به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، خسرو دانشجو دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در مکاتبه با نظری استاندار خراسان رضوی مصوبه شورا را با موضوع پهنه‌بندی حریم شهر مشهد و اصلاح آن، ابلاغ کرد.

بر اساس این مصوبه، شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه مورخ ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ مصوبه جلسه مورخ ۲۵ آذر ۱۴۰۲ شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان خراسان رضوی در خصوص «خروج پادگان جدید ارتش از حریم شهر مشهد» و مصوبه مورخ ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان خراسان رضوی درخصوص «طرح پهنه‌بندی حریم شهر مشهد» را براساس دستورالعمل مصوب ۱۸ بهمن ۱۳۹۵ شورای‌عالی و با توجه به صورتجلسه مورخ ۲۹ فروردین ۱۴۳۰ کمیته  فنی شماره یک مورد بررسی قرار داد و به شرح زیر تصمیم گرفت:

الف - درخصوص خط حریم و کلیات طرح

۱. ضمن موافقت با اصلاح و کاهش مساحت حریم شهر مشهد و انطباق مرز حریم با محدوده پادگان جدید ارتش مشهد، موضوع مصوبه مورخ ۲۵ آذر ۱۴۰۲ شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان و با تاکید بر رفع بخش‌های تداخلی حریم با تقسیمات کشوری مطابق آخرین مکاتبات و مصوبات مراجع ذیربط قانونی، در سایر بخش‌ها، محدوده حریم شهر مشهد منطبق بر نقشه‌های ابلاغی مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری در زمینه طرح جامع شهر مشهد تثبیت شود.

۲ . با توجه به:

• گسترش مستحدثات غیرقانونی پیرامون کلانشهر مشهد که در گذشته حادث شده» و نظر به «تداوم روند تغییر کاربری‌ بدون مجوز عرصه‌های طبیعی، باغات و کشاورزی توسط جریان‌های سودجو» علیرغم اقدامات قابل تقدیر مدیریت شهری در مقابله با این امر؛

• تکالیف طرح‌های فرادست همچون سندآمایش سرزمین، طرح مجموعه شهری و طرح جامع ناحیه مشهد و در نهایت مصوبات شورای‌عالی در خصوص طرح جامع شهر مشهد»؛

• لزوم صیانت از عرصه‌های زراعی و باغی»؛

• ضرورت تدوین برنامه عملیاتی برای جلوگیری از تشدید فرونشست در حریم»؛

• چالش‌های زیست‌محیطی نظیر دفع غیر اصولی فاضلاب و پسماند و آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی»؛

• مسائل اجتماعی ناشی از مهاجرت و توسعه روستاهای واقع در حریم؛

•عدم کفایت و جامعیت مطالعات انجام شده توسط مشاور طرح جهت پاسخگویی به موارد فوق؛

ضروری است با محوریت استانداری خراسان رضوی و با همکاری اداره کل راه وشهرسازی و شهرداری مشهد و اداره کل جهادکشاورزی استان، ضمن بهره‌برداری از مطالعات کنونی ارائه شده در رابطه با پهنه‌بندی حریم، «طرح ویژه ساماندهی حریم شهرمشهد»  با رویکرد «پالایش فضایی عملکردها، توسعه پایدار،ارتقاء کیفیت زیست وکنترل توسعه درچارچوب سیاست‌های آمایش سرزمین» حاوی برنامه‌های عملیاتی درازمدت، میان‌مدت و کوتاه مدت، طرح‌های موضوعی و موضعی به همراه چارچوب‌ها، شرح خدمات تدقیق شده و ... تهیه؛ و پس از تصویب در مراجع استانی و شورایعالی مبنای اقدامات اجرایی قرار گیرد.

۳ . با عنایت به نقش بسیار مهم ارتفاعات جنوبی شهر مشهد به عنوان تنفس‌گاه شهر مشهد و تاکیدات مقام معظم رهبری در خصوص لزوم صیانت از این ارتفاعات (بیانات رهبری در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۳)، هرگونه توسعه و پیشنهاد (اعم از تغییر عملکرد، استقرار فعالیت، احداث معبر جدید و تعریض معابر موجود و نظایر آن) در بخش ارتفاعات جنوبی ممنوع است. در همین راستا با توجه به بند ۱۰ مصوبه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان بر عدم توسعه معابر دسترسی در ارتفاعات خلج، هفت حوض و ده غیبی واقع بر دامنه بینالود تاکید می‌شود.

