شناسهٔ خبر: 36309 - سرویس مسکن و شهرسازی
نسخه قابل چاپ

پس‌لرزه‌های «پلاسکو» و «املاک‌نجومی» در «بهشت»/ نگاهی به سال پرتنش شورای شهر و شهرداری پایتخت

قالیباف ماجرای دنباله دار املاک نجومی بیش از آنکه به یک پرونده تخلف مالی پیوند خورده باشد به فهرست بلندبالایی از اسامی نام آشنا گره خورده که در صدر آنها یک نام بیش از دیگران خودنمایی می‌کند. یاشار سلطانی همان چهره پرحاشیه رسانه‌ای است که با انتشار غیرمنتظره و غافلگیرکننده برخی اسامی در نامه بازرسی کل کشور، این پرونده را وارد فاز جدیدی کرد.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، شاید بتوان مهمترین نقطه عطف در کارنامه سال ۹۵ شورای اسلامی شهر تهران را در » صراحت کلام «به جلساتی نسبت داد که در سه‌شنبه‌های علنی و یکشنبه‌های غیر علنی، به حادثه پلاسکواختصاص داشت؛ جلساتی که آخرالامر پای شهردار تهران را بعد از «بهارستان» با چند روز تأخیر به » بهشت «باز کرد، اما انتقادات تند و تیز شورایی‌ها در آن سه‌شنبه پرحادثه، اجازه نداد تا محمد باقر قالیباف برای ساعتی در» بهشت «نفسی تازه کند. شهردار تهران، بعد از ارائه گزارش پاورپوینتی‌اش، رو در روی اعضایی قرار گرفت که مجادله اصلی » پلاسکو «  را پیش رویش گشودند. هما نها که از گزارش سه ساعت و نیمه‌اش با بند و تبصره‌های قانونی درباره پاسکار یهای بدون وقفه» مسئولیت ها « و » تقصیرها «قانع نشده، و جلسه علنی یکشنبه را به یک جلسه استثنایی رسانه‌ای تبدیل کردند. همانها که چند روز بعد از آن جلسه، نارضایتی خودشان را به صفحات مجازی کشیدند و گلایه‌هایشان را از پاسخ‌های غیرتخصصی و دور زدن‌های ناموجه شهردار تهران، فریاد زدند.

جلسه یکشنبه آن روز، البته چند زاویه پرحاشیه داشت که فراتر از سخنان محمد باقرقالیباف، تصویر آن روز شورا را خاطره انگیزتر ازحتی آن روزی کرد که اعضای شورا، جلسه غیرعلنی خود را با برچسب  » محرمانه «در پاساژ پروانه تهران درحوالی فاجعه  » پلاسکو «برگزار کردند. آن روز هم البته رسانه‌ای شدن و نشدن ابعاد دردناک حادثه» پلاسکو «به آتش زیر خاکستر دو عضو  » اصلاح‌طلب « و » اصولگرای شورا « یعنی» احمد مسجد جامعی « و» رضا تقی پور «تبدیل شد تا در فرصتی مناسب، زبانه‌های آن، دامن سیاسی کاری‌های شورای چهارم را بگیرد و البته این فرصت، زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد، پیش آمد و به همین علت، جلسه یکشنبه علنی، به میدان مبارزه لفظی میان دو عضو تبدیل شد! احمدمسجدجامعی در آن روز، تعارفات همیشگی‌اش را کنار گذاشت و باهمان لحن آرام و طمأنینه‌ای که شناسنامه شخصیتی‌اش را هویدا می‌کند خطاب به محمد باقر قالیباف با کنایه گفت «در هر شرایطی «، که قرار می‌گیریم، می‌گوییم موفق بوده‌ایم، در این جریان هم فرقی نمی‌کرد به جای ۱۶ آتشنشان اگر ۲۰ آتشنشان هم شهید می‌شد یااینکه کسی زنده، پیدا می‌شد یا نه، بازهم می‌گفتیم موفق بوده‌ایم و هیچ نقطه ضعفی نداشته‌ایم! هرچند که ما مطلع نیستیم که مدیران شهری میزان موفقیت‌شان را با چه معیارهایی اندازه‌گیری می‌کنند.» تقی پور هم در این جلسه با همان ویژگی‌ای که او را به یک عضو » زود جوش «تبدیل کرده، بار دیگر عده‌ای! را خطاب قرار داد و گفت که شما حر فهایتان را در رسانه‌های بیگانه زده و ژست‌هایتان را هم جلوی دوربین‌ها گرفته‌اید. حالا بس کنید!

