حسن یاسری در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در خصوص تعریف بازار رهن ثانویه و نقش آن در تشدید رونق بازار مسکن اظهار کرد: در بازار رهن اولیه بانک با اعطای تسهیلات، املاک را به عنوان وثیقه نگه داشته که با بازپرداخت ماهیانه اقساط نهایتا کل تسهیلات اعطایی مستهلک میشود؛ اما در بازار رهن ثانویه امکان اینکه بخشی از تسهیلاتی که به وامگیرنده واگذار شده به اشخاص دیگری فروخته شود وجود دارد. در واقع در بازار رهن ثانویه افراد تسهیلاتی را که در بازار رهن اولیه دریافت کردهاند در قالب اوراق رهنی یا اوراق مشارکت در بورس عرضه میکنند.
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: بازار اوراق رهنی از سه محور اساسی تشکیل میشود: یک ضلع آن شرکتهای مجاز به انتشار اوراقند؛ ضلع دیگر سرمایهگذارانی هستند که این اوراق در اختیار آنها قرار میگیرد و ضلع سوم بانک است که اصل و سود اوراق را تضمین و منابع حاصل از انتشار اوراق را که از طریق شرکتهای مجاز به آنها بازگردانده شده، برای پرداخت تسهیلات در اختیار تولیدکنندگان (به عنوان مثال مسکنسازان) قرار میدهد. مشابهت بازار رهن اولیه و ثانویه در این است که در هر دو روش املاک به عنوان وثیقه بانکی برای تضمین بازپرداخت وام نزد بانکها باقی و محفوظ است.
وی کشور را نیازمند تأمین مالی احداث سالانه ۱.۵ میلیون واحد مسکونی عنوان کرد و گفت: با توجه به عدم موفقیت تراکمفروشی در تنظیم بازار مسکن و کافی نبودن میزان وام تسهیلات ساخت مسکن، بازار ثانویه با آزادسازی داراییهای راکد یا مطالبات بانکی میتواند منابع جدیدی را در اختیار بانک مسکن قرار داده و موجب افزایش توان وامدهی جدید شود؛ از آنجایی که یکی از مزیتهای این روش نداشتن یا کمرنگ بودن آثار تورمی است، بازار رهن ثانویه میتواند سبب رونق ساختوساز شود.
کارشناس اقتصاد مسکن با تأکید بر لزوم اتخاذ تدابیر لازم از سوی نظام بانکی هنگام انتشار اوراق رهنی در جهت مصون نگه داشتن خریداران این اوراق در برابر ریسکهای احتمالی خاطرنشان کرد: تنوعبخشی در روشهای تأمین مالی بخش مسکن و رونق بازار رهن ثانویه با استفاده از مدیریت صحیح آن، در زمینه تنظیم تقاضای بخش مسکن و توسعه صنعت ساختمان اثرگذار است.
وی با اشاره به برخی ظرفیتهای سرمایهگذاری در کشور مانند شرکتهای سرمایهگذاری، لیزینگ، بازار سهام و کارگزاریها گفت: این گونه بازاراهای مالی میتوانند در تنوعبخشی به روشهای تأمین مالی ساخت مسکن و خروج از رکود آن کمک شایانی کنند.
این مدرس دانشگاه افزود: یکی از دغدغههای خریداران و پذیرهنویسان اوراق رهنی بازار رهن ثانویه، میزان نقدپذیری و ریسکگریزی آنهاست که بازار بورس میتواند اوراق مذکور را به مثابه سهام داد و ستد کند تا از این طریق پایداری بازار رهن نیز تضمین شود.
وی با بیان تأثیرات سازنده بازار ثانویه رهن و اوراق رهنی مبتنی بر این بازار در جذب نقدینگی سرگردان و کاهش تورم گفت: مزیت مهم دیگر این اوراق، دور نگه داشتن بانکها از بنگاهداری است تا به جای ورود مستقیم به ساخت و ساز مسکن، با مدیریت و هدایت سرمایهگذاری و معرفی پروژههای مناسب به مردم و سرمایهگذاران، به کاهش قیمت و عرضه بیشتر مسکن کمک کنند./