به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی شب گذشته در هتل همای تهران و در جمع مدیران کل بنادر شمالی و جنوبی کشور، استانداران شهرهای بندری، نمایندگان مجلس و مدیران و فعالان عرصه دریانوردی با تبریک ایام و خوش آمدگویی، گفت: می‌خواهم در خصوص اوضاع اقتصادی کشور نکاتی را مطرح نمایم.

وی با اشاره به سخنرانی رئیس فراکسیون بندری مجلس و انتقادات وی از بودجه ناچیز برای توسعه کشور، گفت: ما در موقعیتی قرارگرفتیم که باید یک تغییر گفتمان در حوزه اقتصادی صورت بگیرد و انگاره ما از توسعه باید تغییر کند. به قول این نماینده مجلس دیگر بودجه عمرانی کفاف مخارج را نمی‌دهد و نیازمند حضور بخش خصوصی هستیم. 

وی ادامه داد: البته تغییر انگاره کار بسیارسختی است. یک ملت و دولت و فعالان مختلف یک بخش به انگاره‌ای عادت کرده و خو گرفتند و معمولا پذیرفتن تغییر با مقاومت همراه است.

هشدار به دولت، ملت، مجلس، قوه قضاییه و فعالان بخش خصوص

وی ادامه داد: به آمار و ارقام بودجه دقت کنید و ببیند چرا حرف از تغییر انگاره می‌زنم، امسال بودجه عمومی کشور در مجموع ۳۲۰ هزار میلیارد تومان است که کل بودجه عمرانی ۵۷ هزارمیلیارد تومان تعیین شده که کمتر از بیست درصد کل بودجه است و به شکل واقعی با توجه به اوراق و با کلیه اسناد، حداکثر ۲۵ هزار میلیارد تومان خواهد شد که چیزی حدود ۹ درصد می‌شود و سال آینده به ۴۰۰ هزار میلیارد ریال (۴۰ هزار میلیارد تومان) خواهد رسید. حال این که چند درصد از این رقم تخصیص پیدا کند مشخص نیست.

​آخوندی این وضعیت را  یک هشدار بسیار بزرگ برای دولت، ملت، مجلس، قوه قضاییه و فعالان بخش خصوصی دانست و گفت: معلوم می‌شود با این رقم امکان ادامه وجود ندارد. این تصور که ما می‌توانیم فعالیت‌های زیربنایی در حوزه راه، راه‌آهن، دریا، هوا، آب، فاضلاب، برق، گاز را هم‌چنان با اتکا به بودجه دولت توسعه دهیم غلط است و دیگر چنین اتفاقی در ایران رخ نخواهد داد.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: برای سال ۹۶ پیش بینی صادارات نفت ایران به بیش از دو میلیون و سیصد هزار بشکه شده است و مگر چقدر بیش از این می‌تواند باشد و چه تصوری از درآمد نفت داریم؟ هر هزینه‌ای که در ایران انجام می‌شود بازگرداندن آن بسیار سخت است و اگر کسی بخواهد آن را برگرداند به انواع گرفتاری‌ها مبتلا می‌شود. هزینه یارانه برای این کشور ایجاد شد و دیگر برنگشت و شد بخشی از هزینه‌های جاری کشور. هزینه مسکن مهر ایجاد شد و من آن را برگرداندم و تا به حال دوبار تاوان آن را داده‌ام و باز هم باید تاوان آن را بپردازم. بازگرداندن هزینه‌های دیگر هم به این راحتی نیست.

وی با اعلام اینکه هر هزینه‌ای که در این کشور ایجاد می‌شود ادامه پیدا می‌کند و از آن طرف هزینه‌های عمران و آبادانی روند نزولی دارد، گفت: هم اکنون رسیده‌ایم به ۹۰ درصد هزینه جاری و ده درصد هزینه عمرانی و این روند نزولی ادامه دارد و درست همین حالا است که باید تغییر انگاره اقتصادی ایران انجام شود. باید به این سمت برویم که نهایتا اقتصاد ایران در کلیت آن نه بودجه دولت، کل توسعه زیربنایی را تامین مالی کند. وقتی اقتصاد تامین مالی کرد در واقع خود اقتصاد هم باید بتواند از آن تامین مالی بازگشت اقتصادی داشته باشد.

