به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی شركت راه آهن جمهوری اسلامی ایران؛ مهرداد تقی زاده عضو هیئت مدیره شركت راه آهن در اولین جلسه بررسی و بازنگری همایش شهرسازی ریل پایه یك با اشاره به لزوم تعدد ایستگاه راه‌آهن در كلان شهرها و شهرهای بزرگ اظهار داشت: حضور ایستگاه راه‌آهن در داخل شهرها می‌تواند موجب تسهیل خدمات‌رسانی به مردم شهر شود و زمانی كه ایستگاه بیرون شهر باشد، مردم با مشكلات زیادی برای دسترسی دچار خواهند شد.

وی افزود: ایستگاه‌های راه آهن در كشورهای اروپایی و آسیایی مانند انگلستان، فرانسه و ژاپن در داخل شهرها قرار دارند كه در هنگام توسعه شهری، در چند نقطه شهر پراكنده می‌‌شوند تا مردم آن شهر مانند شهروندان تهرانی مجبور نباشند خود را از هر گوشه به ایستگاه راه‌آهن برسانند.

عضو هیئت مدیره شركت راه آهن در ادامه از فعالیت یك مشاور برای مكان‌یابی ایستگاه دوم راه‌آهن تهران خبر داد و گفت: با این جمعیت شهر تهران به طور قطع یك ایستگاه كفاف نیازهای مردم را نمی‌دهد.
وی تصریح كرد: در گذشته راه‌آهن تمایل داشت كه ایستگاه‌ها داخل شهر نباشند. اما نباید به این فكر باشیم كه انجام چه كاری برای شركت راه‌آهن راحت‌تر است، بلكه باید به راحتی و آسایش مردم فكر كرد تا مردم بتوانند در كمترین زمان به نزدیك‌ترین ایستگاه محل سكونت خود دسترسی پیدا كنند و از طرفی با اتصال ایستگاه های مترو مُدهای دیگر حمل و نقل به ایستگاه‌های چندوجهی تبدیل شوند.

وی با اشاره به بحث ایجاد یكپارچگی مدهایحمل و نقلی در كشور گفت: متاسفانه عدم یكپارچگی شیوه های حمل و نقلی در كشور ما در حد افراط است و مدهای مختلف درون و برون شهری به هم متصل نیستند.

وی در ادامه عنوان كرد: به عنوان مثال در لندن ۱۸ ایستگاه راه‌آهن در داخل شهر قرار دارند كه هیچ كدام شامل ایستگاه مترو درون شهری نمی‌شوند و فقط ۳۰ درصد برقی و ۷۰درصد دیگر دیزلی هستند.  

عضو هیئت مدیره شركت راه‌آهن با اشاره به نقش شهرداری‌ها و دولت در ساخت ایستگاه های راه آهن در داخل شهرها، تاكید كرد: بودجه این طرح‌ها از طریق دولت تامین می‌شود و زمین مورد نیاز نیز باید از طریق شهرداری در اختیار دولت قرار گیرد. این درحالی است كه شهرداری‌ها در شهرهای مختلف جهان اصرار بسیاری بر ساخت ایستگاه‌ها در داخل شهر دارند در نتیجه خود آنها علاوه بر حمایت از طرق واگذاری زمین، كمك مالی نیز می‌كنند.  

عضو هیات مدیره راه آهن خاطر نشان كرد: پروژه‌های ایستگاهی بیش از اینكه نفع مالی برای دستگاه های متولی داشته باشد، نفع خدمات‌رسانی به مردم دارد. اما از آنجا كه به كاهش تردد خودرو شخصی كمك می‌كند، به كاهش آلودگی هوا و كاهش سوانح رانندگی نیز كمك می‌كند.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود به لزوم توسعه قطارهای حومه ای اشاره كرد و افزود: قطارهای حومه ای بیشترین لینك را با درون شهرها دارند و طی بررسی هایی كه در این زمینه داشته اینم بایستی راه آهن همانند دیگر كشورها كه متولی آن هستند، توسعه آن را بر عهده داشته باشد.

نگاهی به وضعیت فعلی ایستگاه‌های راه‌آهن در كشور نشان می‌دهد تعداد زیادی از این ایستگاه‌ها بیرون شهرها جانمایی شده‌اند و همین مسئله موردانتقاد مسئولان و كارشناسان است.

