به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی نود و هفتمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران با حضور بیش از ۶۵۰ نفر از متخصصین و علاقمندان به این حوزه به‌صورت حضوری و برخط و با همکاری شرکت بازآفرینی شهری ایران برگزار شد.
عبدالرضا گلپایگانی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با اشاره به جمعیت هشت تا ۱۰ میلیون نفری حاشیه‌نشینان در کشور به ارزشمندی مدل‌های موفق اشاره‌کرده و این تجارب را چراغ راهنمایی در شرایط بغرنج و پیچیده خواند.
وی با ذکر روند رو به رشد این چالش‌ها در شهر، حاشیه‌نشینی را یکی از مهم‌ترین مسائل بحرانی در کشور در کنار مسائل اجتماعی و اقتصادی از جمله اعتیاد خواند.
گلپایگانی استخوان‌بندی حل مسئله حاشیه‌نشینی را در به رسمیت شناختن حق سکونت برای کسانی که به ناچار در این مناطق ساکن شده‌اند، دانست و خاطرنشان کرد: با توجه به افزایش ابعاد بحران‌ها از اقلیمی به اجتماعی و اقتصادی ضروری است تا پیش از وقوع بحران برای درمان اقدام کرد.
گلپایگانی افزود: تا هنگامی‌که امکان مشارکت و گفت‌وگو برای مردم فراهم نشود، مسئله به‌درستی شناخته و حل نخواهد شد.
وی گفت: امروز تمام توجه به حل موضوعات کالبدی است درحالی‌که پیچیدگی مسائل اجتماعی و اقتصادی روزبه‌روز در حال افزایش است. لذا با توجه به هدف پیشگیری و پیش‌نگری ضروری است نسبت به تغییر رویکردهای مواجهه با مسئله با همکاری سایر دستگاه‌ها از جمله بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اقدام کرد.
مجید جودی معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با اشاره به پیشینه شهر بندر امام خمینی، بیان کرد: ساکنین عمده این محلات مهاجران آبادان و خرمشهر بوده‌اند که مدیریت شهری آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناخت و درنتیجه وضعیت کالبدی نامناسبی در شهر ایجاد شد و با توجه به اهمیت و موقعیت حساس بندر امام خمینی امر ساماندهی بافت ناکارآمد و در معرض خطر شهری را بیش از پیش ضروری ساخت.
وی تشریح کرد: اولین اقدام برای ساماندهی این محلات، برداشت خانوار محلات هدف بود و دو محور همکاری و مشارکت مردم و به رسمیت شناخته شدن تصرفات مبنای طرح قرار گرفت.
وی در ادامه بیان کرد: تا جای ممکن سعی بر آن شد خطوط تصرفات حفظ شود و با توجه زندگی افراد در این واحدها، تلاش برای جابه‌جایی مردم کاری مردود بود و در جاسازی الگوی اصلی ساماندهی قرار گرفت. با وجود این الگو، برخی از قطعات به علت ریزدانه‌گی، قرارگیری در معابر، قرارگیری در فضای خدماتی، نیاز به جابه‌جایی داشتند. برای امر جابه‌جایی مزایایی شامل تسهیلات بلندمدت کم‌بهره، کمک بلاعوض و اعتبارات زیربنایی در نظر گرفته شد و زمین مورد نیاز توسط بنیاد مسکن به قیمت منطقهای از وزارت راه و شهرسازی خریداری و به مردم واگذار شد.
وی در پایان نشست به اجرای مرحله‌ای و گام‌به‌گام برای کنترل اجاره‌بهای واحدهای مسکونی شهر و تهیه دستورالعمل منعطف واگذاری اشاره کرد که از دستاوردهای طرح ساماندهی بافت ناکارآمد و در معرض خطر شهر امام خمینی بود.
سحر ندائی طوسی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی، به بررسی طرح ساماندهی بافت ناکارآمد بندر امام خمینی پرداخت. این محدوده پس از سیل ۱۳۹۹ دچار آسیب‌های جدی شد.
وی با نمایش تصاویری از شرایط منطقه پس از سیل، به مصوبه دولت در سال ۱۴۰۰ اشاره کرد که بنیاد مسکن انقلاب اسلامی را به‌عنوان متولی ساماندهی و پژوهشکده سوانح طبیعی را به‌عنوان مشاور پروژه تعیین کرد. این پژوهشکده مسئولیت اقداماتی نظیر استقرار دفتر محلی، انجام مطالعات شهرسازی، اجتماعی و ژئوفیزیکی، طراحی و اجرای شبکه‌های زیربنایی و روبنایی و تهیه طرح‌های سازه و معماری را بر عهده گرفت.
ندائی طوسی گام‌های اجرایی را به تفصیل شرح داد که شامل تدوین سازوکار مشارکت بین‌دستگاهی، جلب مشارکت خانوارهای ساکن در پهنه‌های در معرض خطر، نقشه‌برداری و تهیه نقشه‌های پایه به‌روز، شناسایی تعداد قطعات موجود در محلات نابسامان و ... بود.
وی همچنین بر نقش کلیدی ستاد ساماندهی و بازسازی بندر امام تأکید کرد که با مشارکت مردم جایگزین دفاتر توسعه محلی شده است.
وی با اشاره به چالش‌های موجود، مشکلاتی مانند تمایل ساکنان به ماندن در محل، وابستگی‌های معیشتی و خانوادگی، تراکم بالای خانوارها در واحدهای مسکونی و ... را از جمله موانع اجرای پروژه برشمرد.
در پایان، فرآیند طراحی و اجرای مدل واگذاری زمین را تشریح کرد که شامل ورود اطلاعات متقاضیان به سامانه، تدقیق مدل بر اساس شرایط محلی، تعیین موقعیت مکانی زمین‌های جدید برای خانوارهای جابه‌جایی و تشکیل صندوق انتقال حقوق توسعه برای جبران خسارت بازندگان بود. این طرح با همکاری مردم و هماهنگی بین دستگاه‌ها در حال پیشرفت است.