به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، امروزه توسعه اقتصادی کشورها وابستگی زیادی به توسعه زیرساخت‌های ریلی دارد. پیشرفت کشورها بدون توسعه و پیشرفت صنعت حمل‌ونقل به ویژه حمل‌ونقل ریلی امکان پذیر نیست و طول خطوط ریلی، یکی از معیارهای موفقیت این صنعت به‌حساب می‌آید، در همین راستا کشورهای توسعه یافته جهان در مدیریت خطوط ریلی به منظور توسعه کیفی و کمی خطوط آهن خود تلاش می‌کنند.
طولانی‌ترین خطوط ریلی متعلق به کشور آمریکا با ۲۵۰ هزار کیلومتر طول است و چین با داشتن حدود ۱۰۰ هزار کیلومتر شبکه ریلی دومین خط ریلی بزرگ دنیاست.
سومین کشوری که خطوط ریلی بزرگ دنیا را از آن خود کرده، روسیه با ۸۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر طول خطوط است. هرچند مقایسه طول خطوط ریلی کشورها باید متناسب با جمعیت و مساحت آن کشور انجام شود.
در ایران نیز توسعه خطوط ریلی همواره یکی از اولویت‌های اصلی در امور زیربنایی و عمرانی کشور بوده که در دولت‌های مختلف مورد تاکید مکرر مقام معظم رهبری قرار گرفته است.
«مهرداد بذرپاش» وزیر راه وشهرسازی نیز توسعه حمل‌ونقل ریلی به ویژه در حوزه خطوط را ملاک توسعه و پیشرفت کشورها می‌داند چرا که حمل‌ونقل ریلی به نوعی عامل ارتباط دهنده مراکز عرضه و تقاضا و به حرکت انداختن چرخه فعالیت‌های اقتصادی است و نقش موثر در قیمت نهایی کالا و خدمات دارد.
توسعه خطوط ریلی در کشوری مثل ایران با موقعیت خاص ژئوپولیتیک و وجود کریدورهای مهم ارتباطی با افزایش ترانزیت به رشد درآمدهای ارزی کشور نیز کمک می‌کند.
از سوی دیگر افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی نسبت به سایر شقوق حمل‌ونقل در جابجایی بار و مسافر علاوه بر امنیت بیشتر در کاهش هزینه و مصرف سوخت نیز تاثیر گذار خواهد بود که به گفته وزیر راه و شهرسازی این کاهش به ۷ برابر می‌رسد.
بر اساس برنامه ششم توسعه و با توجه به قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مصوب سال ۸۶، سهم حمل‌ونقل ریلی بار باید حداقل به ۳۰ درصد و سهم حمل‌ونقل ریلی مسافر باید حداقل به ۲۰ درصد برسد که تحقق این امر نیازمند توجه ویژه به حوزه حمل‌ونقل ریلی چه از لحاظ زیرساخت‌ها و چه از لحاظ ناوگان است.
بهسازی خطوط ریلی در دولت سیزدهم
در حال حاضر طول خطوط کلی ریلی کشور ۱۵ هزار و ۳۷ کیلومتر است که ۱۱ هزار و ۷۹۸ کیلومتر آن خطوط اصلی و ۳ هزار و ۲۳۹ کیلومتر آن خطوط فرعی است.
در دولت سیزدهم زیرسازی ۱۴۲ کیلومتر و روسازی ۱۱۸ کیلومتر خطوط ریلی در راستای بهبود حمل‌ونقل ریلی کشور انجام شده است و احداث ایستگاه به مساحت ۱۰ هزار و ۵۵۰ متر مربع رسیده است.
تکمیل خط دوم ریلی طبرکوه- چاه خاور و هفت تپه- شوش به طول ۲۴ کیلومتر از دیگر اقدامات وزارت راه و شهرسازی در دولت سیزدهم است.
بهسازی و بازسازی خطوط ریلی در سال اول دولت سیزدهم به ۱۳۸.۴ کیلومتر رسیده است.
اتصال بیش از ۸۳ کیلومتر خطوط اتصال مراکز انبوه بار به شبکه ریلی
میزان احداث خطوط بین شهری و حومه‌ای در دولت سیزدهم به ۳۸.۶۲ کیلومتر رسیده و ۸۳.۳ کیلومتر نیز طول خطوط اتصال مراکز انبوه بار به شبکه ریلی کشور است که از اهمیت بالایی برخوردار است.
همچنین تراک بندی خطوط شبکه ریلی نیز به ۱۶۰ کیلومتر رسیده است.
شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در سال اول دولت سیزدهم در ۵۷ ایستگاه ریلی دوربین‌های مداربسته CCTV نصب کرده است.
راه‌اندازی صندوق توسعه حمل‌ونقل برای تامین مالی طرح‌های زیرساختی
تعداد لکوموتیو موجود در ناوگان ریلی به ۹۷۸ دستگاه رسیده و تعداد واگن باری نیز ۲۹ هزار و ۳۰۵ دستگاه و تعداد واگن مسافری و خودکششی ۲ هزار و ۱۵۳ دستگاه است که بر اساس برنامه‌های نوسازی ناوگان، بر تعداد این موجودی باید اضافه شود.
از ابتدای دولت سیزدهم اقدامات مهمی دراین راستا انجام شده که از جمله مهم‌ترین آن‌ها تاسیس و راه‌اندازی صندوق توسعه حمل‌ونقل به منظور تامین منابع مالی پایدار برای سرمایه‌گذاری و مشارکت در طرح‌های زیرساختی و نوسازی ناوگان است.
این صندوق تا کنون به میزان ۲۰۰ میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی کشور تجهیز منابع شده است تا در جهت توسعه محور ریلی شرق کشور( حدفاصل راه‌آهن چابهار- زاهدان) استفاده شود.
همچنین از محل تبصره ۱۸ قانون بودجه ۱۴۰۰ به میزان ۳ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان تجهیز منابع شده و قراردادهای عاملیت با بانک‌های مسکن، ملی و توسعه تعاون برای تامین مالی طرح‌های واجد شرایط در حوزه‌های نوسازی ناوگان حمل‌ونقل و ... نهایی شده است.
امضای قرارداد همکاری با بخش خصوصی برای احداث پایانه ریلی غلات، کانتینر و فراوری چوب در مرکز لجستیک اینچه برون از دیگر اقدامات وزارت راه و شهرسازی در طول مدت یک ساله دولت سیزدهم است.
افتتاح مسیرهای ترانزیتی ریلی
افتتاح مسیر ترانزیتی تمام ریلی کانتینری قزاقستان- ترکمنستان- ایران- ترکیه یکی از مهم‌ترین اقدامات وزارت راه و شهرسازی دولت سیزدهم در این مدت بود.
همچنین طی این مدت مسیر ترانزیتی ریلی روسیه- هند از طریق ایران (کریدور شمال- جنوب شاخه شرقی دریای خزر) در خردادماه امسال افتتاح شد.
از آنجا که افزایش ترانزیت جایگاه ویژه‌ای در اهداف میان مدت و بلند مدت وزارت راه و شهرسازی دارد، مذاکرات با کشورهای خارجی برای مشارکت در کریدورهای مهم ریلی کشور همواره در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار داشته است، از جمله آن‌ها مذاکره با روسیه و آذربایجان است که می‌تواند در تامین منابع مالی مورد نیاز و همچنین استفاده از تجارب و تکنولوژی کشورها موثر باشد.