به عنوان نمونه ایستگاه راه‌آهن شیراز در ۱۲ كیلومتری این شهر قرار دارد و همچنین ایستگاه راه‌آهن تهران با وجود قرار داشتن در شهر، موردانتقاد قرار دارد و شهردار و بسیاری از اعضای شورای شهر تهران سهم زیادی از آلودگی هوا و آلودگی‌های صوتی این منطقه را به این ایستگاه می‌دهند و معتقدند این ایستگاه باید به خارج از تهران منتقل شود؛ سخنی كه با مخالفت صددرصدی اهالی صنعت ریلی از وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل راه‌آهن تا كارشناسان مواجه شده و آن را نظری نسنجیده می‌دانند.

در حالی كه بسیاری از شهرهای جهان كه راه‌آهن در آنها قدمتی چند صد ساله دارد، در حال حاضر ایستگاه‌های اصلی قطار را در دل خود جای داده‌اند كه پاریس، لندن، برلین، رم، توكیو و مسكو از جمله این شهرها هستند.

در این باره علی قارداشی مدیر كل دفتر مهندسی و نظارت تاسیسات زیر بنایی راه آهن گفت: وجود ایستگاه‌های قطار در دل شهرها موجب می‌شود مسافر این امكان را داشته باشد تا در زمان كمتری به قطار دسترسی یابد. در واقع باید این بستر برای مسافران فراهم باشد كه در كمترین زمان و با گذر از كوتاه‌ترین مسیر، به ایستگاه راه‌آهن برسند.

وی افزود: در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان، تصمیم گیران شهری برای تسهیل تردد مردم از ایستگاه راه آهن به سایر نقاط شهری، قطار شهری (مترو) و سایر وسایل نقلیه عمومی را به طرق مختلف به ایستگاه های راه آهن متصل می كنند تا مردم به بتوانند پس از پیاده شدن از قطار بدون صرف هزینه های زیادی به سهولت به منازل و محل كار خود مراجعه كنند.

قارداشی اظهار داشت: به همین منظور در طراحی ایستگاه‌های راه آهن در شهرهای بزرگ جهان، این ایستگاه ها به طور معمول در مركز شهر ساخته می شود تا مردم بتوانند با استفاه از قطار به راحتی به مقاصد خود سفر كنند.

برای نمونه در شهر پاریس نه تنها ایستگاه راه آهن از مركز به حومه انتقال نیافته بلكه برای سهولت در تردد مردم سه ایستگاه دیگر در شمال، جنوب و غرب این شهر احداث كرده اند ضمن آنكه خط مترو پاریس نیز در كنار این ایستگاه ها قرار گرفته است تا مردم پس از پیاده شدن از قطار با استفاده از مترو به مناطق مختلف این شهر مراجعه كنند.

وی اضافه كرد: یكی از ایستگاه های اصلی راه آهن انگلیس نیز در مركز لندن است؛ شهری كه یكی از قدیمی ترین و بزرگترین ایستگاه های راه آهن جهان را به خود اختصاص داده در سال ۱۸۶۸ میلادی ساخته شده است.

و همچنین در نمونه دیگر می توان ایستگاه راه آهن مركزی برلین را مثال زد كه در همسایگی دانشگاه بزرگی قرار دارد و یكی از بزرگترین هتل های شهر برلین نیز در كنار آن قرار گرفته و به نوعی نقطه مركزی پایتخت آلمان به حساب می آید تا آلمانی ها بتوانند از آن برای سفرهای خود استفاده كنند.

مدیر كل دفتر مهندسی و نظارت تاسیسات زیر بنایی راه آهن افزود: در ژاپن نیز به عنوان یكی از پیشروترین كشورهای آسیایی در استفاده از راه آهن، بیشتر ایستگاه ها در شهرهای بزرگ در نقاط مركزی این شهرها واقع شده است تا تردد و سفر شهروندان آسانتر انجام شود.
 

اتصال راه آهن به مراكز شهری تقویت شود
علی قارداشی عنوان كرد كه تهران یك ایستگاه راه آهن در داخل شهر دارد كه نیازمند ایستگاه دیگری در مركز شهر است تا سهم حمل و نقل عمومی را در كشور نسبت به دیگر كشورها افزایش دهد.
وی خاطر نشان كرد: وجود ایستگاه های راه آهن در كشور و تراكنش ریل در سطح شهر موجب نزدیكی بیشتر مراكز مهم و تجاری به ایستگاه ها شده و یكپارچگی منسجمی بین مدهای حمل و نقلی مختلف ایجاد می شود.

سیاست‌های كلی شهرسازی ریل پایه به تصویب می‌رسد
در ادامه داودی مدیر كل دفتر طرح های كالبدی وزارت راه و شهرسازی گفت: بدون توجه به سابقه استفاده از ریل در كشورهای مختلف و سطوح مختلف سیاست گذاری ملی و محلی نمی توان شهرسازی را بر پایه ریل توسعه داد.

