به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، امروزه تعداد تصادفات جاده‌ای درکشور ما رو به افزایش است و در نتیجه خسارت‌های مالی ناشی از آنها که برخانواده‌ها و دولت تحمیل می‌شود، بسیار بالا بوده و با توجه به این‌که خسارت‌های مالی و جانی روانی و اجتماعی درمواردی غیرقابل جبران است، ضرورت دارد به منظور جلوگیری از خسارت تصادفات رانندگی راه کارهای موثری به اجرا گذارده شود. ارزش اقتصادی افراد کشته شده و زیان‌های ناشی از معلولیت‌های دایم، غم و غصه و جراحات روانی، از پیامدهای منفی این نوع حوادث است. دکتر مجتبی قدیری‌معصوم، مهدی رمضان‌زاده‌لسبوئی و محمد اکبرپور استاد و دانشجویان دکترای دانشگاه تهران مهم‌ترین عوامل موثر بر تصادفات جاده کرج- چالوس را ارزیابی و راهکارهایی برای کاهش آن پیشنهاد کرده‌اند.
به گزارش شهروند، بدون شک اثرات و پیامدهای حاصل از تصادفات جاده‌ای درصورتی که منجر به از بین رفتن انسان‌ها می‌شود، جبران‌ناپذیر است. تصادفات ترافیکی یکی ازعومل بسیار مهم مرگ‌ومیر و صدماتی شدید جان و مال بوده و آثاری سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن جوامع بشر را به شدت مورد تهدید قرار داده است. براساس گزارش سال ٢٠٠٢ سازمان بهداشت جهانی همه‌ساله بیش از یک‌میلیون و٢٠٠هزار نفر درسوانح جاده‌ای کشته و بیش از ٥٠میلیون نفر دچار آسییب جدی می‌شوند.
درکنار این هزینه‌های ناشی از آسیب‌های تصادفات جاده‌ای هم تا حدودی روند توسعه را مختل می‌کند. هزینه‌های اقتصادی تصادفی درجهان برای نخستین‌بار در انگلستان و سپس در ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفت، در ایران هم در سال ٢٠٠١ برای نخستین‌بار مورد بررسی قرار گرفت که رقم آن معادل ٦/٦١٧٠میلیارد ریال است.
براساس این پژوهش عوامل موثری در بروز این حوادث دخیل هستند، در سه عنوان کلی به راه، وسیله نقلیه و عامل انسانی تقسیم می‌شوند که هرکدام از این عوامل هم زیربخش‌های گوناگونی را در برمی‌گیرد. یکی از عوامل موثر کیفیت جاده‌های ارتباطی کشور است. درهمین راستا جاده چالوس یکی از جاده‌های مهم کوهستانی کشور است که از سمت شمال‌غرب استان تهران را به غرب استان مازندران متصل می‌کند. جاذبه‌های خالص گردشگری نزدیکی، به تهران و ز یبایی منحصربه‌فرد این جاده از مهم‌ترین عواملی است که ایام سال پیوسته به‌خصوص ایام تعطیل این جاده مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طرف دیگر عرض کم‌جاده، پیچ‌های تند، کوهستانی‌بودن و دره‌های عمیق پیوسته این جاده را به یکی از خطرناك‌ترین جاده‌ها مبدل ساخته است.
از مطالعات انجام‌شده در بریتانیا چنین دریافت می‌شود که در روز‌های بارانی تعداد تصادفات ٣٠درصد بیشتر از روز‌های بدون بارانی است. با این وجود نقش اقلیم در بالابردن ضریب ایمنی جاده‌ها برای نخستین‌بار در سال ١٩٦٠ در انگلستان به هنگام برنامه‌ریزی جاده‌ای ترانزیتی پنین M٦٢ بین لیورپول و‌هال مطرح شد و این موضوع باعث شده است که عامل اقلیم را به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در ایمنی حمل‌ونقل در برنامه‌ریزی جاده‌ای مورد برسی قرار دهند، اما در ایران بیشتر مطالعات در زمینه عوامل تأثیر طبیعی مورد بررسی قرار گرفته و از بین عوامل طبیعی بیشتر عوامل اقلیمی بررسی شده است. حبیبی نوخندان برای نخستین‌بار به صورت خاص در جاده هراز و فیروزکوه بین تهران و مازندران بـه توزیـع زمانی و مکانی یخبندان و اثرات آن درحوادث و تصادفات جاده‌ای پرداخته و به این نتیجه رسیده است که شیب جاده نقش فزاینده در بروز تصادفات جاده‌ای دارد. نکته مهم از نظر مدیریتی این است که در پاییز با بارش برف و عدم شروع عملیات راهداری زمستانه در مناطق مرتفع جاده رانندگان بیشتر درمعرض خطر قرار می‌گیرند.
شناسایی و تحلیل عوامل بروز تصادف
الف) عامل انسانی: با توجه به نقش بسیار مهم انسان در تصادف‌های رانندگی، بیشتر تحقیقات و برنامه‌ریزی‌ها امروزه در ارتباط با انسان است. امروزه در اکثر مطالعاتی که در این زمینه صورت می‌گیرد، از انسان به‌عنوان مهم‌ترین عامل در بروز این‌گونه حوادث نام می‌برند. بسیاری از مشکلات مربوط به حمل‌ونقل و ترافیک درکشور ما ناشی از رفتار استفاده‌کنندگان است که علت اصلی آن عدم آگاهی لازم نداشتن، آموزش کافی و بی‌توجه‌ای به وجدان اجتماعی نسبت به حقوق سایر استفاده‌کنندگان است.
امروزه ثابت شده است که اعمال ناایمن انسان عامل اصلی تصادف می‌باشد. برای مثال هنریچ عامل حدود ٨٨درصد از کل حوادث را اعمال ناایمن گزارش می‌کند. دریو ٨٠ تا ٩٠ حوادث را ناشی از خطای انسانی می‌داند، بیلینگ و رینارد نیز خطا‌های انسانی را عامل وقوع ٧٠ تا ٩٠درصد حوادث معرفی می‌کند. یکی از دلایل اصلی در بروز خستگی رانندگان عدم رعایت سقف زمانی مجاز رانندگی است، زیرا با افزایش زمان رانندگی بدون شک زمان عکس‌العمل فرد درقبال حوادث احتمالی افزایش و هوشیاری و قدرت پردازش وی کاهش می‌یابد. ٦٦ نکته مهم در این‌جا پیامدهای ناشی از خستگی رانندگان یعنی خواب‌آلودگی است که این پیامد همواره مانند کابوسی بر روح و جان مسافران سایه انداخته است.
متأسفانه درجاده‌های کشورمان در اکثر موارد به واقعیت پیوسته است و همواره شاهد از بین رفتن هموطنان عزیز در سطح جاده‌های کشور هستیم، البته گفتنی است که این موضوع فقط مختص به کشور ما نیست و در سراسر جهان این معضل وجود دارد؛ «طبق آخرین تحقیقات انجام‌شده توسط مرکز تحقیقات خواب، خستگی راننده عامل اصلی ٢٥درصد تصادفات و به‌طور خاص ٦٠درصد تصادفات جاده‌ای منجر به مرگ و آسیب‌های جدی است. ب) عوامل طبیعی و محیطی: عوامل طبیعی درکنار عوامل انسانی یکی ازعوامل موثر در بروز تصادفات جاده‌ای محسوب می‌شود. از بین عوامل طبیعی عوامل اقلیمی نقش مهم‌تری دارد. فاکتورهای اقلیمی درکلیه امور به‌ویژه در حمل‌ونقل هوایی، دریایی، زمینی، دارای نقش اساسی است و درصورت آگاهی از این عوامل، می‌توان کمک‌های ارزنده‌ای بـه ایمنی حمل‌ونقل کرد و مهم‌تر این‌که خسارت‌های جانی و مالی ناشی از آن را کاهش داد.
ج) عامل جاده: درطول تاریخ جاده نقش اساسی درخلق و توسعه و گسترش تمدن‌ها داشته است. حمل‌ونقل بار و مسافر و گسترش روزافزون وسایل نقلیه درجاده‌های زمینی با خود تصادفات و سوانح جاده‌ای را باز تولید کرده است. براساس آخرین اطلاعات در ایران حدود ٨٠هزار کیلومتر راه اصلی ٩ و فرعی ١٠ وجود دارد که ٧٥درصد تردد فقط در ١٥هزار کیلومتر آن و ٢٥درصد تردد در ٦٥هزار کیلومتر ما بقی صورت می‌گیرد. بالابودن آمار کشته‌ها در ایران هم ناشی از نا مناسب بودن جاده‌هاست، به‌گونه‌ای که ٨/٧٣درصد تصادفات منجر به مرگ، ناشی ازعرض کم این جاده‌هاست.
امروزه کشورها روش‌های مختلفی را درمورد بهبود ایمنی و کاهش تصادفات جاده‌ای دنبال می‌کنند. برای نمونه کشور سوئد از لحاظ نرخ مالکیت وسیله نقلیه درحد بالایی است، ٨١درصد مردم مالک وسیله نقلیه‌اند، همچنین تعداد تصادفات وسایل نقلیه نیز نشان می‌دهد که این کشور از لحاظ ایمنی ترافیک وضع بسیار مطلوبی دارد، با این همه کشور سوئد ازجمله کشورهایی است که با برنامه‌ریزی‌های گسترده و همه‌جانبه نسـبت بـه آموزش ایمنی و کاهش تصادفات اقدامات دامنه‌داری را انجام می‌دهد.
نظر شما