به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران ایران در نشست سوم دفتر یازدهم شرکت مادر تخصصی با عنوان «کودکان و حقوق شهروندی، بررسی وضعیت کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، کودکان کار و خیابان در محدوده‌ها و محله‌های هدف بازآفرینی شهری» عنوان کرد: نمی‌توان مشکلات را جزیره‌ای دید و باید نگاه جامع‌تری به آسیب‌های اجتماعی کودکان درمناطق حاشیه‌نشین داشته باشیم.

موسوی چلک با اذعان بر اینکه درجامعه ما جرم یک پدیده واقعی شده است، افزود: ۱۵ میلیون پرونده قضایی درکشور آمار بالایی است. دو میلیون و ۵۰۰ هزار زن سرپرست خانوار داریم و مواد مخدر ظرف ۱۰ دقیقه در دسترس است. از سوی دیگر درمیان ۱۵۷ کشور ایران صدو پنجمین کشور شاد اعلام شده و بی‌تفاوتی اجتماعی و نامهربانی در ایران رو به افزایش است. درچنین شرایطی لازم است نوع نگاه ما در سیاستگذاری متفاوت باشد و بر اساس تصریح قانون اساسی حاکمیت توجه ویژه‌ای به کودکان کار داشته باشد.

رئیس انجمن مددکاران ایران بر لزوم تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان تاکید کرد و گفت: این لایحه سال ۹۰ به مجلس فرستاده شده ولی هنوز تصویب نشده است. اگر این لایحه به تصویب برسد و تنها ۳۰ درصد آن اجرایی شود ایران از کشورهای پیشرو درحمایت از کودکان خواهد بود.

وی همچنین تاکید کرد: هنوز خدمات مددکاری درسکونتگاه‌های غیررسمی فراگیر نشده و استمرار نیافته است و متاسفانه هنوز سیاستگذاران با حوزه اجتماعی ازجمله مقوله آسیب‌های کودکان کار دراین مناطق بیگانه‌اند.

معیدفر: آسیب‌های اجتماعی در کمین کودکان بدسرپرست مناطق حاشیه‌نشین

همچنین دراین نشست سعید معیدفر، مشاور وزیر راه و شهرسازی گفت: کودکان مسئولیتی نسبت به سرنوشت خود ندارند و مظلوم‌ترین افراد جامعه به شمار می‌روند. درمناطق هدف بازآفرینی شهری خانواده‌های معتاد و فقیر را داریم که گاه درزندان هستند و بیماری جسمی و روانی دارند یا ازدواج‌های مجدد را به خاطر مشکلات فرهنگی تجربه کرده‌اند و فرزندان ناخاسته‌ای را به دنیا آورده‌اند. این عوامل آینده کودکان را خدشه‌دار می‌کند و آنها را به معضل‌هایی چون خشونت جنسی و جسمی، فرار از خانه و بزهکاری دچار می‌کند.

معیدفر افزود: از جمله آسیب‌های اجتماعی کودکان بدسرپرست ساکن در مناطق حاشیه‌نشین و بافت فرسوده می‌توان به انزوا، افسردگی، پرخاشگری، اختلالات رفتاری، اجتماع‌گریزی، ضدیت با اجتماع، سوء تغذیه و بیماری‌هایی چون ایدز و هپاتیت اشاره کرد.

وامقی: یک پنجم کودکان خیابانی بی‌سواد هستند

همچنین مروئه وامقی، روان‌شناس و پژوهشگر اجتماعی دراین نشست عنوان کرد: در ارزیابی که سال ۹۱ و ۹۲ درباره کودکان خیابانی تهران انجام دادیم و کودکان کار با سن ۱۰ تا ۱۸ سال را بررسی کردیم متوجه شدیم که با گروه یکسانی مواجه نیستیم و کودکان کار شامل ایرانی، افغان و کولی هستند که کولی‌ها ویژگی‌های فردی و فرهنگی متفاوتی دارند. ۶۰ درصد کودکان خیابانی تهران ایرانی و ۱۵ درصد کولی هستند و در میان دختران، دختران ایرانی و افغانی سهم کمتر و دختران کولی‌ ۶۰ درصد کودکان خیابانی را شامل می‌شوند. یک پنجم کودکان خیابانی بی‌سواد هستند و ۴۰ درصد ترک تحصیل کرده‌اند و ۳۴ درصد درکنار تحصیل، کار می‌کنند. کولی‌ها دارای مشکلات حقوقی برای ثبت نام درمدرسه هستند و فرزندان افغان نیز کارت اقامت ندارند و برای کودکانشان دسترسی به تحصیل دشوار است.

