شناسهٔ خبر: 22326 - سرویس مسکن و شهرسازی
نسخه قابل چاپ

رییس اداره بافت فرسوده استان کردستان مطرح کرد:

امتناع ۱۷ بانک عامل از پرداخت تسهیلات احیای بافت‌های حاشیه‌ای

سنندج رییس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی استان کردستان با بیان این که از ۲۲ بانک عامل برای پرداخت تسهیلات بانکی برای نوسازی بافت‌های حاشیه‌ای، فقط ۵ بانک عامل برای بازسازی واحدهای مسکونی این مناطق تسهیلات پرداخت می‌کنند، گفت: بر اساس مصوبه هیات دولت ۱۴ درصد سود این تسهیلات باید به صورت یارانه‌ از سوی دولت و بقیه آن از سوی متقاضی پرداخت شود، اما بانک‌های عامل این تسهیلات را به هر واحد مسکونی به میزان ۴۰ میلیون تومان با دوران مشارکت دو ساله و با سود ۲۴ درصدی پرداخت می‌کنند.

محمدرضا شریفی با اشاره به اینکه سنندج در استان کردستان به شکل جدی با پدیده حاشیه‌نشینی مواجه است، گفت: قبل از انقلاب و پیش از رشد سکونتگاه‌های غیررسمی، محدوده شهر سنندج مشخص بود؛ خانوارهای معدودی هم بودند که از نقاط مختلف روستایی اطراف شهر به مناطق فرجه و عباس‌آباد عزیمت کردند که بعد از انقلاب به مرور و به دلیل کمبود امکانات در روستاها نقاط جدیدتری از نواحی حاشیه‌ای ایجاد و به‌تدریج در شهر ادغام شدند.

وی با بیان اینکه مشکلات نواحی حاشیه‌ای کردستان در سه تا چهار دهه اخیر تشدید شد، افزود: لذا با شکل‌گیری پهنه‌های حاشیه‌ای جدید اسکان غیررسمی توسعه یافت و با ادغام مناطق حاشیه‌ به شهر سنندج مشکلات عدیده‌ای در حوزه زیرساخت‌ها، مشکلات اجتماعی، بیکاری و ساخت‌و‌سازهای غیرمجاز برای این شهر به وجود آمد.

شریفی با اشاره به حضور طوایف مختلف کُرد در مناطق حاشیه‌ای گفت: طبق تحقیقات صورت گرفته در منطقه نایسر ۱۴ گونه از طوایف مختلف کُرد سکونت دارند که تعدد این قبایل یک چالش است.

رییس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی کردستان ادامه داد: از آنجا که این استان طی بیش از یک دهه اخیر با معضل حاشیه‌نشینی مواجه شد، در اجرای سند توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی در سال ۸۲ بانک جهانی اقداماتی در جهت کمک به توانمندسازی این مناطق انجام داد و وزارت راه و شهرسازی با همکاری شرکت عمران و مسکن‌سازان کردستان به عنوان کارگزار و بازوی اجرایی شرکت عمران و به‌سازی شهری ایران، مطالعات مناطق حاشیه‌ای را برای ارتقای کیفیت زندگی در این نواحی در دستور کار خود قرار داد و اصلاحاتی در بخش معابر، اصلاح شبکه‌های آب و برق، بهسازی مسیرها، احداث کتابخانه و ... در مناطق حاشیه‌ای با موفقیت انجام شد.

وی افزود: البته پدیده حاشیه‌نشینی در استان کردستان متاسفانه فقط مختص شهر سنندج نیست بلکه در شهرهای مریوان، سقز، قروه و بانه نیز وجود دارد و اگر قرار باشد نواحی حاشیه‌ای سنندج برای توانمندسازی مورد مطالعه قرار گیرند مطالعه سایر شهرهای کردستان که با این پدیده مواجه هستند نیز باید در دستور کار باشد.

شریفی با تاکید بر اینکه نواحی حاشیه‌نشینی‌ نایسر، گریزه، حسن‌آباد، ننله، آساوله، دوشان و قلیان تقریبا از حدود ۱۰ سال گذشته توسعه یافتند، اظهار کرد: فقر درآمدی برای تامین مسکن درون شهری، از دلایل مهم رشد حاشیه‌نشینی است. در گذشته فقط پدیده مهاجرت از روستا به شهر عامل تشکیل این سکونتگاه‌های غیررسمی بود اما در مطالعات و ممیزی انجام شده از ناحیه منفصل شهری نایسر، پارامترهای دیگری از جمله کمبود زمین و تامین مسکن برای اقشار کم‌درآمد در داخل شهر نیز به دلایل شکل‌گیری و توسعه پهنه‌های حاشیه‌ای اضافه شده است.

