سازمان ملل متحد در راستای تحقق توسعه پایدار جهانی در سال ۲۰۳۰ میلادی و با شعار ” تغییر جهان ما“ ، ۱۷ هدف کلان را تعیین کرده است. سازمان حفاظت محیط زیست ایران با تشکیل دفتری به عنوان توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست، اهداف جهانی ابلاغ شده را پیگیری و متولیان مربوطه در کشور را تعیین کرده است.
وزارت راه و شهرسازی با تأکید بر حوزه حمل‌ونقل، متولی و همکار اصلی برخی از این اهداف نظیر هدف شماره ۹ (ارتقای زیرساخت‌های تاب‌آور)، ۱۳ (مبارزات را تغییر اقلیم) و ۱۵ (ارتقای اکوسیستم و جلوگیری در از بین رفتن تنوع زیستی) است. موضوعی که در سیاست‌های کلی محیط‌زیست و بیانیه گام دوم انقلاب ابلاغ شده توسط رهبر انقلاب و همچنین در برنامه هفتم توسعه با نگاه به ارتقای بهره‌وری به آن اشاره شده است.
با تأکید بر اهداف و سیاست‌های ذکر شده، توسعه پایدار زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی در مناطق بیابانی و کویری (مستعد حرکت ماسه‌های روان) از جمله چالش‌های اساسی صنعت راه‌آهن کشور است. راه‌آهن ایران به ویژه با عبور از استان‌های واقع شده در بیابان‌های شرقی، جنوب‌شرقی و مرکزی (با برآورد بیش از ۶۰۰ کیلومتر) در کنار سایر کشورهای جهان همچون آفریقای جنوبی، چین، هند و عربستان درگیری معضل اساسی ماسه‌های روان در مناطق کویری است و همه ساله ماسه‌های روان به صنعت راه‌آهن کشور خسارات هنگفتی را وارد می‌کند. مهم‌ترین خسارت ایجاد شده در راه‌آهن‌های کویری ناشی از حرکت نیز آثار نامطلوب زوال ماسه‌های روان است که سبب هزینه‌های بالای نگهداری و تعمیر زیرساخت‌های ریلی و مشکلات مختلف در بخش‌های روسازی، ناوگان، ابنیه فنی، علائم و ارتباطات، بهره‌برداری و ایمنی می‌شود.
ماسه‌های روان منجر به صلبیت روسازی در اثر نفوذ در مصالح درشت دانه سنگی بالاست شده و تشدید نیروهای دینامیک عبوری می‌شود و به تبع آن زوال سریع‌تر اجزا را در پی دارد. همچنین حرکت ماسه‌های روان می‌تواند سبب پرشدگی و در نتیجه مسدودی روسازی، کاهش سرعت سیر قطارهای عبوری، خروج از خط قطارها در اثر مسدودی خط شود.
روش‌های مختلفی برای مقابله با معضل ماسه‌های روان در راه‌آهن‌های کویری به کار گرفته شده که هریک به شکلی به حل مشکلات کمک می‌کند. اما هیچ یک از روش‌های موجود به‌صورت کامل به حل مشکل نپرداخته است. این راهکارها در حالت کلی به دو دسته سنتی و مدرن و در مجموع به شش دسته کلی تقسیم می‌شوند. این روش‌ها شامل روش‌های زیست‌بومی، تثبیت شیمیایی، طراحی نوی، احداث واریانت جدید و استفاده از ماشین‌آلات مکانیزه شن‌روب می‌شوند. در عین حال یکی از راه‌حل‌های نوین پایدار توسعه‌یافته در این زمینه، روسازی دال خط کوهاندار است.
در این طرح که با راهبری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و همکاری اساتید و پژوهشگران دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام شده است، بهینه‌سازی با رویکرد جدید به‌منظور تایید قابلیت عبور ماسه‌های روان از روسازی به همراه آزمون‌های تونل باد پیگیری شده است. همچنین ارائه تحلیل و طراحی سازه‌ای و نیز دستورالعمل اجرای خط مذکور تهیه شده است.
لازم به ذکر است که نقشه‌های اجرایی طرح مذکور با حمایت شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران نهایی شده است و تدوین اسناد مناقصه آن در حال پیگیری است. در تلاش هستیم تا گام‌های عملیاتی برای اجرای حداقل ۳ تا ۵ کیلومتر در نقاط بحرانی شبکه ریلی کویری کشور ایجاد شود.