به گزارش خبرنگارپایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی، سید محمد بهشتی در پنجمین نشست‌ معماری منظر راه‌ها، گفت: برای من خوشحال کننده است که اخیرا موضوعات مختلف با وجه تاریخی و زیبایی آن مورد توجه قرار می‌گیرد چرا که موضوعی است که در قرن اخیر به شدت نسبت به آن غفلت شده است.

وی ادامه داد: اینکه از تجربیات تاریخی به دلیل وجود دانش جدید خودداری کنیم توهمات دوره معاصر است که خود را درلباس علم به ما معرفی می‌کند.

بهشتی تصریح کرد: خانه؛ کهن‌ترین آثاری است که در عرصه معماری وجود دارد. اولین اثری است که بشر روی زمین ساخته است با این حال وقتی سراغ راه می‌آییم راه به مراتب قدیمی‌تر از خانه است. یعنی هنوز وقتی یکجانشین نشده بودیم درحرکت بودیم. راه لازم داشتیم و پدیده راه در سرزمینی که در آن زندگی می‌کنیم به سابقه حضور بشر در این سرزمین بازمی‌گردد.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی با بیان اینکه تجربه تاریخی حاصل از تعامل انسان با محیط  در نسبت با موضوع راه سابقه چندین هزار ساله دارد، گفت: ما ده‌ها هزار سال فرصت داشتیم که معماهای سرزمینمان را درخصوص راه پیدا کنیم: اینکه کدام مسیرکوتاه تراست؟ کدام مسیر امن‌تر است و کدام مسیر هموارتر است؟ چیزی که هنوز همین امروز هم در موضوع ساخت راه اهمیت دارد کوتاهی و امنیت مسیر است، امنیت نسبت به ریزش کوه، ریزش بهمن و طوفان جزو خصوصیاتی است که هنوز معتبر است.

وی با تاکید براینکه تجربه تاریخی در ساخت راه‌ها باید به شدت امروز به کار گرفته شود، ادامه داد: این در صورتی است که صد سالی می‌شود که رفته رفته خود را از تجربه تاریخی جدا دیدیم؛ شاهد هم این است که راه‌هایی که در طول ده‌های اخیر ساخته شده است و این راهها منطبق بر مسیرهای تاریخی نبوده‌اند و مختصات و تجربیات تاریخی در آن توجه نشده است همه آنها تقریبا مشکل دارند.

بهشتی ادامه داد: دوهفته پیش که هوا مناسب نبود از رادیو می‌شنیدم که اتوبان قزوین- زنجان و اتوبان قزوین- رشت بسته شده است. اینها همه اتوبان‌هایی هستند که جدیدا ساخته شده‌اند و جالب این است که همان زمان جاده‌های قدیمی بسته نبودند. این وضعیت نشان می‌دهد یک نکته وجود دارد و ما در مطالعاتمان نادیده می‌گیریم که این مشکلات پیش می‌آید.

وی ادامه داد: در شبکه‌های اجتماعی مکررا دیده می‌شود پل‌هایی براثر طغیان رودخانه غرق یا تخریب می‌شوند. این نشان می‌دهد ما در محاسباتمان نمی‌توانیم اندازه‌های سرزمینمان را درست ارزیابی کنیم. ما پلی می‌سازیم که در اندازه طغیان رودخانه نیست در صورتی که رودخانه اخیرا به وجود نیامده است؛ و این طغیان‌ها هم همیشه وجود داشته است.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی با اشاره به سیل‌های اخیر به خاطره‌ای مربوط به تخریب پلی در شیراز در سال ۷۷ اشاره کرد و گفت: در آن سال سازمان هواشناسی پیش بینی سیل در شیراز را داشت. با من تماس گرفتند که شورای تامین تشکیل جلسه داده و به این نتیجه رسیده که پلی که روی رودخانه شیراز است چون مانع عبورسیل می‌شود باید تخریب شود. آن هم پلی متعلق به دوره ال‌بویه با عمر هزار ساله. خود را سراسیمه به شیراز رساندم و بعد از بررسی متوجه شدم که این پل هفت دهانه دارد اما دو دهانه آن را از دو طرف خیابان کرده‌اند. ضمن اینکه به دلیل ریختن زباله‌های ساختمانی در طول ۵۰ سال گذشته کف این رودخانه سه متر و نیم بالا آمده بود و از هرطرف هم یک هفتم به عرض رودخانه تجاوز کرده بودند. خب معلوم است این رودخانه دیگر گنجایش سیل را ندارد.

وی ادامه داد: ما برای اینکه شهر شیراز را در برابر آن سیل حفظ کنیم هیچ راهی نداشتیم. برای داشتن اندازه‌های رودخانه یک راه داشتیم و آن مراجعه به آن پل بود. این پل تجربه تاریخی هزارساله است. این درحالی است که اگر سراغ سازمان هواشناسی برویم می‌بینید ۵۰ سال سابقه مونیتورینگ دارد یا سراغ سازمان زمین شناسی برویم همین حدودهاست. خیلی نمی‌توان سراغ این سازمان‌ها رفت. رفتارهای پریودیک طبیعی که بیشتر از عمر این سازمان‌ها هستند در بناهای تاریخی تجلی کرده است.

بهشتی با تاکید بر این نکته که این تجربه تاریخی از زوایای مختلف در مقیاس‌های مختلف به کار امروز ما می‌خورد، گفت: اگر قرار باشد جاده و پل و مراکز خدماتی بسازیم که قابل اعتماد بوده و ارزان ایجاد شود و ارزان نگهداری شود تنها راهش استفاده از تجربه تاریخی نسبت به موضوع است. اگر تنها یک مقدار از این تجربه تاریخی مطلع شویم زانو خواهیم زد در برابر این تجریه نسبت به همه علمی که در خصوص راهسازی داریم.