وی افزود: یک سوم بچه‌های خیابانی تهران سابقه فرار دارند و ۵۵ درصد درمحدوده‌های با توسعه پایین شهر سکونت دارند و ۱۵ درصد ساکن شهرها و استان‌های همجوار هستند. بیشترین تراکم کودکان خیابانی تهران در مناطق ۱۲ و ۱۵ است و پس از این مناطق، منطقه های یک، ۱۱، ۱۶ و ۲۰ بیشترین تراکم کودکان کار را دارند.

وامقی با تاکید بر اینکه کودکان خیابانی گروه‌های مختلفی را شامل می‌شوند، گفت: باید برای گروه‌های مختلف این کودکان برنامه‌های مجزا و متناسب اجرا شود.

وی تاکید کرد: کودکان خیابانی با مخاطراتی چون ترس، نگرانی و خشونت مواجهند و پنج درصد آنها آزار جنسی را تجربه کرده‌اند.

همچنین فاطمه قاسم‌زاده، استاد دانشگاه  و عضو انجمن حمایت از کودکان درسخنانی عنوان کرد: بدسرپرستی از بی‌سرپرستی برای کودکان مضرتر است چراکه کودک بدسرپرست درمعرض آزار و خشونت از سوی خانواده قرار می‌گیرد. دراین خانواده‌ها اغلب به کودک به عنوان منبع درآمد نگاه می‌شود و فقر اقتصادی کودک را با آسیب اجتماعی خشونت مواجه می‌کند.

قاسم‌زاده: ۱۱ میلیون حاشیه نشین درکشور داریم

قاسم زاده با اشاره به اینکه بیشتر کودکان خیابانی ساکن مناطق محروم و حاشیه‌ای هستند، گفت: متاسفانه درجامعه‌ای بدرفتار و ناامن زندگی می‌کنیم که این جامعه خود مانع غیرمستقیم برای دسترسی به حقوق کودکان است و گاه مناطقی درپایتخت(مانند منطقه ۱۲) شرایط حاشیه را دارند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: ۱۱ میلیون حاشیه نشین درکشور داریم که آمار بالایی است و زنگ خطری برای ما محسوب می‌شود.

رحیمی: اغلب سازمان‌های مردم‌نهاد بیشتر عاطفه را درگیر می‌کنند نه منطق را

همچنین زهرا رحیمی، مدیر عامل جمعیت دانشجویی مردمی امام علی(ع) درسخنانی گفت: گروهی از سازمان‌های مردم نهاد اجتماعی فقط نقش حمایتی دارند و گروه دیگر اطلاع‌رسانی هم می‌کنند.

رحیمی افزود: گاه کالبد محله در مناطق حاشیه‌نشین به آسیب‌های اجتماعی کودکان دامن می‌زند و نبود زیرساخت‌ها و تصمیمات مدیران محلی نیز در این زمینه تاثیرگذار است. متاسفانه در جامعه ایران وضعیت اقتصادی به گونه‌ای شده که کسی فرصت و مجال فکر کردن به کودکان کار را ندارد و ورود ما به این مسائل انفعالی شده است. از سوی دیگر اغلب سازمان‌های مردم‌نهاد بیشتر عاطفه را درگیر می‌کنند نه منطق را به همین دلیل زیاد مردم را به خود جذب نمی‌کنند.

مدیرعامل جمعیت دانشجویی مردمی امام علی(ع) تصریح کرد: از سوی دیگر ما جامعه دوستدار کودک نداریم و پدر و مادر هستند که برای فرزند تصمیم می‌گیرند.

روستا: لزوم تغییر رویکرد به کودکان کار

همچنین دراین نشست، مجید روستا، عضو هیئت مدیره شرکت عمران و بهسازی شهری درسخنانی بر لزوم تغییر رویکرد به کودکان کار تاکید کرد و گفت: باید بیش از تحصیل، دغدغه آموزش کودکان کار را داشته باشیم. از سال ۷۰ تاکنون ۲۰۰ هزار کودک بی‌شناسنامه داریم و به کودکان کار بدون گفتمان قوانین نگاه صرف احساسی داریم که این رویه باید اصلاح شود.

نشست «کودکان و حقوق شهروندی؛ بررسی وضعیت کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، کودکان کار و خیابان در محدوده ها و محله های هدف بازآفرینی شهری» سوم آبان ماه ۹۵ از ساعت ۱۴ در سالن اجتماعات شرکت مادرتخصصی برگزار شد.