به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، به نقل از روزنامه ایران، سفر به سیستان و بلوچستان سفر به استانی است که زنان آن در ۵۰۰۰ سال پیش حسابدار، بیمه گر و تاجران شهر بودند! سفر به نیک‌شهری که برخلاف همه ذهنیت‌ها ۶۳ آبشار و چشمه فصلی و دائمی دارد. زیتون‌هایش قد سیب است و مزه انبه وگلابی می‌دهد. قلعه بمپور آن تداعی کننده قلعه بم است که تاریخ را به ۱۷۰۰ سال پیش یعنی ساسانی‌ها می‌کشاند. شهر سوخته و بیابان‌های لوت را در حافظه جهانی دارد. مهد «سوزن دوزی» است. بندرچابهارش یکی از زیباترین سواحل اقیانوسی کشور است. ایرلاین اختصاصی دارد. غذای تند آن پهلوبه سفره‌های هندی و پاکستانی می‌زند اما این به معنای آن نیست که زیرساخت‌های آن برای پذیرایی از گردشگری آماده است، گاهی باید ساعت‌ها  بین دو شهر برانید تا به یک سرویس بهداشتی برسید. روی گشاده و خوی آرام و گرم مردمانش بی‌شک یکی از جاذبه‌های هزاررنگ آن است که می‌تواند نوروزی پرخاطره را برای شما رقم بزند. راستی اگر به کسی برخوردید که به شما یادآوری کرد سواحل سیستان به سواحل «مکران» معروفند نه «عمان» قبول کنید و اسمش را درست تلفظ کنید...

گاندو، تمساح بومی ایران

راسته کروکودیل‌سانان (Crocodylia) در ایران تنها دارای یک خانواده به نام کروکودیلیا (Crocodyliae) و یک گونه تمساح پوزه کوتاه ایرانی یا تمساح تالابی (Crocodyluc Palustris) است.

اهمیت این گونه منحصر به فرد از آن جهت است که تنها زیستگاه آن محدود به منطقه جنوب شرقی بلوچستان می‌شود.اهالی محل نام «گاندو» را برای این حیوان برگزیده‌اند. سازمان حفاظت محیط زیست برای حراست و مراقبت از زیستگاه‌های طبیعی آن، مناطق فوق را تحت عنوان «منطقه حفاظت شده گاندو» تحت مدیریت خود گرفته است.

سفر از چابهار به مریخ

بندر چابهار را «هندوستان ایران» می‌دانند. این بندر به نظر بسیاری از گردشگران جذاب‌ترین ساحل اقیانوسی کشور است. سفر از چابهار تا مریخ هم تنها ۴۵ دقیقه زمان می‌خواهد. این ادعا بازی با کلمات نیست. کافی است ۴۰تا۵۰ کیلومتر از چابهار به سمت بندرگواتر برانید تا به کوه‌های مریخی برسید. کوه‌های مینیاتوری که با شیار و تراش‌های زیبا به هماوردی با ساحل زیبای دریای مکران(عمان) برخاسته تا در یک چشم بهم زدن مخاطب را جذب خود کنند. پیاده روی روی شن‌های ساحلی درحالی که کوه‌های مریخی هر لحظه منظره جدیدی از بازی آب و باد و باران را پیش روی چشم بیننده می‌گذارد از   چشم اندازهایی‌است که گردشگران بسیاری را به سوی چابهار می‌کشاند.