رییس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی کردستان ادامه داد: برخی ساکنان فعلی در مناطق حاشیه‌ای وقتی با مشکل تامین زمین متناسب با درآمد خود در داخل شهر مواجه شدند به این نواحی مهاجرت کردند. مدیریت شهری مقررات دست و پاگیر درآمدی دارد و میزان مبلغ دریافتی از متقاضی دریافت پروانه ساخت در منطقه اقشار کم‌درآمد و مناطق برخوردار یکسان است و در این شرایط ناعادلانه، انگیزه اقشار کم‌درآمد برای مهاجرت به حاشیه‌ها افزایش می‌یابد.

وی وجود دلالان زمین در مناطق حاشیه‌ای و به طور خاص در چهار ناحیه منفصل شهری نایسر، گریزه، حسن‌آباد و ننله را از جدی‌ترین مشکلات این نواحی مطرح کرد و افزود: دلالان زمین با در اختیار گرفتن اراضی ملی و کشاورزی نسبت به تفکیک این اراضی اقدام کردند و این زمین‌ها در مدت فقط چند روز با یک سوم قیمت ساخت نسبت به شهر، با مصالح ساختمانی نامرغوب و بدون پروانه ساختمانی تبدیل به واحد مسکونی می‌شوند.

شریفی در پاسخ به این سوال که چرا دلال‌ها به راحتی و بدون هراس از دستگاه‌های قضایی می‌توانند اراضی این مناطق را تملک کنند گفت: اقدامات بازدارنده و نظارت در این مناطق بسیار ضعیف است. اگر اراضی این مناطق توسط افراد تملک شود باید هر چه سریع‌تر با حکم قضایی نسبت به تشکیل پرونده و بازپس‌گیری زمین مورد نظر اقدام صورت بگیرد، اما نظارت در این بخش به خوبی انجام نمی‌شود.

رییس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی کردستان با بیان اینکه از نظر روند پرونده‌های قضایی مربوط به تصرف اراضی، این زمین‌ها باید پیش از ساخت، توسط دستگاه‌های قضایی بازپس‌گیری شود، گفت: بعد از ساخت باید یک دادخواست جداگانه برای قلع و قمع صادر شود که این اقدام نیازمند حکم قضایی است. یکی از اصلی‌ترین راه‌های پیشگیری از تصرفات غیرقانونی این است که کمیته پیشگیری ستاد بازآفرینی استان کردستان، دلالان و بنگاه‌هایی که نسبت به تفکیک اراضی اقدام می‌کنند را شناسایی و با آن‌ها برخورد قضایی کند.

رییس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی کردستان درباره اقدامات انجام شده برای بهره‌مند شدن از نهادهای مردم‌نهاد(NGO)  با هدف مشارکت‌های مردم برای توانمندسازی این مناطق گفت: برای مشارکت مردمی در توانمندسازی نواحی حاشیه‌ای شهرهای سقز، بانه و مریوان همکاری‌هایی با چند نهاد غیردولتی برای انجام مطالعات صورت گرفته که نتیجه این اطلاعات باید اجرایی شود. از سوی دیگر ساکنان نواحی حاشیه‌ای برای مشارکت با دولت در توانمندسازی مناطق خود تمایل زیادی دارند. ایجاد نهادهای مردم‌نهاد بحث اصلی و اولویت‌دار در ستادهای بازآفرینی استانی و شهرستانی در کردستان است و اگر بتوانیم مسایل حقوقی و مالکیتی سکونتگاه‌های این مناطق را رفع کنیم یکی از بزرگترین مشکلات این نواحی برطرف شده است.

شریفی درباره نتیجه جلسات ستادهای بازآفرینی استانی و شهرستانی کردستان برای ایجاد نهادهای تسهیل‌گیری و مشارکت مردمی در نواحی حاشیه‌‌نشینی و منفصل شهری سنندج گفت: در این زمینه مطالعاتی در دانشگاه کردستان نیز انجام و نتیجه این مطالعات برای نهادهای توسعه محله‌ها با انگیزه مشارکت مردمی ارایه شده است.