راند دوم مسابقه بی‌رقیب» فرار از مسئولیت‌ها «در آن روز؛ اما برخلاف متکلم وحده بودن شهردار و معاونش )مازیار حسینی(، به دست شورایی‌ها افتاد تا هر آنچه در چنته داشتند از انتقاد و اعتراض به » گزار شها « گرفته تا میل به » استعفا « و » استیضاح «شهردار را  روی صحن عمارت زمردین شورای شهر ریخته و با دست پر، بازی  » یک سر برد و یک سر باخت «را جلو ببرند! شورایی‌ها البته برای رسیدن به نتیجه » برد- برد   «برای چندمین بار در سالی که به نام » شهر پر حادثه « پیوند خورده بود با طرح سؤالات» تخصصی «به جنگ گزارش‌های شهردار تهران رفتند تا با محاصره او در زمین مسئولیت‌هایی که متوجه اوست بازی» سلب مسئولیت ها «را تمام، کنند. حتی محمد مهدی تندگویان، عضو اصلا حطلب شورا با منشی که از پدر به ارث برده، با صراحت پرسید که «اقای شهردار رودربایستی را کنار بگذارید و بگویید نظرتان درباره عذرخواهی یا استعفا چیست و اصلاً چه کسی باید استعفا دهد؟ آیا دادستانی است؟ آیا وزارت کار است؟...»با این حال این بازی حتی در وقت اضافه هم نتوانست، نتیجه از پیش تعیین شده رقبای کهنه کار را تغییر دهد. برای همین بعد از چند هفته جنجال رسانه‌ای و سوز و گدازهای دردناک حادثه‌ای که ابعاد جهانی پیدا کرد، باز هم عذر تقصیر به گردن »راننده‌ای افتاد که خودش هم در حادثه جان داده بود!» غافل از اینکه در آن روز که نه حتی در روزها و هفته‌های تلخ پیش از آن، همه سؤالات و ابهامات روی دایره» قضاوت « و» انصاف «مردم ریخته شده بود تا به دور از فضاهای سیاسی و اتهام زنی‌های متقابل که جو غالب شورای چهارم را تشکیلداده است، سهم تقصیرها مشخص شود.

نتیجه جلسات پلاسکویی شورا، البته چند دستاورد ممتاز هم داشت. اول آنکه بر خلاف رویه‌ای که پیش از این معمول شده بود، دامنه انتقادات به یک نهاد یا سازمان خاص محدود نشد و اعضا در اقدامی فراجناحی، خواستار برخورد با همه کسانی شدند که نامشان در این دایره تقصیر برده شده بود. از  » وزارت کار « گرفته تا » اتاق اصناف « و حتی » مالک «یا در رفتاری دور از انتظار، نه تنها اصلاح‌طلبان شورا که برخی اصولگرایان هم به صف معترضین وارد شدند تا از شهردار بخواهند درباره هر آنچه که این روزها زیر خاکستر تأمل و تدبر او پنهان شده، چاره اندیشی کنند. معصومه آباد جزو همان دست های بود که به عنوان نخستین نفر در نطقی صریح از شهردار تهران پرسید «چرا آتشنشانی بدون در نظر گرفتن سازه و زمان حریق، ٢ هزار لیتر ]؟ ! ] آب، روی ساختمان پلاسکو پمپاژ کرده است؟»