نوای سیستان و بلوچستان

بلوچ تعلق خاطر شدیدی به موسیقی دارد. با موسیقی متولد می‌شود و به هنگام مرگ نیز از آن جدایی ندارد، البته آنچه امروز در این منطقه می‌شنویم با موسیقی اصیل بلوچ تفاوت دارد. بی‌شک سیستان و بلوچستان می‌تواند مهد «گردشگری موسیقی» باشد. هم موسیقی بلوچی که رنگ موسیقی هندی دارد هم هنرمند آن می‌تواند بهانه بسیار با ارزشی برای سفر به این استان کویری باشد که هم دریا دارد هم جنگل‌های زیبای «حرا» خبرنگارانی هم که در یک سفر زمستانی به سیستان و بلوچستان رفته بودند، یکی از مهمترین دلایل سفر خود را دیدار با استاد «شیرمحمد اسپندار» دونلی زن شهیر ایران اعلام کردند اما شیرمحمد که این روزها کسالت دارد به قصد درمان ایرانشهر را ترک کرده بود.

قلعه بمپور روی تپه‌ای مصنوعی

قلعه بمپور در نگاه نخست ارگ بم را در ذهن مخاطب می‌سازد البته پیش از آنکه مرمت شود. یکی از مهمترین قلعه‌های نظامی ایران در آسیاست. سیستان دشت بزرگی است که تنها یک عارضه طبیعی (کوه خواجه) را دارد بنابراین ایرانی‌های این منطقه در ۱۷۰۰ سال پیش این قلعه را روی تپه‌ای دست ساخته و مصنوعی بنا می‌نهند. در ۲۴ کیلومتری غرب ایرانشهر است و در یک کیلومتری شمال شهر بمپور قرار دارد. آنجا مردان و زنان هنرمندی هستند که با موسیقی بلوچی و صنایع دستی از گردشگر استقبال می‌کنند. باستان شناسان احتمال می‌دهند که این قلعه با تمدن‌های درخشان جیرفت و شهرسوخته ارتباط داشته باشد.

دیدار از شهرسوخته به عمر شما کفاف نمی‌دهد

حتماً با خودتان فکر می‌کنید این دیگر چه «میان تیتری» است! لابد شما هم مثل بسیاری فکر می‌کنید سیستان و بلوچستان استان ناامنی است واین تیتر هم دارد زیر پوستی شما را هشدارمی دهد اما باید گفت که سیستان و بلوچستان همان اندازه امن است که سایر استان‌های جنوب شرقی. همانطور که گردشگران، آن هاله کذایی از ناامنی را در «کرمان» به هم زدند، اینجا هم حضور گردشگر با خود امنیت می‌آورد. اما این «میان تیتر» به چیز دیگری اشاره دارد که باید در سایت ۵ هزارساله «شهرسوخته» در زابل جست، شهری که در تاریخ شگرف خویش نخستین جراحی مغز و نخستین چشم مصنوعی جهان را دارد.  تجارت را «بیمه» کرده بود. بیمه‌هایی که با توجه به مهرهایی که روی مچ اسکلت‌ها و گردن متوفیان زن پیدا شده نشان می‌دهد، اقتصاد آن شهر عجیب در دست «زنان» بوده است. آنها حسابداران، تاجران و بیمه‌گذاران ۵ هزار سال پیش بودند. باستان شناسان تنها ۱۰۸۳ گور آن را کاوش کرده‌اند. بی‌شک عمر کسی که همین امروز یعنی آخرین پنجشنبه سال ۹۵ دیده به جهان می‌گشاید هم به کاوش تمام این گورها نخواهد رسید. وقتی در ۴۰ سال تنها اطلاعات بیش از هزار گور آن از زیرخروارها خاک بیرون کشیده است.

