به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از سایت «سیمپل فلایینگ» اگر بازار هواپیماهای مسافربری جت مسافرتی با ایرباس و بوئینگ یک بازار دوقطبی باشد، بازار منطقه‌ای توربوپروپ منطقه‌ای برای دو شرکت پویایی مشابهی داشته است. طی ۳۰ سال گذشته، ATR و Bombardier برای سلطه در بخش توربوپروپ تجاری با یکدیگر رقابت می کنند. در حالی که مدعیان دیگری دارای ظرفیت‌های مشابه مانند Fokker وجود دارند اما واقعیت این است که بازار این هواپیماهای مسافربری کوتاه در دو دهه اخیر تحت سلطه این دو سازنده قرار گرفته است.

مقایسه توربوپروپ ها

قبل از مقایسه، به بررسی ATR ۴۲ و ۷۲ و همچنین Bombardier Dash ۸ و انواع آن خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که مالکیت برنامه Dash ۸ به تازگی  و در سال ۲۰۱۹ تغییر کرده وBombardier  این برنامه را به شرکت هواپیمایی Longview  کانادا فروخت. این سازنده در واقع به عنوان De Havilland Aircraft Of Canada شناخته می شود و نام Dash ۸ را زنده کرده است، جایی که Bombardier قبلا آن را فقط Q۴۰۰ می نامید. در این مقاله به Bombardier اشاره می کنیم، زیرا در دهه‌های اخیر تولید کننده غالب Dash ۸ بوده است  در حالی که De Havilland Aircraft Of Canada  کانادایی اخیرا این شرکت را تصاحب کرده است. بعد از این توضیحات نگاهی بر نبرد دو توربوپروپ‌ می اندازیم.

شروع برنامه Dash ۸

Dash ۸ در ابتدا توسط De Havilland Canada  طراحی شد. شرکتی که در سال ۱۹۲۸ توسط شرکت هواپیمایی بریتانیا تاسیس شد. دولت کانادا متعاقباً در سال ۱۹۷۴  Havillandمالکیت   کانادا را به دست آورد. با این حال، تا اواسط دهه ۸۰ اولین Dash ۸ تولید نشد. طبق گفته BAE Systems، اولین نمونه اولیه

DHC ۸-۱۰۰(C-GDNK) برای اولین بار در ۲۰ ژوئن ۱۹۸۳ پرواز کرد و در اکتبر ۱۹۸۴ وارد خدمت شد.

دولت کانادا در سال ۱۹۸۶  برنامه Dash ۸ را به بویینگ و بعدا در سال ۱۹۹۲ به Bombardier فروخت و از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۹، برنامه Dash ۸ در اختیار Bombardier باقی ماند. البته جدیدترین انواع Dash ۸ تولید شده توسط Bombardier، Q Series نامگذاری شد و نام Dash ۸ حذف شد.  اکنون آنها به عنوان Bombardier Q۱۰۰ تا Q۴۰۰ شناخته می شوند.

آغاز برنامه ATR

در نوامبر ۱۹۸۱ شرکت ATR  با سرمایه‌گذاری مشترک بین بنیانگذار شرکتAirbus Aerospatiale و شرکت ایتالیایی Aeritalia تاسیس شد، البته شرکت‌های موسس در طول سال‌ها تغییر کرده اند و ATR کنونی حاصل همکاری مشترک بین ایرباس و لئوناردو با دفتر مرکزی این شرکت در تولوز فرانسه است. اگرچه این شرکت در سال ۱۹۸۱ تأسیس شد، اما مدت زمان کمی طول کشید تا اولین محصول خود؛ ATR ۴۲ را تولید کند. این هواپیما اولین پرواز خود را در سال ۱۹۸۴ در تولوز فرانسه انجام داد و تا سال ۱۹۸۶ توانست نسخه بزرگتری را با نام ATR ۷۲ به بازار عرضه کند.