میل به» عذرخواهی «، «استعفا» و حتی» استیضاح شهردار»  هم اگرچه در جلسه یکشنبه و حتی پیش از آن در موج اعتراضی برخی نمایندگان مجلس در خانه ملت دیده می‌شد، اما در نهایت به نسیمی ملایم بدل شد که در بینابین طوفان مهیب «پلاسکو «گم شد! اگرچه همین حرکت‌های نه چندان یکدست، دستاوردی هم داشت و آن عذرخواهی چند دقیقه‌ای فردی بود که به عنوان شهردار کلانشهر تهران، بعد از ۸ ساعت کلنجار رفتن در یک جلسه، بالاخره رضایت داد تا به مردم بگوید: «من از مردم عذرخواهی می‌کنم چون در هر میدانی پای کار بودم، نتوانستم جان خود را بدهم و هر زمانی که لازم باشد جان خود را برای مردم می‌دهم اما رفتار سیاسی و غیرکارشناسی و باج دادن به ضدانقلاب‌هایی که آن سوی مرزها علیه انقلاب فعالیت می‌کنند را نمی‌پذیرم.»

 این سخنان او البته به نتیجه مهم دیگری ختم شد و «پرویز سروری» را وسوسه کرد تا پیشنهاد ارائه نشان لیاقت به شهردار

تهران را پیش بکشد! نهایت جلسه آن روز شورای شهر، با این حال شبیه جلسات مهم دیگر شورا به یک نتیجه» معلوم» رسید. چه آنکه اعضای اصولگرا و اصلاح‌طلب شورا در یک رقابت فشرده، رو در روی هم قرار گرفتند تا باز هر آنچه از زبان دو طیف شنیده می‌شود، برچسب» سیاسی کاری « و» حزبی «بخورد. برای همین دور از ذهن نبود مدافعان شهردار با صدای بلند فریاد بزنند «نباید شهردار را گوشه رینگ بگذاریم و به آن ضربه بزنیم»

محسن پیرهادی البته جلوتر از همه مدافعان، در نطقی قابل‌حدس، خطاب به اعضایی که اصرار به استعفای شهردار داشتند، گفت که «کسانی باید عذرخواهی کنند که جریان و گفتمان‌شان در شورای شهر سوم متفاوت بود. به طوری که با قلم

شکسته و زبان کوتاه شش دانگ از سیاست‌های شهردار حمایت می‌کردند اما امروز نرخ نان، چیز دیگری می‌گوید؟»

البته جلسه «واقعی» شواریی ها، پس‌لرزه‌هایشان را به فضای «مجازی» هم کشاند و محمد مهدی تندگویان همان روز با این پست، ماجرای «املاک نجومی» را دوباره به صدر اخبار آورد. «جلسه امروز بازتاب فهرست املاک نجومی بود. قضاوت آن با خود مردم است و رسانه‌های آگاه حقیقت را اطلاع رسانی خواهند کرد.» بعد از او، رحمت‌الله حافظی هم دست به کار شد و یک نکته مهم را رسانه‌ای کرد. او در گفتگو با «رادیو اقتصاد» اینطور گفت: «می توانم تذکر به شهردار بدهم یا سوال بپرسم اما وقتی حرف از اصولگرا و اصلاح طلب در شورای شهر داشتیم که از نظر تعداد رای، هم وزن بودند اما هم اکنون این ترکیب سیاسی به هم خورده است، عده ای همراه شهردار و عده ای منتقد هستند، اما کسانی که حرف حق می زنند و مطالبه گر هستند به تعداد انگشتان یک دست هستند و حدود ۲۵ نفر هم آن طرف، حامی شهردار هستند.»

داستان نجومی بگیران از «املاک» تا «فیش‌های‌حقوقی»

ماجرای دنباله دار املاک نجومی بیش از آنکه به یک پرونده تخلف مالی پیوند خورده باشد به فهرست بلند بالایی از اسامی » نام آشنا « گره خورده که در صدر آنها یک » نام «بیش از دیگران» خودنمایی « می‌کند. «یاشار سلطانی» همان چهره پر حاشیه رسانه‌ای است که با انتشار غیر منتظره و غافلگیرکننده برخی اسامی در » نامه بازرسی کل کشور «در ۹ شهریور ماه، این پرونده را وارد فاز جدیدی از ادعاها، شکایت‌ها و کش و قوس‌های نافرجام کرد. داستان نجومی بگیران اگرچه از» املاک « تا » فیش‌های حقوقی «زمین تا آسمان توفیر داشت، اما همین یک واژه کافی بود تا این پرونده نیز به سیاق گذشته‌ها، دستاویز بگیر و ببندهای حزبی و سیاسی شود. این رویه البته تا جایی پیش رفت که واژه «نجومی «به ابزار تند و تیز کارزارهای رقابتی میان اهالی  » پاستور « و اهالی «بهشت» تبدیل شد. تا هرجاکه قافیه تنگ آمد، علیه رقبا استفاده شود!

