به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، مقام عالی وزارت راه و شهرسازی از اقدام سازمان راهداری و حمل­ ونقل جاده­‌ای برای تاسیس اداره كل نگهداری ابنیه فنی (نگهداری پل‌ها و تونل‌ها) در جلسه اخیر شورای عالی فنی امور زیربنایی حمل و نقل تقدیر و تشكر کرد.

در این جلسه كه موضوع دستورالعمل­‌های مقاوم‌­سازی و بهسازی لرزه­ای پل‌های بزرگ در راه‌ها از سوی سازمان راهداری و حمل ­ونقل جاده‌ای مطرح شده بود، عباس آخوندی ضمن تایید اقدامات بسیار خوبی كه در سازمان راهداری و حمل­ ونقل جاده‌­ای انجام شده است، وظایف اداره كل جدید را بسیار مهم دانست و نكات مهمی را در خصوص نگهداری پل‌ها بیان کرد و ابراز امیدواری كرد كه اقدامات این اداره كل بتواند در سال‌های آینده به ارتقای كیفی پل‌ها و تونل‌های كشور منجر شود.

در این جلسه، عبدالهاشم حسن­‌نیا معاون راهداری سازمان راهداری و حمل­ ونقل جاده‌­ای گزارش مختصری از برنامه‌های پیش‌­روی سازمان در حوزه نگهداری پل‌ها و برخی از اقدامات انجام شده را ارائه کرد و دلایل اصلی تشكیل اداره كل نگهداری ابنیه فنی را تشریح کرد که عبارتند از:

۱-ابنیه فنی راه‌ها شامل پل‌ها (از آب‌روهای كوچك تا پل‌های بزرگ)، تونل‌ها، گالری‌­ها، دیواهای حایل، سازه­‌های تثبیت كننده شیروانی‌های سنگی، اپرون‌­ها، بهمن‌­گیرها، حصارهای برف‌گیر و سایر ابنیه فنی هستند كه از حیث نوع سازه و مسائل و مشكلات مبتلابه، مستلزم نگاه تخصصی با سطح اختیارات كافی و تمركز بر روی موضوعات قابل بررسی در آنهاست.

۲-وجود بیش از ۳۵۰ هزار دستگاه پل كوچك و بزرگ با طول حدود ۳۰۰۰ كیلومتر و ارزش حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان  و وجود بیش از ۲۵ هزار دستگاه پل دارای دهانه بیش از ۶ متر با طول حدود ۵۰۰ كیلومتر مبین اهمیت پل ها به عنوان یك سرمایه ارزشمند در شبكه حمل و نقل جاده­ای كشور است و نیازمند توجه بیشتر در چارچوب یك نظام مدیریت نگهداری سیستماتیك هستند.

۳-وجود ۳۰۰ دستگاه تونل به طول حدود ۱۵۰ كیلومتر مبین اهمیت تونل‌ها همچون پل‌ها در شبكه حمل و نقل جاده‌­ای كشور است.

۴-وجود چند هزار كیلومتر دیوار حایل و ده‌ها دستگاه گالری در شبكه راه‌های كشور كه مستلزم تهیه شناسنامه فنی، دستورالعمل­های نگهداری و مدیریت صحیح نگهداری هستند.

۵-وجود صدها طرح توسعه و ساخت پل، تونل، دیوار حایل، گالری، توری سنگ گیر و نظایر آن در راههای كشور كه لازم است بلافاصله پس از ساخت، در مرحله شناسنامه دار شدن و نگهداری جاری و دوره‌ایقرار گیرند وگرنه در چرخه نگهداری گرفتار خواهند شد. همچنین، افزایش سالانه تعداد ابنیه فنی، لزوم توسعه حوزه مدیریت نگهداری آنها را اجتناب ناپذیر می­سازد.

۶-نقش استراتژیك ابنیه فنی بعنوان نقاط هدف و آسیب­پذیر در شبكه حمل و نقل جاده­ای كشور (به لحاظ اهمیت در برقراری جریان ترافیك و توجه به موضوعات پدافندی) انكار ناپذیر است. از دست رفتن یك ابنیه فنی خسارت جبران ناپذیری را همراه خواهد داشت. مضاف بر اینكه ابنیه فنی را به سرعت و با هزینه­های كم نمی­توان جایگزین كرد.

۷-لزوم توجه و توسعه جدی به آیین­‌نامه‌­ها، ضوابط فنی، دستورالعمل‌ها و راهنماهای نگهداری در مورد تمام ابنیه فنی(پل‌ها، تونل‌ها، دیوارهای حایل، گالری‌­ها و ...) كه لازم است مورد توجه قرار گیرند.

۸- به كارگیری روش ها و مصالح نوین در تعمیر و نگهداری ابنیه فنی كه به سرعت در حال رشد هستند.

۹-لزوم توجه به پژوهش و تحقیقات در حوزه نگهداری ابنیه فنی، همچنین آموزش حرفه‌­ای و آكادمیك در حوزه نگهداری ابنیه فنی با توجه به تخصص ­های مورد نظر (پل، تونل و نظایر آن) برای تربیت نسل فعلی و آتی مهندسان ضروری است.

۱۰-آسیب پذیرتر بودن ابنیه فنی مانند پل ها و دیوارهای حایل و حتی تونل‌ها نسبت به راه‌ها در حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله مستلزم توجه جدی با مدیریت متمركز به آن‌هاست.

۱۱-پر هزینه ­بودن احداث و نگهداری ابنیه فنی (احداث پل یا تونل در مقایسه با احداث راه بسیار پرهزینه‌­تر است) آنها را از این نگاه نسبت به راه ها متمایز و برجسته می­سازد. لذا رویكردهای مدیریت پروژه باید بصورت برجسته در این بخش دنبال شود.

۱۲-تنوع بالا در سیستم­‌های سازه‌­ای ابنیه فنی مستلزم رویكرد متفاوت از لحاظ روش ها، تجهیزات و مواد در تعمیر و نگهداری است (پلهای با دهها نوع سیستم سازه­ای عرشه و پایه و مصالح، دیوارهای حایل با تنوع در مصالح و كاربری، گالری­‌های با تنوع در فرم و مصالح و سیستم سازه­ای، تونل‌های با ابعاد و مصالح متفاوت و ...).

۱۳-وجود دفاتر تخصصی مستقل تحت عناوین Office of Bridges and Structures یاOffice of Bridges در ساختار سازمانی ۱۰ ها سازمان دولتی مشابه در كشورهای مختلف دنیا (تقریبا تمام ایالت های آمریكا و ستاد مركزی سازمان حمل و نقل جاده­ای آمریكا و بسیاری از كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دیگر) مبین ساختار تشكیلاتی موفقی است كه كشورهای دنیا در این مسیر پیموده­اند.

۱۴-تفاوت نگهداری راه با نگهداری ابنیه فنی از لحاظ جنس و نوع كار، مصالح مصرفی، ماشین آلات و تجهیزات، محدوده كار، تخصصهای مورد نیاز، تحصیلات دانشگاهی، طبقه بندی و وظایف عوامل فنی-اجرایی (شامل پرسنل كارفرمایان، پیمانكاران و مشاوران)، دستورالعمل­‌ها، راهنماها، آیین نامه‌­ها و ضوابط و معیارهای فنی-اجرایی.