وی افزود: توسعه راه آهن كشور برای رسیدن به راه آهن كشورهایی چون توكیو راه بسیار دارد.

داودی خاطر نشان كرد: وجود ایستگاه ها در داخل شهر می تواند با اتصال به دیگر مدهای حمل و نقلی قابلیت جابجایی مسافر را از طریق ریل افزایش دهد.

مدیر كل دفتر طرح های كالبدی وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینكه شهرسازی ریل پایه فرصت بسیار خوبی در كشور تلقی می شود تا ما به توسعه راه آهن در كشور برسیم، اظهار كرد: موضوعی كه در شورای عالی شهرسازی و معماری و وزارت راه و شهرسازی پیگیری می شود و پیش از این نیز در مطالعات مجموعه شهری تهران به آن اشاره شده است، برخورداری كلانشهرها از یك سیستم یكپارچه حمل و نقل در حوزه نفوذ آنهاست به این معنا كه حمل و نقل درون، حومه و برون كلانشهرها با هماهنگی نسبت به یكدیگر عمل كنند.

در مجموع متخصصان حمل و نقل بر این باورند كه بین كارآیی در بخش حمل و نقل و كارآیی عمومی اقتصاد و رشد اقتصادی، رابطه مستقیمی وجود دارد و حمل و نقل را واسطه میان فعالیت های كشاورزی، صنعتی، بازرگانی و خدماتی در سطح ملی و بین المللی می دانند و در این بین برای نقل و انتقال كالا و مسافر به حمل و نقل ریلی توجه ویژه ای دارند.

وی با اشاره به جایگاه ایران در حمل و نقل ریلی عنوان كرد: حمل و نقل ریلی در ایران در مرحله اولیه قرار دارد و همچنان یكپارچگی در حمل و نقل درون و برون شهری وجود ندارد.

به گفته داودی، به طور كلی وزارت راه و شهرسازی به عنوان نهاد تصمیم گیر و سیاست گذار در حوزه شهرسازی كشور، تاكید دارد تا ضمن حفظ ایستگاه كنونی راه آهن باید برای توسعه آن در داخل كلانشهرها و اتصاد آن به روش های دیگر حمل و نقل اقدامات اساسی انجام دهد.

داودی از تصویب سیاست های كلی شهرسازی به خصوص شهرسازی ریل پایه در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران خبر داد.

وی یادآورشد: اگر قرار باشد شهری جدید ساخته شود حتما ایستگاه های راه آهن با خطوط مترو و اتوبوس اتصال های لازم را برقرار خواهند كرد چرا كه در شهرهای بزرگ و پرجمعیت جهان، نه تنها راه‌آهن به خارج از شهر منتقل نشده است بلكه ایستگاه‌های اصلی در مراكز شهر و مناطق پرجمعیت تاسیس شده‌اند و ایستگاه‌های دیگری نیز در شهرها وجود دارد.

به گفته او در كشورهای پیشرفته، فرودگاه‌ها در حاشیه و بیرون شهر و ایستگاه‌های راه‌آهن و پایانه‌های اتوبوسرانی در دل شهر قرار دارند و در بسیاری شهرها، این پایانه‌ها به مراكز شهر و محل‌های پرتردد نزدیك هستند. این مدلی است كه به گفته او و بسیاری از كارشناسان، موجب استفاده بیشتر مردم از حمل‌ونقل عمومی در شهرها می‌شود.

اگرچه بسیاری از ایستگاه‌های راه‌آهن كشور بیرون از شهرها قرار دارند یا در طرح‌های اولیه برای تاسیس آنها در بیرون شهر برنامه‌ریزی شده است اما با توجه به رویكرد جدید راه‌آهن در دولت یازدهم، وزارت راه و شهرسازی قصد دارد همه این ایستگاه‌ها را دوباره درون شهرها جانمایی كند. با تاكید وزیر راه و شهرسازی بر لزوم قرار داشتن ایستگاه‌های قطار درون شهرها، حالا جانمایی دوباره بسیاری از ایستگاه‌های راه‌آهن در دستور كار قرار گرفته و به گفته اوی قرار است در برنامه‌ای ۸ تا ۱۰ ساله جانمایی ایستگاه‌ها به طوری تغییر كند كه همه شهرهای متوسط و بزرگ، طراحی شهری بر مبنای ریل داشته باشند.

گفتنی است؛ اولین جلسه بازنگری شهرسازی ریل پایه یك با حضور مشاورین شهرسازی و متخصصان ریلی برگزار شد.