وی درباره آخرین وضعیت طرح مطالعاتی برای شناسایی مشکلات سایر پهنه‌های منفصل شهری سنندج نیز گفت: اجرایی کردن طرح‌های مطالعاتی مهمتر از اصل مطالعات است؛ در همین زمینه طرح‌های مطالعاتی برای نواحی حاشیه‌ای شهرهای سقز و مریوان تدوین شده اما توسط مسئولان شهری و فرمانداران این شهرها اجرایی نشده و به نوعی بایگانی شده است. یکی از برنامه‌های اداره کل راه و شهرسازی استان این است که امسال مشارکت‌های مردمی را در توانمندسازی این مناطق دخیل کند. در همین راستا حتی مراجعاتی برای ایجاد دفاتر تسهیل‌گری در نواحی حاشیه‌ای سنندج وجود داشته و از همین رو این موضوع با جدیت در حال انجام است.

رییس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی کردستان با بیان اینکه سیاست شرکت عمران و بهسازی شهری ایران در ستادهای بازآفرینی شهری به جای ساخت پروژه‌های جدید، «توانمندسازی» این مناطق است گفت: یکی از برنامه‌های مورد توجه در ستاد بازآفرینی استانی این است که سطح خدمات در نواحی حاشیه‌ای و منفصل شهری سنندج افزایش یابد که تنها راه تحقق این هدف ایجاد دفاتر تسهیل‌گری و نهادهای توسعه محلی با هدف توانمندسازی افراد این مناطق است؛ زیرا تا زمانی که نتوانیم با آموزش‌های فنی و حرفه‌ای وضعیت اقتصادی ساکنان این مناطق را تقویت کنیم امکان انجام اقدامات جدی وجود ندارد.

وی درباره اقدامات انجام شده برای توانمندسازی افراد این مناطق نیز گفت: در این زمینه با اداره کل فنی و حرفه‌ای استان تفاهم‌نامه‌ای تدوین شده تا در سال ۹۵ موضوع توانمندسازی با جدیت در دستور کار قرار گیرد. البته باید در این مناطق حرفه‌ای آموزش داده شود که بازار کار داشته باشد.

شریفی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه توانمندسازی افراد این منطقه قطعا یک فرآیند طولانی مدت است آیا اقدامات کوتاه مدتی برای رفع مشکلات این منطقه قبل از توانمندسازی افراد در نظر گرفته شده، گفت: در جلسه شورای اجتماعی استانداری کردستان موضوع زمان‌بر بودن این موضوع مطرح و در نهایت قرار شد با هماهنگی دانشگاه‌‌ها و سایر دستگاه‌ها برنامه‌های ضرب‌الاجلی نیز برای توانمندسازی و ایجاد شغل برای ساکنان نواحی حاشیه‌ای و منفصل شهری تدوین و اجرایی شود. یکی از مشکلات مهم اهالی این نواحی بیکاری و مشکلات معیشتی است بنابراین هنر دستگاه‎‌های تصمیم‌گیر و ستادهای بازآفرینی تدوین برنامه‌های توانمندسازی اقتصادی ساکنان این مناطق است.

شریفی با اشاره به اینکه اگر از هم اکنون از رشد نواحی منفصل شهری و پهنه‌های حاشیه‌ای سنندج جلوگیری و در جهت ساماندهی این مناطق اقدام نشود، ممکن است به تهدیدی برای شهرها از نظر بهداشتی و بیماری‌های اپیدمی بدل شود، گفت: علاوه بر مشکلاتی که اهالی این مناطق با آن دست به گریبان خواهند بود ۹۰ درصد ساکنان این مناطق به شهر رفت و آمد می‌کنند و ممکن است خطرات بهداشتی متوجه ساکنان شهرها شود.

رییس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی کردستان نواحی حاشیه‌ای آساوله، دوشان، قلیان و تقتان را از دیگر مناطق در معرض خطر الحاق به شهر سنندج خواند و گفت: باید مطالعات این مناطق با تاکید بر «اجرا» در اولویت قرار گیرد، چراکه برخی از ارگان‌های مرتبط متاسفانه در این بخش جدی نیستند. از آنجا که در این مناطق رشد و توسعه ساخت و ساز از شتاب بیشتری نسبت به میزان رشد جمعیت برخوردار است، پیشگیری از تصرف اراضی کشاورزی و ملی یکی از مهمترین اولویت‌های ستادهای بازآفرینی شهری و استانی در کردستان است. در بخش پیشگیری و حتی توانمندسازی باید مشارکت‌های مردمی را دخالت داد و این موضوع را در ستادهای توانمندسازی مطرح کرد.