 ب - در خصوص پهنه‌بندی حریم

۴. با عنایت به اهمیت موضوع پدافند غیرعامل و نقش با اهمیت شهر مشهد در نظام اسکان جمعیت شمال شرق کشور، ضمن اخذ نظر سازمان پدافند غیرعامل کشور در زمینه کارشناسان و مشاوران ذیصلاح برای انجام «مطالعات پدافند غیرعامل طرح»، مطالعات مذکور شامل «ملاحظات ایمنی و امنیتی»، «اسکان اضطراری» و «رعایت حرائم ایمنی و حفاظتی مترتب بر نیروگاه‌ها، شبکه‌های زیرساختی (مطابق آخرین استعلام از مرجع قانونی مربوطه)» و ... تهیه و پس از تایید نماینده سازمان پدافند غیرعامل در شورای‌عالی، در اسناد طرح (نقشه‌ها و ضوابط) منعکس شود.

۵. همسو با بند ۳ مصوبه مورخ ۸ دی ۱۳۹۳  شورای‌عالی شهرسازی و معماری و نقش بی‌بدیل اراضی زراعی در پالایش اکولوژیک فضای زیستی شهر مشهد و با عنایت به وجود اراضی مرغوب کشاورزی و مهیا بودن بستر تخلفات در این اراضی و شواهد امر مبنی بر گستردگی وقوع اینگونه تخلفات در قالب ویلا سازی و ... در حریم که عمدتاً در گذشته حادث شده است، ضروری است کلیه باغات و مزارع تحت عنوان «اراضی کشاورزی و باغات» در سند پهنه‌بندی حریم شهر تثبیت شده و تصویب هرگونه اقدام در مراجع استانی که منجر به تخریب یا تحریک توسعه در هر بخش از اراضی کشاورزی واقع در حریم شود (مانند برخی نمونه های زیر)، با تاکید بر ارجحیت مخالفت مراجع ذیربط استانی با موارد مرتبط با این بند، در صورت تصویب در استان مشمول مغایرت اساسی باشد:

•احداث و توسعه راه‌ها و شریان‌های مواصلاتی جدید در میان اراضی کشاورزی از جمله احداث محور جاده گاز و تامین دسترسی دوم بهشت رضا و اتصال به کنارگذر شمالی موضوع بندهای ۵ و ۸ مصوبه شورای برنامه ریزی و توسعه استان

•هرگونه الحاق وتغییر کاربری و ایجاد فعالیت‌های اشتغالزای محرک سکونت نظیر مجتمع‌های کارگاهی حامی اشتغال روستایی و شهری، در اراضی درجه ۱ و ۲ کشاورزی، در خارج از محدوده سکونتگاه‌های واقع در حریم

۶ .برحفاظت از جنگل‌های دست کاشت واقع درجنوب حریم توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، وفق وظیفه قانونی این سازمان تاکید می‌شود. در این رابطه ضروری است ضمن تثبیت پهنه مربوطه در حریم، تمهیدات و ضوابط لازم الرعایه جهت پیشگیری از تغییر پهنه، حفاظت حداکثری و جلوگیری از ساخت و ساز در آن، در اسناد طرح لحاظ گردد تا بستر مناسب‌تری جهت اقدامات حفاظتی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و تصمیم سازی و اقدام توسط کارگروه ویژه پیشگیری و برخورد با ساخت و سازهای غیرمجاز استان خراسان رضوی در این زمینه مهیا شود.

۷ .حریم کمی وکیفی کشف رود وسایر آبراهه ها، رودخانه ها ومسیل های واقع درحریم مطابق استعلام ازشرکت آب منطقه‌ای استان دراسناد طرح لحاظ شده ونشریه۷۸۲ سازمان برنامه وبودجه دراین خصوص مبنای اقدام درخصوص عرصه‌های مذکورقرارگیرد.

۸ .حرایم خطوط انتقال نیرو، لوله گاز، آب، راه و ... مطابق استعلام از مراجع ذیربط رعایت گردیده و تحت عنوان کاربری حریم در اسناد و نقشه های طرح نمایش داده شوند.

۹.کاربری‌های نظامی واقع در حریم تحت عنوان پهنه نظامی تثبیت گردند.

۱۰ .بر حذف عناصر و عارضه‌های غیرمصوب (نظیر راه‌ها و محورهایی که دارای مصوبات مراجع ذیربط نمی باشند)، در نقشه پهنه بندی حریم تاکید می‌شود.

۱۱ .عرصه و حریم کلیه آثار و محوطه‌های ثبتی و واجد ارزش واقع در حریم شهر مطابق استعلام از اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان و نیز مطالعات تکمیلی مشاور در اسناد طرح منعکس گردد. همچنین با توجه به وجود ظرفیت های قابل توجه میراثی و گردشگری در حریم مشهد، مقررمی شود به استناد ماده ۱۰۰ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه پیوست تخصصی میراث فرهنگی وگردشگری برای این عرصه تهیه شود ودرپهنه هایی نظیرآبخوان ها وبرای عناصر هویت بخش فرهنگی گردشگری نظیر ارتفاعات جنوبی شهر مشهد که حفاظت از آنها ضروری بوده و در معرض دست اندازی و تخریب قرار گرفته اند، پیوست مذکور با رویکرد «حفاظت و صیانت» باشد.