در وزارت راه و شهرسازی به تغییر انگاره اقتصادی اطمینان داریم

آخوندی ادامه داد: اینکه در سازمان بنادر میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی در سه سال گذشته به ده هزارمیلیارد تومان رسیده است ناشی از این است که ما در وزارت راه و شهرسازی به این تغییر انگاره اطمینان داریم و می‌دانیم غیرممکن است بتوانیم بنادر و آزادراه‌هایمان را با اتکا به بودجه دولت توسعه دهیم. با اتکا به این باور توانستیم آزادراه اصفهان -شیراز و خرم‌آباد- بروجرد را فعال کنیم. باید به این انگاره برسیم که از داخل بودجه امکان توسعه زیربنایی به راحتی وجود ندارد و اساسا این بودجه ظرفیت این کارها را ندارد.

عضو کابینه دولت تدبیر و امید ادامه داد: اگر قرار باشد صحنه سیاسی کشور صحنه هوکردن باشد و بخواهیم دستمان در خزانه باشد و با اتکای جیب ملت رای‌آوری کنیم در آن صورت به جایی نخواهیم رسید و سرانجام توسعه‌ای در ایران رخ نمی‌دهد. اما اگر بخواهیم به اقتصاد برگردیم باید داستان عوام فریبی و داستان شعارهای بی‌بنیان و داستان اقدامات عجیب و غریب را کنار بگذاریم و در این صورت به یکپارچگی ملی بین ملت و دولت و مجلس و رسانه برای رخ دادن این اتفاق احتیاج داریم.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ساخت آزادراه‌های کشور با مشارکت بخش خصوصی گفت: پیش از این تمام آزادراه‌های کشورمان با مشارکت بانک‌ها ساخته می‌شد اما امروز آزادراه‌ها را با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و غیربانکی می‌سازیم و حتی با یک بانک هم قرارداد نبسته‌ایم. نه فقط در حوزه آزادراه‌ها، برای کل توسعه بندر چابهار به دنبال سرمایه‌گذار خصوصی رفتیم. ما اعتقادمان براین است که برای توسعه بنادر جاسک و شهید رجایی هم باید به دنبال سرمایه گذاری بخش خصوصی رفت.

وی با اعلام اینکه ما برای اولین بار در ایران توسعه ریل را در حوزه سرمایه گذاری بخش خصوصی پیاده کردیم، گفت: ریل کرمان به سیرجان را با سرمایه گذاری بخش خصوصی فعال کردیم. برای اولین بار توسعه فرودگاه را به بخش خصوصی سپردیم و این به مفهوم تغییر انگاره است. یعنی من به این نتیجه رسیده‌ام که از این به بعد اگر بخواهیم توسعه کشور انجام شود باید به سمت سرمایه گذاری بخش خصوصی برویم.

می‌توانستم در ابتدای مسئولیتم هر روز پروژه‌های مسکن مهر را افتتاح کنم

وزیر راه و شهرسازی به خواسته‌های بخش خصوصی نیز اشاره کرد و گفت: این نوع سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری یک طرفه نیست و برد- برد است و نمی‌توان گفت بخش خصوصی بیاید در جاده سرمایه‌گذاری کند اما نرخ عوارض را من تعیین می‌کنم، معلوم است که در این صورت حاضر به همکاری نخواهد شد. بخش خصوصی وقتی وارد سرمایه گذاری می‌شود که مطمئن شود در یک مدل اقتصادی پایدار قرار دارد. بنابراین نیاز به تغییر انگاره داریم.

