به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، شورای داوران نخستین جایزه ملی جستار کیفیت در تجارب بازآفرینی شهری بیانیه این شورا را در خصوص نحوه گزینش و معرفی نمونه‌های موفق و تجارب برتر بهسازی و بازآفرینی شهری اعلام کرد که از سوی سیدمحسن حبیبی نماینده شورای داوران در مراسم اعطای جوایز برگزیدگان این جایزه ملی برای حاضران قرائت شد.

متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

طی نیم‌قرن اخیر رشد شتابان شهرنشینی فراتر از امکانات و اقدامات توسعه شهری در ایران بوده که مشکلاتی گسترده در ابعاد اجتماعی اقتصادی زیست‌محیطی و کالبدی را ایجاد کرده است. رویارویی با چالش‌های شهرهای کنونی کشور نیازمند دگرسازی روال مسلط کنونی و استفاده از رویکردی نوین در برنامه‌ریزی و طراحی شهری است. ناکارآمدی نظام برنامه‌ریزی شهری کشور به دلایل متعددی سبب شده تا شهرها در چرخه توسعه‌نیافتگی گرفتار شوند. این ناکارآمدی در مقیاس‌ها و حوزه‌های موضوعی مختلف بروز کرده است؛ همچون:

نگرش‌بخشی در ساختار متمرکز یکسویه و اقتدارگرا

اتخاذ سیاست‌های تک‌بعدی و بی‌توجهی به یکپارچگی برنامه‌ها

غلبه نگرش کمیت‌گرا و کالبدمحور بر نظام برنامه‌ریزی و طراحی شهری

نبود هماهنگی میان تمامی کنشگران توسعه شهری در برنامه‌های موضوعی ـ‌ موضعی

رویکرد برآیندمحور به جای فرآیندمحور

شناخت ناکافی از آسیب‌ها و فرصت‌ها در تدوین برنامه‌ها

بی‌توجهی به مشارکت همه‌جانبه مردم در چرخه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برنامه‌ریزی طراحی و اجرا

نبود همزمانی در تدوین برنامه‌های مشکل‌محور و آینده‌محور و تأکید مداوم بر فوریت‌ها

نبود بانک اطلاعاتی دقیق به‌روز و مشترک میان سازمان‌های مختلف شهری

فقدان حضور مؤثر نهادهای مردمی ذی‌نفع و ذی نفوذ در فرآیند برنامه‌ریزی

عدم توجه به بازبینی و فرابینی برنامه‌ها

و مواردی از این دست...

فرآیندی که نتیجه آن شکل‌یابی پهنه‌های شهری آشفته با عرصه‌های عمومی و خصوصی ناکارآمد است. پهنه‌هایی که مساحت زیادی از شهر را به خود اختصاص داده، جمعیت قابل توجهی از ساکنان شهر را در خود جای داده و بازآفرینی شهری در همه جای شهر را در دستور کار گذاشته است.

و از این سبب است که برنامه‌های احیاء، بهسازی و نوسازی بافت‌های ناکارآمد شهری پس از افت‌و‌خیزهای متعدد در آستانه بازخوانی و بازتعریفی تازه قرار گرفته است. برگزیدن عبارت بازآفرینی شهری به نشان شکوفایی دوباره شهر می‌تواند نویدبخش ارتقای کیفیت زندگی شهری شهروندان باشد.

به این ترتیب ضروری است که به تدریج با حرکت از کمی‌گرایی به سمت کیفیت‌گرایی در برنامه‌ریزی و طراحی شهرها به ویژه محدوده‌ها و محله‌های هدف بازآفرینی شهری چرخه از تصمیم‌سازی تا اجرا را از ناکارآمدی مطروحه در بالا خارج کرد و با ایجاد ظرفیت‌های تازه و هم‌افزایی دانش‌ها و تخصص‌های مختلف اولین گام‌ها را برای برون‌رفت از کاستی‌های کنونی برداشت و به این ترتیب با کمک شهروندان حیات مطلوب شهری را برای همگان فراهم ساخت.

شورای داوران انتخاب بهترین تجربه‌های بازآفرینی شهری در رویداد سال ۱۳۹۴ قدردانی خود را از همه نهادها افراد و فعالان جریان احیاء، بهسازی و نوسازی بافت‌های ناکارآمد شهری در عرصه نظر و عمل که به رغم تنگناهای متعدد توانسته‌اند رویکرد کیفیت‌محور به اقدامات را زنده نگاه دارند ابراز می‌دارد و از شرکت آنان در این امر مهم سپاسگزاری می‌کند.

هیئت داوران با گزینش شش معیار زمینه‌گرایی، مشارکت‌طلبی، فرآیندگرایی، اثرگذاری، رضایت‌مندی و نوآوری برای بررسی اقدامات انجام شده بر آن بود که بتواند چارچوب روشنی برای اقدامات بازآفرینی شهری تدارک ببیند و زمینه‌ای را برای بررسی‌ها و داوری‌ها بعدی فراهم آورد./