در دنیای کنونی، لجستیک نقش بسزایی در ایجاد توسعه پایدار داشته و بهبود و ارتقای عملکرد لجستیکی به عنوان یکی از اهداف مهم توسعه کشورها طی سالیان اخیر مطرح شده است.
امروزه لجستیک نقش اساسی در تحقق رشد اقتصادی ایفا می‌کند و اساس تجارت داخلی و خارجی را تشکیل می دهد. اهتمام جدی به بهبود وضعیت لجستیک علاوه بر افزایش توان رقابت پذیری و تجارت منجر به افزایش رفاه مصرف کننده و تولیدکننده، شکوفایی اقتصادی، ایجاد منابع درآمدی و افزایش اشتغال می گردد.
مراکز لجستیک نقش مهمی در ایجاد توسعه پایدار در سطح ملی و جهانی ایفا می‌کنند. این مراکز عملیات حمل و نقل، ذخیره سازی، توزیع و مدیریت جریان کالاها و خدمات را برعهده دارند.
برخی از نقش‌های مهم مراکز لجستیک در ایجاد توسعه پایدار که بر مبنای آن مراکز لجستیک می‌توانند به عنوان عاملی کلیدی در تحقق توسعه پایدار و کاهش تأثیرات منفی حمل و نقل بر محیط زیست عمل کنند. شامل موارد زیر است:
۱. بهینه‌سازی حمل و نقل: مراکز لجستیک می‌توانند با بهینه‌سازی عملیات حمل و نقل، کاهش زمان و هزینه‌های مربوط به حمل و نقل را تسهیل کنند. این امر منجر به کاهش مصرف سوخت و انتشار گازهای گلخانه‌ای مرتبط با حمل و نقل می‌شود.
۲. بهبود بهره‌وری منابع: مراکز لجستیک با استفاده از فناوری‌ها و روش‌های نوین، می‌توانند بهبود بهره‌وری منابع را تسهیل کنند. این اقدام موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی و منابع طبیعی، از جمله آب و سوخت، می‌شود.
۳. مدیریت پسماندها: مراکز لجستیک می‌توانند نقش مهمی در مدیریت صحیح پسماندها و بازیافت آن‌ها ایفا کنند. با استفاده از روش‌های پسماندزدایی مناسب، میزان تخریب محیط زیست کاهش می‌یابد و از ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی جلوگیری می‌شود.
۴. ارتقای نوآوری: مراکز لجستیک می‌توانند با ارتقای فناوری‌ها و نوآوری‌های مرتبط با حمل و نقل، بهبود عملکرد و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی را ممکن سازند. این امر شامل استفاده از وسایل حمل و نقل پایدار مانند خودروهای الکتریکی و سیستم‌های هوشمند برای مدیریت ترافیک و جریان کالاها می‌شود.
۵. ارتقای شفافیت و همکاری بین سازمانی: مراکز لجستیک می‌توانند با ایجاد شفافیت در زنجیره تأمین و همکاری بین اعضای مختلف زنجیره، بهبود پایداری را تسهیل کنند. این اقدام شامل به اشتراک گذاری اطلاعات، هماهنگی فعالیت‌ها و کاهش ازدحام در زمان و مکان است.
شکل‌گیری مراکز لجستیک پیشران توسعه شبکه ریلی و انتقال بار از جاده به ریل است که این امر سهم اساسی در کاهش اثرات مخرب زیست‌محیطی ناشی از آلودگی ناوگان جاده‌ای در کشور دارد. همچنین شکل‌گیری ترانزیت و تجارت بین‌الملل در مراکز لجستیک به خصوص شهرها و دهکده های لجستیک کشور، قطعاً تأثیر بسزایی در ایفای نقش برجسته در ترانزیت و تجارت بین‌المللی کشور خواهد داشت.
با عنایت به موضوعات شناسایی شده در حوزه لجستیک، توسعه مراکز لجستیک از طریق ایجاد نگرش شبکه ای و یکپارچه‌سازی بین شیوه های مختلف حمل‌ونقل، بر رفع تعداد زیادی از نقاط ضعف شناسایی شده از جمله الگوی نامتوازن توزیع بار، بهره‌وری پایین حمل بار، وجود تعداد زیادی شرکت کوچک مقیاس حمل‌ونقل بار و در نهایت سهم پایین حمل و نقل ریلی در حمل بار، تاثیرگذار می باشد.
ازآنجایی که لازمه ایجاد مراکز لجستیک سرمایه گذاری های کلان است، تامین مالی این مهم، مشارکت بخش خصوصی را به صورت جدی می طلبد و عملا بخش خصوصی بهره‌بردار آن‌ها خواهد بود.
در صورت شکل‌گیری این مراکز طبق سیاست‌های ستاد مراکز لجستیک کشور انتظار می‌رود گام مؤثری در راستای استراتژی تأمین مالی مبتنی بر کاهش اتکا به بودجه عمومی کشور و افزایش مشارکت بخش خصوصی برداشته شود. امید می‌رود با انجام گام‌های فوق‌الذکر و احداث مراکز لجستیک در کشور، شبکه لجستیک کشور تقویت شده و منجر به کاهش هزینه‌های لجستیک و ضایعات کالا شود.