به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی پیروز حناچی معاون وزیر راه و شهرسازی در نشست تخصصی برنامه‌ریزی شهری-سیاستگذاری زمین پانزدهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن که عصر روز گذشته ۲ آذرماه در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزار شد با اشاره به تاثیر طرح‌های توسعه و عمران در وضعیت فعلی شهرهای مختلف کشور گفت: اگرچه بخشی از ایرادتی که به طرح‌های تهیه شده در معاونت معماری و شهرسازی وارد است به تحقق‌پذیری مربوط است اما بخش عمده‌ای نیز به شیوه مدیریت ارتباط پیدا می‌کند.

معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی افزود: در ارزیابی طرح‌ها چه نسل قدیم طرح‌ها (طرح جامع) و چه نسل جدید آنها و در طرح‌های راهبردی و ساختاری بخش عمده ایراد متوجه طرح‌ها نیست در تراکم‌ها و سرانه‌های خدماتی، شبکه‌های دسترسی و خدمات عمومی، علت عدم دسترسی به اهداف عوامل مختلف است که بیشتر آنها به شیوه مدیریت مربوط است.

دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی ادامه داد: طرح‌های توسعه و عمران شهری نشان می‌دهند که پیش‌بینی‌های جمعیتی تا ۷۰ درصد دچار خطا بوده‌اند. به بیان دیگر، طرح‌هایی که پس از انقلاب تهیه شد به دلیل آنکه مدیران تجربه رشد جمیعت ۳/۵ درصد را داشت و بعدها این جمعیت به شدت کاهش پیدا کرد و تا ۲۹/۱ درصد رسید افق بلندی را پیش‌بینی می‌کرد که در عمل با شکست مواجه شد.

معاون وزیر راه و شهرسازی پیش بینی جهات گسترش را نیز با ۴۰ درصد خطا عنوان کرد و افزود: در زمینه تراکم ساختمانی آنچه در طرح‌های عمران پیش‌بینی شده محقق نشد و همچنین وابستگی منابع مالی شهرداری‌ها به تراکم نیز در طی سالیان گذشته از جمله عوامل مهم و نامطلوبی است که قابل ادامه دادن نیست.

حناچی تحقق مراکز سودده را در طی سالیان با درصد بالا در شهرها عنوان کرد و در ارایه آمار آنها گفت: در طرح‌های توسعه شهری۸۲ درصد سرانه‌های پیش‌بینی شده در بخش تجاری و خدمات انتفاعی تحقق پیدا کرد. این نسبت برای خدمات ورزشی ۵۳ و خدمات عمومی ۶۰ درصد بود. بدین‌معنا بهره‌وری طرح‌ها بالا نبودند.

وی درباره اجرای شبکه ارتباطی به ۲۳ درصد انحراف اشاره کرد و افزود: شبکه‌های ارتباطی ایجاد شد که در طرح‌های توسعه و عمران پیش‌بینی نشده بودند.

حناچی در پایان با اشاره به اینکه برنامه‌ریزی شهری دو الگوی طرح‌های جامع و الگوهای ساختاری و راهبردی را تجربه کرده است گفت: شهرهایی که بر اساس الگوهای ساختاری قرار بود شکل بگیرند به دلیل آنکه به ویژه در یک دهه نظارتی نداشت تشکیل نشدند به همین خاطر نیز ایراد اصلی به خود طرح وارد نیست که اگر هیچ طرحی برای هیچکدام از شهرها تهیه نمی‌شد وضع بسیار بدتر از شرایط فعلی بود.

افزایش ۸ برابری جمعیت شهرنشین در نیم قرن اخیر

در ادامه نشست تخصصی برنامه‌ریزی شهری- سیاستگذاری زمین زهره داوودپور مدیرکل دفتر طرح‌های کالبدی وزارت راه و شهرسازی نیز ضمن ارایه گزارشی از وضعیت سکونتگاه‌های رسمی کشور گفت: سکونتگاه‌های رسمی می‌تواند وضع موجود شهرها، شهرهای جدید و یا توسعه شهرها را نمایان کند. تحولات جمعیتی از سال ۳۵ تا ۹۰ نشان می دهد که ۳۰ درصد از جمعیت شهرنشین معادل ۶ میلیون نفر تا سال ۹۰ به ۷۰ درصد رسید و ۴۸ میلیون نفر از آنها امروز در شهرها زندگی می‌کنند و در طی این سال ها شاهد هستیم که جمعیت شهرنشین ۸ برابر افزایش پیدا کرده است.

مدیرکل دفتر طرح های کالبدی وزارت راه و شهرسازی افزایش جمعیت شهرنشین را شامل توسعه جمعیت درون شهرها، مهاجرت روستاییان به شهرها و همچنین افزوده شدن شهرها عنوان کرد و افزود: بخشی از افزایش جمعیت شهرنشین مربوط به تغییرنام روستا به شهر است. تعداد روستاهایی که در دهه گذشته به شهرهای ما اضافه شد نشان می‌دهد که شهرنشینی ما در شهرها نبود بلکه به نقاط روستایی نام شهر داده شد.

داوودپور با تاکید بر اینکه روند رشد جمعیت در شهرها از سال ۶۵ تاکنون با کاهش روبه رو بود گفت: با توجه به کاهش رشد جمعیت شهرها نرخ جمیعت شهرنشین کاهش پیدا نکرد و نرخ روستانشینی نیز با کاهش شدید مواجه است. همچنین در برخی از نقاط کشور تراکم جمعیت فراوانی داریم بطوریکه این جمعیت در سال ۱۳۹۰ از یک‌هزار و ۱۴۷ شهر، ۹ شهر بیش از یک میلیون نفر، ۶ شهر بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون نفر جمعیت، ۵۰۰ شهر ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار نفر جمعیت و ۵۶ شهر بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ هزار نفر داشتیم.

وی با اشاره به اینکه حدود ۸۴۵ شهر فعلی حدود ۲۰ هزار نفر جمعیت دارند افزود: این شهرها شهرهایی هستند که یا جمعیت را در طی زمان از دست داده اند و یا نقاط روستایی هستند که تبدیل به شهر شده اند.

مدیرکل دفتر طرح های کالبدی وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: مسکن تنها کالایی است که محل عرضه و تقاضای آن باید یکجا باشد. کالایی نیست که قابل حمل باشد و مسکن باید جایی ساخته شود که نیاز به مسکن دارند.

داوودپور عدم تعادل منطقه‌ای در کشور را از عوامل تاثیرگذار بر برنامه‌ریزی برای ساخت مسکن عنوان کرد و گفت: افزایش شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر هشدار جدی برای مسئولان برنامه‌ریز شهری است. باید ببینیم که سیاست‌های برنامه‌ریزان در شهرها می‌خواهد به یک شیوه باشد و یا اینکه اندازه شهرها در سیاست‌های شهری تاثیر می‌گذارند. همچنین بحث عدم تعادل سرزمینی از دیگر مباحثی است که برنامه‌ریزان باید به آن توجه کنند.

وی در پایان گزارش خود سه استان قم، تهران و البرز را دارای بیشترین جمیعت شهرنشین در کشور عنوان کرد. /