» املاک نجومی « در اصل ماجرای تخفیف و تقسیط‌های دست و دلبازانه شهرداری تهران بود که نخستین بار از زبان یکی از اعضا در یکی از جلسات شورا مطرح شد. غلامرضا انصاری در همان زمان با خطاب قرار دادن مهدی چمران گفته بود: «گویا سازمان بازرسی درباره تخلفی بزرگ در فروش املاک شهر تهران وارد شده است؛ اما ما از این گزارش خبر نداریم.»

او سپس گفته‌های خودش را تکمیل کرده و رقم این تخلفات را بیش از دو هزار میلیارد تومان و به دستور مستقیم شهردار تهران به مدیران، اعضای شورا و برخی افراد حقیقی اعلام کرد! صحبت‌های او، اما به ساعت نرسیده به صحن رسانه‌ها آمد تا فشار برای انتشار اسامی بیشتر شود. بخش جنجالی داستان، اما از جایی شروع شد که سایت » معماری نیوز «به انتشار فهرست اسامی اقدام کرد و با رونمایی از نامه سازمان بازرسی کل کشور! ماجرا را به سمت تازه‌ای کشاند. «در این نامه آمده بود که این زمین‌ها با قیمت‌های «بسیار نازل (غیرواقعی) و «با اعمال تخفیف قابل توجه حاقل از ۱۰۰ میلیون تومان تا بیش از یک میلیاردتومان» و همچنین به صورت «قسط های ۶۰ ماهه» به افراد واگذار شده بود که این ۲۰۰ آپارتمان، خانه ویلایی و زمین شهرداری تهران، در مجموع دو هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان کمتر از قیمت اصلی فروخته شده است. با این حال آمدن نام

۵ نفر از اعضای شورای شهر )عمدتاً از جناح اصولگرا( در این فهرست موجب شد تا شورای شهر از حاشیه امن بیرون آمده و یک پایش به تخلفات میلیاردی باز شود. این ماجرا البته شهردار تهران را به چندین هفته سکوت واداشت تا زمانی که دریک مراسم سازمانی، به سکوتش پایان داد! محمد باقر قالیباف اگرچه به صراحت اخبار و حواشی ایجاد شده را نپذیرفت، اما در واکنشی غیر مستقیم گفت: «این چند روزه اخباری درباره واگذاری‌های ویژه می‌شنوم که باید بگویم واگذاری

امتیازات پروانه و زمین بر اساس مقررات انجام شده و تخفیف‌ها بر این اساس بوده است و حتی در برخی موارد برخی تعاونی‌هایی که برای شهرداری تهران و کارکنان نیز نبودند مورد کمک شهرداری قرار گرفته‌اند؛ همچون تعاونی قوه قضائیه که با کمک شهرداری مشکلاتش مرتفع شد.»