عدم تمکین بانک‌ها از مصوبه هیات دولت برای پرداخت تسهیلات نوسازی مناطق حاشیه‌ای

شریفی همچنین در پاسخ به این که آیا مردم این مناطق از تسهیلات بانکی برای احیا و بازسازی منازل خود استفاده می‌کنند یا خیر گفت: در حالی که ۲۲ بانک عامل برای پرداخت تسهیلات بانکی تعیین شدند اما تاکنون فقط ۵ بانک عامل برای بازسازی واحدهای مسکونی این مناطق تسهیلات پرداخت کردند که این موضوع نیز مشکلاتی به همراه دارد. در حالی که بر اساس مصوبه هیات دولت ۱۴ درصد سود این تسهیلات به صورت یارانه‌ از سوی دولت و بقیه آن باید از سوی متقاضی پرداخت شود، اما بانک‌ها به این مصوبه عمل نمی‌کنند و این تسهیلات توسط بانک‌های عامل به میزان ۴۰ میلیون تومان با دوران مشارکت دو ساله برای هر واحد مسکونی با سود ۲۴ درصدی پرداخت می‌شود. متاسفانه توسط بانک‌های عامل ضوابط و دستورالعمل‌هایی برای پرداخت تسهیلات احیای واحدهای مسکونی نواحی حاشیه‌ای و منفصل شهری در نظر گرفته می‌شود که برخی متقاضیان از دریافت این تسهیلات منصرف می‌شوند.

وی درباره اینکه آیا با توجه به قول‌نامه‌ای بودن واحدهای مسکونی سکونتگاه‌های غیررسمی مشکلی در پرداخت تسهیلات وجود ندارد، گفت: در این زمینه تفاهم‌نامه‌ای با سازمان ملی زمین و مسکن منعقد شده تا سکونتگاه‌های دارای اراضی دولتی از طریق اداره راه و شهرسازی استان سنددار شوند و بتوانند از تسهیلات استفاده کنند.

شریفی درباره اراضی کشاورزی نیز گفت: در مورد این اراضی طبق ماده ۹ قانون حمایت از احیا، به‌سازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری، برای حل و فصل اختلافات و مشکلات مربوط به املاک و اراضی واقع در طرح‌های مصوب احیا، به‌سازی و نوسازی- اعم از فاقد سند، بلاصاحب و مجهول‌المالک - و نیز سایر اختلاف‌ها و تعیین تکلیف وضعیت این‌گونه املاک، هیاتی وارد عمل می‌شود. این هیات مرکب از یک نفر از قضات باتجربه دادگستری به انتخاب رییس قوه قضاییه، رییس اداره ثبت اسناد و املاک محل یا نماینده وی و یک نفر به نمایندگی از سوی اداره کل راه و شهرسازی استان در اداره ثبت اسناد و املاک محل است که با رعایت ضوابط و مقررات، به موضوع رسیدگی و با رای قاضی عضو هیات تصمیم‌گیری می‌کند.

پیشنهاد تخفیف ۱۰۰ درصدی پروانه ساخت در مناطق حاشیه‌ای

رییس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی استان کردستان افزود: همچنین از طرف شرکت عمران و مسکن‌سازان استان مکاتباتی با شهرداری‌ها و نظام مهندسی انجام شده تا نرخ تخفیف سود پروانه ساختمانی را به ۱۰۰ درصد برسانیم تا نرخ عوارض شهرداری و طراحی نقشه‌ها برای نوسازی سکونتگاه‌های این مناطق صفر شود. همچنین اعزام هیاتی از نظام مهندسی در مناطق حاشیه‌ای در دستور کار است تا الگوهای ساخت و ساز و معماری برای انواع مساحت‌ها طراحی شود و ساخت و ساز این مناطق از الگوهای استاندارد ساخت پیروی کنند.

شریفی با تاکید بر لزوم همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط در توانمندسازی و نوسازی پهنه‌های حاشیه‌ای گفت: قطعا اگر مردم متوجه اقدامات جدی دولت برای به‌سازی این مناطق شوند، برای مشارکت با دولت آمادگی دارند.

نظر شما