به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمدرضا واعظ مهدوی معاون امور علمی و فرهنگی رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در نخستین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار که ۲۸ بهمن ماه در موزه ملی ایران برگزار شد با طرح این پرسش که اصولا برنامهریزی به چه معناست؟ گفت: دستیابی به توسعه پایدار بدون فهم توسعه و برنامهریزی میسر نیست و به همین خاطر نیز باید از خود بپرسیم که آیا اصلا انتخاب بین خوب و بد این همه احتیاج به ساز و کار، تشکیلات، کمیتهها، نظام برنامهریزی و سازمان برنامه و واحدهای طرح و برنامه دارد؟ و آیا انتخاب بین خوب و بد لازمه عقل سلیم هر انسان و مجموعهای است؟
معاون امور علمی و فرهنگی رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور افزود: در برنامهریزی ما بین خوب و بد انتخاب نمیکنیم بلکه در برنامهریزی بین خوبها، خوبترین را انتخاب میکنیم. بنابراین برنامهریزی عبارتست از شناخت اولویتها، مزیتها و انتخاب خوبها. برای اینکه بهترین برنامه بتواند مورد عمل قرار بگیرد احتیاج به وفاق داریم.
این مقام مسئول ادامه داد: بنابراین انسانها، دستگاهها و واحدهای اجرایی باید به یک وفاق برای پیادهکردن برنامهها برسند. در برنامهریزی ما سعی میکنیم بردارهای مختلفالجهت انسانها، دستگاهها، بخشها و واحدهای مختلف را همجهت کنیم که این هم جهتی یک هم افزایی را به دنبال خود میآورد. اینکه چگونه انسانها را همجهت کنیم مثل این میماند که در برنامهریزی یک ارکستر را شکل دهیم که در این ارکستر همه ساز بزنند اما موسیقی به گوش رسیده باید همنوا باشد.
واعظ مهدوی هم افزایی انسانها و ساختارها را با ایجاد ذهنیت و توسط فرهنگ امکانپذیر دانست و گفت: تا فرهنگ، نگرشها و انسانها را همجهت نکنیم هم افزایی ایجاد نمیشود. هرچقدر برای برنامهریزی تلاش کنیم اما در برنامهریزی هرکسی قرار باشد ساز خودش را بزند از این ارکستر صدای هماهنگی برنخواهد خواست. پس عامل نگرش و عامل فرهنگ عواملی تعیینکننده هستند.
وی تاکید کرد: میراثفرهنگی اهمیت تعیینکنندهای در تحقق و تحصیل برنامهریزی دارد. تجربه فرهنگی ما نشان میدهد که گذشتگان برای پیشبرد اهداف خود ساز و کارهایی را اندیشه میکردند که توام با پایداری باشد.
واعظمهدوی در تشریح پایداری شهرها به ساختار ساخت و معماری ساختمانها در ایام پیشین اشاره کرد و گفت: ساختمانها در ایامی نه چندان دور در این کشور رو به نور، در جهت باد، با حفظ آب، استفاده از منابع محیطی در جهت پایداری و به نحوی که امکان استمرار فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی را برای نسلهای آینده از آنها نگیرد ساخته میشدند اما ما عملا با بیتوجهی به این مفاهیم زمینههایی را ایجاد کردیم که سبب آسیبرسیدن به آنها شد و در حال حاضر همگی داریم احساس نگرانی میکنیم. از وضعیت آب، هوا، ترافیک و زندگی میتوان به خوبی احساس کرد که برنامههای توسعه ما به آن هدف و مسیری که باید نمیرود.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم عناصر فرهنگی را از درون مجموعه آنچه که به ما به ارث رسیده است از تاریخ استخراج کنیم میبینیم که در واقع فرهنگ چیزی نیست جز زمینههای باقی مانده و استمراریافته در طول تاریخ در ذهن انسانها. با در نظر گرفتن این نکته است که انسانها، دستگاهها و واحدهای ما همگی همراستای هم عمل خواهند کرد و هویت شکل میگیرد. همچنین اتکابه نفس و نگرش به آینده ایجاد میشود و تحقق برنامههای توسعه امکانپذیر خواهد شد. بنابراین اینجا وقتی صحبت از میراث فرهنگی میکنیم میراث فرهنگی بازخوانی و بازشناسی همه عناصر فرهنگی در تاریخ این کشور است و بکارگیری این میراث اعم از بخشی که فیزیکی و ملموس است و بخشی که غیرفیزیکی است برای این است که جهتها را یکسان کند. در واقع بهرهگیری از این میراث برای این است تا به یک وحدت بینش و وحدت نظری برسیم؛ برای اینکه انگیزهها و اولویتها را با هم یکسان کنیم و بتوانیم در این مسیر حرکت کنیم.
واعظمهدوی خاطرنشان کرد: برای تحقق به توسعه پایدار همسو با میراث فرهنگی سه گام و مرحله را باید طی کنیم و در همین راستا نیز استناد میکنم به سخنان و نوشتههای مرحوم دکتر عظیمی چهره به یاد ماندنی برنامهریزی در ایران که وی ۱۰ نهاد را نهادهای الزامی برای توسعه برمیشمارد که از جمله این نهادها، نهاد فرهنگ، علم، قانون و سایر نهادهای اجتماعی هستند.
این مقام مسئول در سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور گفت: در گام اول باید این مفهوم را بسازیم، تعمیق و رشد دهیم و نگرش راهبردی برای میراثفرهنگی و اتصال انسانها به گذشته و تاریخ و مزیتهای فرهنگی ایجاد کنیم. در وهله دوم، ساختارهای تشکیلاتی و نهادی و در وهله سوم آموزش و گسترش این نگاه و دیدگاه در برنامهریزان و ساختارهای اجتماعی را ایجاد کنیم.
وی هدف از این سمینار را بازآفرینی مفهوم ایران فرهنگی دانست و افزود: علاوه بر بازآفرینی مفهوم ایران فرهنگی که دکتر آخوندی بر آن تاکید دارد، همه ما معتقدیم و به این نکته اذعان داریم که توسعه باید اتفاق بیفتد بدون آنکه آسیبی به نسلهای آینده و فقرا وارد کند. یعنی توسعه باید پایدار باشد.
واعظمهدوی در پایان گفت: انتظار داریم بتوانیم از میراثفرهنگی عمیق و گسترده کشور، فرهنگ توسعه را برای یکی شدن دلها، تمرکز و تفاهم بکار گیریم. امیدواریم مفاهیمی که در این همایش دنبال میشوند بتوانند زمینههای دستیابی به آن فرهنگ توسعه را با بهرهبرداری از میراث و تاریخ کشور در جهت پایداری و حفظ منافع نسل آینده، منافع فقرا، تحقق عدالت و پایداری بتواند فراهم کند. /
نظر شما