صدای پرونده املاک نجومی، اگرچه این روزها صامت است، اما در زمان خودش سروصدای زیادی داشت، آنقدرها که اعضای شورا را رودر روی هم در موازن های قرار داد که بار تخلفاتش تنها بر دوش یک طرف سنگینی می‌کرد. برای همین ازاصلاح‌طلبان «اصرار» و از اصولگرایان «انکار» شد تا اصلاح‌طلبانی که خواستار لغو اختیارات مالی شهردار تهران بودند، در مقابل تکذیب‌های سرسختانه اعضایی که اسمشان در فهرست آمده بود، مقاومت کنند! واکنش معصومه آباد که نامش در این فهرست با دو واحد آپارتمان در آجودانیه تهران پیوند خورده بود، اما از سایر اعضا شدیدتر بود. او در ابتدا گفت که با دیدن این فهرست متحیر شده و گو اینکه یکبار دیگر به اسارت در آمده است. اما روزها که گذشت؛ کم کم بوی شکایت و پیگیری قانونی هم به مشام آمد و پیرهادی عضو دیگر این فهرست ۵نفره هم از شکایت خود از بی‌اخلاقی یکی از رسانه‌ها پرده برداشت! روند تکذیب‌ها و تهمت‌ها اما تا جایی ادامه یافت که یاشار سلطانی، سردبیر سایت معماری نیوز بازداشت شد.

البته حدس اینکه چه نهاد یا اشخاصی در مقام شاکی حاضر شده‌اند، راحت بود، اما هیچ کس از شهرداری گرفته تا خود اعضای شورای شهر، این مسئولیت پر دردسر را نپذیرفتند و بعضاً با رد شکایت‌شان، اذهان عمومی را به جایی بردند که معلوم نشد او به چه دلیلی به زندان افتاده است! تا زمانی که غلامحسین محسنی‌اژه‌ای به صراحت گفت که گزارش سازمان بازرسی برچسب محرمانه داشته و زوایای پنهان این پرونده را پیچیده‌تر کرد!

پایان بذل و بخش شهای نجومی‌ها البته در نهایت به احضار۲۰۰نفر نامعلوم به قوه قضائیه و بازپرسی از آنها کشید تا پرونده پرحاشیه املاک نجومی ناتمام به سال جدید کشیده شود. سال سرنوشت سازی که البته معلوم نیست چگونه می‌خواهد حجم سنگین پرونده‌های » مجهول «را لا به لای رقیب تراشی‌ها و رقیب سازی‌ها معلوم کند.

آخرین جدال شورایی‌ها دراین باب، یک‌ماه مانده به سالی که تا چند روز دیگر تمام می‌شود، درواقع به جلسه علنی نوزدهم بهمن ماه برمی‌گردد. جلسه‌ای که اگرچه، به روال جلسات گذشته شورا بعد از حادثه پلاسکو، پر لفظ و پرحاشیه گذشت، اما برخی اعضا را مجبور به پذیرش سخنانی کرد که پیش از آن، بیشتر به حرف و حدیث تعبیر می‌شد.

در آن روز محسن پیرهادی بعد از درگیری لفظی چند دقیقه‌ای برخی از اعضا درباره رفتار سوگیرانه صدا و سیمای ملی درباره پوشش خبری حادثه پلاسکو به ناگهان، زاویه سخنانش را از دایره انتقادات به دادگاهی کردن برخی از اعضای اصلاح طلب، تغییرداد و با صراحت رو به محسن سرخو که از این رفتار جانبدارانه گلایه می‌کرد، اعلام کرد: «چرا همیشه شما، تیتر یک رسانه‌های بیگانه می‌شوید. موضوع املاک نجومی هم تهمتی بود که شما و رسانه‌های بیگانه زدید و باید برای آن به دادگاه رفته و جواب بدهید.» همین حرف او کافی بود تا جو شورا، متشنج تر  از دقیقه‌های قبل بشود و تصاویر فراموش شده املاک نجومی بار دیگر به حافظه ضعیف شورا وارد شود! پیرهادی در آن روز لفظاًپذیرفت که برای خانه‌اش فقط ۱۷۰ میلیون تومان تخفیف گرفته و این موضوع، بعد از ۱۴ سال کار کارمندی در شهرداری تهران قابل توجیه است! این سخنان البته زمانی مطرح شد که سرخو سخنان او را درباره تبدیل پارکینگ آموزشی به مسکونی دروغ خوانده بود. اعتراف پیرهادی به دریافت تخفیف ۱۷۰ میلیون تومانی البته واکنش رحمت‌الله حافظی را هم بدنبال داشت. او چند روز بعد درخبرگزاری ایلنا، تعارفاتش را که خیلی وقت پیش کنار گذاشته بود، بار دیگر به گوشه‌ای نهاد و گفت که «این مسائل نشانه وجود آنارشی و بی‌انضباطی مالی و درون‌سازمانی در مجموعه شهرداری است، معتقدم مقصر اصلی در بروز چنین مواردی شورای شهر تهران است، اما قطعاً افکار عمومی چنین بذل و بخشش‌ها و ریخت و پاش‌هایی را از منابع عمومی و جیب مردم نمی‌پذیرد. او حتی تلویحاً درباره دروغگو خواندن برخی اعضای شورای شهر در مسأله املاک نجومی از سوی پیرهادی گفت: «این مسائل باید از سوی مردم و افکار عمومی به قضاوت گذاشته شود. مردم رفتارها را بخوبی رصد می‌کنند و باید قضاوت نهایی را درباره تک تک ۳۱ عضوی که در این ۴سال نمایندگی آنها را برعهده داشتند، انجام دهند.»