آخوندی گفت: فکر می‌کنم کشور نیاز به ادامه این بحث دارد. آدمی هستم که صریح‌اللهجه هستم و پای اعتقادم هستم و هزینه آن را هم پرداخت می‌کنم. می‌توانستم در ابتدای مسئولیت وزارت به جای مخالفت با مسکن مهر، بروم و هر روز ۲ هزار تا ۵ هزار واحد مسکن مهر را افتتاح کنم اما چون می‌دانستم آن سرمایه‌گذاری یک سرمایه‌گذاری کاملا غیراقتصادی و به ضرر منافع ملی و بر مبنای هدر دادن منابع ملی ایران است روز اول با آن مخالفت کردم و هنوز هم مخالفت می‌کنم.

توسعه ایران نیاز به صداقت و فداکاری و بردباری دارد

وی ادامه داد: بیش از ‌يكصدهزار تومان سرمایه گذاری در این بخش شد و این هم محصول نهایی که هنوز بیش از یک سوم جمعیت شهری ایران در وضعیت بدمسکنی مطلق زندگی می کنند. این را از این جهت می‌گویم که حاضرم هزینه صحبت‌هایم را پرداخت کنم. ما نیاز به تغییر پارادایم داریم و اگر این تغییر انجام نشود گرفتار می‌مانیم. اگر ما می خواهیم به فکر توسعه ایران باشیم باید رودربایستی را کنار بگذاریم. توسعه ایران نیاز به صداقت و فداکاری و بردباری دارد. آنهایی که فقط از هزینه صحبت می‌کنند کمکی به مملکت نمی کنند.

اخوندی ادامه داد: تغییر پارادایم دیگر این است که اداره این اقتصاد در چه بستری باشد؟ آیا ما می‌توانیم سازمان بنادر را از جهان قطع کنیم؟ ما که در ایران آبراهه نداریم ما هرچه داریم تجارت با جهان است، بنابراین بازی سازمان بنادر باید یک بازی به اندازه اقتصاد جهانی باشد. نمی‌توانیم به این فکر کنیم که کوچک هستیم و به خود نگاه کنیم و اقتصاد ایران را به قامت خود بدوزیم. اقتصاد ایران باید به قامت ایران و ملت ایران بیاید و قامت ایران دراین منطقه یک قامت جهانی است و بنابراین بندر ما باید قدرت رقابت با سایر بنادر را داشته باشد و به چند عدد لنچ نمی‌توان اکتفا کرد.

وی ادامه داد: اندازه بازی خیلی مهم است که چگونه گرفته می‌شود. حالا می‌خواهد در حوزه دریا باشد یا هوا. باید در سطح منطقه رقابت کنیم. با چند فروند هواپیمای فرسوده با ۲۴ سال عمر نمی‌شود بازی جهانی انجام داد، باید کار بزرگی بکنیم و ناوگان را نوسازی کنیم. بنادر را نو کنیم، فرودگاه‌ها را نو کنیم. باید بتوانیم تمام سیستم ریلی ایران را به شبکه ریلی آسیا وصل کنیم. در غیر این صورت اصلا نمی‌توانیم وارد بازی بین المللی شویم. بنابراین مهم است که در آن تغییر پارادایم خود را کجای جهان قرار می‌دهیم.

باید در اندازه رقابت‌های جهانی بازی می‌کنیم

وی ادامه داد: اگر مهد تمدن ایران‌شهری هستیم، اگر معتقد هستیم این زبان حامل یک تمدنی است آن وقت باید اندازه بازی تعریف شده برای ایران و در حد تاریخ و جغرافیای ایران باشد که خیلی بزرگ تر از اندازه فعلی است. بله ما باید یک جا برویم و صد فروند قرارداد خرید هواپیما ببندیم. ما باید یک جا با تمام تولیدکنندگان دست اول قرارداد ببندیم. نه اینکه ۴ فروند هواپیمای دست دوم را با دلال و قاچاق و ... وارد ایران کنیم بنابراین نیاز به تغییر پارادایم داریم.