اوشیدا، کوه زیبای سیستان

اوشیدا، کوه خواجه یا کوه رستم تنها عارضه طبیعی در دشت سیستان است که تاریخی سترگ بر تارک خویش دارد. ۵۰ کیلومتر از جنوب غربی شهر زابل فاصله دارد. اوشیدا (کوه خواجه) به روزگاری هنوز قلب هامون از موج‌های پرتپش جان می‌گرفت، چونان جزیره‌ای از سنگ‌های سیاه رنگ در دل دریا بود. ۶۰۹ متر از سطح دریا ارتفاع می‌گیرد. اوشیدا در زبان «پارسی میانه» معنای «ابدی» دارد. خواجه سایتی پر از آثار تاریخی از دوران ساسانی، اشکانی، بناهای اسلامی و معبد بودایی است که ساعت‌ها چشم شما را به خود مشغول دارد. در یک کلام مجموعه‌ کاخ‌ها، قلعه کهک کهزاد، قلعه چهل دختر، قلعه سرسنگ، آرامگاه خواجه غلطان، ساختمان پیر گندم بریان، خانه شیطان، بناهای منفرد آرامگاهی و قبور اسلامی را دربر می‌گیرد. کوه خواجه را می‌توان به عنوان بزرگترین معماری خشتی بر جای مانده از دوره «پارتیان» در منطقه سیستان نام برد که یکی از مهمترین آثار دوره‌های اشکانی، ساسانی - اسلامی است و در آن کاخ، آتشکده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی از دوران مختلف به یادگار مانده است.

سوزن دوزی روی مچ دست‌ها

صنایع دستی بویژه سوزن دوزی می‌تواند اقتصاد سیستان و بلوچستان را جانی دوباره بدهد. این تنها یک ادعا نیست.هنرمندان صنایع دستی حتی دراین آشفته بازار و بی‌توجهی دولت‌های مختلف به استان‌شان  بازار خودشان را در کشورهای اطراف و اروپا پیدا کرده‌اند. سوزن دوزی در میان بازار داخلی هم راه خود را یافته است. کمتر دختر و زن جوانی بدون دست ساخته‌های سوزن دوزی شده از سیستان و بلوچستان باز می‌گردد. دستبند‌های سوزن دوزی شده، سرویس انگشتر، گوشواره، النگو و گردن‌بند، روسری‌های سوزن دوزی شده و... مشتری خاص خود را پیدا کرده‌اند. حصیربافی‌های آنها هر روز کاربردی‌تر می‌شود، آنقدر که به گفته مسئولان شهر زندگی بلوچ‌ها به بوته‌هایی گره خورده که حتی از هسته آنها «تسبیح» می‌سازند. بازارچه‌های صنایع دستی نوروزی هم بی‌شک می‌تواند یکی از مقاصد گردشگران نوروز  ۹۶ باشد. بازار دائمی صنایع دستی در محور ترانزیت ایرانشهر به چابهار (منطقه تنگه سرحه) از جمله نقاطی است که می‌توان در آن از صنایع دستی استان خرید کرد.

خسته از منطقه محروم

بوی تند ادویه‌ها بیش از هرچیز  گردشگر را به سمت بازار سنتی چابهار می‌کشاند، گردشگرانی که سال‌هاست پای‌شان به این بندر باز شده ادویه سالانه را از همین بازار تهیه می‌کنند، ادویه‌ای که مخصوص سیستان و بلوچستان است و می‌تواند طعم کباب‌ها، خورش‌ها و... را کاملاً تغییر دهد، هرچند گردشگری غذا در سیستان و بلوچستان هنوز بازار گرمی ندارد اما بازار ادویه آنها برای بسیاری از مسافران مسیر آشنایی است. همچنین پایه خوراکی‌های چابهار را خرما و محصولات دریایی بویژه ماهی تشکیل می‌دهد؛ برای نمونه، «خوراک خرما» ترکیبی است از خرما و نان و برنج و حبوبات و «کنک» حلوایی که از ترکیب خرما و کنجد و بادام و پونه به‌دست می‌آید. از دیگر غذاهای سنتی این منطقه هم می‌توان «بتوماش»، «شودوده»، «بتوهواری»، «ماشینگ»، «پاکگین ماهیک»، «کورک»، «گلوهک»، «ناروش»، «کیش» و «دلگ» را نام برد. بازار «کفش‌های کوه» دست دوم زاهدان هم بسیاری را به سمت خود می‌کشاند. کفش‌هایی که کهنه نیستند و فقط صاحب خویش را خسته کرده‌اند!