چرخش ۹۰ درجه ای در پیچ و خم حسابرسی‌ها

هرچقدر که املاک نجومی با نام ۵ عضو پرآوازه شورا بر سر زبان ها افتاد، به همان میزان هم داستان پر پیچ و خم حسابرسی‌ها به نام یک عضو پر ماجرا یعنی علیرضا دبیر شناخته می‌شود.

ماجراجویی دبیر البته از آن جهت معنا پیدا می‌کند که در چرخشی دور از انتظار، به ناگاه یار غار محمد باقر قالیباف به » منتقد سرسخت «او تبدیل شد، تا جایی که درهرآنچه از زیر و بم حسابرسی‌ها در دفاتر رسمی و غیر رسمی آمده بود، حتماً ردپایی از دبیر به جامانده بود. ردپایی که در اوایل، محتاطانه گذاشته می‌شد، اما سرانجام خشن و بیرحم شد و محمد باقر قالیباف را در تله «شفاف‌سازی عملکرد مالی‌اش « انداخت. او به همراه رحمت الله حافظی چندین بار از شفاف نبودن، وضعیت مالی در شهرداری تهران انتقاد کردند و فضای اردیبهشت ماه آن روزهای شورا را به سمتی بردند تا موضوع حسابرسی‌ها در جلسات جداگان های در روزهای دوشنبه با سختگیری‌های زیادی برگزار شود.

فروش «بیش از ۸۰ هزار هکتار اراضی ممنوعه عباس آباد از سوی شهرداری تهران» بی‌شک مهمترین رویداد گزارشهای مالی داستان حسابرسی‌ها بود. موضوعی که پس لرزه‌های شدید آن خیلی زود دامن شهرداری‌چی‌ها را گرفت و پشت پرده عجیبی را رقم زد. خیلی‌ها عمق این اختلافات دامنه‌دار را به باج خواهی و باج ندادن تفسیر کردند. با این همه هیچ گاه از هر دو طرف دعوا،  اظهار نظری رسمی در این باب علنی نشد و نطفه اختلافات در مباحث فنی خفه شد! اما ماحصل تمام این جلسات پرحاشیه، به بحث گذاشتن موضوعات مهمی چون تشکیل دیوان محاسبات، تعیین حسابرس مشترک شورا و شهرداری، ایجاد شفافیت در مالی در شهرداری تهران و جدی گرفتن بحث حسابرسی ها بود.

البته این جلسات پرتنش همسایگان بهشت تنها به این سه موضوع محدود نمی شود. در این ۳۰۰ روز سال، موضوعات مهم دیگری همچون ساماندهی دستفروشان، جمع آوری معتادان متجاهر و کارتن خواب های هرندی با تمرکز بر پاکسازی پارک شوش و هرندی، کاهش اعضای شورای شهر از ۳۱ به ۲۱ نفر، استعفای احمد مسجدجامعی از شورا و بازپس گیری دوباره آن، نشست زمین و ریزش تونل مترو در شهران و خیابان پیامبر نیز بارها و بارها هر دو طیف را رودرروی هم قرار داد و ساعت های نفس گیری را رقم زد. /

منبع:سالنامه ایران

نظر شما