ویزر راه و شهرسازی گفت: وقتی ۱۸ لاینر وارد بنادر ایران می‌شوند آن وقت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران باید خود را برای رقابت آماده کند و در این صورت است که قد می‌کشد. به همین خاطر است که امروز اعلام می شود دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه ملبورن برای تربیت نیروی انسانی تراز اول جهانی تفاهم‌نامه امضا و سرمایه‌گذاری می‌کنند چون اندازه بازی را تغییر می‌دهیم و در اندازه رقابت‌های جهانی بازی می‌کنیم.

وی ادامه داد: ما تنها کشوری هستیم در منطقه که فقط و فقط تجارتمان ار طریق تنگه هرمز انجام می شود و من معتقد هستم از جهت استراتژیک باید افزون بر هرمز در دریای عمان بندر بزرگ داشته باشیم. ما مزیت‌های تنگه هرمز را می‌فهیم، آنها سرجای خودش و حداکثر استفاده را باید داشته باشیم؛ اما خودمان در عمان باید یک پایگاه بزرگ داشته باشیم. لذا توجه به بندر چابهار از این جهت توجه بسیار مهمی است، هم توسعه بندر هم اتصال شبکه بندر به شبکه ریلی برای ما اهمیت دارد. خوشبختانه سرمایه‌گذاری بزرگی در چابهار انجام شده است.۱۵۰ میلیون دلار از هندی‌ها اعتبار گرفته‌ایم و۴۳۰ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی اعتبار گرفتیم و در دو سال گذشته ۵۰ درصد زیرسازی مسیر چابهار تا ایرانشهر در همین خشکسالی منابع انجام شده است.

بندر کانون توسعه است و فقط و فقط محل بارانداز نیست

وی ادامه داد: از نظر ما بندر در واقع کانون توسعه است و فقط و فقط محل بارانداز نیست لذا در واقع در کنار بندر امام پس کرانه می‌سازیم. در بندر شهید رجایی دوهزار و ۴۰۰ هکتار پس کرانه دیده شده و همین مقدار توسعه جدید در راه است. در چابهار باید بیش از ۲ هزار پس کرانه ایجاد شود و آن را توسعه دهیم. بنابراین خیلی مهم است به چابهار فقط به عنوان اسکله نگاه نکنیم و بتوانیم جمعیت ببریم آنجا، امنیت ملی ایران این است که جمعیت در جنوب افزایش پیدا کند، بنابراین دید ما استراتژیک و بلند مدت است و از همه شما برای سرمایه گذاری در جنوب دعوت می‌کنم.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: همین بحث را در دریای شمال داریم. از نظر من اصلی‌ترین بحث ما که باید تعقیب کنیم توسعه روابط تجاری است. یک زمانی ساکنان شمال ما با بقیه کشورها در حاشیه دریای خزر روابط تجاری گسترده داشتند. مشکل این است که الان به این دریا فقط به عنوان محل عبور نگاه می‌کنیم و روابط تجاری مردم شمال با سایر ساکنان حوزه دریای خزر کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: اتفاقا اعتقادم بر این است که باید بتوانیم مجمع تجاری حوزه دریای خزر ایجاد کنیم که کشورهای حوزه دریای خزر روی دریای خزر بتوانند امتیازاتی به هم بدهند تا بتوانیم تجارت در دریای خزر را گسترش دهیم. سطح تجارت در دریای خزر به شدت پایین است و حال اینکه ظرفیت بسیار بالایی دارد ولی لازمه این کار ایجاد بستر سیاسی قبل از بستر اقتصادی است. در حال حاضر  از طرفیت بندر امیرآباد نوشهر و انزلی کم استفاده می‌شود چون تحت تاثیر روابط سیاسی هستند. باید به نحوی بازتعریفی در روابط سیاسی داشته باشیم تا توسعه بنادر دریای خزر نتیجه بخش باشد.