض الکترونیکی ETC استفاده شده است.
*یکی دیگر از ویژگی های آزادراه تهران-شمال مدیریت تونل و سیستم اطفاع حریق در منطقه یک آزادراه تهران-شمال است. این سیستم چگونه عمل می کند؟
در این آزادراه به دلیل وجود بلندترین تونل های آزادراهی موجود در کشور، از سیستم اعلام و اطفاء حریق هوشمند بهره گیری شده است بگونه ای که در تمام طول تونل ها از کابل LHD دارای سنسور هوشمند اعلام حریق استفاده شده که در صورت بروز هرگونه حریق فوراً از طریق سیستم، آلارم لازم را به مرکز کنترل ارسال می کند و همچنین در فواصل مشخص سیستم اطفاء حریق از طریق تعبیه باکس های مخصوص بهمراه شیلنگ و نازل بهره برده شده و همچنین علاوه بر آن جعبه های حاوی کپسول آتش نشانی نیز نصب شده است- همچنین در فاصله بین تونلهای موازی بلند، از تونل های عرضی که در آن درب های ضد حریق تعبیه شده بهره برده شده که در مواقع لازم به صورت هوشمند عمل می کند.
*چه تعداد اماکن خدماتی موجود در منطقه یک مانند پاسگاه پلیس، مجتمع خدماتی و رفاهی، اورژانس و ایستگاه آتشنشانی در نظر گرفته شده است؟
در طول مسیر این آزادراه در دو نقطه مجتمع های خدماتی طراحی شده و همچنین دو پاسگاه پلیس، ایستگاه آتش نشانی، اورژانس و هلال احمر بنا شده تا در مواقع مورد نیاز به مردم خدمت رسانی کنند.