هوش مصنوعی به طور فزایندهای در حال تغییر شیوه مدیریت شهرها است. دادهها نقش بسیار مهمی در این تحول ایفا میکنند و هوش مصنوعی از این دادهها برای اتخاذ تصمیمات بهتر استفاده میکند. با کمک هوش مصنوعی، شهرها میتوانند با تحلیل حجم عظیمی از دادهها، تصمیمات دقیقتر و کارآمدتری در زمینههای مختلف مانند ترافیک، مدیریت پسماند، خدمات شهری و... بگیرند. این امر منجر به بهبود کیفیت زندگی شهروندان، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری در مدیریت شهری میشود.
هوش مصنوعی (AI) به عنوان یک فناوری نوظهور و موثر، نقش بسیار مهمی در ارتقای کارآمدی نهاد شهرداریها و بهبود کیفیت زندگی شهروندان ایفا خواهد کرد. یکی از مهمترین حوزه هایی که میتواند از قابلیت های هوش مصنوعی استفاده کرد، تدوین برنامههای میان مدت شهرداری هاست. به طوری که در برنامههای میانمدت شهرداریها، هوش مصنوعی میتواند آنها را در دستیابی به اهداف ذیل یاری کند:
بهبود خدمات شهری
یکی از مهمترین حوزه های کارکردی شهرداری ها حوزه خدمات شهری ست که موفقیت یک شهرداری در توسعه این خدمات خود را نشان می دهد که می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
* بهینهسازی مدیریت ترافیک: با استفاده از دادههای ترافیکی و الگوریتمهای یادگیری ماشین، میتوان سیستمهای هوشمند مدیریت ترافیک را طراحی کرد که به کاهش ترافیک، بهبود جریان تردد و کاهش آلودگی هوا کمک میکنند.
* بهبود جمعآوری زباله: با استفاده از حسگرها و دادههای مکانی، میتوان مسیرهای جمعآوری زباله را بهینه کرده و هزینههای مربوطه را کاهش داد.
* بهبود خدمات شهری: استفاده از چتباتها و دستیارهای مجازی برای پاسخگویی به سوالات شهروندان، ثبت گزارشات و درخواستهای خدمات شهری، میتواند به بهبود سرعت و کیفیت خدمات ارائه شده کمک کند.
افزایش کارایی و بهرهوری
بهره وری در شهرداری به معنای انجام درست کارها با کمترین میزان هزینه کرد منابع است. شاخص بهرهوری نشاندهنده کارایی و اثربخشی شهرداری در رسیدن به اهداف خود است که هوش مصنوعی در موارد ذیل می تواند موثر واقع شود:
* پیشبینی تقاضا: با استفاده از دادههای تاریخی و الگوریتمهای پیشبینی، میتوان تقاضا برای خدمات مختلف شهری را پیشبینی کرده و منابع را به صورت بهینه تخصیص داد.
* اتوماسیون فرآیندها: بسیاری از فرآیندهای اداری و عملیاتی شهرداریها را میتوان با استفاده از روباتهای نرمافزاری و اتوماسیون هوشمند، بهینهسازی و تسریع کرد.
* کاهش هزینهها: با استفاده از هوش مصنوعی، میتوان هزینههای عملیاتی شهرداریها را در حوزههای مختلف کاهش داده و به بهبود وضعیت مالی شهرداریها کمک کرد.
افزایش مشارکت شهروندان
الگوی حکمروایی خوب شهری یک فرایند مشارکتی در اداره شهرهاست که به موجب آن همه ذینفعان شامل حکومت,سازمان های غیردولتی و جامعه مدنی فضا و امکانی را برای حل مشکلات شهری ایجاد می کنند که طی آن مسوولیت اجرایی مستقیم مدیریت شهری کمتر شده و امکان بیشتری برای برنامه ریزی و کنترل از پایین به بالا توسط سازمان های غیردولتی و نهادهای مردمی فراهم می شود.هوش مصنوعی دراین جا نیز می تواند به کمک شهرداری های بیاید که به برخی موارد اشاره می کنیم:
* پلتفرمهای تعاملی: ایجاد پلتفرمهای تعاملی مبتنی بر هوش مصنوعی که به شهروندان امکان میدهد در تصمیمگیریهای شهری مشارکت کنند و نظرات خود را بیان کنند.
* شفافیت اطلاعات: استفاده از داشبوردهای اطلاعاتی مبتنی بر هوش مصنوعی برای نمایش اطلاعات شهری به صورت شفاف و قابل فهم برای شهروندان.
ایجاد شهرهای هوشمند
در آینده نزدیک، شهرهای هوشمند به طور گسترده در سراسر نقاط جهان شکل خواهند گرفت و سرعت حرکت به این سمت شتاب گرفته است. هوش مصنوعی نقش زیادی در این میان بازی می کند که به دو مورد مهم اشاره می کنیم:
* ادغام دادههای شهری: با جمعآوری و تحلیل دادههای مختلف شهری (مانند دادههای ترافیک، محیط زیست، انرژی و غیره)، میتوان به ایجاد شهرهای هوشمند دست یافت که در آن تمام سیستمها به هم متصل و هماهنگ هستند.
* مدیریت انرژی هوشمند: استفاده از هوش مصنوعی برای مدیریت مصرف انرژی در ساختمانهای عمومی و خصوصی، کاهش هزینههای انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای.
چالشها و ملاحظات
هر فناوری که وارد عرصه جامعه می شود به دنبال خود چالش هائی خواهد داشت که امری طبیعی ست چون هر فناوری در ابتدا نظم موجود را بهم می زند.هوش مصنوعی و کاربرد آن در مدیریت شهری نیز بدون چالش نخواهد بود که در وهله اول نیاز است این چالش ها شناخته شود.
* کیفیت دادهها: کیفیت دادههای مورد استفاده برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی بسیار مهم است.
* حریم خصوصی: استفاده از هوش مصنوعی در شهرداریها باید با رعایت کامل قوانین حفاظت از دادههای شخصی انجام شود.
* هزینهها: پیادهسازی سیستمهای هوش مصنوعی نیازمند سرمایهگذاری اولیه قابل توجهی است.
* نیروی انسانی: برای استفاده موثر از هوش مصنوعی، نیاز به نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده است.
توصیهها
* تعیین اولویتها: شهرداریها باید با توجه به منابع و نیازهای خود، اولویتهای خود را در حوزه هوش مصنوعی مشخص کنند.
* شروع از پروژههای کوچک: شروع با پروژههای کوچک و ساده میتواند به کسب تجربه و اعتماد به نفس کمک کند.
* همکاری با دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان: همکاری با دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان میتواند به توسعه و اجرای پروژههای هوش مصنوعی کمک کند.
* آموزش نیروی انسانی: آموزش نیروی انسانی در حوزه هوش مصنوعی بسیار مهم است.
* ایجاد زیرساختهای لازم: ایجاد زیرساختهای لازم مانند شبکههای ارتباطی پرسرعت و مراکز داده برای اجرای پروژههای هوش مصنوعی ضروری است.
در نهایت، هوش مصنوعی میتواند به شهرداریها کمک کند تا به شهری هوشمند، کارآمد و پایدار تبدیل شوند و کیفیت زندگی شهروندان را به طور قابل توجهی بهبود بخشند.