به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در نهمین اجلاس وزرای فرهنگی کشورهای اسلامی که در سال ۱۳۹۰ در الجزائر تشکیل شد و بنا به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران، مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام برای سال ۲۰۱۷ انتخاب شد. همچنین در آن اجلاس مقرر شد تا اجلاس وزرای فرهنگ کشورهای عضو آیسسکو نیز در ۲۰۱۷ در مشهد برگزار شود.

اگرچه آیسسکو (سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی وابسته به سازمان کنفرانس اسلامی) در سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۸) فعال شده است و مقر آن در شهر رباط در کشور مغرب است و دفاتر منطقه‌ای نیز در شارجه و تهران دارد اما کشور جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۱ به عضویت در سازمان آیسسکو درآمد و هم‌اکنون نیز از اعضای فعال و تاثیرگذار آن به شمار می‌رود.

سازمان آیسسکو  با ۱۱۴ سازمان تخصصی و موسسات وابسته به سازمان ملل، سازمان‌های بین‌المللی منطقه‌ای، سازمان‌های غیردولتی و موسسات دانشگاهی قرارداد همکاری منعقد کرده است و یکی از برنامه‌هایی که این سازمان انجام می‌دهد تعیین پایتخت فرهنگی برای جهان اسلام است که از سال ۲۰۰۵ در این سازمان با هدف احیا و توسعه میراث امت اسلامی آغاز و برنامه آن تا سال ۲۰۲۴ پی‌ریزی شده است.

بنا بر این گزارش، سال ۲۰۰۵ مکه مکرمه به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شد و پس از آیسسکو هر سال سه شهر را از جهان عرب، کشورهای آسیایی و قاره آفریقا به طور مشترک به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی کرده است. اصفهان در سال ۲۰۰۶ و مشهد در سال ۲۰۱۷ دو شهری از ایران هستند که به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب شدند.

در همین راستا نیز به منظور بهره‌گیری از رویداد مشهد ۲۰۱۷ و پایدارسازی آن، ساختاری متشکل از ستادهای مدیریت و برنامه‌ریزی و کمیته‌های عملیاتی شکل‌گرفته تا بتوان از طریق فعالیت این ستادها در ذیل شورای‌عالی در سطح کشور و شورای هماهنگی و انسجام نظری و عملی زمینه مشارکت نخبگان و مردم را برای دست‌یافتن به شهری مناسب پایتخت فرهنگی جهان اسلام فراهم کرد.

بالاترین مرجع تصمیم‌گیری، مدیریت و برنامه‌ریزی در مشهد ۲۰۱۷ شورای عالی سیاستگذاری ملی و پس از آن شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی استان است. دفترمطالعات راهبردی به عنوان دبیرخانه شورا اقدامات خود را ۲۰ بند تقسیم بندی کرده است که در بندهای ۱۱، ۱۲، ۱۵ و ۱۹ خود مسئولیت هایی را برعهده وزارت راه و شهرسازی قرار داده است.

بند ۱۱ شامل پیگیری صدور ابلاغ اعضای شورای برنامه‌ریزی و هماهنگی پایتخت فرهنگی جهان اسلام (مشهد ۲۰۱۷) و مسئولین ستادهای عمرانی، شهری، فرهنگی و ارتباطات بین‌الملل با امضای استاندار و ریاست استانی است. همچنین بند ۱۲ نیز به اقدامات دبیرخانه شورا برای طراحی کمیته‌های تخصصی و عملیاتی ذیل ستادهای عمرانی، شهری، فعالیت‌های فرهنگی و ارتباطات بین‌الملل با تعامل با مسئولت ستادها اشاره دارد.

بند ۱۵ تدوین طرح هویت‌بصری در مدیریت بصری شهری با موضوع پایتخت فرهنگ اسلامی و بررسی توسط اساتید و کارشناسان تبلیغات گرافیک و آماده برای ارایه در شورای استانی و ملی برای تصویب آن را شامل می‌شود و در بند ۱۹ اقدامات دبیرخانه شورا قید شده است: کارگروه فعالیت‌های عمرانی با محوریت وزیر راه و شهرسازی و مسئولان مرتبط و اتخاذ تصمیمات در تقویت زیرساخت‌های عمرانی و راه‌سازی مشهد در سال ۲۰۱۷ میلادی برگزار شده است.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در دولت یازدهم، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی مسئولیت پیگیری اقدامات مربوط به وظایف وزارت راه و شهرسازی در تحقق طرح مشهد ۲۰۱۷ را برعهده معاون معماری و شهرسازی خود پیروز حناچی گذاشت و در همین رابطه نیز جلساتی در وزارت راه و شهرسازی تشکیل شد که بخشی از فعالیت‌های این وزارت‌خانه را برای فراهم آوردن و تامین زیرساخت‌ها برای پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد.

(جزئیات جلسه شورای هماهنگی و برنامه‌ریزی مشهد ۲۰۱۷ را اینجا بخوانید.)

(جزئیات مشارکت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در طرح مشهد ۲۰۱۷ را اینجا بخوانید.)

(مصاحبه با مدیرکل دفتر معماری و طراحی‌شهری وزارت راه و شهرسازی برای بخشی از اقدامات وزارت راه و شهرسازی را اینجا بخوانید.)

در همین راستا پایتخت‌های فرهنگی جهان اسلام به تفکیک جهان عرب، آسیا و آفریقا در جدول زیر آمده است:

 پایتخت‌های فرهنگی جهان اسلام از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۴: