به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، اثر معماری سردر دانشگاه تهران اثر کوروش فرزامی اثری زیبا و بهیادماندنی است که به دلیل ذات یگانه و یکپارچه خود امکان هیچ مداخله و دستکاری ساختمانی را به خود راه نمیدهد. پلاستیک قوی با پشتوانه فرمهای معماری تاریخی ایران، امروز مکانی است برای یادگاریهای به یاد ماندنی دانشآموختگان. اثری با تواضع و متکی به اصول طراحی شهری و احترام به محوربندیهای بناهای اصلی دانشگاه.
سردر اصلی دانشگاه تهران در سالهای ۱۳۴۵–۱۳۴۶ خورشیدی بر پایه طرحی از کوروش فرزامی، یکی از دانشجویان دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران ساخته شد و محاسب این طرح سیمون سرکیسیان بودو ساخت آن را شرکتی ایرانی به نام «شرکت آرمه» به پایان برد. این اثر در ۱۸ آبان ۱۳۷۸ به شماره ۲۴۴۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
اگرچه تاریخ ساخت سردر را در سالهای ۴۶–۴۵ میدانند، اما تا سال ۱۳۴۸ هیچ سندی در خصوص آن در آرشیو دانشگاه مشاهده نشده است. در نشریه شماره ۲ «هنر معماری» (تیر، مرداد، شهریور ۱۳۴۸) عکسهایی از سردر دانشگاه تهران به چاپ رسیده و در ذیل آن نام طراح و محاسب سردر آورده شده است. این منبع از کوروش فرزامی به عنوان طراح و سیمون سرکیسیان محاسب آن یاد کرده است. علاوه بر این در کتابچه راهنمای دانشگاه تهران (۱۳۵۱) نیز عکس سردر چاپ شده است. کوروش فرزامی فارغالتحصیل ۱۳۴۳ از دانشگاه تهران این طرح را همزمان با فارغالتحصیلی خود ارائه داد. در آن سال به دستور ریاست وقت دانشگاه طرحی در میان دانشجویان به مسابقه گذاشته شد؛ ازمیان طرحهای رسیده طرح دانشجویی به نام کورش فرزامی از دانشکده هنرهای زیبا به عنوان طرح برتر برگزیده شد.
این بنا که به صورت بتن مسلح عریان (بتن آرمه اکسپوز) اجرا شده است، طوری که پایهها از کنار هم به بالا میروند؛ نمادی از آزادی و آزادگی و مثبتاندیشی است و اگر از دور به این سازه نگاه شود، پایه که نزدیک هم هستند؛ در بالا یک فضای باز شبیه طاق شکسته ایرانی را نشان میدهد که مبین به کارگیری معماری اصیل ایرانی در این کار مدرن است.
کار اجرای طرح، ابتدا به یک شرکت پیمانکار سوییسی واگذار شد که به دلیل نواقص مربوط به مراحل قالببندی از ادامه کار توسط این شرکت ممانعت شد و سرانجام شرکت پیمانکاری ایرانی «شرکت آرمه» این طرح را با هزینهای بالغ بر مبلغ ۲۴هزار و ۵۰۰ تومان اجرا کرد.
سردر دانشگاه تهران امروزه تبدیل به نمادی از چهره آکادمیک و آموزش عالی ایران شده وهمچنین به عنوان یک اثر ملی سالهاست که پشت اسکناس پانصد ریالی خودنمایی میکند و فراتر از یک نماد دانشگاهی در ذهن همه مردم به عنوان یکی از نمادهای شهر تهران و حتی ایران مطرح شده است.
درباره نمادشناسی این سردر دو دیدگاه وجود دارد. یکی اینکه تصویر خیالی از بالهای دو پرندهای است که برای اوج گرفتن و برخاستن از زمین آنها را گشودهاند و در واقع علم و دانش به دو بال همانند شدهاند و به باور برخی دیگر سردر دانشگاه تهران نمادی از کتابی باز و گشوده در برابر دیدگان است که نشانگر ارزش خواندن، آموزش و پژوهش است.
این اثر در ۱۸ آبان ۱۳۷۸ به شماره ۲۴۴۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
نظر شما