تبصره: در ارتفاعات جنوبی مشهد ضمن تاکید بر لزوم ممنوعیت بهره‌برداری از معادن موجود در این عرصه، مقررشد ایجاد زمینه اقدام مذکور از طریق کمیته‌ای با محوریت استانداری خراسان رضوی و مشارکت ادارات کل راه و شهرسازی، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان‌های صمت و منابع طبیعی استان پیگیری شود.

۱۲ .محدوده و حریم سکونتگاه‌های روستایی منطبق با طرح هادی آنها در نقشه پهنه بندی لحاظ شود.

ج - در خصوص ضوابط و مقررات استقرار در حریم

۱۳ .در اجرای تکلیف بند ۳ مصوبه مورخ 17 آذر 1393 شورای‌عالی در خصوص «حریم شهر مشهد» مبنی بر تکلیف به تهیه نقشه پهنه‌بندی حریم و ضوابط آن به عنوان سند «تدقیق شده طرح مجموعه شهری مشهد» مقررشد ضوابط استقرار فعالیت‌ها در قالب جدول حاوی شرایط استقرار مجاز، ممنوع و مشروط در هر پهنه مطابق «مصوبه مورخ  ۱۸ بهمن ۱۳۹۵ شورایعالی پیرامون دستورالعمل نحوه تهیه سند پهنه بندی حریم» و صرفاً در چارچوب تدقیق ضوابط« طرح مجموعه شهری مشهد» مورد بازنگری قرار گیرد.

۱۴.کلیه پیشنهادها در زمینه پروژه‌ها و طرح‌های موضعی و موضوعی از سند پهنه‌بندی طرح حذف شود.

۱۵ .بر رعایت آیین‌نامه نصاب اراضی قابل واگذاری به فعالیت‌های مختلف در خارج از حریم شهرها و روستاها، قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها و نیز قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی زراعی و آیین‌نامه‌های مربوطه در ضوابط طرح تاکید شده کلیه ضوابط متناقض از اسناد طرح حذف شود.

۱۶ .ضمن ضرورت انعکاس پهنه های گسلی در نقشه پهنه بندی حریم مطابق اسناد ابلاغی و مصوب شورایعالی، موضوع مصوبه مورخ ۲۱ مهر ۱۳۹۹، بر رعایت ضوابط حریم گسل‌های شهر مشهد مطابق مصوبه مذکور و لحاظ آن در اسناد طرح تاکید می‌شود.

۱۷. ضمن ضرورت انعکاس پهنه‌های در معرض فرونشست بر نقشه پهنه‌بندی حریم مطابق اسناد مراجع ذیربط قانونی، ضوابط لازم الرعایه در زمینه استقرار جمعیت و فعالیت بر روی پهنه‌های فرونشستی واقع در حریم، از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اخذ و در اسناد طرح لحاظ شود.

۱۸. رعایت حریم و ضوابط مربوط به استقرار جمعیت و فعالیت (اعلام شده توسط آب منطقه ای) در رابطه با سد طرق الزامی است.

۱۹ .به استناد مصوبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۶ شورای‌عالی در زمینه «دستورالعمل الزامات و ملاحظات دفاعی و پدافند غیرعامل در طرح‌های توسعه و عمران شهری» استقرار کاربری‌های خطرزای غیر شهری در حریم ممنوع است. بنابراین در همین راستا بر ممنوعیت استقرار هرگونه «صنایع آلاینده»، «جایگاه‌های انتقال سوخت و مخازن آن» و نیز«احداث و توسعه نیروگاه‌های جدید» در عرصه آبخوان مشهد تاکید می‌شود.

۲۰.ضمن اخذ استعلام مجدد از شرکت شهرک‌های صنعتی و صمت استان نتایج استعلام در اسناد طرح منعکس شود.

۲۱.آستانه‌های مغایرت های اساسی حریم، براساس مصوبه مورخ ۳۰ شهریور ۱۳۹۴ شورای‌عالی در زمینه «دستورالعمل نحوه تعیین آستانه‌های مغایرت اساسی طرح‌های توسعه و عمران شهری» تهیه و به عنوان یکی از اسناد طرح ارائه شود.

در پایان آمده است: در اجرای ماده ۴۲ آئین نامه نحوه بررسی طرح ها و ... دستور فرمایید نقشه محدوده و حریم پس از انجام اصلاحات بر اساس نظر شورای‌عالی جهت ابلاغ به مراجع ذیربط در اختیار دبیرخانه شورای‌عالی قرار گیرد.