این روزها، برنامه Dash ۸ فقط از یک هواپیمای واحد تشکیل شده است، در حالی که ATR هنوز دو نوع متفاوت تولید می کند. با این حال به منظور مقایسه جدیدترین نسخه Bombardier Q۳۰۰ را بررسی خواهیم کرد.

مقایسه Q۳۰۰ و ATR۴۲-۶۰۰

از نظر ظرفیتBombardier Q۳۰۰ به بهترین وجه با ATR۴۲ رقابت می کند. اولی می تواند بین ۵۰ تا ۵۶ مسافر را در خود جای دهد در حالی که دومی می تواند تا ۵۰ مسافر را در خود جای دهد.

به لحاظ محدوده ATR۴۲-۶۰۰ می تواند همراه بار کامل مسافران، هزار و ۳۲۶ کیلومتر پرواز کند در حالی که Q۳۰۰ دارای محدوده پرواز هزار و ۵۵۸ کیلومتر است.

اما به لحاظ فاصله برخاستن Q۳۰۰ نیاز به ۱،۱۷۸ مایل باند برای تیک‌آف دارد در حالی که ATR۴۲-۶۰۰ می تواند در ۱.۰۳۶ متر باند پرواز کند.

مقایسه Q۴۰۰ با ATR۷۲-۶۰۰

Bombardier Q۴۰۰ رقابت نزدیکی با ATR۷۲ دارد. با این حال، Q۴۰۰ کمی بیش از ۵ متر از رقیب خود طولانی‌تر است، این البته یک مقایسه کم نظیر خواهد بود.

به لحاظ ظرفیت ATR۷۲-۶۰۰ می تواند ۷۸ مسافر را در خود جای دهد این در حالی است که  Q۴۰۰ ظرفیت پذیریش ۹۰ مسافر را دارد. همچنین  ATR۷۲-۶۰۰ می تواند  همراه بار کامل مسافر ۱.۵۲۸ کیلومتر پرواز کند در حالی که دامنه پرواز Q۴۰۰ ۲.۰۴۰ کیلومتر است.علاوه بر اینQ۴۰۰ قابلیت تیک آف تقریبا در ۱۴۰۰ متر را دارد در حالی که ATR۷۲-۶۰۰ به ۱۷۷۵ متر باند برای تیک‌آف نیاز دارد.

براساس وب سایت ATR، این شرکت نزدیک به ۱۷۰۰ هواپیما فروخته است و بیش از ۲۰۰ اپراتور در بیش از ۱۰۰ کشور دارد. متأسفانه، آمار معادل آن برای برنامه Bombardier و Dash ۸ در دسترس نیست.

Bombardier  در مارس ۲۰۱۹  گزارشی ارایه کرد که بر اساس آن Q۳۰۰ و Q۴۰۰ به صورت دسته جمعی ۹۱۲ سفارش گرفته اند. با این حال، پس از  این گزارشDe Havilland Canada برای تامین چندین سفارش Q۴۰۰ دیگر ، از جمله ۲۰ مورد از Palma Holding و چند سفارش تک رقمی اقدام کرده است.

در مجموع باید گفت این دو رقیب تاریخ‌های بسیار متفاوتی دارند. به نظر می رسد ATR تولید کننده آرام و پایدارتری است که به تدریج دو خط هواپیمایی خود را توسعه داده و طی سال‌ها پیشرفت‌هایی به دست آورده است. از طرف دیگر برنامه Dash ۸ با آشفتگی ظاهر می شود و بارها تغییر مالکیت داده است.

آخرین Dash ۸-۴۰۰  ظرفیت و دامنه بیشتری نسبت به ATR  ارایه می دهد و بنابراین از این نظر یک مزیت دارد.امیدواریم برنامه Dash ۸ یک خانه جدید قابل اعتماد و باثبات در De Havilland Canada داشته باشد و این امکان را  پیدا کند تا در دهه‌های بعدی همچنان رقیب ATR   باقی بماند.

ترجمه:آزاده کاری